جالپى، بىزدە اۋىل اكىمىنەن قالا اكىمدەرىنە دەيىن اشكوزدىك اۋرۋىنا ۇشىراپ، پارامەن ۇستالىپ سوتتالىپ جاتاتىندىعى ۇيرەنشىكتى جايعا اينالعان. سولاردىڭ ىشىندەگى بۇكىل ەلگە ماسقارا اتىمىزدىڭ جايىلعانى - قوستاناي قالاسىنىڭ اكىمى احمەتجانوۆ دەگەننىڭ ءوزىنىڭ ءبىرتالاي جەتىكتەستەرىمەن ءىستى بولىپ، ونىڭ اياعى وبلىس اكىمى سادۋاقاسوۆتىڭ قىزمەتىنەن كەتۋىنە اكەلىپ سوققاندىعى تۋرالى «سەنساتسيا» بولدى.

پەندەمىز عوي، قايدان بىلەيىك، ءتۇرلى دەڭگەيدەگى باسشىلارىمىز بۇدان قورىتىندى شىعارىپ، الگىندەي سوراقىلىققا بارا قويماس دەپ ويلاعانبىز. قاتەلەسكەن ەكەنبىز. حالىقتىڭ اقشاسىنان جينالعان بيۋدجەت قارجىسىن «جولدا جاتقان باتپان قۇيرىق» سانايتىن اكىم-قارالارىمىز سول ءبىر «تەگىن قازىنادان» بىردەڭە ءىلىپ قالعىسى كەلەتىن سىرقاتى جازىلمايتىن دۇنيە كورىنەدى. جاقىندا عانا وبلىسىمىزدىڭ اۋليكول اۋدانىنىڭ اكىمى اسحات قيسىقوۆ 7 ميلليون تەڭگە پارا الىپ جاتقاندا ۇستالعاندىعى تۋرالى اقپارمەن سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-ارەكەت جونىنىدەگى دەپارتامەنت جۇرتشىلىقتى حاباردار ەتتى. سول باياعى تەندەردەن جىرىپ الۋدىڭ ارەكەتىنەن تۋىنداعان دۇنيەقوڭىزدىق. اكىم ءوز كىناسىن تولىق مويىنداپ، قىلمىستى اشۋعا كومەكتەسەتىندىگىن مالىمدەدى. ءسويتىپ، 40 جاسقا جەتەر-جەتپەس ازاماتتىڭ الداعى تاعدىرى وسىلاي شەشىلەتىن بولدى.

الايدا بۇل جەردە اڭگىمە پارامەن ۇستالعان اكىم تۋرالى عانا بولىپ تۇرعان جوق. ماسەلە تۇپتەپ كەلگەندە وبلىس اكىمى ارحيمەد مۇقانبەتوۆتىڭ الداعى ءىس-ارەكەتى جايلى بولماق. مىنە، وسى جاي بۇگىندە بۇكىل وبلىس قاۋىمىن الاڭداتىپ وتىر. بۇرىندارى بولسا «جارايدى، قاي اكىم ۇستالماي جاتىر. بىزدە بۇل ۇيرەنشىكتى جاعداي عوي» دەپ جىلى جاۋىپ قويار ەدىك. بۇل جولى جاعداي مۇلدەم بولەك سيپات الىپ وتىر. وسى جىلدىڭ مامىر ايىنىڭ اياق كەزىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل جونىندەگى مەملەكەتتىك ولرگاندار باسشىلارىمەن كەزدەسۋىندە «ەگەر قاراماعىنداعىلار سىبايلاس جەمقورلىق قۇقىق بۇزۋشىلىققا بارسا، وندا باسشىلارى وتستاۆكاعا كەتۋى كەرەك» دەپ اشىق ايتقان بولاتىن.

سونىمەن قاتار ول ەشكىمنىڭ دە زاڭنان جوعارى تۇرا المايتىندىعىن، قاراماعىنداعىلار پارامەن ۇستالعان جاعدايدا ورتالىقتاعى بولسىن، جەرگىلىكتى جەردەگى بولسىن ءبىرىنشى باسشىلاردىڭ جاۋاپ بەرۋى كەرەك ەكەندىگىن دە قاتتى ەسكەرتكەن. «جىل سايىن ەلىمىزدە 2 مىڭنان استام جەمقورلىق قىلمىس تىركەلەدى ەكەن. وسىعان بايلانىستى ورتا ەسەپپەن العان جىلىنا مىڭنان استام ادام جاۋاپقا تارتىلادى. ءبىز وسىناۋ الەۋمەتتىك اۋرۋعا ءۇزىلدى-كەسىلدى قارسى تۇرۋىمىز كەرەك» دەپ وسى باعىتتاعى جۇمىستى ايقىن تۇجىرىمداعان ەدى.

مىنە، قوستانايلىقتاردى الاڭداتىپ وتىرعان دا وسى جايت. بۇگىندەرى مەملەكەت باسشىسىنىڭ نۇسقاۋىنا سايكەس وبلىس اكىمى ءوزىنىڭ وتستاۆكاعا كەتەتىندىگى تۋرالى ارىز بەرە مە، الدە «جابۋلى قازان جابۋلى كۇيىندە» قالا بەرە مە دەگەن كۇردەلى دە وزەكتى ساۋالعا جاۋاپ تابىلماي تۇر.

راس، ارحيمەد مىرزا ءوز «ينستراگرام» جەلىسىندەگى پاراقشاسىندا اتالمىش اۋدان اكىمىنىڭ پارامەن ۇستالعاندىعى جايلى ايتا كەلىپ «ارينە، بۇل جاعداي مەنى الاڭداتادى. سوت شەشىمى كۇشىنە ەنگەنگە دەيىن مەن تۇسىنىكتەمەلەردەن قالىس قالامىن» دەپ جازدى.

دەمەك، كۇتە تۇرارمىز. الايدا، اكىمنىڭ بۇل جازعانىن باسشى ەسەبىندە جاۋاپكەرشىلىكتى تۇسىنگەندىگى دەۋگە اۋزىمىز بارمايدى. ءسىرا، ءالىپتىڭ ارتىن باققىسى كەلەتىن شىعار. دەگەنمەن، ەلىمىزدە ەشبىر سوتتى كۇتپەي-اق، باسشىلىق قىزمەتكەن كەتكەن ازاماتتاردىڭ دا بار ەكەندىگىن ەسكەرەلىك. ماسەلەن، قاراماعىنداعىلار پارامەن ۇستالعاندا قىزمەتكە كەلگەندىگىنە كوپ بولا قويماسا دا ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى كۇلاش شامشيدەنوۆا حانىمنىڭ قىزمەتىنەن قوش ايتىسقاندىعىنا  جۇرتشىلىقتىڭ بارلىعى دا كۋا. مۇمكىن، اكىمنىڭ ءوز ويلاعانى بار شىعار.

ايتپاقشى، وسى جاقىندا عانا وبلىسىمىزداعى فەدوروۆ اۋدانى اكىمىنىڭ ورىنباسارى پارامەن ۇستالىپ، اباقتىعا قامالعان. سول ءۇشىن اۋدان اكىمى موينىنا سوگىس ءىلىپ تىندى، الايدا بىلگىشتەردىڭ ايتۋىنا قاراعاندا ەگەر اكىم التى اي بويى جاقسى جۇمىس ىستەسە، بۇل سوگىستەن ارىلىپ، باياعى پەرىشتەدەي تازا قالپىنا قايتا ورالادى ەكەن.

ءبىزدى تاڭ قالدىرعانى بۇل ەمەس. ءبىر اۋدان اكىمىنىڭ پاراقورلىقپەن سوتتالىپ جاتقاندا، ەكىنشى ءبىر اۋدان اكىمىنىڭ ەشتەڭەدەن دە قورىقپاي، ەشنارسەدەن دە سەسكەنبەي، جالعىز عانا قازاق مەكتەبىنە بولىنگەن قارجىعا اشقاراقتىقپەن قول سالعانى، قول سالعاندا مول سالعانى ءبىر عانا نارسەنى دالەلدەيدى. ول وبلىسىمىزدا جەمقورلىق دەگەن پالەنىڭ ابدەن دىندەپ بوي بەرمەي كەتكەندىگى. ياعني جازىلماس الەۋمەتتىك سىرقاتقا اينالعانى.

الايدا ءبىز وسى سەكىلدى وزەكتى ماسەلەلەردى ءسوز ەتكەن ماقالا جازساق «ويباي وبلىسىمىزدا ەشقانداي ءمىن جوق. ارحيمەد سەكىلدى اكىمدى كۇندىز شام ىزدەسەڭ دە تابا المايسىڭ. ال سىزدەر وعان پالە جاۋىپ، تىرناق استىنان كىر ىزدەپ، وبلىستىڭ بەدەلىنە نۇقسان كەلتىرىپ وتىرسىزدار» دەپ ۋلاپ-شۋلاپ شىعا كەلەتىن «جالعان پاتريوتتار» مۇندا جەتەرلىك. ەندى ولارعا ءسوزىمدى شىعانداماي-اق قويايىن.

«Tengrinews.kz» اگەنتتىگىنىڭ جازۋىنا قاراعاندا بىلتىرعى جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا جەمقورلىق قىلمىسى جونىنەن ەشكىمگە دە دەس بەرمەيتىن كورىنەمىز. ونى مەملەكەتتىك ىستەر جانە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگىنىڭ رەسي وكىلى جاننا باستاروۆا تايعا تاڭبا باسقانداي ەتىپ ايتىپ بەردى. ءبىزدى «فاكتىلەردى بۇرمالاپ وتىر» دەپ ايىپتاماس ءۇشىن وسى وكىلدىڭ ايتقاندارىن سول قالپىندا بەرەلىك.

"يز وبششەگو كوليچەستۆا پرەستۋپلەني 112 زارەگيستريروۆانو ۆ استانە، تاك كاك يمەننو ۆ ستوليتسە رابوتاەت نايبولشەە كوليچەستۆو گوسسلۋجاششيح. دالەە سلەدۋيۋت كوستانايسكايا ي تۋركەستانسكايا وبلاستي - 109 ي 108 كوررۋپتسيوننىح پرەستۋپلەني سووتۆەتستۆەننو. سامىي نيزكي ۋروۆەن كوررۋپتسي - ۆ سەۆەرو-كازاحستانسكوي وبلاستي - 52 پرەستۋپلەنيا س ناچالا گودا".

شىندىق اششى بولسا دا، وسىلاي ايتىلادى. اسىلى، استانادان كەيىن قالىپ قويىپپىز دەپ رەنجىمەلىك، ەكىنشى ورىن دا وسال ەمەس قوي. ەندى بيىلعى جىلدىڭ ناتيجەسىن كۇتەلىك. ول دا كوڭىلىمىزدى قالدىرا قويماس دەپ ويلايمىز.

ال ەندى بۇدان وبلىس اكىمى ارحيمەد مۇقانبەتوۆ قانداي قورىتىندى شىعارادى؟ ازاماتتىق مىنەز تانىتىپ، وتستاۆكاعا كەتۋ جونىندە ارىز بەرە مە، الدە «اكىمگە سوت شەشىمى شىقسىن، سوسىن بىردەڭەسى بولار» دەگەن ۇمىتپەن ءالىپتىڭ ارتىن كۇتە مە، ول ءوڭىر باسشىسىنىڭ ءوزىنىڭ ەنشىسىندەگى شارۋا.

ال جالپى وتستاۆكاعا كەتۋ جامان اتپەن قىزمەتىنەن بوساتۋ دەگەندى بىلدىرمەيدى. ارحيمەد اكىم بولماسا دا جەردە قالمايتىن بىلىكتى مامان. نەگىزگى ماماندىعى ينجەنەر-ەلەكتريك كورىنەدى. كەزىندە اناۋ-مىناۋ ەمەس، رەسەيدەگى سامارا مەملەكەتتىك تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىن ويداعىداي اياقتاعان. ينجەنەر-ەلەكتريك دەگەن دە ەلىمىزدەگى اسا قات ماماندىقتىڭ ءبىرى. مۇمكىن، وسى ۋاقىتقا دەيىن بايقالماي كەلگەن تالانتى سوندا اشىلار. ساتتىلىك تىلەيمىز. قانشا دەگەنمەن ايتۋلى ازاماتتاردىڭ ءبىرى عوي. ال تاعدىر دەگەنگە داۋا جوق. ءومىر ىلعي ماڭدايدان سيپاي بەرمەيدى.

جايبەرگەن بولاتوۆ

قوستاناي

Abai.kz