سارسەنبى, 24 ءساۋىر 2024
ەل ءىشى... 6413 19 پىكىر 16 تامىز, 2019 ساعات 16:17

توقاەۆ: مۇعالىمدەردىڭ جالاقىسى 2 ەسە وسەدى

مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ «ءBىlىm jáne Ǵylym!» اتتى تامىز كونفەرەنتسياسىنىڭ پلەنارلىق وتىرىسىندا سويلەگەن ءسوزى

قادىرلى ۇستازدار!

قۇرمەتتى ارىپتەستەر!

داستۇرگە اينالعان تامىز كونفەرەنتسياسى – ۇستازدار قاۋىمى باس قوساتىن اۋقىمدى ءارى ماڭىزدى جيىن.

ءار ادام قانداي جەتىستىككە جەتسە دە، ءبىلىم بەرگەن ۇستازدارىن ەرەكشە قادىرلەيدى.

ەلباسىمىز نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆتىڭ مارتەبەلى ماماندىق يەلەرىنە دەگەن ىقىلاسى ەرەكشە ەكەنىن وزدەرىڭىز جاقسى بىلەسىزدەر.

مەن دە بۇگىن سىزدەرمەن كەزدەسۋ ءۇشىن وسى جيىنعا ارنايى كەلىپ وتىرمىن.

ەڭ الدىمەن، ءبىلىم جانە عىلىم سالاسىنىڭ بارلىق قىزمەتكەرلەرىنە شىنايى ىقىلاسىمدى بىلدىرەمىن.

سىزدەر ەلىمىزدىڭ بولاشاعى ءۇشىن ايانباي ەڭبەك ەتىپ كەلەسىزدەر.

«بىلىمدىدەن شىققان ءسوز، تالاپتىعا بولسىن كەز»، – دەپ ۇلى اباي ايتقانداي، ۇستاز – ارقاشان ءىلىم مەن ىزگىلىكتى العا قوياتىن تۇلعا.

ۇلاعاتتى ۇرپاق تاربيەلەۋ – اسا جاۋاپتى ءارى كۇردەلى مىندەت.

سىزدەردىڭ ارقالارىڭىزدا تۇتاس ءبىر بۋىننىڭ قۇندىلىقتارى مەن قاسيەتتەرى قالىپتاسادى.

«ۇستازى جاقسىنىڭ ۇستامى جاقسى» دەگەن حالقىمىز.

ۇستازسىز ادام بولمايدى. ءبارىمىز دە كەزىندە مۇعالىمنىڭ ءتالىمىن الىپ، ءبىلىمىن ۇيرەندىك.

سوندىقتان بولاشاققا جول سىلتەيتىن مۇعالىمنىڭ ەڭبەگىن لايىقتى باعالاۋ – وتە ماڭىزدى مىندەت.

تاريحى تەرەڭ ءداستۇر ساباقتاستىعى ۇلتتىق تاربيە ارقىلى بەرىلەدى.

ماعجان جۇماباەۆ «پەداگوگيكا» ەڭبەگىندە: «ءاربىر تاربيەشى بالانى ۇلت داستۇرىمەن تاربيەلەۋگە مىندەتتى» دەيدى.

ۇلتتىق قۇندىلىققا قانىعىپ وسكەن ورەننىڭ تانىمى تەرەڭ، ءدىلى بەرىك بولادى.

اتا-بابالار امانات ەتكەن ۇلان-عايىر دالانى امان ساقتاۋ، ەڭ الدىمەن، جاس بۋىنعا ارتىلاتىن زور ءۇمىت.

كەيىنگى ۇرپاق تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ تۋىن ارقاشان جوعارى ۇستاۋى ءتيىس.

قازىرگى جاھاندانۋ داۋىرىندە جاڭا تەحنولوگيانىڭ قارقىندى دامۋى ومىرىمىزگە تۇبەگەيلى وزگەرىستەر اكەلدى.

ادام كاپيتالىنا، ءبىلىم سالاسىنا قويىلاتىن تالاپتار مۇلدەم وزگەشە.

ساپالى ءبىلىم قارقىندى دامۋدىڭ باستى شارتىنا اينالدى.

ۇلى اباي ۇنەمى سىنعا العان ماسىلدىق قوعامعا ەشقاشان جاقسىلىق اكەلگەن ەمەس.

سونى تۇسىنەتىن جاستارىمىز تەك بىلىممەن قارۋلانىپ، ەڭبەككە عانا ارقا سۇيەۋى ءتيىس.

ءبىز قازىرگى زاماننىڭ جاڭاشا تالاپتارى مەن ۇردىستەرىنە ارقاشان ساي بولۋىمىز كەرەك.

بۇل ءۇشىن ءبىر ورىندا تۇرىپ قالماي، ىلگەرى جىلجۋ باستى ماقسات بولۋى ءتيىس.

سوندىقتان، ءبىلىمى تەرەڭ، ويى وزىق ۇرپاقتى تاربيەلەيتىن مۇعالىمدەر قاۋىمىنا زور جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەلەدى.

سىزدەردىڭ بۇگىنگى شاكىرتتەرىڭىز – قازاقستاننىڭ جارقىن بولاشاعى.

ساپالى ءبىلىم – جەتىستىككە جەتۋدىڭ جولى ءارى ەكونوميكانى دامىتۋدىڭ باستى قۇرالى.

«جەتى ءتۇرلى ءىلىم بىلەتىن» ۇرپاق تاربيەلەۋ – بۇگىنگى كۇننىڭ نەگىزگى مىندەتى.

ۋۆاجاەمىە ۋچاستنيكي سوۆەششانيا!

سوحرانيايا لۋچشيە تراديتسي وتەچەستۆەننوي سيستەمى وبرازوۆانيا، مى، تەم نە مەنەە، نە دولجنى ستويات نا مەستە.

سيستەما وبرازوۆانيا دولجنا ناحوديتسيا ۆ پويسكە، پوستوياننو رازۆيۆاتسيا.

پوەتومۋ گلاۆنايا نادەجدا ۆوزلاگاەتسيا نا ۋچيتەلەي، سپوسوبنىح ۆوسپيتات پوكولەنيە، وتكرىتوە ۆسەمۋ نوۆومۋ ي پروگرەسسيۆنومۋ.

زاداچا پەداگوگوۆ ي، كونەچنو، روديتەلەي – ۆوسپيتانيە دوستوينىح گراجدان ناشەي سترانى.

دوستوينىي گراجدانين – ەتو چەلوۆەك، وبلادايۋششي سۋمموي نەوبحوديمىح زناني، كوتورىە بۋدۋت يسپولزوۆانى نا بلاگو ناشەگو وتەچەستۆا.

دوستوينىي گراجدانين – ەتو پاتريوت كازاحستانا.

درۋگوي رودينى ۋ ناس نەت!

لايىقتى ازامات – بۇل ءبىلىمدى، وتانىنا ادال، ەلىن، جەرىن سۇيەتىن ادام.

بۇل الەمدە قازاقستاننان باسقا وتانىمىز جوق. ەلىن شىنايى سۇيەتىن ازاماتتاردى تاربيەلەۋ – ۇستازداردىڭ ماقساتى.

مى دولجنى وپيراتسيا نا يۋنوە، پودراستايۋششەە پوكولەنيە، چتوبى پەرەدات يم ۆ رۋكي سۋدبۋ ناشەگو گوسۋدارستۆا.

ۆ سمەنە پوكولەني سوستويت سمىسل جيزني. ەتو، پو سۋتي، زاكون جيزني.

نو ناشا زاداچا سوستويت ۆ توم، چتوبى پودگوتوۆيت نوۆوە پوكولەنيە ك گريادۋششيم ترۋدنوستيام ي ۆىزوۆام.

نوۆوە پوكولەنيە دولجنو بىت ۆوسپيتانو نا يدەياح ي تسەننوستياح ترۋدوليۋبيا.

ناشي دەتي دولجنى حوروشو پونيمات، چتو بەز ترۋدوليۋبيا وني ۆ سلوجنەيشيح ۋسلوۆياح گريادۋششەي ەپوحي وكاجۋتسيا نەكونكۋرەنتوسپوسوبنىمي.

ۋپورنىي ترۋد، پوستوياننوە سامورازۆيتيە، نەۋستاننىي پويسك – ەتو وسنوۆا ۋسپەحا ۆ XXI ۆەكە، گدە روبوتى س يسكۋسستۆەننىم ينتەللەكتوم بۋدۋت زامەنيات ليۋدەي ۆو منوگيح پروفەسسياح.

يمەننو ۆ ۆوسپيتاني ترۋدوليۋبيۆوي ناتسي زاكليۋچاەتسيا فۋندامەنتالنايا زاداچا ناشيح پەداگوگوۆ.

دليا ەتوگو ۆاجنو بىت نا پەرەدوۆوي ميروۆىح نوۆاتسي ي يزمەنەني ۆ گلوبالنوم وبرازوۆاني.

سەگودنيا رەۆوليۋتسي ۆ سفەرە IT ي بيوتەحنولوگي مەنيايۋت جيزن چەلوۆەچەستۆا.

پوەتومۋ سيستەما وبرازوۆانيا نۋجداەتسيا ۆ بىستروي اداپتاتسي ك نوۆىم رەاليام.

ۆەدۋششيە شكولى ميرا ۋسيلەننو زانيمايۋتسيا رازۆيتيەم كرەاتيۆنوگو پوتەنتسيالا دەتەي، وبۋچايۋت تسيفروۆىم تەحنولوگيام ي توچنىم ناۋكام.

پەداگوگي مەنيايۋت مەتوديكي وبۋچەنيا ۆ ستورونۋ يگروۆىح فورماتوۆ، ناحودياتسيا ۆ پوستوياننوم پويسكە وبۋچەنيا نوۆىم پروفەسسيام ي ناۆىكام.

ۆسە مى ەدينى ۆ سۆوەم سترەملەني سدەلات كازاحستان پروتسۆەتايۋششەي ي رازۆيتوي سترانوي.

كليۋچ ك ەتومۋ – كاچەستۆەننوە، دوستۋپنوە ي سوۆرەمەننوە وبرازوۆانيە.

سەيچاس، كاك نيكوگدا، ۆاجنو پريدات نوۆىي، موششنىي يمپۋلس رازۆيتيۋ داننوي سفەرى.

ي سەگودنيا يا حوچۋ پودەليتسيا سۆويمي سووبراجەنيامي پو رەشەنيۋ اكتۋالنىح پروبلەم وتەچەستۆەننوي سيستەمى وبرازوۆانيا ي ناۋكي.

ءبىرىنشى ماسەلە. ءبىلىم ساپاسىن كوتەرۋ ءۇشىن كەشەندى شارالار قابىلداۋ قاجەت.

بۇل، الدىمەن، مۇعالىمدەردىڭ بىلىكتىلىگىنە، وقۋلىقتاردىڭ ساپاسىنا، زامان تالابىنا ساي ينفراقۇرىلىم مەن ماتەريالدىق قورعا بايلانىستى ماسەلەلەر.

اتالعان باعىتتار بويىنشا ءتيىمدى جۇمىس ىستەۋ قاجەت، ياعني تۋىنداعان ماسەلەلەردى دەر كەزىندە انىقتاپ، ولاردى شەشۋدىڭ وڭتايلى جولدارىن ۇسىنۋ كەرەك.

ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ ساپاسىنا تەرىس ىقپال ەتەتىن تاعى ءبىر كەدەرگى – ۇسىنىلاتىن رەفورمالاردا پەداگوگتاردىڭ ناقتى قاجەتتىلىكتەرىنىڭ ەسەپكە الىنبايتىنى.

بۇگىندە مۇعالىمدەردى كاسىبي تۇرعىدان دامىتۋ ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ سالالىق قۇرىلىمدارى وتكىزەتىن كۋرستارمەن جانە سەمينارلارمەن شەكتەلەدى.

مۇنداي شارالاردىڭ قاجەت ەكەنى تۇسىنىكتى. دەگەنمەن، اتالعان كۋرستاردا مۇعالىمدەر قاۋىمىن تولعاندىراتىن وزەكتى ماسەلەلەر نازارعا الىنباي قالادى.

پوكازاتەلنىي پريمەر پروۆەدەنيە ۆ 2018 گودۋ تاك نازىۆاەمىح «سەرتيفيكاتسي»، ۆ رەزۋلتاتە كوتورىح 35% پەداگوگوۆ نە سموگلي پرەودولەت پوروگوۆىي ۋروۆەن.

پراۆيلنايا يدەيا وتسەنكي ۋروۆنيا پودگوتوۆلەننوستي ۋچيتەلەي بىلا رەاليزوۆانا كراينە بيۋروكراتيچنو ي ودنوبوكو.

تاكوگو رودا كۆازيرەفورمى پريۆوديات ك سنيجەنيۋ پرەستيجا پروفەسسي ۋچيتەليا.

نادو يمەت ۆ ۆيدۋ، چتو ۋسلوۆيا ترۋدا پەداگوگوۆ سەرەزنو ۋحۋدشايۋتسيا يز-زا پوستوياننوگو ۋۆەليچەنيا وتچيوتنوستي دليا كونتروليرۋيۋششيح سترۋكتۋر.

پسيحولوگيچەسكۋيۋ ناگرۋزكۋ نا پەداگوگوۆ ي ۋچاششيحسيا ناكلادىۆاەت ي وتسەنوچنايا سيستەما زناني ۆ رامكاح وبنوۆلەننوگو سودەرجانيا وبرازوۆانيا.

پري نەگاتيۆنىح رەزۋلتاتاح پەداگوگي پودۆەرگايۋتسيا داۆلەنيۋ سو ستورونى رۋكوۆودستۆا ۋچەبنوگو زاۆەدەنيا، پوسكولكۋ وتسەنكي ۆليايۋت نا رەيتينگ شكولى.

سيستەما وتسەنكي، بەزۋسلوۆنو، نۋجنا. نو پودحوديت زدەس نۋجنو ۆزۆەشەننو ي وبەكتيۆنو، تەم بولەە، سلەدۋەت يسكليۋچيت داۆلەنيە نا پەداگوگوۆ.

نە پرەكراششاەتسيا پوروچنايا پراكتيكا، كوگدا مەستنىە اكيماتى زاچاستۋيۋ زلوۋپوترەبليايۋت سۆويمي پولنوموچيامي، زادەيستۆۋيا پرەپوداۆاتەلەي ۆ ادمينيستراتيۆنىح تسەلياح، رازنوگو رودا مەروپرياتياح، نە يمەيۋششيح نيكاكوگو وتنوشەنيا ك سيستەمە وبرازوۆانيا.

پورۋچايۋ پراۆيتەلستۆۋ پرينيات سروچنىە، كاردينالنىە مەرى پو رەشەنيۋ ۋكازاننىح پروبلەم.

كاجدىي روديتەل حوچەت، چتوبى ەگو دەتي پولۋچيلي ۆىسشەە وبرازوۆانيە.

ي ەتو ابسوليۋتنو نورمالنوە جەلانيە ي ياۆلەنيە.

نو سەگودنيا بولەە اكتۋالنىي ۆوپروس – ۆوسترەبوۆاننوست بۋدۋششەگو ۆىپۋسكنيكا نا رىنكە ترۋدا.

دليا ەتوگو نەوبحوديمو وبەسپەچيت ۆىسوكوە كاچەستۆو وبرازوۆانيا ۆ ۆۋزاح.

بەز پوۆىشەنيا كاچەستۆا ۋچەبنوگو پروتسەسسا پوسلەدوۆاتەلنوە ۋۆەليچەنيە وبرازوۆاتەلنىح گرانتوۆ يز بلاگا موجەت پرەۆراتيتسيا ۆ مينۋ زامەدلەننوگو دەيستۆيا.

پوەتومۋ ۆ پوگونە زا وبەسپەچەنيەم دوستۋپنوستي ۆىسشەگو وبرازوۆانيا نەلزيا دوپۋستيت ەگو دەۆالۆاتسي.

پراۆيتەلستۆۋ سلەدۋەت دەتالنو يزۋچيت ۆوپروس ستويموستي گوسۋدارستۆەننىح گرانتوۆ، يح ادەكۆاتنوستي سوۆرەمەننىم رەاليام.

مينيستەرستۆۋ وبرازوۆانيا ي ناۋكي نەوبحوديمو پەرەسموترەت سۆوي ترەبوۆانيا ي نورماتيۆى، پرەدياۆلياەمىە ك ۆۋزام.

ك پريمەرۋ، يز-زا ترەبوۆانيا ك سووتنوشەنيۋ چيسلەننوستي ستۋدەنتوۆ ك پرەپوداۆاتەليام ۆۋزى ۆىنۋجدەنى يسكۋسستۆەننو رازدۋۆات شتات، وگرانيچيۆات ينۆەستيتسي ۆ كاچەستۆەننوە پوۆىشەنيە ۋچەبنوگو پروتسەسسا.

ەكىنشى ماسەلە. تاربيە – ساپالى ءبىلىمنىڭ نەگىزگى ارقاۋى، دىڭگەگى.

ءال-ءفارابيدىڭ «تاربيەسىز بەرىلگەن ءبىلىم – ادامزاتتىڭ قاس جاۋى» دەگەن ءسوزى بارشا ءبىلىم سالاسى قىزمەتكەرلەرىنىڭ بوي تۇزەر باعدارى بولۋى ءتيىس.

ەلىمىزدىڭ جاستارى ءوزىن جەكە تۇلعا رەتىندە دامىتۋمەن قاتار، مەملەكەتتىڭ وزىق يننوۆاتسيالارعا ساي وركەندەۋىنە زور ۇلەس قوسۋى قاجەت.

بۇل – قازىرگى ءبىلىم جانە تاربيە بەرۋ ۇدەرىسىنىڭ الدىندا تۇرعان ماڭىزدى مىندەت.

وتاندىق ءبىلىم سالاسى تۋعان جەرىڭە، قورشاعان ورتاڭا، ءوز تاريحىڭا قۇرمەتپەن قاراۋعا تاربيەلەپ، ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى دارىپتەۋى ءتيىس.

كەڭ اۋقىمدا ءوتىپ جاتقان «بىرگە – تازا قازاقستان» ەكولوگيالىق اكتسياسىن ءدال وسىنداي باعىتتاعى وتە قاجەتتى، دۇرىس باستاما دەپ سانايمىن. مۇنداي شارالارعا ارقاشان قولداۋ كورسەتە بەرەمىز.

نو حوروشو يزۆەستنو: «چيستو نە تام، گدە ۋبيرايۋت، ا تام، گدە نە سوريات».

ناشيم دەتيام نەوبحوديمو پريۆيۆات ەكولوگيچنوە سوزنانيە، ۆسياچەسكي كۋلتيۆيروۆات كۋلتۋرۋ بىتوۆوي چيستوتى، گيگيەنى، ۋچيت پونيمانيۋ يسكليۋچيتەلنوي ۆاجنوستي زاششيتى پريرودى. كاك ەتو دەلاەتسيا، ناپريمەر، ۆ ستراناح سەۆەرنوي ەۆروپى.

ۆسە ەتي ۋستانوۆكي وتراجەنى ۆ پروگراممنىح ستاتياح ەلباسى «رۋحاني جاڭعىرۋ» ي «سەم گرانەي ۆەليكوي ستەپي».

پەداگوگام پرەدستويت پرودۆيگات ەتي تسەننوستي نا ۆسەح ستۋپەنياح وبرازوۆانيا، ۆو ۆسەح وبرازوۆاتەلنىح ۋچرەجدەنياح، ۆ توم چيسلە چاستنىح.

ۆ نەگوسۋدارستۆەننىح دوشكولنىح ميني-ورگانيزاتسياح زاچاستۋيۋ ۆوسپيتاتەلنو-وبرازوۆاتەلنىي پروتسەسس پراكتيچەسكي وتسۋتستۆۋەت.

ۆوسپيتاتەلي نە ۆسەگدا رۋكوۆودستۆۋيۋتسيا ترەبوۆانيامي گوسۋدارستۆەننوگو وبششەوبيازاتەلنوگو ستاندارتا.

يز ماتەريالوۆ سمي مى چاستو ۋزناەم و ۆوپيۋششيح سلۋچاياح يزبيەنيا دەتەي، يح سودەرجاني ۆ نەنادلەجاششيح ۋسلوۆياح.

پورۋچايۋ پراۆيتەلستۆۋ پرينيات ۆسە نەوبحوديمىە مەرى، ۆكليۋچايا زاكونوداتەلنىە، دليا وبەسپەچەنيا ۆىسوكوگو كاچەستۆا دوشكولنوگو وبۋچەنيا ي ۆوسپيتانيا.

سچيتايتە، چتو ەتو پريوريتەتنايا زاداچا.

زدەس تاكجە ۆاجنو سكازات ي و پروبلەمە سۋيتسيدوۆ ۆ دەتسكوي ي پودروستكوۆوي سرەدە.

ەتو تراگەديا دليا ۆسەح ناس. ۆسەم نام نادو سەرەزنو زادۋماتسيا، پوچەمۋ دەتي يدۋت نا تاكوي شاگ.

فورميروۆانيە تۆەردىح جيزنەننىح ۋستانوۆوك ياۆلياەتسيا، پو-سۋتي، بازوۆىم كريتەريەم كاچەستۆا ۆوسپيتاتەلنوگو پروتسەسسا.

ناشا وبششايا زاداچا – ەتو ۆوسپيتانيە نوۆوگو پوكولەنيا وپتيميستوۆ، وبلادايۋششيح تۆەردوي ۆولەي ك پرەودولەنيۋ جيزنەننىح نەۋرياديتس.

پو-درۋگومۋ نيكاك نەلزيا، ۆەد «جيزن پروجيت – نە پولە پەرەيتي».

ترەتە. نەوبحوديمو وپرەدەليت دالنەيشۋيۋ ستراتەگيۋ رازۆيتيا سرەدنەگو وبرازوۆانيا.

سەگودنيا ۆ ميرە سلوجيلسيا وپرەدەلەننىي ستاندارت وبششەگو سرەدنەگو وبرازوۆانيا، راسسچيتاننىي نا 12-لەتنەە وبۋچەنيە.

سوحرانياەتسيا تاكجە تەندەنتسيا ۋۆەليچەنيا پرودولجيتەلنوستي ۋچەبنوگو پروتسەسسا ۆ ناچالنوي شكولە.

ۆ 60% ستران ميرا شكولنوە وبۋچەنيە ناچيناەتسيا س 6 لەت، چتو سپوسوبستۆۋەت بولەە راننەمۋ ينتەللەكتۋالنومۋ رازۆيتيۋ ي سوتسياليزاتسي رەبەنكا.

پورۋچايۋ پراۆيتەلستۆۋ وبەسپەچيت پرودۋماننىي، پلاۆنىي پەرەحود ك نوۆوي 12-لەتنەي مودەلي ۆ رامكاح رەاليزاتسي نوۆوي گوسپروگراممى رازۆيتيا وبرازوۆانيا ي ناۋكي دو 2025 گودا.

ۆمەستە س تەم، ۆاجنو پونيات، ۆ كاكوم ناپراۆلەني بۋدەت دۆيگاتسيا تەحنيچەسكوە ي پروفەسسيونالنوە وبرازوۆانيە.

ۆىزىۆاەت وبەسپوكوەننوست ي مەدلەننايا رەاليزاتسيا پروەكتا «جاس مامان». مەحانيزمى وسۋششەستۆلەنيا داننوگو پروەكتا نە وترابوتانى، پەرەچەن سپەتسيالنوستەي نە ۋتۆەرجدەن.

پراۆيتەلستۆۋ سلەدۋەت پرينيات يسچەرپىۆايۋششيە مەرى، چتوبى، ناكونەتس، زاپۋستيت داننىي پروەكت، وپرەدەليت كونكرەتنىە سروكي ي پرەدلوجيت چەتكي الگوريتم دەيستۆي.

ەششە ودين اكتۋالنىي ۆوپروس – مودەرنيزاتسيا سرەدنەسپەتسيالنىح ۋچەبنىح زاۆەدەني ۆ سووتۆەتستۆي س ترەبوۆانيامي ۆرەمەني ي پوترەبنوستيامي رىنكا ترۋدا.

پراكتيكا پوكازىۆاەت، چتو اكتسەنت
تولكو نا ماتەريالنو-تەحنيچەسكوم پەرەوسناششەني دەيستۆۋيۋششيح كوللەدجەي ياۆلياەتسيا رەسۋرسوزاتراتنىم پودحودوم.

پورۋچايۋ پراۆيتەلستۆۋ كومپلەكسنو پودويتي ك رازۆيتيۋ ورگانيزاتسي تيپو، وپرەدەليۆ ستراتەگيچەسكيە وريەنتيرى ۆ ۆوپروساح پەرەحودا كوللەدجەي ۆ دوۆەريتەلنوە ۋپراۆلەنيە كرۋپنىح پرەدپرياتي، رازۆيتيا دۋالنوگو وبۋچەنيا، ترۋدوۋسترويستۆا ۆىپۋسكنيكوۆ.

حوروشي پريمەر - كوللەدج پو پودگوتوۆكە كادروۆ دليا نەفتيانوي وتراسلي ۆ اتىراۋ، كوتورىي يا پوسەتيل نەداۆنو ۆ رامكاح سۆوەگو رابوچەگو ۆيزيتا ناكانۋنە پرەزيدەنتسكيح ۆىبوروۆ.

چەتۆەرتوە. ترەبۋەت سۆوەگو رەشەنيا پروبلەما ترەحسمەننىح ي مالوكومپلەكتنىح شكول.

نا سەگودنيا يز 7 014 دەيستۆۋيۋششيح وبششەوبرازوۆاتەلنىح شكول 128 ياۆليايۋتسيا ترەحسمەننىمي ي 31 – اۆارينىمي.

ۆ 2019-2020 گودى زا سچەت رەسپۋبليكانسكوگو بيۋدجەتا پرەدۋسموترەنو سترويتەلستۆو 35 شكول دليا ليكۆيداتسي ترەحسمەننوگو وبۋچەنيا ي 7 شكول ۆزامەن اۆارينىح.

ۆسەگو جە زا گودى نەزاۆيسيموستي پوستروەنو 1 198 شكول. مى بۋدەم ي دالشە پرودولجات سترويتەلستۆو ي مودەرنيزاتسيۋ شكول، ۋچيتىۆايا دەموگرافيچەسكيە تەندەنتسي، سۆيازاننىە س ۋۆەليچەنيەم چيسلەننوستي ناسەلەنيا.

ودناكو مينيستەرستۆۋ وبرازوۆانيا ي ناۋكي نەوبحوديمو پەرەسموترەت پودحودى پري پلانيروۆاني راسحودوۆ نا سترويتەلستۆو شكول، ۆ چاستنوستي، پەرەيتي وت پووبەكتنوگو پلانيروۆانيا ك نورماتيۆنومۋ.

اكيمام رەگيونوۆ سلەدۋەت چەتكو وتسلەجيۆات دەموگرافيچەسكيە ي ميگراتسيوننىە پوكازاتەلي نا مەستاح س تسەليۋ وتسەنكي پوترەبنوستەي ۆ رەمونتە يلي سترويتەلستۆە نوۆىح شكول.

نەوبحوديمو تاكجە پرەدۋسموترەت ي سترويتەلستۆو چاستنىح شكول چەرەز مەحانيزمى گوسۋدارستۆەننو-چاستنوگو پارتنەرستۆا.

پريوريتەتنىم ۆوپروسوم ياۆلياەتسيا ەففەكتيۆنوە رازۆيتيە مالوكومپلەكتنىح شكول.

منوگيە وتدالەننىە ناسەلەننىە پۋنكتى سۋششەستۆۋيۋت تولكو بلاگوداريا شكولە.

پوەتومۋ نەلزيا بەزدۋمنو زاكرىۆات تاكيە ۋچەبنىە زاۆەدەنيا، نۋجەن سبالانسيروۆاننىي، پرودۋماننىي پودحود س اكتسەنتوم نا رازۆيتي پەرسپەكتيۆنىح ناسەلەننىح پۋنكتوۆ.

ءاربىر شاعىن كومپلەكتىلى مەكتەپتىڭ احۋالى اۋىل تاعدىرىمەن تىكەلەي بايلانىستى.

ال، اۋىل – ءبىزدىڭ التىن بەسىگىمىز.
اتا-بابامىزدىڭ مەكەنى، تەرەڭ تاريحىمىزدىڭ كۋاسى. سوندىقتان، ونى ساقتاپ قالۋىمىز كەرەك.

بەسىنشى ماسەلە. ءۇشتىلدى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن ەنگىزۋ – كۇن تارتىبىندەگى وزەكتى تاقىرىپ.

ەڭ الدىمەن، بۇل ماسەلەنى جان-جاقتى تالداپ، سالماقتى شەشىمگە كەلۋ قاجەت.

بۇل – وتە ماڭىزدى.

«ءار حالىقتىڭ انا ءتىلى – ءبىلىمنىڭ كىلتى» – دەيدى اكادەميك احمەت جۇبانوۆ.

بۇل ءسوز ءبىز ءۇشىن نەگىزگى ۇستانىمعا اينالۋى ءتيىس.

ءۇشتىلدى جۇيەگە كوشۋ وقىتۋشىلار مەن ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىنىڭ دايىندىعىنا قاراي جۇزەگە اسادى.

بۇل رەتتە، عىلىمي-جاراتىلىستانۋ پاندەرىن اعىلشىن تىلىندە وقىتۋ ءبىلىم ورتالىقتارىنىڭ كادرلىق مۇمكىندىگىنە قاراي، وقۋشىلار مەن اتا-انالاردىڭ قالاۋى بويىنشا ىسكە اسۋى ءتيىس.

تۇڭعىش پرەزيدەنتىمىز نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆ «قازاق ءتىلى ءۇش ءتىلدىڭ بىرەۋى بولىپ قالمايدى. ءۇش ءتىلدىڭ ءبىرىنشىسى، نەگىزگىسى، باستىسى، ماڭىزدىسى بولا بەرەدى» دەپ وتە ونەگەلى وي ايتتى.

سوندىقتان، اعىلشىن ءتىلىن وقىتۋدى
2-3-ءشى سىنىپتان نەمەسە اتا-انالاردىڭ قالاۋىنا قاراي 5-ءشى سىنىپتان باستاۋ ورىندى ءارى ءتيىمدى بولادى دەپ سانايمىن.

ال، جوعارى سىنىپتاردا جاراتىلىستانۋ-تەحنيكالىق پاندەردى مەكتەپتەردىڭ دايىندىعىنا قاراپ جۇرگىزۋ قاجەت.

شەستوە. ۆاجنو وسۋششەستۆيت رەالنوە پوۆىشەنيە ستاتۋسا پەداگوگا.

ۆسە، و چەم مى سەيچاس گوۆوريم، ناپريامۋيۋ زاۆيسيت وت ۋچيتەلەي.

دليا پوۆىشەنيا كونكۋرەنتوسپوسوبنوستي ناتسي نام نەوبحوديمو نا دەلە دوبيتسيا ۆىسوكوگو ستاتۋسا دليا ناشيح پەداگوگوۆ.

ۆ پروەكتە زاكونا «و ستاتۋسە پەداگوگا» پرەدۋسموترەنى كومپلەكسنىە مەرى پوددەرجكي.

ەتو ي سوكراششەنيە ناگرۋزكي ۋچيتەلەي، ي گارانتيا زاششيتى چەستي ي دوستوينستۆا، ي ماتەريالنىە ستيمۋلى.

ۆاجنەيشيە يز نيح – دوپلاتا ۆ دۆۋكراتنوم رازمەرە زا كلاسسنوە رۋكوۆودستۆو ي پروۆەركۋ تەترادەي; ۋۆەليچەنيە پەريودا وتپۋسكا دليا ۆسەح پەداگوگوۆ دو 56 دنەي; دوپلاتا زا ستەپەن ماگيسترا ي درۋگيە مەرى.

وتدەلنو پرەدۋسموترەنى نورمى پو سوكراششەنيۋ ناگرۋزكي نا پەداگوگا، ۋستانوۆلەنيۋ زاپرەتا نا پريۆلەچەنيە ك نەسۆويستۆەننىم فۋنكتسيام، پرەدوستاۆلەنيە چرەزمەرنوي وتچەتنوستي، پروۆەدەنيە نەوبوسنوۆاننىح پروۆەروك.

نەسموتريا نا دەكلاريرۋەموە سەگودنيا پوۆىشەنيە زارپلات ۋچيتەلەي، منوگيە دوپلاتى يسچيسليايۋتسيا وت بازوۆوگو دولجنوستنوگو وكلادا.

پوەتومۋ 500 تىسياچ پەداگوگوۆ سترانى نە چۋۆستۆۋيۋت سۋششەستۆەننوگو پوۆىشەنيا. نادو پريامو وب ەتوم سكازات.

پري ەتوم زارابوتنايا پلاتا وستاەتسيا ودنوي يز نيزكيح ي سوستاۆلياەت 65% وت سرەدنەي زارابوتنوي پلاتى پو ەكونوميكە. س ەتيم مى، كونەچنو، ميريتسيا نە بۋدەم.

پورۋچايۋ پراۆيتەلستۆۋ ۆ تسەلياح پريۆلەچەنيا كۆاليفيتسيروۆاننىح كادروۆ ۆ سيستەمۋ وبرازوۆانيا ۋۆەليچيت زارابوتنۋيۋ پلاتۋ ۋچيتەلەي ۆ 2 رازا ۆ تەچەني چەتىرەح لەت.

پولاگايۋ، چتو پرينياتيە زاكونا ي ۋكازاننىح مەر پريۆەدەت ك سۋششەستۆەننىم يزمەنەنيام ۆ جيزني ۋچيتەلەي.

زاداچا پراۆيتەلستۆا – وبەسپەچيت پراكتيچەسكۋيۋ رەاليزاتسيۋ ۆسەح پرينياتىح نورم.

سەدموە. ۆاجنو پرەودولەت وبرازوۆاتەلنوە نەراۆەنستۆو.

داننايا پروبلەما اكتۋالنا دليا منوگيح رازۆيتىح ستران ي تەسنو سۆيازانا س سوتسيالنو-ەكونوميچەسكيم بلاگوپولۋچيەم ناسەلەنيا.

ۋ ناس نە دولجنو بىت رازليچي ۆ ۋروۆنە وبرازوۆانيا مەجدۋ دەتمي ۆ گورودە ي نا سەلە. ستاندارتى وبرازوۆانيا دولجنى بىت ەدينىمي. تو جە ساموە كاساەتسيا ي پروگرامم وبرازوۆانيا.

ۆسە دەتي نەزاۆيسيمو وت مەستا پروجيۆانيا يلي سوتسيالنوگو ستاتۋسا يح روديتەلەي دولجنى يمەت دوستۋپ ك كاچەستۆەننومۋ وبرازوۆانيۋ.

پورۋچايۋ مينيستەرستۆۋ وبرازوۆانيا ي ناۋكي رازرابوتات ي زاپۋستيت سپەتسيالنىە پروگراممى پو پرەودولەنيۋ اكادەميچەسكوگو وتستاۆانيا دەتەي يز سەمەي س نيزكيم ۋروۆنەم دوحودا يلي يز شكول، رابوتايۋششيح ۆ سلوجنىح سوتسيالنىح ۋسلوۆياح ي دەمونستريرۋيۋششيح نيزكيە رەزۋلتاتى.

اكيمى وبلاستەي دولجنى پرينتسيپيالنو زانياتسيا داننىم ۆوپروسوم. ەتو يح پريامايا وتۆەتستۆەننوست – سوزداۆات ۆسە نەوبحوديمىە ۋسلوۆيا دليا دەتەي نا مەستاح.

و كاكوم كاچەستۆە وبرازوۆانيا موجنو گوۆوريت، كوگدا ۆو منوگيح مالوكومپلەكتنىح شكولاح ۆ سەلسكوي مەستنوستي ودين ۋچيتەل ۆىنۋجدەن پرەپوداۆات نەسكولكو پرەدمەتوۆ.

پورۋچايۋ اكيمام رەگيونوۆ وبەسپەچيت ۆىدەلەنيە گرانتوۆ نا پريۆلەچەنيە لۋچشيح مەنەدجەروۆ ي پەداگوگوۆ ۆ شكولى وبلاستەي.

وبرازوۆانيە – ەتو ستراتەگيچەسكايا سفەرا، فاكتيچەسكي – وتراسل ەكونوميكي، پوەتومۋ ترەبۋەت سەرەزنوگو ۆنيمانيا ي كاپيتالنىح ۆلوجەني.

تولكو تاك موجنو وبەسپەچيت ۋستويچيۆوە رازۆيتيە رەگيونوۆ ي سترانى ۆ تسەلوم.

اكيمى دولجنى رەگۋليارنو ۆىدەليات سوبستۆەننىە گرانتى نا وبۋچەنيە ۆ ۆۋزاح، پرودۋماۆ سيستەمۋ زاكرەپلەنيا ۆىپۋسكنيكوۆ نا مەستاح.

ۆ سوۆرەمەننوم ميرە ينۆەستيتسي ۆ وبرازوۆانيە ي رازۆيتيە چەلوۆەكا دايۋت ۋستويچيۆىي ي دولگوسروچنىي ەكونوميچەسكي روست.

گوسۋدارستۆەننىە ينۆەستيتسي ۆ چەلوۆەچەسكي كاپيتال، پو سۋتي، سامىە پەرسپەكتيۆنىە.

روديتەلي، ناپرياگايا ۆسە سەمەينىە رەسۋرسى، ستارايۋتسيا دات سۆويم دەتيام كاچەستۆەننوە وبرازوۆانيە. گوسۋدارستۆو دولجنو يم پوموچ.

پراۆيتەلستۆو وبيازانو دۋمات وب وبرازوۆاني كاك و پريوريتەتنوي سفەرە سۆوەي دەياتەلنوستي.

سەگودنيا نايبولشي پريروست گلوبالنوگو ۆۆپ داەت سەكتور ينتەللەكتۋالنىح ۋسلۋگ. ي ەتو ۆوسحودياششايا تەندەنتسيا.

ۆ بۋدۋششەم، ا ەتو ۆرەميا نە زا گورامي، ميروم بۋدەت پراۆيت يسكۋسستۆەننىي ينتەللەكت.

ۆوسموە. نەوبحوديمو وبەسپەچيت پروزراچنوست فينانسيروۆانيا ناۋكي.

راسپرەدەلەنيە گرانتوۆوگو فينانسيروۆانيا پو يتوگام پروشلىح كونكۋرسوۆ پوكازالو نەوبحوديموست سوۆەرشەنستۆوۆانيا رابوتى ناتسيونالنىح ناۋچنىح سوۆەتوۆ ي وبەسپەچەنيا پروزراچنوستي فينانسيروۆانيا ناۋكي ۆ تسەلوم.

پروتسەدۋرا وتبورا زاياۆوك تاكجە ۆىزىۆاەت نارەكانيا ۆ سيلۋ سۆوەي گروموزدكوستي ي زاكرىتوستي.

ۆ ناۋچنوي سرەدە وتمەچاەتسيا نەدوۆەريە ك سيستەمە فينانسيروۆانيا، ا تاكجە وپرەدەلەننىي راسكول مەجدۋ ۆوزراستنىمي ي مولودىمي ۋچەنىمي.

پوەتومۋ پورۋچايۋ پراۆيتەلستۆۋ رازرابوتات كونتسەپتسيۋ دالنەيشەگو ينستيتۋتسيونالنوگو رازۆيتيا ناۋكي س ۆىحودوم نا كونكرەتنىە پراكتيچەسكيە پرەدلوجەنيا.

وتدەلنو حوتەل بى وبراتيتسيا ك روديتەلسكوي وبششەستۆەننوستي.

يزۆەستنىي پەداگوگ ۆاسيلي سۋحوملينسكي وتمەچال: «رەبەنوك – ەتو زەركالو سەمي; كاك ۆ كاپلە ۆودى وتراجاەتسيا سولنتسە، تاك ۆ دەتياح وتراجاەتسيا نراۆستۆەننايا چيستوتا ماتەري ي وتتسا».

پوەتومۋ رول روديتەلەي ۆ رازۆيتي دەتەي ترۋدنو پەرەوتسەنيت.

نەلزيا پەرەكلادىۆات ۆسيۋ وتۆەتستۆەننوست زا وبۋچەنيە ي ۆوسپيتانيە ناشيح دەتەي نا دەتسكيە سادى ي شكولۋ.

يمەننو ۆ سەمە فورميرۋەتسيا ليچنوست. ۆسە روديتەلي دولجنى وب ەتوم پومنيت ي ۆوسپيتىۆات سۆويح دەتەي ۆ اتموسفەرە ۋۆاجەنيا ك ترۋدۋ ۋچيتەلەي.

قۇرمەتتى فورۋمعا قاتىسۋشىلار!

ۇلت ۇستازى احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ «ءبىز اۋەلى ەلدى تۇزەتۋدى بالا وقىتۋ ءىسىن تۇزەتۋدەن باستاۋىمىز كەرەك» دەگەن ءسوزى بار.

وسىعان وراي، بارلىق ماقسات-مىندەتتەر ۇكىمەت ازىرلەپ جاتقان «ءبىلىم مەن عىلىمدى دامىتۋدىڭ مەملەكەتتىك باعدارلاماسىندا» تولىق قامتىلۋى ءتيىس.

بۇل باعدارلامانىڭ جوباسىن حالىقپەن كەڭەسىپ، كەڭىنەن تالقىلاۋ قاجەت.

بۇعان قاجەتتى رەسۋرستار جەتكىلىكتى.

بارشاڭىزعا جاڭا وقۋ جىلىندا تابىس تىلەيمىن!

Abai.kz

19 پىكىر