جۇما, 29 ناۋرىز 2024
جاڭالىقتار 5013 0 پىكىر 28 قاڭتار, 2014 ساعات 08:40

سوناۋ اپپاق دۇنيە...

مەن ورالحان بوكەيدى ويدا-جوقتا كوردىم. وندا دا الماتىدا ەمەس،  تالدىقورعاندا. ول قىركۇيەك ايىنىڭ جازعا بەرگىسىز جارقىراعان شۋاقتى  كۇندەرىنىڭ ءبىرى بولاتىن. 
ول كەزدە جاڭادان اشىلعان تالدىقورعان وبلىستىق دراما تەاترىندا ءارتىسپىن. ءتۇس بولىپ قالعان كەز. تەاتردىڭ سول جاق قاپتالىنداعى «تالدىقورعان»  قوناقۇيىنىڭ الدىندا كەلە جاتقانمىن. قارسى الدىمنان سۇڭعاق بويلى، قوپ-قويۋ  قارا شاشى يىعىنا توگىلىپ تۇسكەن ءبىر جىگىت كورىندى. ۇستىندە قارا كوستيۋم، اق  كويلەك، قارا گالستۋك. ول موينىن سوزا ەڭسەسىن تىكتەپ كەلەدى ەكەن. اڭىرىپ تۇرىپ  قالدىم. مىناۋ ورەكەڭ، وراعا، ايگىلى ورالحان بوكەەۆتىڭ ءوزى عوي. اپىر-اي، بۇل كىسى مۇندا قايدان ءجۇر!؟ الدە سوعان ۇقساس باسقا بىرەۋ مە؟ مۇمكىن ەمەس. جوق، الدە، سول كىسىنىڭ ءوزى مە؟ سانامدى قامشىلاعان سانسىز ويدان ءبىر ساتكە ءوزىمنىڭ دە ءجۇرىسىم باياۋلاپ، ورنىمدا تۇرىپ قالدىم. ول كىسى دە مەنىڭ وعان تەسىلە قاراعانىمدى بايقادى. 

مەن ورالحان بوكەيدى ويدا-جوقتا كوردىم. وندا دا الماتىدا ەمەس،  تالدىقورعاندا. ول قىركۇيەك ايىنىڭ جازعا بەرگىسىز جارقىراعان شۋاقتى  كۇندەرىنىڭ ءبىرى بولاتىن. 
ول كەزدە جاڭادان اشىلعان تالدىقورعان وبلىستىق دراما تەاترىندا ءارتىسپىن. ءتۇس بولىپ قالعان كەز. تەاتردىڭ سول جاق قاپتالىنداعى «تالدىقورعان»  قوناقۇيىنىڭ الدىندا كەلە جاتقانمىن. قارسى الدىمنان سۇڭعاق بويلى، قوپ-قويۋ  قارا شاشى يىعىنا توگىلىپ تۇسكەن ءبىر جىگىت كورىندى. ۇستىندە قارا كوستيۋم، اق  كويلەك، قارا گالستۋك. ول موينىن سوزا ەڭسەسىن تىكتەپ كەلەدى ەكەن. اڭىرىپ تۇرىپ  قالدىم. مىناۋ ورەكەڭ، وراعا، ايگىلى ورالحان بوكەەۆتىڭ ءوزى عوي. اپىر-اي، بۇل كىسى مۇندا قايدان ءجۇر!؟ الدە سوعان ۇقساس باسقا بىرەۋ مە؟ مۇمكىن ەمەس. جوق، الدە، سول كىسىنىڭ ءوزى مە؟ سانامدى قامشىلاعان سانسىز ويدان ءبىر ساتكە ءوزىمنىڭ دە ءجۇرىسىم باياۋلاپ، ورنىمدا تۇرىپ قالدىم. ول كىسى دە مەنىڭ وعان تەسىلە قاراعانىمدى بايقادى. 

ءبىز ورالحان اعانى تەاتردان تالاي كورگەنبىز. اسىرەسە، اۋەزوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق دراما تەاترىنىڭ ساحناسىندا «قۇلىنىم مەنىڭ» قويىلىمى قويىلعان كەزدەردە ءار پرەمەرانى جىبەرمەيتىنبىز. ادەتتە قويىلىمنىڭ سوڭىندا ارتىستەرمەن بىرگە ورەكەڭ ساحناعا شىعاتىن. كورەرمەننىڭ ىستىق ىقىلاسى مەن قوشەمەتىنە ىرزا بولىپ، كۇرەكتەي تىستەرى اقسيىپ، قويۋ قارا شاشىن ارتىنا سىلتەپ تاستاپ جىميىپ تۇراتىن. سوندا، ىشىمىزدەن: «اپىر-اي، ءا! وسىنداي تالانتتى كىسىنى تانىعاندار قانداي باقىتتى جاندار؟!» – دەپ، ىشتەي ساحناداعى ارتىستەرگە قىزىعا دا قىزعانا قارايتىنبىز.
مەن ورنىمنان تۇرا ۇمتىلدىم دا:
– اسسالاۋماعالەيكۇم، ورالحان اعا! – دەدىم.
ورەكەڭ بەتىمە باجىرايا قارادى دا:
– ۋاعالەيكۇماسسالام! – دەدى. – ءيا، سەن كىمسىڭ؟
– مەن... مەن وسىنداعى تەاتردىڭ ءارتىسىمىن.
– ءا-ءا، ءجون ەكەن... – دەدى ورەكەڭ.
– وراعا، مەن كەشە عانا «مىناۋ اپپاق دۇنيەنى» وقىپ شىعىپ ەم... ەندى، مىنە... ءوز كوزىمە ءوزىم سەنبەي تۇرمىن، – دەدىم.
شىنىندا دا، ءدال سونىڭ الدىندا «جۇلدىز» جۋرنالىنا شىققان پوۆەستى وقىعام. كەشتە باستاپ تۇنگە دەيىن وقىپ بىتىرگەم. سودان ۇيىقتاي الماي، مەن دە تۇنىمەن دوڭبەكشىگەم. بوزبالا نۇرلان مەن نەمىس قىزى لۋيزانىڭ ماحابباتىنا تۇنىمەن كۋا بولعام. ءوزىم دە ءدال سول نۇرلانداي كۇي كەشكەم.  
– اتىڭ كىم؟ – دەگەن داۋىستان ەسىمدى جينادىم دا، نىسپىمدى ايتتىم. – اعا، بىزگە تەاترعا كەلدىڭىز بە؟
– جوق. وبكومعا كەلگەم...
– بىزگە كەلسەڭىز جاقسى بولار ەدى، سىزبەن كەزدەسۋ وتكىزەر ەدىك.
– راحمەت! – دەدى ورەكەڭ. – كەيىن ءبىر رەتى كەلگەندە بولماسا...
ارى قاراي نە كەتەرىمدى، نە ورنىمدا قالارىمدى بىلمەي، قيپالاقتاپ تۇردىم دا:
– وراعا، ەگەر ۋاقىتىڭىز بولسا، كەشكە جولىقساق. مەن ونى-مۇنى دەگەندەي، الىپ كەلەيىن... – دەدىم.
بىراق قالتامدا ءبىر رۋبلدەن باسقا اقشام جوق ەدى. سوندا دا سولاي دەپ ايتتىم. ورەكەڭ ماعان سىناي، كۇلىمسىرەي قارادى دا:
– سەن كەشكى 6-عا تامان وسىندا كەل، – دەدى. – ەكەۋمىز شاي ىشەيىك.
– قاي نومىرگە؟ – دەدىم قاراپ تۇرماي.
– ءنومىردى قايتەمىز؟ ودان دا استىنداعى رەستورانعا بارايىق.
– جاقسى، اعا! – دەدىم.
– جارايدى، جاقسى، – دەدى دە ورەكەڭ سول قولىن قالتاسىنا سالىپ، ءتىپ-تىك قالپى ارى قاراي كەتە باردى. مەن ورنىمدا سىلەيىپ ءالى تۇرمىن. ءبىر كەزدە ەسىمدى جيىپ كوشەنىڭ ارعى بەتىنە جونەي بەردىم.
قۋانىشىمدا شەك جوق. «اپىرىم-اي-ءا! سوندا، كەشكە ورالحان بوكەەۆ مەنىمەن بىرگە شاي ىشەم دەدى مە؟» – دەيمىن ىشىمنەن. بىراق جازۋشىلاردىڭ ءبارى ىشەدى دەۋشى ەدى. وعان اقشانى قايدان الام؟ نە دە بولسا، بۋحگالتەرياعا بارىپ، قارىز الايىن دەپ تەاترعا قاراي تارتتىم. بارسام، باس بۋحگالتەر ورنىندا جوق، تۇسكى استان ءالى كەلمەگەن ەكەن. اركىمنەن ءبىر 10 سوم اقشا سۇرايمىن. قايدان، ول كەزدە تەاتردىڭ ارتىستەرىنىڭ ءبارى جاس. تاپقاندارى تاماقتارىنا بىردە جەتسە، بىردە جەتپەيتىن كەز. ونىڭ ۇستىنە، كوبى پاتەر العان. جاس وتباسىلار. ونى-مۇنى الۋ كەرەك دەگەندەي. كىمدە اقشا بولسىن؟ ءسويتىپ جۇرگەندە، ۋاقىت تا زىر ەتە قالدى. ساعات ءتورت بوپ قالىپتى. ايالداماعا تارتتىم دا «5-ءشى شاعىناۋدان قايداسىڭ؟» – دەپ اۆتوبۋسقا ءمىندىم. ۇيگە بارىپ ءبىر كيەر كوك شالبار، جاساندى تەرىدەن جاسالعان كۋرتكام مەن جاڭالاۋ كويلەگىمدى كيىپ، قوناقۇيگە كەلدىم. ءالى دە 15 مينۋتتەي ۋاقىت بار.
ەسىك الدىندا ءارى-بەرى جۇرگەم. ءبىر ءسات  ىشتەن ورەكەڭ كورىندى. ۇستىندە قىزعىلت دجينسى شالبار، قىزعىلت دجينسى كۋرتكا. ء«جۇر، بالا!» – دەدى ورەكەڭ. ەكەۋمىز مەيرامحاناعا كىردىك. ىشتە ادام كوپ ەكەن. ول كەزدە مەيرامحانادا تەمەكى تارتا بەرەتىن زامان. كوك ءتۇتىن. ەكەۋمىز بوس تۇرعان بۇرىشقا بارىپ وتىردىق. داياشى كەلگەن سوڭ ورەكەڭ ونى-مۇنى تاپسىرىس بەرگەن. ەڭ سوڭىندا عانا كونياكقا تاپسىرىس بەردى. 
– تالعاتجان، مەن الماتىدا ىشپەيمىن، – دەدى. – اقىن-جازۋشىلارمەن دە، ارتىستەرمەن دە. بىراق بۇگىن سەنىمەن كىشكەنە ىشەيىن، – دەگەن.
سول كەشتە اڭگىمە كوپ ايتىلدى. ورەكەڭ سول كۇنى مەنىمەن شەشىلىپ سويلەسكەن. مەن ونى-مۇنى شۇقىلاپ، اسقا اۋزىمىز تيگەندە، قالتامداعى ءبىر سومىم تىنىشتىق بەرمەدى. ءبىر ءسات ورەكەڭ سىرتقا شىققاندا مەن الدىمىزداعى قاعاز مايلىققا: «قازاقستان لەنين كومسومولى سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى – ورالحان بوكەيگە!» – دەپ جازدىم دا، مۋزىكانتتارعا كەلدىم. ىشىندە گيتارادا وينايتىن نۋريك دەيتىن جىگىت بار. ونى تانيمىن. كەيدە ءبىزدىڭ تەاترعا، كەيدە بىزدەگى گريمەر ولياعا كەلىپ تۇراتىن. 
– نۋريك، ءما، مىنادان باسقا مەندە اقشا جوق. بىراق، مىنا كىسىگە ءبىر ءان ارناڭدارشى، – دەپ، قاعازدى قوسا قىستىردىم. ول كەزدە انگە تاپسىرىس بەرۋ قۇنى ەكى نە ءۇش سوم بولاتىن. نۋريك، ايتەۋىر، الدى.
ورەكەڭ قايتا ورنىنا وتىرعان، اڭگىمە قايتا جالعاسقان كەز. ءبىر كەزدە مۋزىكانت جىگىتتىڭ بىرەۋى مەن جازىپ بەرگەن قاعازداعى قۇتتىقتاۋدى ورەكەڭە ارناعان. جۇرت بىتكەن ەلەگىزىپ، جان-جاقتارىنا مويىندارىن سوزىپ قاراپ قالدى. ورەكەڭ مۇنى، ارينە، كۇتكەن جوق. وسى كەزدە مەيرامحانا زالىنىڭ ارعى جاق بەتىندە وتىرعان ءبىر-ەكى جىگىت ەلەڭ ەتىپ، ءبىز جاققا قارادى. ءبىر ءسات داياشىدان «سىزدەرگە» دەپ داستارقانعا ءبىر بوتەلكە شامپان مەن ءبىر بوتەلكە كونياك جىبەرتىپتى. ورەكەڭ ريزا بولىپ، داياشىعا: «راحمەت!» دەدى. سويتسەك، ورەكەڭدى سىرتىنان ەستىگەن، بىلەتىن الگى جىگىتتەردىڭ سالەمدەمەسى ەكەن.
...ءبىز سول كەشتە ورەكەڭمەن ۇزاق اڭگىمەلەستىك. بۇگىندە، ويلاپ قاراسام، بۇل – ورالحاننىڭ كىسى تاني بىلۋىندە شىعار دەيمىن. ايتپەسە، بۇرىن تانىماعان، بىلمەگەن جاس بالامەن ءبىر كەشتە كىم سولاي وتىرار دەيسىڭ؟..
ايتپاقشى، سول كەشتە مەن ورەكەڭە: «بولاشاقتا موسكۆاعا وقۋعا كەتسەم، كينورەجيسسەر بولسام» دەگەن ويىمدى ايتقاندا:   
– مۇنىڭ وتە دۇرىس. بىزدە قازىر كينورەجيسسەرلەر جوقتىڭ قاسى.
قاراشى، قىرعىزداردىڭ كينوسى قانداي كەرەمەت؟! وزبەكتەر بولسا، عاجاپ! ءتىپتى تۇركىمەندەر مەن ءازىربايجانداردىڭ كينولارى دا بىزدەن الدەقايدا مىقتى. سوندىقتان، بۇل ويىڭنان قايتپا! – دەدى.
جاس كەزدە، بالاڭ كەزدە ويىڭنىڭ تۇكپىرىندە كەيبىر ويلاردىڭ جاتاتىنى بولادى. بىراق سول ويدى قاۋزاپ، قاناتتاندىراتىن، جىلى سوزىمەن سەنى اسپانعا كوتەرەتىن ادامدار بولادى. ورەكەڭ ءدال سول كەزدە مەنىڭ وي-ارمانىما قانات بىتىرگەندەي ەدى. ءسويتتى دە مەنىڭ ويىمدى ىسكە اسىرمايىنشا تىنىشتىق تاپقىزباۋعا تۇرتكى بولعان ەدى...
 «بۇل شاقتا قىز اپپاق دەنەسى كۇن كوزىنە قاقتاعان كۇمىستەي بولىپ شاعىلىسىپ، تەك سۋعا تۇسەتىن ءىش كيىمىمەن تۇرعان. نۇرلاننىڭ ءون بويىن توكپەن ۇرعانداي بولدى. كوزى قاراۋىتىپ، باسى اينالدى. دەنەسى ءاپ-ساتتە قىزىپ سالا بەردى، جۇتىنىپ ەدى، ىستىعى بىردەن كوتەرىلگەندە بارىپ، ەسىن ارەڭ جيعان. لۋيزا باسى عانا قىلتىڭداپ، ءجۇزىپ بارادى. قۇلاشتاي كوتەرىلگەن بىلەگىنەن مىڭ-سان ءمولدىر تامشى سورعالايدى. نۇرلان دىمى قۇرىپ، جاعاعا وتىرا كەتتى.» مۇنداي سۋرەتتى تەك بوكەەۆ قانا جازار...
كەلەر جىلى ءبىزدىڭ تەاتر گاسترولگە شىقتى. سەمەي، وسكەمەن وبلىستارى. ءۇش ايعا سوزىلعان ۇزاق ساپار. قالتاي مۇحامەدجانوۆ­تىڭ «وزىمە دە سول كەرەك» پەساسىن ءبىزدىڭ رەجيسسەر ساۋلەبەك اسىلحانوۆ «قايداسىڭ، حايداربەك؟!» دەپ قويعان. مەن حايداربەكتى وينايمىن. سونىمەن، ەكى ايدان سوڭ ءبىز قاتونقاراعايعا جەتتىك. ءبىر كۇنى سپەكتاكلدى شىڭعىستاۋدا قوياتىن بولدىق. كەشكە دەيىن دەكوراتسيانى قۇرىپ، گريمىمىزدى سالىپ، كيىنىپ العانبىز. باسقا ارتىستەردى بىلمەيمىن. بىراق ورالحان اعانىڭ وسى اۋىلدان ەكەنىن بىلەم... بىراق ول كىسىنىڭ ءۇيى قايدا؟ كىمدەر تۇراتىنىن بىلمەيمىن. سۇراۋعا دا ىڭعايسىز. مەن گريمىمدى سالىپ وتىرعان كەزىمدە شالدىڭ ءرولىن وينايتىن ومىرسەرىك قاليەۆ كىرگەن. 
– جۇگىر سىرتقا! سەنى ورالحان بوكەەۆ شاقىرىپ جاتىر، – دەگەن.
بۋىنىم دىرىلدەپ، قۋانىشتان ايقايلاپ جىبەرۋگە شاق قالدىم. سىرتقا اتىپ شىقسام، قاسىندا ەكى-ءۇش جىگىتپەن ورالحان بوكەەۆ تۇر. موينىندا ورامال، ۇستىندە قىزىل كويلەك، كوك دجينسى. جۇگىرگەن بويدا موينىنا اسىلا كەتكىم كەلسە دە، جاقىنداعاندا سابىر ساقتاپ، قوس قولداپ امانداستىم. ورەكەڭ دە مەنىڭ قۋانىشىمدى سەزدى. اماندىق-ساۋلىقتان سوڭ:
– بىلاي بولسىن، – دەدى. – اناۋ ارتىستەردىڭ ءبارىن الىپ، سپەكتاكلدەن سوڭ ءبىزدىڭ ۇيگە جۇرىڭدەر. اپام داستارقان جايىپ كۇتىپ وتىر.
مىنە، قىزىق... الماتىدان ىزدەسە تابا المايتىن، شاقىرىپ كەلتىرە المايتىن ورەكەڭنىڭ تۋرا الدىمىزدان شىققانى. جىلىنا ءبىر رەت بولاتىن دەمالىسىنا ورالحان اعا اۋىلىنا ءبىر سوعىپ كەتەتىن ادەتى ەكەن. قاراشى، «قۇلاننىڭ قاسۋىنا، مىلتىقتىڭ باسۋى» دەمەكشى، تۋرا ءبىزدىڭ كەلۋىمىزگە وراي، ورەكەڭنىڭ اۋىلىندا بولۋى قانداي جاقسى بولعان؟! مەن وبلىستىق تەاترداعى سپەكتاكلدىڭ بۇگىنگى كەشتەگى باس كەيىپكەرىمىن. بالاڭ كەزىم. ەسىل-دەرتىم «ورەكەڭ زالعا كىرىپ ويىنىمىزدى كورسە» دەيمىن.
قويىلىم باستالىپ كەتتى. بۇگىن جانىمىزدى، بارىمىزدى سالىپ وينادىق. بىراق ورەكەڭ ويىنىمىزعا سىرتىنان قاراپ، كىرمەي ەسىك الدىندا ءارى-بەرى جۇرگەن. سپەكتاكلدەن سوڭ بۇكىل ارتىستەر ەسكىلەۋ «كۋبان» اۆتوبۋسىنا وتىرىپ، ورەكەڭنىڭ ۇيىنە تارتتىق. ورەكەڭ قاسىنداعى ءبىر-ەكى جىگىتپەن ەسىك الدىندا ءجۇر ەكەن. ءبىز سىعانداي شۋلاپ ۇيگە كىردىك. ورەكەڭنىڭ اناسى كۇليا اپا، اپكە-قارىنداستارى ايمان، ءلاززات، عاليالار بار ەكەن. مەنى ورەكەڭ اناسىمەن ەرەكشە تانىستىردى.
– تاتە، مىنا قارا بالا تالعات ماعان ءىنى بوپ جۇرگەن جىگىت. كوزىندە وتى بار، ءبىر جەردەن شىعادى، – دەدى.
– اينالايىن، قايدا جۇرسەڭ دە، امان ءجۇر! – دەپ اناسى باتاسىن بەرىپ جاتىر.
ءبىز ءتۇن ورتاسى اۋعانشا ۇزاق وتىردىق. بۇل اعاش ءۇي، بۇل شاڭىراق ورەكەڭنىڭ وتانى، وسكەن ۇياسى. بۇل ءۇيدى ورەكەڭ ءوز شىعارمالارىندا تالاي جازعان. سوندىقتان دا  بۇل ءۇيدى مەن سوناۋ باياعىدان بىلەتىندەيمىن. سونداي كۇيدە بولدىم. اس ءىشىلىپ بولعان سوڭ جۇرت شايعا دەيىن دەمالۋعا سىرتقا شىقتى. ورەكەڭە مەن دە ىلەستىم. ول قالتاسىنان «قازاقستان» سيگارەتىن شىعاردى دا، ماعان ۇسىندى. سوسىن، باياعىدا ەكەۋمىز وتىرعانداعى ءسات ەسىنە ءتۇستى مە: 
– ءيا، ايتپاقشى، سەن تارتپاۋشى ەدىڭ عوي... – دەپ، ول قارا ءفيلترى بار سيگارەتتى تۇتاتتى دا، قۇشىرلانا تارتتى.
– قالاي، ارتىستەرىڭ ريزا ما؟ – دەدى ورەكەڭ.
– راحمەت، اعا! اۋىلدارىڭىز قانداي كەرەمەت! بۇقتىرما، مىنا تاۋ، ءبارى عاجاپ ەكەن!
– ءيا، – دەپ جىميدى ورەكەڭ. ول كۇلگەندە كوزدەرى جۇمىلىپ كەتكەندەي كورىندى ماعان.
– مۇحاڭ، اۋەزوۆ كىشكەنە شىڭعىستاۋىن سونشاما جازدى. ول وسى جەردە تۋسا، نە بولار ەدى؟ – دەپ كۇلدى. كۇلكىسى شىنايى، بالانىڭ كۇلكىسىندەي. ءيا، شىڭعىستاي. ورالحان بوكەي تانىتقان شىڭعىستاي. شىڭعىستاي اۋىلى...
«اۋىل. ال اۋىل سول باياعى قالپى، جىم-جىرت ۇيقىدا; قايماقشىل جاتقان تىنىشتىقتاردى بۇقتىرمانىڭ سارىنى عانا بۇزادى. جوق، بۇقتىرمانىڭ سارىنى بۇزبايدى، قايتا سول اۋىل ۇستىندە ۇيىعان تىنىشتىقتىڭ كۇزەتشىسىندەي ماڭگى تولاستاماس قۋاتپەن سارقىراپ اعىپ جاتقانى. ەگەر بۇقتىرمانىڭ سارىنى ءبىر ساتكە توقتاپ قالسا، مىناۋ جىلقىداي جۋساعان دۇنيەنىڭ ءولى تىنىشتىعى سوندا عانا بەيمازالاناتىنداي ەدى: وسىنشالىق جۋاس مامىراجاي تىنىشتىقتى قالايدا ءبىر نارسە بۇزۋشى ەدى عوي. ول نە؟»
ءيا، ول – ورەكەڭنىڭ كۇلكىسى ەكەن-اۋ...
كەيىن مەن وقۋعا ماسكەۋگە كەتتىم. ول جاقتا ءبىراز كىدىردىم، وقىدىم. «بولتىرىكتى» «موسفيلمدە» ءتۇسىردىم.
كەلگەننەن سوڭ دا ورەكەڭە حابارلاسىپ، ارالاسىپ تۇردىم. كەزدەسكەن سايىن وزگەلەر سەكىلدى ىڭىرانىپ، كەكيىپ ەمەس، باياعىدان بىلەتىن اقكوڭىل اعالىق باۋىرمالدىقپەن باۋىرىنا باساتىن. جامبىل كوشەسىندەگى اقىن-جازۋشىلاردىڭ ەكى ءۇيى بولاتىن. سونداعى اق ۇيدە ايمان جەڭگەيدىڭ شايىن دا ىشكەم.
1992 جىلدىڭ جازىندا ورەكەڭ ءبىزدىڭ ۇيدە بولدى. گەرمانيادان كەلگەن (اتى ەسىمدە جوق) ءبىر كىسىمەن بىرگە كەلدى. ء«بىزدىڭ جاقتا قىس ۇزاق» كىتابىن دا الا كەلىپتى. العاشقى بەتىنە: «تالانتتى ءىنىم تالعاتقا» دەپ جازعان.
ەڭ سوڭعى كەزدەسۋىمىز. ءساۋىر ايى ەدى. مەن جازۋشىلار وداعىنىڭ شىعارماشىلىق ۇيىنە بارسام، ورەكەڭ دە سوندا ەكەن. بىراق كەتۋگە ءبىر-اق كۇن قالىپتى. اسحانادا وتىر ەكەن. مەنى كورىپ تاڭ قالدى.
– ءيا، سەن قايدان ءجۇرسىڭ؟ – دەدى.
– ستسەناري جازايىن دەپ وسىندا كەلگەم.
– كەل، مۇندا وتىر! – دەپ قاسىنان ورىن ۇسىنعان.
كەشكى استان سوڭ ەكەۋمىز دالادا ۇزاق قىدىردىق. وندا اقىن-جازۋشىلار كوپ. بىراق ورەكەڭ ولارعا كوپ كوڭىل بولمەدى. 
– جاڭا كينوڭدى كوردىم، جاقسى ەكەن. مورديۋكوۆانى جاقسى تاڭداپسىڭ. ەندى، وزىمىزگە، ءبىزدىڭ پروزاعا كوڭىل اۋدار، – دەدى.
– ءتۇسىندىم، وراعا! «قاسقىر ۇلىعان تۇندە» مەن «قار قىزىن» مونتاجداپ، كينو جاساسا كۇشتى بولار ەدى...
– ەندى، ونى كورەرسىڭ... مەن الداعى جەتىدە ۇندىستانعا بارامىن.
– جولىڭىز بولسىن، اعا! ءتاج-ماحالدى كورىڭىز، عاجاپ جەر!
– بۇيىرسا، كورەرمىز... – دەدى ورەكەڭ.
ورەكەڭ ەرتەسىنە جۇمىسىنا كەتتى. ۇندىستانعا بارام دەپ كەتكەن...
بىراق ورالحان سول ساپاردان ورالمادى.
تاعى دا ورەكەڭنىڭ ءوزى ايتقانداي...
«قالايشا، دۇنيەدەگى ەڭ ءزاۋلىم، ەڭ مىقتى اعاشتىڭ ءبىر-اق تۇندە عايىپ بولعانىنا قايران قالدى. تامىرىنا تىرمىسىپ نەگە تۇرا بەرمەدى؟ الدە اساۋ وزەنگە قارسى كۇرەسەر دارمەن بولمادى ما; الدە، اعاشتىڭ كيەسى بولادى دەۋشى ەدى، سولار ۇرلاپ اكەتتى مە; الدە... اعاشتار دا ادام سەكىلدى تۋار، سونان سوڭ ازدى-كوپتى جاسار، سونسوڭ ولەر. ءتاڭىرىم-اۋ، اعاشتار دا ولەر مە، ءيا، ولەدى، جاڭاسى ونەدى ومىرگە».
     
P.S. ايتپاقشى، «گۇلناز» پوۆەسىندەگى باس كەيىپكەرىمدى مەن ورال دەپ اتاعان ەدىم...

تالعات تەمەنوۆ، حالىق ءارتىسى

"جاس قازاق" گازەتى

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1581
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2281
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3610