جۇما, 29 ناۋرىز 2024
جاڭالىقتار 4758 0 پىكىر 30 تامىز, 2013 ساعات 10:31

قازاقتى شوقىندىرۋ: ايگەرىم قالاي انيۋتا اتاندى

وسىدان ءبىراز بۇرىن جازعانىمىزدا «استانا جانە الماتى ەپارحياسىنىڭ سۆياتو-سەرگيەۆسك ءدىني قاۋىمداستىعى» جانىنداعى جەتىمدەر ءۇيىنىڭ جەتەكشىسىنىڭ زاڭسىز جۇمىسى تۋرالى جازىلعان ەدى. الماتى وبلىسى، ىلە اۋدانىنىڭ ءبىلىم ءبولىمى مەن قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى جەتىمدەر ءۇيىنىڭ جەتەكشىسى  سافروني اكەيگە (سۋرەتتە) قاتىستى  قاتاڭ شارالار قولعا الا باستاعانى سول ەدى، ول قالاي دا زاڭسىزدىقتارىن جالعاستىرۋ ماقساتىندا ء تۇرلى ارەكەتتەرگە بارىپ، بۇقارالاق اقپارات قۇرالدارى ارقىلى بيلىك تۇتقالارى مەن قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا قارسى ءجونسىز مالىمدەمەلەر جاساي باستادى. بالالارعا قول جۇمساۋدى كۇندەلىكتى تاربيە قۇرالىنىڭ ءبىرى رەتىندە قالىپتاستىرىپ العان جانە كامەلەتكە تولماعان قازاق بالالارىن شوقىندىرىپ، تاعى باسقا دا زاڭسىزدىقتارعا بارۋدى ۇيرەنشىكتى نارسە ەتەتىن جاعدايعا جەتكەن «اكەي» وسىلايشا قوعامدىق پىكىر تۋعىزۋ ارقىلى ءوزىن ءوزى قورعاۋعا كوشتى.

دەسە دە، ونىڭ «بيلىكتەگىلەر جەتىمحانا ورنالاسقان جەرگە كوز تىگىپ وتىر» دەۋىنىڭ ءجونى جوق. ويتكەنى، ول جەر وسىدان ءبىراز جىل بۇرىن استانا جانە الماتى ەپارحياسىنا بەرىلگەن. سوندىقتان، ونى اتالعان ەپارحيا زاڭدى تۇرعىدا ءوز ماقساتتارىنا پايدالانا الادى.

وسىدان ءبىراز بۇرىن جازعانىمىزدا «استانا جانە الماتى ەپارحياسىنىڭ سۆياتو-سەرگيەۆسك ءدىني قاۋىمداستىعى» جانىنداعى جەتىمدەر ءۇيىنىڭ جەتەكشىسىنىڭ زاڭسىز جۇمىسى تۋرالى جازىلعان ەدى. الماتى وبلىسى، ىلە اۋدانىنىڭ ءبىلىم ءبولىمى مەن قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى جەتىمدەر ءۇيىنىڭ جەتەكشىسى  سافروني اكەيگە (سۋرەتتە) قاتىستى  قاتاڭ شارالار قولعا الا باستاعانى سول ەدى، ول قالاي دا زاڭسىزدىقتارىن جالعاستىرۋ ماقساتىندا ء تۇرلى ارەكەتتەرگە بارىپ، بۇقارالاق اقپارات قۇرالدارى ارقىلى بيلىك تۇتقالارى مەن قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا قارسى ءجونسىز مالىمدەمەلەر جاساي باستادى. بالالارعا قول جۇمساۋدى كۇندەلىكتى تاربيە قۇرالىنىڭ ءبىرى رەتىندە قالىپتاستىرىپ العان جانە كامەلەتكە تولماعان قازاق بالالارىن شوقىندىرىپ، تاعى باسقا دا زاڭسىزدىقتارعا بارۋدى ۇيرەنشىكتى نارسە ەتەتىن جاعدايعا جەتكەن «اكەي» وسىلايشا قوعامدىق پىكىر تۋعىزۋ ارقىلى ءوزىن ءوزى قورعاۋعا كوشتى.

دەسە دە، ونىڭ «بيلىكتەگىلەر جەتىمحانا ورنالاسقان جەرگە كوز تىگىپ وتىر» دەۋىنىڭ ءجونى جوق. ويتكەنى، ول جەر وسىدان ءبىراز جىل بۇرىن استانا جانە الماتى ەپارحياسىنا بەرىلگەن. سوندىقتان، ونى اتالعان ەپارحيا زاڭدى تۇرعىدا ءوز ماقساتتارىنا پايدالانا الادى.

قالاي بولعاندا دا، ازاماتتاردان ءدىني قاۋىمداستىق جانىنداعى جەتىمدەر ءۇيىنىڭ شەكتەن شىققان جاعدايلارى تۋرالى ارىز تۇسكەنشە، كوز الدىنداعى كەلەڭسىزدىكتەردى كورمەي كەلگەن پروكۋراتۋرا جانە مەملەكەت اتىنان بالالاردىڭ قۇقىن قورعاۋ جۇكتەلگەن باسقا دا ورگانداردىڭ دا وزىندىك كىناسى بارلىعى انىق. سونىمەن بىرگە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسياسىندا «ءبىلىم تۋرالى»، «بالا قۇقىقتارى تۋرالى»، «نەكە جانە وتباسى تۋرالى» زاڭدارىنا سايكەس جەتىمدەر ءۇيى قىزمەتىنىڭ تيپتىك تارتىپتەرىنە ساي ول مىندەتتى تۇردە زاڭدى تۇلعا بولۋعا ءتيىستى. ال ءوزىنىڭ كۇماندى جۇمىسىن جۇرگىزىپ كەلە جاتقانىنا ءبىراز جىل بولعان سافروني اكەي مۇنى دا ەستەن شىعارىپ، «رادونەج» كورپوراتيۆتىك قايىرىمدىلىق قورىنىڭ جارعىسى مەن ەرەجەسىنە جازىلعانداردى باسشىلىققا العان. ءوز كەزەگىندە پروكۋرورلار ءتىپتى اتالعان قوردىڭ جەتىمدەر ۇيىندە تاربيەلەنىپ جاتقان كامەلەتكە تولماعانداردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋدى دا ۇمىت قالدىرۋلارى ارقىلى قر «پروكۋراتۋرا تۋرالى» زاڭىنىڭ 7-بابىنداعى 2-ءبولىمنىڭ تالاپتارىن  ورىنداماعان. وسىنداي جاۋاپسىزدىق پەن قاداعالاۋدىڭ جوقتىعىن پايدالانعان سافروني اكەي ايگەرىم نۇراحمەتوۆانى شوقىندىرىپ، وعان انيۋتا دەگەن ات بەرەدى جانە بۇل ويىن جۇزەگە اسىرۋ بارىسىندا ءجاسوسپىرىمنىڭ جاقىن-تۋىستارىنىڭ كەلىسىمىن دە المايدى. جانە ءتىلىن الماعان، بالالىق قىزىعۋشىلىقپەن ءدىني قاۋىمداستىقتىڭ تىم قاتال شەكتەۋلەرىنىڭ شەڭبەرىنەن شىعىپ كەتكەن جاسوسپىرىمدەردى جازالاپ، قول جۇمساۋدى باستى تاربيە قۇرالى ەتىپ العان.

الماتى وبلىسى.

Abai.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1567
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2261
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3541