جۇما, 29 ناۋرىز 2024
46 - ءسوز 4488 13 پىكىر 11 قازان, 2019 ساعات 10:58

مەملەكەتتىك قولداۋ بايلار ءۇشىن عانا

اڭگىمە كاسىپكەرلىككە بەرىلەتىن جەڭىلدەتىلگەن نەسيە جايىندا. مىقتى كوكەڭ، قىمبات مۇلىگىڭ نە تابىستى بيزنەسىڭ بار ما؟ ەندەشە، مارحابات. ال، ءبارىن نولدەن باستاپ، وسىنداي دەڭگەيگە جەتكىڭ كەلە مە؟ وندا دەمال، باۋىرىم! جوق، ءبارىبىر دەگەنىمە جەتەم دەيسىڭ با؟ سەنى ابدەن شاپقىلاتادى، شامداندىرادى، شارشاتادى، اقىرى ءوز ەركىڭمەن دەمالۋعا ءماجبۇر بولاسىڭ. مەنىڭ تاجىريبەم سونداي.

رەت-رەتىمەن. بيزنەس اشپاق بولدىق. قاراپايىم وتباسىلىق بيزنەس. ءسويتىپ، ءبىر جىل بۇرىن قامدانا باستادىق. ال، جارتى جىل بۇرىن ناقتى ىسكە كىرىستىك. قولىمىزدا ازدى-كوپتى جيعانىمىز بار. وعان قوسىمشا جەڭىلدەتىلگەن شاعىن نەسيە الىپ، كاسىپكەرلىكتى ءبىر جولعا قويايىق دەگەن وي عوي. بىراق، كەيىنگىسى ءبىز سياقتى قاراپايىم ادامدارعا ارنالماعان ەكەن. ونىڭ يگىلىگىن تەك بايلار عانا كورە الادى. سايكەسىنشە، سونىڭ ارقاسىندا بايلار عانا باي بولا بەرەدى. نەگە؟ الگى نەسيەنى الۋ ءۇشىن قىمبات جىلجىمايتىن مۇلىگىنىڭ نە كرۋتوي بيزنەسمەن تۋىسىڭ بولۋ كەرەك. كەپىلدىك عوي بىلاي ايتقاندا. ال، ەگەر مەنىڭ قىمبات جىلجىمايتىن مۇلىگىم نە كرۋتوي بيزنەسمەن تۋىسىم بولسا، ماعان ول نەسيەنىڭ قاجەتى قانشا؟! سول جاقتان-اق كەرەگىمدى المايمىن با؟! بىراق، ونى مەملەكەتتىك باعدارلامانىڭ باسى-قاسىندا جۇرگەندەر تۇسىنبەيدى-اۋ. تۇسىنسە، بىردەن ايتپاي ما؟ جارناما دەگەن ۇرىپ تۇر ەندى. ءتىپتى، مەملەكەت ءوزى كەپىلدىك بولادى دەپ قويادى. وسىعان سەنىپ (اڭعال باسىم-اي) ءبىر جىل بۇرىن ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسىنىڭ ارنايى كۋرسىنان ءوتىپ، سەرتيفيكاتىن الدىق. الەۋمەتتىك ماڭىزى بار بيزنەس جوسپار قۇردىق. ونى سول پالاتا ماقۇلدادى. جشس اشتىق. قۇجاتتارىن رەتتەدىك. شوتىنا اقشا سالدىق. پومەششەنيەمەن كەلىسىمگە وتىردىق.

قىسقاسى، ءتيىستى تالاپتاردى رەت-رەتىمەن ورىنداپ كەلىپ، بانككە ءوتىنىش بەرمەيمىز بە؟! «كونتسەرت» سول كەزدە باستالدى. كەپىل بولاتىن كاسىپكەر بولماسا، نەسيە جوق دەيدى. كاسىپكەرلەر پالاتاسىنا باردىق. ولار بۇعان قاتىسىمىز جوق دەيدى. «دامۋ» قورىنا باردىق. 85 پروتسەنت كەپىل بولا الامىز دەيدى. قايتىپ بانككە بارامىز. ءيا، «دامۋ» سويتە الادى، بىراق، ءبارىبىر، كەپىل بولاتىن كاسىپكەر اكەل دەيدى. الگى ەرتەگىدەگى شورتان، شايان جانە اققۋ سياقتى عوي. وسىلاي ءۇش تاراپتىڭ اراسىندا ونداعان كرۋگ جاسادىق. بىراق، نەسيەگە قول جەتپەدى. ۇكىمەت بانككە بەردى. كاسىپكەرلىكتى قولدا دەپ. بانك بىزگە بەرمەدى. كاسىپكەر تۋىس اكەل دەپ. ال، مەن تۇسىنبەي دالمىن. سوندايلىق كەپىل بولاتىن باي تۋىسىم نە تانىسىم بولسا، ماعان نەسيەنىڭ نە قاجەتى بار؟ مەملەكەتتىك باعدارلامانىڭ، كاسىپكەرلەر پالاتاسى مەن «دامۋ» قورىنىڭ نە قاجەتى بار؟ ولار ەندى وزدەرىن ەل يگىلىگىنە جۇمىس جاساپ جاتىرمىز دەپ ويلايتىن شىعار. باي تۋىسى بارلارعا نەسيە بەرەدى، ولاردىڭ بيزنەستەرىن كەڭەيتەدى، كەيىن جوعارعى جاققا ەسەپ بەرەدى. ال، «ادام» بولعىسى كەلەتىن قاراپايىم ادامدار شە؟ ولارعا شانس بار ما؟ مەن ءوزىم وسى الەۋمەتتىك توپتىڭ قاتارىندامىن جانە تابىستى ازامات بولۋعا، كاسىپكەرلىكتى دامىتۋعا، جاڭاشىلدىق اكەلۋگە دەگەن جەلانيە ۇرىپ تۇر. جاسپىن. ۋاقىتىم دا، قايراتىم دا جەتەدى. بىراق، قولىم قىسقا. ونى ۇزارتاتىن باعدارلاما بار، قولداۋ بار، مۇمكىندىك بار. بىراق، جەمە-جەمە كەلگەندە ەشتەڭە جوق. سرازۋ ي چەتكو ايتۋ كەرەك قوي. «بيزنەسى بار تۇلعانى تاپ نە قىمبات جىلجىمايتىن مۇلىك تاپ! ايتپەسە، قولداۋ جوق!» دەپ. سوندا ءبىز جانە ءبىز سياقتى «نولدەن» كاسىبىن باستاعىسى كەلگەندەر ءبىر جەرلەرىن قىسىپ، سول كۇيبەڭ تىرلىكپەن جۇرە بەرەر ەدى. ۇمىتتەنبەي...

ايتپاقشى، اناۋ جولى ۇكىمەتتە ۇلكەن جيىن بولدى جانە وسى كاسىپكەرلىككە بولىنگەن قارجى دۇرىس يگەرىلمەي جاتقانى ايتىلدى. ياعني، ونى جىل سوڭىنا دەيىن نەتىپ ءبىتىرۋ كەرەك. ال، ەندى نەتەيىك دەسەك، اقشا جوق دەيدى. بايلارعا بىلمەيمىن، ايتەۋىر، ءبىز سياقتىلارعا سونداي جاۋاپ. اقىرى قولدى ءبىر سىلتەپ، ىشىمنەن بۇرق-بۇرق ەتىپ بوقتاۋدان باسقا امال قالمادى. بۇيتكەن نەلەرىڭدى...

اسلان قاجەنوۆتىڭ facebook پاراقشاسىنان

Abai.kz

13 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1582
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2281
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3616