جۇما, 19 ءساۋىر 2024
انىق 8023 0 پىكىر 29 قازان, 2014 ساعات 17:11

ۇلىقتاۋعا كىم لايىق؟

مەنىڭ پاراقشامدى ءبىراز شەنەۋنىك، ديپلوماتتار وقيتىنىن جاقسى بىلەمىن. سولارعا قۇلاققاعىس دەپ ەسەپتەيىك.

ەلىمىزدىڭ ىشىندە كەرەمەت بايقالا بەرمەيتىن ۇردىستەر بولىپ جاتىر. 
سونىڭ ءبىرى مەتسەناتتىق قىزمەت، مەتسەناتتىق ءۇردىس. سونىڭ ءبىر ايعاعى سەمەي ءوڭىرىنىڭ تۋماسى شىڭعىس قۇلجانوۆ دەگەن ازاماتتىڭ تىرشىلىگى. وسىدان بىرەر جىل بۇرىن بۇل كىسى تانىمال قالامگەر، جۋرناليست ۆالەري ميحايلوۆتىڭ "حرونيكا ۆەليكوگو دجۋتا" اتتى كىتابىن جاڭادان شىعارىپ، ونى قازاق تىلىنە جاڭادان ادەبيلەندىرىپ اۋدارعان بولاتىن (اۋدارماشى عۇسمان جاندىباەۆ).
ۆالەري ميحايلوۆ­تىڭ «مەكتەپ» باسپاسىنان جارىق كورگەن «عالامات جۇت شەجىرەسى» اتتى قازاق تىلىندە جاريا بولعان كىتابىنىڭ تارالىمى 10 مىڭ دانا بولدى. تارالىم ەلىمىزدەگى بارلىق كىتاپحاناعا تەگىن تاراتىلدى.

ورىس تىلىندەگى قوماقتى تارالىم قازاق قالىڭ وتىرعان ومبى، تومبى، استراحان، ساراتوۆ سياقتى رەسەي وڭىرلەرىندە تەگىن تاراتىلدى. 
وسىدان ءبىراز ۋاقىت بۇرىن كىتاپ نەمىس تىلىندە شىعىپ، گەرمانيا ايماعىنا تاراپ كەتتى. 
بۇگىنگىنىڭ باستى جاڭالىعى - جاقىندا لوندونداعى STACEY international اتتى ساياسي ادەبيەت باسپاسىنان كىتاپتىڭ اعىلشىن تىلىندەگى نۇسقاسى 2000 دانامەن شىقتى. كىتاپ سول جاقتاعى ايماقتى زەرتتەۋشى ورتالىقتارعا، كىتاپحانالارعا تەگىن جەتكىزىلىپ، ساۋدا اينالىمىنا دا تۇسەدى. 
قاراپ وتىرساڭىزدار عالامات جۇمىس!

دانەكەر ادامدار تۋرالى بولەك ايتا كەتۋ قاجەت.

وسى جۇمىستاردىڭ باسى قاسىندا جۇرگەن ازاماتتاردىڭ ءبىرى - "مەكتەپ" باسپاسىنىڭ باسشىسى ەرلان ساتىبالدى مىرزا. تانىمال قايراتكەر، ادەبيەتشى، ايگىلى مىرجاقىپ اتامىزدىڭ جيەنى.

كىتاپتىڭ اعىلشىن تىلىنە اۋدارماسىن ورتا ازيا ايماعىنا جاناشىر ادام، زەرتتەۋشى كەترين يۋدەلسون جاسادى (سۋرەتتە). كەترين لوندونداعى ارحەولوگيا ينستيتۋتىنىڭ عىلىمي قىزمەتكەرى، قازاقستاندا، ورتا ازيادا بىرنەشە رەت بولعان ادام. ۇزاق ۋاقىت بويى ماسكەۋدەگى Progress Publishers باسپاسىندا دا قىزمەت ەتكەن.

كىتاپتىڭ نەمىس تىلىندە تارالۋىنا، ناسيحاتىنا كوپ ەڭبەڭ ەتكەن ادامنىڭ ءبىرى - گۋمبولدت ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قىزمەتكەرى روبەرت كيندلەر مىرزا. روبەرت كيندلەر ورتا ازيا مەن قازاقستاننىڭ ستاليندىك كەزەڭى تۋرالى بىردەن-ءبىر مامان. "ستالين كوشپەلىلەرى" (Stalins Nomaden) جانە "قازاقستانداعى بيلىك پەن اشتىق" (Herrschaft und Hunger in Kazakchstan) اتتى كىتاپتاردىڭ اۆتورى.

ۇسىنىستار مىناداي:

1. پرەزيدەنتتىڭ جىل سايىن تاپسىرىلاتىن "بەيبىتشىلىك جانە پروگرەسس" اتتى حالىقارالىق پرەمياسى بار. 
وسى پرەميانى ەشكىمدى الالاماي، بولمەي ۆالەري ميحايلوۆ، عۇسمان جاندىباەۆ، ەرلان ساتىبالدى، كەترين يۋدەلسون، روبەرت كيندلەر دەگەن ازاماتتارعا تابىستالسا. 
جالپى يۋدەلسون، كيندلەر سياقتى ازاماتتاردى ەلگە كوبىرەك شاقىرتىپ، عىلىمي ورتامەن، جاستارمەن كوبىرەك تانىستىرعان ءجون. بۇلار عىلىم ادامدارى. شاقىرعان جەرگە كەلەدى. قايدا كەتپەي جاتقان قاراجات. بۇل كىسىلەر جاقسى اۆتورلاردى كەزدەستىرىپ جاتسا، جاڭا تاقىرىپتاردى كورىپ جاتسا، ءوز ەلدەرىندە اۋدارۋعا كەلىسىم بەرسە ەلدىڭ اتى شىعادى، داڭقى شىعادى. الەم ءبىزدىڭ تاريحىمىز بەن مادەنيەتىمىز تۋرالى حاباردار بولادى. 
قارىمتا قۇرمەت رەتىندە وسى كىسىلەردىڭ قازاقستان تۋرالى جازعان دۇنيەلەرىن قازاق تىلىنە اۋدارۋىمىز مىندەت بولىپ تابىلادى. وسىنى دا ۇمىتپايىق.

2. شىڭعىس قۇلجانوۆ دەگەن ازامات (جەكە تانىمايدى ەكەنمىن) ەلىمىزدەگى مەتسەناتتارعا تابىستالاتىن پرەميانىڭ بىرەۋىمەن ماراپاتتالسا. بۇل عانا ەمەس، تالاي ۇلكەن الەمدىك تە، جەرگىلىكتى دە جوبالارعا ات سالىسىپ جۇرگەن مەتسەنات، كاسىپكەر.

3. مادەنيەت مينيسترلىگى، سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى، ەلشىلىكتەر ارقىلى اعىلشىن تىلىندە شىققان "The great disaster" كىتابى الداعى جىلدىڭ بۋكەر سىيلىعىنا ۇسىنىلسا. ۇسىنۋ جولدارى، ءتارتىبى سايتتاردا انىق جازىلعان. 
جالپى ايتا كەتەيىن، سوڭعى ەكى جىلدا بۋكەر سىيلىعى دەموكراتيالانىپ جاتىر. سىيلىققا بارشا اعىلشىن تىلىندە شىققان دۇنيەلەر ۇسىنىلا الاتىن بولدى. تاقىرىپتاردىڭ، يدەيالاردىڭ تاپشىلىعى زامانىندا ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز. جاقسى جۇمىس ىستەلسە كىتاپتىڭ "ۇزىن" جانە "قىسقا" تىزىمدەرگە ىلىگۋىنىڭ مۇمكىندىگى اسا جوعارى بولادى. مىسالى، وسى جىلدىڭ بۋكەرىن ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىندەگى جاعداي تۋرالى جازعانى ءۇشىن اۆستراليالىق ريچارد فلەناگان الدى. 
The Man Booker Prize سىيلىعىن الۋ ۇلكەن مارتەبە بولىپ تابىلادى. ەلدىڭ اتىن شىعارۋدىڭ، قازاق الەمىن اعىلشىن ءتىلدى وقىرمانعا تۇسىنىكتى ەتۋدىڭ ەڭ ۇزدىك جولى وسى.

ايتپاعىم وسى عانا ەدى.

Abai.kz

0 پىكىر