Qazaq bas sәulet-qúrylys akademiyasynda "Sәulet jәne qúrylystyng ózekti mәseleleri-2019" atty halyqaralyq ghylymiy-әdistemelik konferensiya ótti. Búl shara Qazaqstan sәuletining sanlaqtary  Tóleu Bәsenov pen Malbaghar Mendiqúlovtyn  110 jyldyq mereytoyyna arnaldy.

Malbaghar Mendiqúlov - qazaq halqynan shyqqan túnghysh arhiytektura professory, Qazaqstannyng enbek sinirgen sәuletshisi, Almaty qalasynyng túnghysh bas arhiytektory. Ol 1909 jyly Orynborda dýniyege kelgen. Tashkenttegi Ortaaziyalyq industrialdy instituttyng arhiytektura fakulitetin bitirip, sonda enbek jolyn bastaghan. 1941 jyly Tashkent qalasynyng bas arhiytektory qyzmetin atqarghan. Nauay danghyly men Tashkent kanalyn salugha atsalysqan. Malbaghar Mendiqúlov - Almaty qalasyndaghy «Neke sarayy», J. Jabaevtyn, M.Áuezovtyng eskertkishteri men taghy basqa ghimarattardyng avtory. Qazaq arhiytekturasyn órkendetu, zertteu salasynda 70-ten astam ghylymy enbek, 4 monografiya, Kazak arhiytekturasynyng tarihy» degen eki tomdyq kitap jazghan.

Tóleu Bәsenov - túnghysh qazaq arhiytektory, Qazaqstannyng enbek sinirgen qúrylysshysy. Ol elimizdegi qazirgi arhiytekturalyq mektepting negizin qalaghan. Osy salanyng odaghyn qúryp, mamandaryn dayyndaugha ýles qosqan ghalym-pedagogtardyng biri. Tóleu Qúlqamanúly 1909 jyly Aqtóbe oblysynyn Shalqar audanynda dýniyege kelgen. Sankt-Peterbor azamattyq injenerler institutyn bitirgen. 1933-37 jyldardyng aralyghynda Jambylda, Almatyda, Qyrghyzstanda qyzmet etti. 1937 - 41 jyldary Almaty qalasynyn bas arhiytektory, 1944 - 54 jyldary Qazaq KSR Ministrler Kenesi janyndaghy arhiytektura basqarmasynyng bastyghy, 1958 - 76 jyly Qúrylys isteri jónindegi memlekettik komiytet tóraghasynyng orynbasary qyzmetterin atqardy. Ol Almaty qalasynyng bas josparyn, Almatydaghy Dostyq danghylynyng bas jobasyn, Halyqaralyq Almaty әuejayynyn birinshi keshenin, Qazaq opera jәne balet teatrynyn ýiin, Amangeldi eskertkishining arhiytekturalyq josparyn, túrghyn ýilerdi jobalalau júmystaryn kәsiby sheberlikpen oryndap shyqty. Bәsenov “Qazaqstan arhiytekturasyndaghy órnekter”, “Arhiytektura jәne qala qúrylysy” t.b. enbekterding avtory.

Qazaq bas sәulet-qúrylys akademiyasy elimizdegi bazalyq jogharghy oqu orny retinde sәulet maytalmandarynyng esimin úmyt qaldyrmaydy.  Akademiyada Malbaghar Mendiqúlov pen Tóleu Bәsenov atyndaghy  dәrishanalar men memorialdyq taqtalar bar. Halyqaralyq konferensiyada olardyng ómiri men shygharmashylyghyna, Qazaqstan arhiytekturasynyng damuyna qosqan ýlesteri jayly bayandamalar oqyldy.

Abai.kz