جۇما, 19 ءساۋىر 2024
مايەكتى 5257 0 پىكىر 29 ناۋرىز, 2016 ساعات 10:35

گەپتيل ءھام ءالاۋلاي...

قازاقتىڭ تاعدىرى قىل ۇستىندە تۇر. «ۇلت بولامىز با، جوق پا؟» دەگەن عاسىردىڭ سۇراعى القىمنان الىپ، بۋىندىرىپ بارادى. تاۋەلسىزدىكتى ساقتاي الامىز با، جوق الدە قۇلدىقتىڭ قامىتىن سۇيرەتەمىز بە؟» دەگەن ساۋال دا كومەيگە كەپتەلىپ تۇر. ءدال وسى كەزدە تەلەارناڭدى قوسساڭ دا – ءالاۋلاي، الەۋمەتتىك جەلىگە كىرسەڭ دە – ءھالاۋلاي، كوشەگە شىقساڭ دا – حاي-حاي، احاۋ ايداي... شيق-شيق، شاتىر-بۇتىر، دىڭكس-دىڭكس... 

سايلاۋ ءوتتى، انشىلەردىڭ اتسالىسۋىمەن...

قوعامدىق پىكىردى تۋعىزاتىن جۋرناليستەر بار تىزگىندى تاعى دا «الاۋلايلىمدەردىڭ» قولدارىنا ۇستاتا سالدى.

مۇنى قويشى، ايتىس دەگەن «شىندىقتىڭ مىنبەرى» بار ەدى. سول ايتىستى دا «كوركەمدەيمىز»  دەپ «جۇلدىزسىماقتاردى» اقىن جاساپ جىبەردىك. ۇيىمداستىرۋشىلار وسىنداي «توتە جولمەن» جاستاردىڭ ايتىسقا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن وياتپاقشى ەكەن. ايتىستىڭ ارباسىن سۇيرەپ كەلە جاتقان ءجۇرسىن اعام دا وسى ونەردى ماسقارالايتىنداردىڭ جاعىنا شىعىپتى. جۋىردا وتكەن «جۇلدىزدى ايتىسقا» ءجۇرسىن كوكەم دە باردى.

ونەردىڭ اتى – ونەر. ونەردى بىلاي قويىپ – ايتىس قازاقتىڭ ءداستۇرى. ونى قانات الجاپپاروۆتارعا مازاقى قىلاتىنداي نە باسىمىزعا كۇن تۋدى؟.

ايتىستىڭ ءوز كورەرمەنى بار ەدى. ولار ىشكەن اسىن تاستاي سالىپ، ايتىسقا تۇرا شاباتىن. ولار ايتىسكەر اقىنداردى «قاسيەت دارىعان تالانت» دەپ باعالايتىن. ولار بالعىنبەك پەن اينۇردى كورگەندە ءبىرجان مەن سارانى كورگەندەي قۋاناتىن.

بالعىنبەك  «ايتىس-مولدا»، اينۇرىمىزدى «جۇلدىز-لەدي» جاساپ جىبەردىك. بالعىنبەكتى قويشى، ۋاعىزىن ايتىپ جۇرە بەرسىن، بۇگىندە تۇرسىنباەۆانىڭ تۇمسىق تىقپايتىن جەرى قالمادى. ءوزى جۇرگىزۋشى، ءوزى ءانشى، ءوزى جيۋري، قاجەت دەسەڭ ءبيىڭدى دە ولتىرەدى...

قىلكوپىردىڭ ۇستىندە، توزاق (بوداندىق) پەن جۇماقتىڭ (تاۋەلسىزدىك) اراسىندا تۇرعان ۇلتىمىزدى وياتاتىن قوس تۇلعامىز وسىلار ەمەس پە ەدى؟ ۇلتتىڭ ەسەسىن جىبەرمەيتىن وسىلاردىڭ ارتىنان ەرگەن ايتىس ورەندەرى ەمەس پە ەدى؟

نە بولدى، اقىرى... ءبارى، ءبارى، ءبارىمىز قىڭىر ءسوز بەن قازاقتى ماسقارالاۋدان ارىعا اسا المايتىن «كوپ مەشىننىڭ» بىرىنە اينالىپ بارامىز.

شىرىلداعان شىندىعىم قايدا، كەشەگى؟...

ىرگەدەگى ءپۋتيننىڭ ساياساتى قاشانعى قازاقتى تۇساۋلاي بەرەدى؟...

جالاڭاشتانعان مىنا قوعامنىڭ قوجاسى كىم؟

حالىقتى جۇلدىزداردىڭ جارقىلىمەن قاشانعى ۇستاپ تۇرامىز؟

اتا-بابامىزدىڭ جەرىنە، وتانىمىزعا گەپتيل جاۋىپ جاتقان كەزدە ءماز بولىپ ءان «ايتۋدى» تىياتىن كەز كەلە مە؟

مەكتەپتەگى وقۋشىنىڭ باسىم بولىگى شوۋ-بيزنەستىڭ تىزگىنىن ۇستاۋدى قيالداپ ءجۇر. بۇل قازاقتى قانداي ۇشپاققا شىعارادى؟

ءبىزدىڭ تەلەارنالاردىڭ باسشىلىعىندا نەگە «سايلاۋبەك سانالى» ازاماتتار وتىر؟

بۇل مەنىڭشە ۇلكەن ساياساتتىڭ، قازاقتى جويۋ ساياساتىنىڭ جۇرە باستاعانىن كورسەتەدى.

ول ساياساتتى قولدامايتىن ادام، ءان تىڭداۋدى، جۇلدىزداردى يدەال تۇتۋدى قويۋ قاجەت.

ءشارىپحان قايسار

Abai.kz  

0 پىكىر