Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev «Sifrlyq Qazaqstan» memlekettik baghdarlamasyn jýzege asyru jóninde kenes ótkizdi.

Qazaqstan Preziydenti keneske deyin «Smart Data Ukimet» jobasy ayasynda Bilim jәne ghylym, Densaulyq saqtau, Enbek jәne halyqty әleumettik qorghau, Qarjy ministrlikteri men «Últtyq aqparattyq tehnologiya» aksionerlik qoghamy atqarghan júmystarynyng nәtiyjesimen tanysty. Sonymen qatar Memleket basshysyna «Smart Bridge» jәne Internet resurstardyng birynghay platformasy jayynda mәlimet berildi.

Qasym-Jomart Toqaev sifrlandyru degenimiz bir ghana salany nemese bir baghytty damytu emes ekenine toqtalyp, onyng eng aldymen, ekonomikanyn, ónerkәsipting jәne qoghamnyng damuyna týbegeyli ózgerister әkelui qajettigin basa aitty. Sondyqtan barlyq memlekettik organdar men vedomstvogha qarasty mekemelerge ortaq monitoring jýiesin qúrudyng manyzdylyghyn eskertti.

Qazaqstan Preziydenti Sifrlyq damu, innovasiyalar jәne aerogharysh ónerkәsibi ministrligi ozyq, zamanauy jýielerding qozghaushy kýshi boluy tiyis ekenin, әzirge búl maqsatqa tolyq qol jetkizbegenimizdi atap ótti. Memleket basshysynyng pikirinshe, búl júmysta birtútas kózqaras, naqty jýie joq. Sonyng saldarynan sifrlandyru týrli vedomstvolargha shashyrap, jayylyp ketken.

– «Big Data» tehnologiyasyn, «jasandy intellekt» algoritmin qoldanu naqty әri dәl derekter bazasyn qúrugha, qate nemese eskirgen aqparattardy anyqtaugha, shashyranqy mәlimetterding birtútas jәne obektivti kórinisin aiqyndaugha kómektesedi. Sondyqtan Ýkimetke barlyq memlekettik organdardy júmyldyra otyryp, «Smart Data Ukimet» jobasyn qysqa merzimde iske qosudy tapsyramyn, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Preziydent aqparattyq tehnologiya damyghan zamanda memlekettik sifrlyq qyzmetter kez-kelgen qarapayym adamgha týsinikti jәne qoljetimdi boluy tiyis ekenin jetkizdi. Sonymen qatar qanday da bir qyzmet týrlerin iske qosar aldynda әrtýrli sanattaghy azamattardan qúralghan toptar jasaqtalyp, oghan halyqty belsendi qatystyryp, kenesu kerek ekenin aitty.

Qasym-Jomart Toqaev Ýkimetke Industriya 4.0 ayasynda atalghan jobany keneytu ýshin retteuding jәne yntalandyrudyng keshendi sharalaryn әzirleudi tapsyrdy.

– Memlekettik basqaru jýiesinde sifrlyq tehnologiyany qoldanu – býkil baghdarlamanyng tabysty boluynyng basty kilti. Búl iste týbegeyli ózgerister qajet. Barlyq qújat ainalymyn tolyqtay elektrondy formatqa kóshiru kerek. Qazirgi kezde talap etetindey, qújattardy qaghaz jýzinde de, elektrondy týrde de dayyndap, tapsyru dúrys emes. Qújattardyng qaghaz núsqalaryna birtindep tyiym salynuy kerek, – dedi Memleket basshysy.

Preziydent tiyisti zannamalyq aktilerge, memlekettik organdardyng júmys reglamentterine qajet bolghan jaghdayda ózgertuler engizu kerek ekenine nazar audaryp, Ýkimetke, Parlament palatalarynyng Apparattaryna, basqa da organdargha osy baghytta tolyqqandy sharalar qabyldaudy tapsyrdy.

Memleket basshysy taghy bir ózekti mәsele retinde ónirlerdi sifrlandyru jaghdayyn aitty. Búl júmysta algha jylju bolghanmen, әr aimaqta jәne barlyq salada birkelki iske aspay jatqanyn jetkizdi.

– Biznes pen azamattar tarapynan joghary súranysqa iye, biraq sybaylas jemqorlyq jii bolatyn salalarda sifrlandyru óte bayau jýrgizilude. Búl jer telimderin beru, tabighy monopoliyalardyng qyzmetterine qosylu, qoghamdyq kólikte jolaqy tóleu jýiesi jәne basqa da salalarda kóptep kezdesedi. Jergilikti atqarushy organdar atalghan mәselege qatysty belsendi júmys isteydi dep senemin. Sifrlyq damu ministrligi búl júmysty tiyisti dengeyde jolgha qoyy tiyis. Preziydent Ákimshiligine baqylaugha aludy tapsyramyn, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Memleket basshysy internetting joqtyghyn nemese onyng bayau júmys isteytinin aita kelip, qala men auyl túrghyndary arasynda «sifrlandyru alshaqtyghy» bar ekenin atap ótti.

– Búl jәy ghana alshaqtyq emes, әleumettik tensizdik. Sondyqtan Ýkimet «sifrlyq alshaqtyqty» retteu júmystaryn jandandyruy qajet, – dedi Preziydent.

Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstandaghy derekter bazasynyng eselep artuyna qaray tiyisti infraqúrylym men servis dayyndau qajettigine nazar audardy.

Memleket basshysy elimizding sheteldik әzirlemeler men tehnologiyalargha әlde de tәueldi ekenin aitty. Sondyqtan qajetti  IT jobalardy әzirlep, engizu ýshin Ýkimetke «Astana Hab», «Alatau» Innovasiyalyq-tehnologiyalar parki, «Nazarbaev Uniyversiyteti» kәsiporyndarynyng әleuetin arttyru júmystaryn jandandyrudy tapsyrdy.

– Halyqaralyq jaghdaylardy eskere otyryp, zannamalyq dengeyde bәsekege qabiletti otandyq әzirlemelerge basymdyq bere otyryp, satyp alu mәselesin pysyqtau qajet. Búl eng aldymen memlekettik sektorgha qatysty. Sol sebepti Ýkimetke sifrlyq jobalardy kelisu rәsimderin jenildetu jóninde úsynys berudi tapsyramyn. Bizding zannamalarda bazalyq әdister bekitilgen. Sonymen qatar venchurlyq qyzmetti tolyqtay tәrtipke keltiru jәne yntalandyru mәselesin de oilastyru qajet, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Qazaqstan Preziydenti Ýkimet pen ÚQK birlesip aqparattyq resurstardy jәne jalpy «sifrlyq derbestikti» tiyimdi qorghaudy qamtamasyz etu jóninde tapsyrma berdi. Onyng aituynsha, búl maqsatta aqparattyq qauipsizdikting 10 jedel ortalyghyn qúru júmysyn jalghastyru qajet. Sonday-aq «aqparattyq qauipsizdik» mamandyghy boyynsha bilim beru grantyn kemi eki myngha deyin arttyru kerek.

Memleket basshysy sifrlandyru salasyna jauapty viyse-ministrler memlekettik apparattyng júmysyna ong ózgerister әkelui qajettigin, sonymen qatar, olar ekonomikada jәne basqa da salalarda sifrlyq reformalardy qolgha aluy tiyis ekenin atap ótti.

– Olardyng mindeti – kýndelikti júmys emes, reformalar men ózgeristerdi iske asyru. Osy rette, memlekettik organdarda sifrlandyru ofiyseri lauazymyn engizu kerek. Jergilikti jerlerde әkimning naqty bir orynbasaryn sifrlandyrugha jauapty etip bekitu qajet. Olar Sifrlyq damu ministrligimen tyghyz júmys isteui tiyis, – dedi Preziydent.

Jiyn sonynda Qasym-Jomart Toqaev sifrandyru memlekettik manyzdy is, el ekonomikasynyng damuy atalghan salagha tikeley baylanysty ekenin basa aitty.

Keneste Sifrlyq damu, innovasiyalar jәne aerogharysh ónerkәsibi ministri Asqar Júmaghaliyev, Premier-Ministrding birinshi orynbasary – Qarjy ministri Álihan Smayylov, Enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministri Birjan Núrymbetov, Almaty qalasynyng әkimi Baqytjan Saghyntaev bayandama jasady.

Abai.kz