جۇما, 29 ناۋرىز 2024
قۇيىلسىن كوشىڭ 10463 6 پىكىر 5 قازان, 2017 ساعات 14:11

ىقتيارحات داۋى. 250 وتباسىنىڭ تاعدىرىنا زيالىلار الاڭداپ جاتىر

قىتايدان تاريحي وتانىنا ورالىپ، جامبىل وبلىسى، تاراز قالالىق كوشى-قون پوليتسياسىنان ىقتيارحات العان 250-دەي ەتنيكالىق قازاقتىڭ ماسەلەسىن قوزعاپ،  كەشە "250 وتباسىنىڭ تاعدىرىن ويرانداعالى وتىرعان جوقپىز با، ساعىنتاەۆ مىرزا؟!" دەگەن ماقالا جاريالاعان ەدىك. وسى ماتەريالدى ءبىر تاۋلىكتىڭ ىشىندە پورتالىمىزدان 12 مىڭنان اسا ادام وقىپ، الەۋمەتتىك جەلىلەردە مىڭداعان ادام ءوز ويىن ءبىلدىردى. قانداستارىمىزدىڭ تاعدىرى ءۇشىن الاڭداپ پىكىر بىلدىرگەندەردىڭ اراسىندا بەلگىلى زيالى قاۋىم وكىلدەرى دە بار. ءبىز سولاردىڭ اراسىنان ەلگە وي سالار ءبىر-ەكى پىكىردى وقىرمان نازارىنا قايىرا سالۋدى ءجون ساناپ وتىرمىز.

مارات توقاشباەۆ، پۋبليتسيست: 250 قانداسىمىز قىتايعا قايتارىلماسىن!

جامبىل وبلىسىندا 2015 جىلى قىتايدان اتامەكەنىنە قونىس اۋدارعان 250 ەتنيكالىق قازاقتىڭ ىقتيارحاتتارى ۇقق تاراپىنان تەكسەرۋ كەزىندە جالعان بولىپ شىعىپتى. جامبىل وبلىستىق ىشكى ىستەر دەپارتامەنتىنىڭ كوشى-قون پوليتسياسى وزدەرىنىڭ وعان قاتىسى جوقتىعىن ايتىپ ازار دا بەزەر. زاڭ بويىنشا الگى 250 قازاق ەلدەن دەرەۋ دەپورتاتسيالانۋعا ءتيىس. 2015 جىلى بۇرىنعى قىتاي ازاماتتارى قازاقستانعا تۇراقتى تۇرۋعا ءوتىنىش بەرگەن كەزدە №992 بۇيرىققا سايكەس قاجەتتى قۇجاتتاردىڭ ءبارى جيناقتالعان. الايدا ەكى جىلدان كەيىن قاۋىپسىزدىك ورگاندارى تاراپىنان تەكسەرۋ كەزىندە تىركەۋ مەن تۇراقتى تۇرۋعا نەگىز بولاتىن قۇجاتتار قولدان جاسالعاندىعى انىقتالعان.

ەندى جاڭاعى 250 قانداسىمىزدى قۇجاتتارىنىڭ جالعاندىعىنا بايلانىستى ەلدەن قۋىپ شىعاتىن بولساق، قىتاي ەلىندە ولار بىردەن تۇتقىندالىپ، سوتتالارى انىق. ونسىز دا ول جاقتا قازاقتارعا كوزقاراس ناشارلاپ تۇر. جامبىل وبلىسىنا كەلىپ پانالاعان قازاق باۋىرلارىمىز بۇگىندە وسى جاققا ۇيرەنىسىپ، جۇمىس جاساپ، بالا-شاعا اسىراپ، سالىق تولەپ وتىر. قىتايدان كەلگەن قازاقتاردىڭ قينالاتىنى – ورىس ءتىلىن بىلمەيتىندىگى. وسى جاعدايدى ەپتى پايدالانعان كەيبىر قۋلار ولاردىڭ قالتاسىن قاعىپ، جالعان قۇجاتتار جاساپ بەرگەن ءتارىزدى. بۇعان قانشا باس تارتسا دا كوشى-قون قىزمەتىنىڭ وكىلدەرى قاتىسپاۋى مۇمكىن ەمەس.
ەستەرىڭىزدە بولسا 2014 جىلى ناۋرىز ايىنىڭ ورتاسىندا الماتىدان گونكونگكە ۇشاتىن كس-929 رەيسىنىڭ ەكى گونكونگتىق جولاۋشىسىنىڭ قول جۇگىنەن قازاقستاننىڭ 291 پاسپورتىنىڭ تازا بلانكىسى شىققانى ۇلكەن داۋ تۋعىزىپ ەدى. الايدا سول داۋ بويىنشا ايىپتىلاردى انىقتاۋ مەن جازالاۋ جونىندە كەيىن ەشبىر دەرەك كەزىكتىرمەدىك. جىلىداي جابىلىپ قالعان ءتارىزىدى. سونداي سىبايلاس جەمقورلىق ءوز قازاعىمىزعا كەلگەندە مىناداي كەلەڭسىزدىك شىعارىپ تۇر. وعان دا الگى گونكونگتىكتەرگە پاسپورت بلانكىسىن بەرگەن ءتارىزدى ىشكى ىستەر ورگاندارىنىڭ ۇجدانسىز قىزمەتكەرلەرىنىڭ قاتىسى بار-اۋ دەپ شامالايمىن.

ايتارىم، قىتايدان كەلگەن قازاق قانداستارىمىز جالعان ىقتيارحاتتاردى وزدەرى جاساماعان. ولارعا جاساپ بەرگەن قالايدا باسقا بىرەۋلەر. سوندىقتان تىكەلەي ايىپتى ەمەستىگىن ەسكەرە وتىرىپ، قارجىلاي جازا وتەسە دە ولاردى قازاقستاندا قالدىرۋ كەرەك! ءتىپتى قيىندىق تۋسا ءبىراز ۋاقىت بوسقىن مارتەبەسىندە ۇستاي تۇرۋعا دا بولادى. قالايدا ەلىم دەپ، وتانىم دەپ كەلگەن قانداستارىمىزدى كەۋدەسىنەن يتەرىپ، تاعدىر تالكەگىنە لاقتىرمايىق! قازاقتاردىڭ قازاقستاننان باسقا وتانى جوق!

ەرلان سايروۆ، ساياساتتانۋشى: 250 جاس وتباسىن تارازداعى الااياقتار الداپ سوققان

- ءالى ەسىمدە، سيريادا ازاماتتىق سوعىس باستالعان كەزدە، ءبىراز شەنەۋىكتەر: ء"بىز وركەنيەتتى ەلدەردەن قالماۋىمىز كەرەك. سيريادان "شۇعىل تۇردە" بوسقىنداردى قابىلداۋىمىز قاجەت", - دەپ بايبالام سالىپ ەدى. "قانشا بولسا دا قارجى ءبولىپ، كوشىرەمىز" دەدى عوي "باتشاعارلارىڭ".

سول كەزدە تاڭ قالعانمىن، مىنالاردىڭ ء"بىر جەرى" دۇرىس جۇمىس ىستەي مە دەپ. شەتتە 5 ملن قانداستارىمىز "قان قاقساپ وتىر", بىرەۋى قىتاي، بىرەۋى وزبەك، بىرەۋى ورىس بولۋعا جاقىن. ءاي ءبىزدىڭ وكىمەتتە ءبىر كىشكەنتاي عانا بولسىن باۋىرمالدىلىق بار ما؟.

ەندى بۇگىن، ەلىم-جەرىم دەپ اڭساپ كەلگەن جاستاردىڭ باسىن قاتىرىپ، "قىتاي اسىرىپ جىبەرەمىز" دەيدى. 250 جاس وتباسىن تارازداعى الااياقتار الداپ سوققان ەكەن. جالعان ىقتيار حات بەرگەن. سول 250 وتباسىنا كومەكتەسۋدىڭ ورنىنا "جازاعا تارتامىز" دەيدى. مىقتى، سول السىزدەرگە، جاپا شەككەندەرگە "جىعىلعان ۇستىنە جۇدىرىق جاساعاندا" كوسەگەلەرىڭ كوتەرىلىپ كەتە مە؟ 250 جاس وتباسىنا وزدەرى قۇجاتتارىن رەتتەپ بەرمەي مە؟! الدە تاعى ءشۇرشىت، ءۇندىس، ارابتارعا جۇمىس ورنىن دايىنداپ، جارىلقايىن دەپ وتىر ما، بۇلار؟

ءتۇيىن ورنىنا

جامبىل وبلىسى، تاراز قالالىق كوشى-قون پوليتسياسىنان ىقتيارحات العان ازاماتتاردىڭ ءبارى قۇجاتتى كوشى-قون پوليتسياسى مەكەمەسىنەن العاندارىن، قولدارىنا رەسمي تالون ۇستاتىپ، تولقۇجاتتارىنىڭ ارتىنا مەكەمەنىڭ ءمورىن باسىپ بەرگەنىن ايتادى. ال، سونشاما دالەل بولا تۇرا رەسمي جامبىل وبلىستىق كوشى-قون پوليتسياسى ولارعا ەشقانداي دا جالعان قۇجات بەرمەگەندەرىن مالىمدەۋى تۇسىنىكسىز جاعداي. مىنا قۇجاتتار جامبىل وبلىستىق كوشى-قون پوليتسياسى جالعان اقپارات تاراتىپ وتىرعانىن دالەلدەيدى.

قوش! الدا تاعى دا ايتارىمىز بار ەكەنىن ەستەرىڭىزگە سالامىز.

دايىنداعان قانات بىرلىكۇلى

Abai.kz

 

6 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1581
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2281
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3610