جۇما, 29 ناۋرىز 2024
ءومىردىڭ ءوزى 8565 0 پىكىر 30 قىركۇيەك, 2015 ساعات 08:09

ەمشىمىن دەپ ەلدى الداي ما؟

ەلىمىزدى داعدارىس جايلاعان تۇستا نەشەتۇرلى اۋليە-انبيلەر مەن قۋ جاۋىرىنعا قاراپ بال اشاتىندار قاپتاپ كەتەتىندىگى مىڭ مارتە دالەلدەنگەن اكسيوما سەكىلدى. «ويباي، انا جەردە اناداي كورىپكەل شىعىپتى، مىنا جەردە مىناداي جاڭا پايعامبار پايدا بولىپتى» دەگەن قاڭقۋ سوزدەر ءورت شالعانداي قاۋلاپ كەتتى. ءتىپتى «مەن سوندايمەن» دەپ تەلەديدار الدىندا ايىلىن جيماستاي، جاھانعا جار سالاتىندار تابىلىپ تا جاتىر.
 جارايدى، كورىپكەل مەن پايعامبارلاردى وزدەرىن-وزدەرى جارنامالاپ جۇرگەن پىسىقايلاردىڭ قاتارىنا قوسالىق. الايدا ءبىزدى كەيىنگى كەزدەرى «مەن كەز-كەلگەن ادامدى كەز-كەلگەن اۋرۋدان قۇلان-تازا جازىپ شىعارامىن» دەپ تالاي جۇرتتى اۋرە-سارساڭعا سالىپ جۇرگەن جانداردىڭ تىم كوبەيىپ كەتكەندىگى الاڭداتپاي قويمايدى.
ءبىر كەزدەردە، شامامەن وسىدان 20 جىلداي بۇرىن قوستانايعا اتاقتى «سارى اۋليە» كەلىپ، ەكى-ءۇش كۇن بويى قالامىزدى شۋلاتقان. «مەن قازىر قۇدايمەن تىكەلەي سويلەسەمىن» دەگەن تازا كۇپىرلىگىن بىلاي قويعاندا «مۇگەدەكتەردى، اقساق-توقساقتاردى ورنىنان تۇرعىزىپ جىبەرەمىن» دەپ اڭقاۋ جۇرتتى الداعانىن قايتەرسىز. سوندا مەن ءوزىم جاقسى بىلەتىن، ەكى اياعى سال بولىپ، ارباعا تاڭىلعان ارداگەردى سوزگە تارتقانىمدا «سەانستا ورنىنان تۇرىپ كەتكەن جانداردى مەن تانىمايمىن، ءسىرا بۇل جاقتىكى ەمەس» دەپ ايتقانى بار. ەمشىسىماقتاردىڭ مۇنداي قۇيتىرقىلىقتارىن جاقسى بىلەمىز. ولار قاستارىنا ءبىر توپ ادامداردى ەرتىپ جۇرەدى دە، بوتەن وبلىستارعا بارعاندا بۇلاردى الدىڭعى قاتارداعى اربالارعا وتىرعىزىپ، سەانستىڭ سوڭىندا «ال، ورىندارىڭنان تۇرىڭدار» دەگەندە الگىلەر اتىپ تۇراتىن كورىنەدى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، ولار ەمشى جالداعان، وتىرىك جازىلىپ كەتەتىن «ارتىستەر». قاراپايىم حالىق بۇعان سەنەدى. ال الگى ەمشىلەر ولاردى ساۋىن سيىرعا اينالدىرادى.
ءبىر قىزىعى، مۇندايلار وزدەرىنە ەرەكشە ات قويىپ، حالىقتىڭ نازارىن وزدەرىنە تەز اۋدارۋعا تىرىسادى. بەينە ءبىر ساحناداعى ءان ايتاتىن انشىلەر سەكىلدى. بىزدەگى «بۇركىت» نەمەسە «البان» سەكىلدى، ال شەتەلدەگى «لەدي گاگا»، «مادوننا» دەگەندەي.
وتكەندە اقتوبەدە وسىنداي «قىدىر اتا» دەگەن ەمشى پايدا بولدى. باسى اۋىرىپ، بالتىرى سىزداعان جانداردىڭ ءبارى دە اقتوبەگە اعىلدى. قوستانايدان دا تالاي جۇرت باتىسقا جول تارتتى. سويتە تۇرا «مەن قۇلان-تازا جازىلىپ كەتتىم» دەگەندەردى كورگەن دە، ەستىگەن دە ەمەسپىز.
مەنىڭ ءوزىم كۋا بولعان مىنا ءبىر جايتتان دا ونەگە الۋعا بولار. بىلتىر تەلەديداردان وسكەمەن جاقتا اتاق-داڭقى ءبىر تۇيەگە جۇك بولاتىن بازىلحان قاجى ديۋسۋپوۆ (بارلىق جەردە وسىلاي جازىلادى) دەگەن ەمشىنىڭ جازبايتىن اۋرۋى جوق دەگەندى ەسىتىپ، باقانداي 15 مىڭ تەڭگەگە بەينە تاسپاسىن ساتىپ الدىم. بىرنەشە اي بويى كۇن سايىن تاپجىلماستان 20 مينۋت بويى تىڭداپ تا ءجۇردىم. قازىر اقشامنىڭ بوسقا كەتكەندىگىن كۇمانسىز ءتۇسىندىم. ءبىر قىزىعى، سول قاجىنىڭ سايتىنداعى ءورىپ جۇرگەن، تەك تاڭ قالعان لەبىزدەردى كورىپ، الدانعان جۇرتتى ساقتاندىراتىن پىكىرىمدى ءبىلدىرىپ ەدىم، اقىرى جارىق كورمەي كەتتى. كوڭىلى قالعان جالعىز مەن ەمەس شىعارمىن. الايدا ول كىسىنىڭ سايتى مۇنداي وزگە پىكىرلەردى ۇناتپاسا كەرەك. «قازاقستاندا عانا ەمەس، بۇكىل تمد ەلدەرىنە تانىمالمىن، قانداي دا دەرتتى ءوز سەانسىممەن سىلىپ تاستايمىن» دەگەن اتاقتى ەمشىنىڭ وزىنە دەگەن سەنىمىنە تاڭ قالاسىڭ.
«جۇرە بەرسەڭ، كورە بەرەسىڭ» دەگەندەي جاقىندا «قىزىلوردا وبلىسىنىڭ ارال اۋدانىندا 11 جاسار ەمشى شىعىپتى» دەگەندى تەلەديداردان كورىپ، تاعى دا قولىما قالام الۋعا ءماجبۇر بولدىم. سول باياعى كورىنىس. سول باياعى ەسىك الدىندا مۇگەدەكتەر تاستاپ كەتكەن اربالار. سول باياعى تالاي جىل مەڭدەپ كەتكەن اۋرۋىنان جازىلامىن دەپ اعىلعان جۇرت. قولىنا قامشى الىپ، جۇرتتى ەمدەپ جاتقان بالا. تاعى دا بويىمدى سەزىك بيلەدى.
جالپى، مەن بۇل جەردە ءوزىمنىڭ كۇماندى ويلارىمدى عانا ورتاعا سالىپ وتىرمىن. مەن جالپى ومىردە ەمشىلىك قاسيەتى بار جانداردىڭ بولاتىنىنا سەنىمدىمىن. 
وسى جەردە ماعان مىناداي وي كەلەدى. بىزدە عوي مەدەيتسينا سالاسىنىڭ ءمۇيىزى قاراعايداي ماماندارى از ەمەس. عالىمدارى دا جەتەرلىك. ال ءبىز  ولاردىڭ وسىنداي ەمشىلەر تۋرالى ساليقالى پىكىرلەرى مەن تۇجىرىمدارىن نەگە ەستىمەيمىز؟ ەمشىمىن دەگەندەردىڭ بويىندا سونداي قاسيەتتەر بار ما، بولسا قانداي دارەجەدە؟ بۇلاردىڭ جالپى حالىقتى ەمدەۋگە قانشالىقتى مەديتسينالىق، ءتىپتى مورالدىق قۇقى بار؟ ولاردىڭ عاجايىپ مۇمكىندەرى نەگە ارنايى ساراپتامادان وتكىزىلمەيدى؟ بۇعان، قۇدايعا شۇكىر، قازىرگى زامانعى تەحنيكانىڭ قۇدىرەتى جەتپەي مە؟ وكىنىشكە قاراي، بۇل ساۋالدار بۇگىنگى تاڭدا مۇلدەم جاۋاپسىز قالۋدا. ال الگىندەي سەانستاردىڭ پايداسى مەن زالالىن كىم تارازىعا سالىپ جاتىر؟. 11 جاسار بالا ادام اعزازى جونىندە نە بىلەدى؟ ول سىرقاتتىڭ قانشالىقتى مەڭدەگەندىگىن، ونىڭ اقىرى قايدا اپارىپ سوعاتىندىعىن تۇسىنە مە، انىقتاي الا ما؟
ءبىر كەزدەردە، كورشى رەسەيدە كاشپيروۆسكيي، چۋماك دەگەندەر دە شىققان. ول ەل بىزدەگى سەكىلدى مۇنداي ەمشىلەردى تايراڭداتىپ قويعان جوق. ءدۇيىم جۇرتتى جيناپ الىپ، سەانس وتكىزۋدىڭ زياندى جاقتارى بار ەكەندىگىن دالەلدەپ، اقىرى توقتاتىپ تىندى. شىندىعىندا دا، كاشپيروۆسكيدىڭ سەانسىندا وعان پسيحيكالىق جاعىنان تاۋەلدى بولعان ادامدار ول قايدا بارسا، سوندا ءورىپ جۇرگەن. مۇنداي سەانس كەزىندە وزدەرىن جاقسى سەزىنەدى ەكەن دە، ول كەتكەن سوڭ باياعى  تاز قالپىنا قايتا كەلەتىن كورىنەدى. ياعني وعان باسىبايلى قۇل سەكىلدى ادامدار شىققان. مىنە، قاۋىپتىلىگى دە وسىندا.
ال ءبىزدىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى بولسا، بازىلحان قاجىنىڭ سەانسىنىڭ قۇدىرەتىلىگىن ۋاعىزداۋدان قولى بوساماي جاتىر. ينتەرنەتتەن وسى مينيسترلىكتىڭ قاجىنىڭ ديسكىسىن تەك وزىنەن عانا ساتىپ الۋ كەرەكتىگىن جۇرتقا جاريا ەتىپ جاتقاندىعىن ءوز كوزىممەن وقىدىم. بۇل وتىرىك بولسا، نەگە وعان تيىم سالمايدى؟ الدە بۇل مينسترلىكتىڭ دە كوزدەگەن وزىندىك ماقساتى بار ما؟ سوندا قاراپايىم حالىققا، اۋرۋىنا ەم تابا الماي اداسقان جۇرتقا كىم دۇرىس باعىت بەرەدى؟
مۇراتبەك داۋرەنۇلى، قوستاناي

Abai.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1578
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2279
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3596