سەيسەنبى, 16 ءساۋىر 2024
46 - ءسوز 5828 0 پىكىر 1 قازان, 2015 ساعات 12:46

بىزدىكى - جازۋ، باسقالاردىكى - قىسقارتۋ

كەشە كەزەكتى ماقالامىز "ەگەمەنگە" شىعىپ، ەل-جۇرتتان ەرجان بايتىلەس باۋىرىمىز ءسۇيىنشى سۇراعانى ءمالىم. سان قيلى سوعىستاردا زورلىققا تاپ بولعان ايەل زاتى تۋرالى كورگەن، جيعان دەرەكتەرىمىزدى وزەگىمىزدەن ءورىپ شىعارىپ ەدىك. ءبىر تاراۋى تولىق جانە ءبىر تاراۋىنىڭ ماڭىزدى سويلەمدەرى قىسقارعانىن، ياعني زومبىلىق بولعانىن ادەپكى جاعداي رەتىندە قابىلدادىق. "باستان قۇلاق ساداقا" دەگەن ماقال - ءبىزدىڭ ومىرلىك ۇستانىم. مۇندايدا جارىلقاپ بەيسەنباي اعامىز "كەيىن تولىق قالپىندا كىتابىڭا كىرگىزەسىڭ عوي" دەپ جۇباتاتىن. اقسۋاتتاعى اۋىلدىڭ تىلىمەن "تۇك تە ەتپەيدى". 
ءيا، ءبىزدىڭ اۋىلدا بارماعىڭدى بالتامەن شاۋىپ الساڭ دا اعالارىڭ "تۇك تە ەتپەيدى" دەي سالاتىن. ءبىزدىڭ ەكى-ءۇش بارماقتا سولاي "تۇك تە ەتپەگەن" بالتانىڭ ىزدەرى بار. تۋعان اعامىزدىڭ ءبىزدى قورقىتپاق بولىپ جانىمىزداعى تاسقا اتقان وعى ىرشىپ كەلىپ وڭ اياقتاعى جىلىنشىگىمىزدى شاعىپ وتكەندە دە "تۇك تە ەتپەگەن". بۇل جاعدايدى اتا-انامىز دا بىلمەي قالعان. ء"شوپ قورادا الىسقاندا ايىردىڭ ەكى ۇشى كىرىپ كەتتى" دەي سالعانبىز. ونىڭ قاسىندا ۇلكەن ماقالانىڭ ءتورت تاراۋىنىڭ ءبىرىن قىسقارتۋ تاستاۋ شىنىندا "تۇك تە ەمەس". 
ءبىز... ودان سايىن شىڭدالا تۇسەمىز."ال مىقتى بولساڭدار مىنانىڭ ءبىر تاراۋىن الىپ تاستاڭدارشى" دەپ ءوزىمىز ارتىق سويلەم تۇرماق ارتىق ءسوزىن بەس قايتارا قىرقىپ، ارمانسىز سۇزگىدەن وتكىزگەن، تەڭەۋمەن ايتقاندا: الدىمەن قازاندا قايناعان، ودان ۇستىنە ۇلكەن قارا تاس باستىرىلعان قاپتا سۇزىلگەن، ودان انامىزدىڭ قايراتتى الاقانىندا كۇلشە تۇرىنە ءتۇسىپ سىعىلعان، اقىر اياعىندا جازعى كۇن استىنداعى ورەدە كەپتىرىلگەن قۇرتى سياقتى ماقالامىزدى جولدادىق. ول دا ءتورت تاراۋ. ءاي، بۇل جولى قىسقارتسا ودان دا شىمىر قىسقارتىلماستاي ەتىپ جازاتىنىمىز حاق. 
ءاربىر سىن ادامدى شيراتۋى كەرەك. قىسقارتۋعا ۇشىراعانىڭ - شەبەرلىكتىڭ شىڭىنا جەتپەگەنىڭ. جول ورتادا بولبىراپ، بوساپ جاتقانىڭ. ءاربىر قىسىم - تۇپتەپ كەلگەندە زيان ەمەس، پايدا. سولاي. 
سونىمەن "كومىلگەن "بوران" مەن كورىنگەن "بوران" اتتى ماقالامىزدى كەشە كەشكىسىن، ءساتتى كۇنى سارسەنبىدە ەجەلگى باسىلىم "ەگەمەنگە" قاراي اتتاندىردىق تا، سورەمىزدە تاعى كەپكەن قۇرت تۇرۋى ءۇشىن ىركىت تولى بوشكەمىزدىڭ بىرىنە كوز سالدىق. اۋعان سوعىسىندا ءوزى ءجاسىر بولىپ، ەلگە سونىڭ اتىمەن باسقا ادامنىڭ مۇردەسى كەلگەن بوچكين جايىنداعى حيكايا. جيىرما ءتورت جىل بۇرىن ء"بىر تابىتتاعى - ەكى تاعدىر" دەپ قالام تەربەپپىز. ارتىنان "جازىلعان جايدىڭ جاڭعىرىعى" دەگەن ايدار اياسىندا "اۋعان قۇرباندارى - الداۋ قۇرباندارى" دەپ تاعى جازىپپىز. شيرەك عاسىر ىشىندە بۇل ىركىت بوشكەسى ىركىلدەپ تاعى تولىپتى. قازانعا قوتارىپ قايناتۋعا دايىن. تۇستە مىندەتتى تۇردە وينايتىن تەننيسىمىزدەن كەيىن قاشىپ-پىسىپ مونشاعا بارىپ، ءتانىمىزدى تازارتىپ الساق، جازۋعا وتىرامىز. ال جانىمىز... ءاربىر جازعان سايىن ءوز-وزىنەن تازارىپ تۇرادى. سول ءۇشىن دە جازامىز. 
بىزدىكى - جازۋ. ەرجان بايتىلەس باۋىرىمىزدىڭ مەكەمەسىنىڭ مىندەتى - قىسقارتۋ. وعان ەش كىراجىمەيمىز. جالپى، بۇل باۋىردىڭ ءبىزدىڭ قىسقارتۋعا ۇشىراۋىمىزعا ەش قاتىسى جوق. قايتا ونىڭ دا وسىنداي قىسقارتۋعا ۇشىرايتىنى داۋسىز. تەك ءبىز سياقتى ايعايلاپ ايتپايدى، ىشىندە جاتىر. "باس جارىلسا - بورىك ىشىندە" ەمەس پە. سوندا ەكەۋمىزدىڭ جايىمىزدى تاعى ءبىر ماقالمەن سيپاتتاساق، "ايلاس قاتىن - مۇڭداس". و-و، قازاقتىڭ ماقالى، قالاي-قالاي قالام ۇشىنا قۇيىلا بەرەدى. 
حوش، شەر تارقادى. ء"بىردىڭ" ىشىندەگى "ەكى" اتتى كولەمدى ماقالاعا ءتۇس اۋا كىرىسەمىز. 

قاينار ولجاي

Facebook-تەگى پاراقشاسىنان

0 پىكىر