بەيسەنبى, 28 ناۋرىز 2024
جاڭالىقتار 5285 0 پىكىر 3 قازان, 2012 ساعات 07:48

المات ءيسادىل. قىزىل ولەڭ

2012 جىلدىڭ 12-قازان كۇنى قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ ادەبيەتشىلەر ۇيىندە بەلگىلى اقىن، اۋدارماشى  المات ءيسادىلدىڭ شىعارماشىلىق ەڭبەگىنىڭ 20 جىلدىعى مەن «جالىن» باسپاسىنان جارىق كورگەن «كوكجيەككە سىڭگەن جول» اتتى جىر جيناعىنىڭ جارىق كورۋىنە وراي «اسپانتاۋدان جاڭعىرىپ جەتكەن ولەڭ...» اتتى شىعارماشىلىق كەشىنە شاقىرامىز!

كەشكە بەلگىلى قالامگەرلەر، اقىننىڭ شىعارماشىلىقتاعى قاناتتاس دوستارى، اقپارات قۇرالدارىنداعى ارىپتەستەرى قاتىسادى.

كەش قوناقتارى:

قازاق ءان ونەرىنىڭ مايتالماندارى رامازان ستامعازيەۆ، ۇلتۋ قاباەۆا، روزا القوجا، تىلەۋلەس قۇرمانعاليەۆ، قادىرعالي كوبەنتاي، ەربول قۇدايبەرگەن، «شارىن»، «سەرىلەر»، «عاسىر»، «ايتۇمار» توبى «جاس وركەن» بي ءانسامبلى جانە ەرمەك بالجىگىت.

كەشتى اقىن، مەملەكەتتىك «دارىن» جاستار سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى

جاناربەك ءاشىمجان جۇرگىزەدى

وتەتىن ورنى:

قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ ادەبيەتشىلەر ءۇيى

(ابىلاي-حان د-لى 105)

باستالۋى: 2012 جىل، 12 قازانى، ساعات 17.00-دە

كەلەم دەۋشىلەرگە ەسىك اشىق

كەشتىڭ باس اقپاراتتىق دەمەۋشىسى: رەسپۋبليكالىق «الاش ايناسى» گازەتى

اقپاراتتىق قولداۋشىلار:

«قازاق ادەبيەتى»، «مۇقاعالي»، قازاق راديوسى، «ماسساگەت»، «تەنگري. نيۋس» ستۆ، «ايقىن»، «تۇركىستان»، «دالا مەن قالا»، «جاس قازاق»، «جاس الاش»، «جاس قازاق ءۇنى»، «الماتى اقشامى»، «جەتىسۋ»

بايلانىس تەلەفوندارى:

2012 جىلدىڭ 12-قازان كۇنى قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ ادەبيەتشىلەر ۇيىندە بەلگىلى اقىن، اۋدارماشى  المات ءيسادىلدىڭ شىعارماشىلىق ەڭبەگىنىڭ 20 جىلدىعى مەن «جالىن» باسپاسىنان جارىق كورگەن «كوكجيەككە سىڭگەن جول» اتتى جىر جيناعىنىڭ جارىق كورۋىنە وراي «اسپانتاۋدان جاڭعىرىپ جەتكەن ولەڭ...» اتتى شىعارماشىلىق كەشىنە شاقىرامىز!

كەشكە بەلگىلى قالامگەرلەر، اقىننىڭ شىعارماشىلىقتاعى قاناتتاس دوستارى، اقپارات قۇرالدارىنداعى ارىپتەستەرى قاتىسادى.

كەش قوناقتارى:

قازاق ءان ونەرىنىڭ مايتالماندارى رامازان ستامعازيەۆ، ۇلتۋ قاباەۆا، روزا القوجا، تىلەۋلەس قۇرمانعاليەۆ، قادىرعالي كوبەنتاي، ەربول قۇدايبەرگەن، «شارىن»، «سەرىلەر»، «عاسىر»، «ايتۇمار» توبى «جاس وركەن» بي ءانسامبلى جانە ەرمەك بالجىگىت.

كەشتى اقىن، مەملەكەتتىك «دارىن» جاستار سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى

جاناربەك ءاشىمجان جۇرگىزەدى

وتەتىن ورنى:

قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ ادەبيەتشىلەر ءۇيى

(ابىلاي-حان د-لى 105)

باستالۋى: 2012 جىل، 12 قازانى، ساعات 17.00-دە

كەلەم دەۋشىلەرگە ەسىك اشىق

كەشتىڭ باس اقپاراتتىق دەمەۋشىسى: رەسپۋبليكالىق «الاش ايناسى» گازەتى

اقپاراتتىق قولداۋشىلار:

«قازاق ادەبيەتى»، «مۇقاعالي»، قازاق راديوسى، «ماسساگەت»، «تەنگري. نيۋس» ستۆ، «ايقىن»، «تۇركىستان»، «دالا مەن قالا»، «جاس قازاق»، «جاس الاش»، «جاس قازاق ءۇنى»، «الماتى اقشامى»، «جەتىسۋ»

بايلانىس تەلەفوندارى:

  • قازاقستان جازۋشىلار وداعى: 8(727) 2 61 62 95
  • «الاش ايناسى»: 8(727)388-80-60, فاكس:8(727)388-80-61,

e-mail: info@alashainasy.kz

  • المات ءيسادىل: 8(727) 388 80 64, 8777497 31 97

e-mail: almat-76@mail.ru

 

ومىردەرەك

مۇراتۇلى المات ءيسادىل

قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ جانە قازاقستان جۋرناليستەر وداعىنىڭ مۇشەسى، اقىن، اۋدارماشى، جۋرناليست ءيسادىل المات مۇراتۇلى 1976 جىلى 20 جەلتوقساندا الماتى قالاسىندا دۇنيەگە كەلگەن.

الماتى وبلىسى رايىمبەك اۋدانى، كەگەن اۋىلىنداعى ورىس ورتا مەكتەبىندە، اۋداندىق مۋزىكا مەكتەبىنىڭ دومبىرا سىنىبىندا وقىعان. قازمۋۇ-دىڭ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىن سىرتتاي بىتىرگەن. ەڭبەك جولىن №2 كەگەن ورتا مەكتەبىندە مۋزىكا ءپانى مۇعالىمى رەتىندە باستاعان. رەسپۋبليكالىق وقۋشىلار سارايىندا قىزمەتكەر، «الماتى اقشامى» گازەتىندە ءبولىم مەڭگەرۋشى، جاۋاپتى حاتشى، «ەلوردا» باسپاسىندا ادەبي رەداكتور، «قازاق ادەبيەتى» گازەتىندە ءبولىم مەڭگەرۋشى، قازاق-بريتان ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەداكتسيالىق-باسپا ءبولىمىنىڭ باس مەنەدجەرى، «قازاق راديوسى» باعدارلامالار ءبولىمىنىڭ شەف-رەداكتورى، «ادەبيەت ايدىنى» گازەتى باس رەداكتورىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى، «قازاق ۋنيۆەرسيتەتى» گازەتى باس رەداكتورىنىڭ ورىنباسارى، «جاس قازاق ءۇنى» گازەتى باس رەداكتورىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى، «قازاقستان» ۇلتتىق تەلەارناسىنىڭ جۇرگىزۋشى-رەداكتورى قىزمەتتەرىن اتقارعان. قازىرگى ۋاقىتتا رەسپۋبليكالىق «الاش ايناسى» گازەتىدە مادەنيەت ءبولىمىنىڭ رەداكتورى. قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى، حالىقارالىق «شابىت» فەستيۆالىنىڭ ديپلومانتى، بىرنەشە جىر ءمۇشايرالارىنىڭ جۇلدەگەرى، ءىلياس جانسۇگىروۆ رۋحىنا ارنالعان رەسپۋبليكالىق ءمۇشايراسىندا سايىن مۇراتبەكوۆ اتىنداعى ارنايى سىيلىقتىڭ يەگەرى اتانعان.

ادەبي اۋدارمامەن اينالىسادى. تۇرىكتىڭ  ج.امىرە سىندى كلاسسيكتەرى مەن قاتار م. دجەۆدەت، ا. تيمۋچين، و. ريفات ەسىمدى تانىمال تۇرىك شايىرلارى مەن ا.پۋشكين، س.ەسەنين، م.لەرمونتوۆ، ي.سەۆەريانين، ي.اننەنسكي سىندى ورىس اقىندارىنىڭ شىعارمالارىن قازاقشالاعان. ورىس تىلىندە جازاتىن قازاقتىڭ كورنەكتى اقىنى و. سۇلەيمەنوۆتىڭ بىرقاتار شىعارمالارىن انا تىلىندە سويلەتتى. اقىن سونداي-اق بالالار ادەبيەتىنە دە دەن قويىپ كىشكەنتاي وقىرماندارعا، جالپى بالالار مەن جاسوسپىرىمدەرگە ارنالعان شىعارمالار جازىپ ءجۇر. اقىننىڭ بىرقاتار ولەڭدەرىنە جازىلعان اندەردى بۇگىندە قازاق ءان ونەرىنىڭ مايتالماندارى ورىنداپ ءجۇر.

ولەڭدەرى «ءححى عاسىر اقىندارىنىڭ انتولوگياسى» سىندى بىرنەشە ۇجىمدىق جيناقتارعا ەنگەن. «وتىرار كىتاپحاناسىنىڭ» تۇڭعىش سەرياسىمەن جارىق كورگەن «جولدار، جولدار...» سونداي-اق  «كوڭىلالاڭ»، «كوكجيەككە سىڭگەن جول» كىتاپتارىنىڭ اۆتورى.

ۇيلەنگەن، جارى - دينا سماعۇلوۆا - قازاق ۇلتتىق اگرارلىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ وقىتۋشىسى (ماگيسترانتى). قىزدارى - نارقىز، اقتىلەك، ۇلى - مۇقاعالي.

 

 

بۇگىن...

وزگەردى بۇگىن قوعام -

كوز كوردى ءتۇرىن جامان.

كەز كەلدى اقيقاتتىڭ،

كومەيىن تىعىنداعان.

 

تاعدىردى مويىندادىق،

ءار كۇندى ۋايىمدادىق.

جاقسىلار جاسىپ قالدى،

جاماننىڭ جايىن باعىپ.

 

كۇدىكتەن كوڭىل سىنىپ،

ۇمىتپەن ءومىر ءسۇرىپ،

وزگەلەر مەنسىنبەيدى،

ءبىزدى ءالى توبىرسىنىپ.

 

زاڭعاردان وتە المادىق،

ارمانعا جەتە المادىق.

جىلتىراق دۇنيەگە،

اربالىپ، نەشە الدانىپ؟!

 

جاسىرىپ شىندىعىڭدى،

اقىرى سۇمدىق ۇردى.

الاشتىڭ - تىرەگى ەدى،

لاستادىق ءتىلدى، ءدىندى.

 

تار جولدا تىعىندالىپ،

اق جولعا بۇرىلمىدىق.

ماستانعان تورەلەرگە،

ماداقتاۋ جىرىن جازىپ.

 

اقشادان وڭالمادىق،

جاقسى ادام بولا المادىق.

تىلگە ءتىل قوسىپ الىپ،

باسقاشا امالدادىق.

 

دالانى كۇمىلجىتىپ،

قالانىڭ ۋىن جۇتىپ،

شىندىقتى ايتا المايسىڭ،

تۇرسا دا ءتىلىڭ قىشىپ.

 

ۋاقىت - قۇيىن، بوران -

ارتىنا بۇرىلماعان.

الدىڭدا جەر قالمادى،

تۇزاق، تور قۇرىلماعان.

 

ءالى دە تىيىلماعان،

بۇرىنعى قيىن زامان.

جول كەسىپ باتىراشتار،

جاساپ ءجۇر بۇرىن قادام.

 

قۇيعىتىپ قۇلاگەرمەن،

اسقاندا قۇبا بەلدەن،

باياعى باتىراشتار،

بالتا الىپ، شىعا كەلگەن...

 

جىلىلىق

اكەمنەن قالعان جىلىلىق،

شەشەمنەن قالعان جىلىلىق.

لەبىڭە جۇرەم جىلىنىپ...

سارساڭعا تۇسكەن ساتتەردە،

مۇز بولىپ قاتقان كوڭىلىمە،

كوكتەم بوپ كەلدىڭ جىلىمىق.

بابامنىڭ سالعان جولىمەن،

ايتەۋىر، كەلەم ءسۇرىنىپ،

السىزدىگىم دە ءبىلىنىپ...

ءبىر اللا بەرگەن عۇمىردىڭ

كوشىنە ارەڭ ىلىگىپ.

ەي، الەم، سەن دە ءبىر ۇلدىڭ

ايتىلماي جۇرگەن سىرىن ۇق;

باقىت تا كەتتى قونا الماي،

باسىمنان كەرى بۇرىلىپ.

ۋاقىت تا كەتتى تابا الماي،

اقىننان كىنا، ءبىر ىلىك.

شىتىناپ تۇيسىك-تەرەزەم،

ايازدى كۇنگى اتىزداي

ايعىز دا، ايعىز ءتىلىنىپ.

اعادان كورمەي ىرىلىك،

كىشىدەن كورمەي ىنىلىك.

اسپالى كوپىر شەتىندە،

تۇرعانداي بولام ءىلىنىپ.

سونداي ءبىر سۇرقاي ساتتەردە،

اكەمنەن قالعان جىلىلىق،

شەشەمنەن قالعان جىلىلىق -

لەبىڭە جۇرەم جىلىنىپ...

ماڭىمدا قالعان جاقسىلار،

سەندەرمەن قايعىم جوق شىعار،

بولىستىڭ ماعان جۇمىلىپ.

جانىممەن ءسۇيدىم ءبارىڭدى،

الدىڭدا بەلىم بۇگىلىپ.

سىرتىمنان وسەك بوراتقان،

باسىما پالە جالاتقان.

جاندارعا كىنا تاقپايمىن،

جاتسام دا جولدا جىعىلىپ.

ويتكەنى مەنىڭ بويىمدا،

جاعىپ تۇر ءومىر شىراعىن -

اكەمنەن قالعان جىلىلىق،

شەشەمنەن قالعان جىلىلىق.

تاعدىرعا كوندىم امالسىز،

جەتەلەپ العا ءبىر ءۇمىت.

بىرەسە مىسىم باسىلىپ،

بىرەسە رۋحىم ءتىرىلىپ.

ەسكەكسىز قالعان قايىقتاي،

جاناشىر ادام جولىقپاي.

بولام دەپ جۇرگەن كەزىمدە،

ءومىردىڭ سىرىن ۇعىنىپ،

بارىنە مەنى ۇيرەتكەن -

اكەمنەن قالعان جىلىلىق،

شەشەمنەن قالعان جىلىلىق.

جانە دە

ولەڭنەن قالعان ۇلىلىق.

 

 

«اقىرزامان»

(اياقتالماعان كارتينا)

ءومىر جايلى كوپ ويدى تالداپ، تەرىپ،

قيالىنىڭ تۇكپىرىن بارلاپ كورىپ.

سۋرەتشى شال ءبىر كۇنى نيەتتەندى،

"اقىرزامان" سۋرەتىن سالماق بولىپ.

 

سۇر كەنەپتى اعاشقا كەردى-داعى،

پاليتراعا بوياقتى كوردى جاعىپ.

ءوزىن-ءوزى سەزىندى باراتقانداي،

تىلسىم تىرلىك سىرىنا ەندى قانىپ.

 

قىلقالامى ءبىر كەزدە كىدىرىپ قاپ،

جالت ەتتى دە جوق بولدى جىلىمىق ءسات.

سۋرەتشىنىڭ قولى دا ءدىر-ءدىر ەتتى،

تىرەلگەنىن ءبىلدىرىپ تىعىرىققا.

 

...ايتۋشى ەدى ونەردە جول قيىن دەپ،

تالقان قىلدى كوپ ويدى زور قۇيىن كەپ.

سۋرەتشى شال بوياقتى جيىپ قويىپ،

سۇر كەنەپتى قالدىردى سول كۇيىندە...

 

قالا كورمەگەن اعاما حات

امان با اۋىلداعى اعايىندار،

امان با اتقامىنەر باعالى ۇلدار؟!

امان با اتالارىم، اجەلەرىم،

بەتتەرىن - ءاجىم باسقان، سامايىن - قار؟!

 

امان با بالا-شاعا - ۋايمى جوق،

امان با اكىم-قارا - ايىبى كوپ؟!

قازاقتىڭ تىلەيتىنى - جان ساۋلىعى،

بولماسا، قۋ دۇنيەنىڭ قايىرى جوق.

 

قوڭىر تىرلىك، قاراشا ءۇي، قاراشا اۋىل،

ءتوزىپ جۇرگەن كارىنە قاراشانىڭ.

قايران اجەم، جونەلتىپ قارا شالىن،

جالعىز ءىشىپ قالدى ما قارا ءشايىن؟

 

قالا دەسە ات تونىن الا قاشار،

اۋىل جاقتان كەلمەي ءجۇر حابار-وشار،

دالادا ەركىن وسكەن ەسىل اعام،

سىزدىڭشە اۋىل-جاقسى، قالا-ناشار.

 

سوقپاي كەتتى، ءا اۋىلعا «اۋىل جىلى»؟!

ازايمادى تىرلىكتىڭ اۋىر جۇگى.

ۇيالى تەلەفون دا ۇستامايدى،

كەرەك ەمەس ەشكىمگە قاۋىم مۇڭى.

 

جاھاندانۋ رۋحىمدى قاناپ تىنعان،

بۇل «مايداندا» تاعى دا قازاق قۇربان.

مەن دە جاڭا عاسىردىڭ ۇرپاعىمىن -

بولاشاققا بالكوننان قاراپ تۇرعان.

 

اعا، سولاي وتۋدە داڭعازا كۇن،

اراسىندا القىزىل جارنامانىڭ.

باتىسقا بەت تۇزەگەن كوشىمىزدى،

شىعىسقا  قايتارۋعا بار ما امالىڭ؟

 

يمانىنان بارادى جۇرت تونالىپ،

(كەتەر مە ەدى شىركىن-اي، كۇرت تازارىپ!)

«الدىمەن ەل بولۋدى ويلايىق» - دەپ،

اشىنۋشى ەڭ اششى سۋ ۇرتتاپ الىپ.

 

بىزدىكى سول - بەتون ءۇي، كەڭسە، قالا،

كورەسىڭ عوي بارلىعىن كەلسەڭ، اعا.

مەن دە اۋىلدى ساعىندىم،

بارام، بىراق -

باستىق جازدا دەمالىس بەرسە عانا...

 

«جابايى روزا». قارا سيىر...

كەشقۇرىم مەزگىل. سيىرىن ساۋىپ

بولعان سوڭ، كونە كيىمىن قاعىپ -

ۇيگە ەندى اجەي، مال قورا جاققا

بۇرىلىپ، كوزدىڭ قيىعىن سالىپ.

 

شالى وتىر توردە - ءتۇر-ءتۇسى سەمگەن،

جۇرەتىن ىلعي قىرقىسىپ ەلمەن.

كەلىنى بولسا - كەنجە بالاسىن،

جۇباتا الماي ءجۇر، ۇيىقىسى كەلگەن.

 

ءشۇيىلتىپ قالىڭ قاباعىن انا،

كۇڭك ەتتى وعان - بالانى قارا!

-تەلەديداردى قوسىڭدار كانە،

باستالىپ كەتتى «جابايى روزا!»

 

-بەيشارا قىزدىڭ باعى جانبادى...

دەپ، كەمپىر جايدى تاعى بولجادى.

ادەتتەگىدەي، ءبىر كەزدە ءسونىپ،

اۋىلدىڭ تاڭعا شامى بولمادى.

 

-تاۋىسىپ ءىشىپ قالعان اراقتى،

وكىمەتكە ايتىپ بار جاماناتتى،

كوسىلىپ سويلەپ، كوسەمسي بەرمەي،

ءبىر قاراپ قايتشى مال قورا جاقتى.

 

دەدى دە كەمپىر، اۋىر كۇرسىندى،

مازالاپ ءبىر وي جانىن ءبىرتۇرلى.

شال بولسا قامسىز شالقايىپ جاتتى،

قارسى الدى سولاي اۋىل بۇل ءتۇندى.

 

دالادا يتتەر جارىسا ءۇرىپ،

سالا باستادى تاعىشا بۇلىك.

تاعى دا كىمدەر نەنى ءبۇلدىردى،

الدەكىمدەردىڭ تاۋى شاعىلىپ؟..

 

كورىنىپ كۇننىڭ سۇلباسى جاڭا،

شال ەرتە تۇردى - تۇلعاسى دارا.

...قورادا تۇرعان قارا سيىردىڭ،

قالىپتى الا بۇيداسى عانا.

 

قىزىل ولەڭ

«جاقسى ومىردەن» جالىنداپ جۇزىمدە الاۋ،

وڭ قولىمدا جەلبىرەپ قىزىل جالاۋ،

ۇندەسەم دەپ كۇن-كوسەم ۇرانىنا،

سول كەزدەن-اق قايماعىم بۇزىلعان-اۋ...

 

تامىرىم دا كەسىلىپ ءتىلىم-ءتىلىم،

ۇمىت بولىپ ءداستۇر مەن ىرىم-سىرىم.

قىزىل گالستۋك تاعىنىپ قاراكوزدەر،

قاسيەتىن جوعالتتى قىزىل ءتىلىم.

 

ورنادى دا زامانا بۇلىڭعىر ءبىر،

ساردالامدا باستالدى «قىزىل قىرعىن.

قىزىل قوعام ورناتقان قىزىل كوزدەر،

بارلىعىن دا قيراتتى بۇرىنعىمنىڭ.

 

جازىقسىزدان شىرقىراپ شىبىن جانىڭ،

نە زاۋالعا ەل-جۇرتىم ۇرىنبادىڭ!؟

تەمىر ءتارتىپ ورناتىپ قىزىل اسكەر،

قانشا ارىستىڭ اعىزدى قىزىل قانىن!؟

 

قىزىل جۇلدىز. كرەمل. قىزىل الاڭ:

قىزىلدارسىز وزگەنىڭ كۇنى قاراڭ.

وسىنى ويلاپ، دەرتىمدى باسۋ ءۇشىن،

قىزىل اراق ىشەم دە، قىزىپ الام.

 

قىزىل ويلار سانامدا جاتتالىپ ءبىر،

بۇزىق ويلار قوعامعا وقتالىپ تۇر.

قىزىل ماندات ومىرگە جولداما بوپ،

قۇران-كارىم ساندىقتا ساقتالىپ تۇر...

 

قىزىل، قىزىل، قىپ-قىزىل، قىزىل ءبارى،

مىزعىمايتىن ءبىر وداق قۇرىلعالى.

وزگەرمەيتىن قىزىل زاڭ بولعانىمەن،

مارتەبەلى ۋاقىت تەك قۇبىلمالى.

 

ءدۇن-دۇنيە وزگەرىپ قاس-قاعىمدا،

جەلتوقساندا شارق ۇردى اسقاق ۇلدار.

دۇشپان كوزىن قىزارتىپ، اقىرىندا،

كوكبايراعىم جەلپىدى اسپانىمدا.

 

اياقتالىپ ايتەۋىر قىزىل ءداۋىر،

كۇرسىنىسپەن ەسكە الدىم كۇنىمدى اۋىر.

ارىستارىن اتىلعان، اقتاپ الىپ،

قايتا وياندى ۇيقىدان بۇرىنعى اۋىل.

 

جەتە الماعان ەشكىم دە قادىرىنە،

اردا تۋعان ۇلداردىڭ جازىعى نە؟

...قارا تاستان قاشالىپ مۇسىندەرى،

قىزىل گۇلدەر قويىلدى قابىرىنە.

 

بار ەكەن-اۋ كورەتىن باق-تالابىم،

وزەگىمدى قانشا رەت وتقا ورادىم!؟

ەرتەڭ تاعى اعارىپ اتسىنشى دەپ،

قىزارىپ باتقان كۇنگە كوپ قارادىم...

 

 

كوڭىلالاڭ

ەسىمدە بالاۋسا كەز، بالاپان شاق،

جۇرەتىن ورىك-مەيىز، ناۋات اڭساپ.

الايدا بارىمىزگە ۇنامايتىن،

اپامىز ۇيقىمىزدان وياتار ءسات.

 

ويىن تۇگىل، تويماۋشى ەك ۇيقىعا دا.

ۇلكەندەردەن دامەتتىك سىي-سىباعا...

قوناق كەلسە «تاناباۋ» تاعۋشى ەدى،

«جارايسىڭ» - دەپ، «ولەڭشى، كۇيشى بالا!»

 

ۇيدەگىلەر سوزدەرىن مىڭ شىعىنداپ،

ءجونىن ايتسا - بالالار كۇلكى قىلماق.

ەرلىك جاساپ جۇرەمىز ارا-تۇرا،

كورشى اجەيدىڭ كەپپەگەن قۇرتىن ۇرلاپ.

 

ەسىمە الىپ وتىرمىن بۇگىن ءبارىن،

قانداي ەدى بالالىق ءتۇرىڭ، ءدامىڭ؟!

كەلىن بوپ قاي جەردە ءجۇر قۇربى قىزدار،

بايلاپ كەتكەن پارتاعا بۇرىمدارىن.

 

ورالماس بەيمازا كەز، بالدىرعان شاق،

شىركىن-اي سول كۇنگىدەي ءمولدىر بولساق!

اجەمىز بايەك بولىپ ءجۇرۋشى ەدى،

داستارحانعا قۇرت پەن ماي، تاندىر نان ساپ.

 

ەسەيدىك ءبىز دە وزىنشە ەس كىرگەندەي،

اتا جولدان اداستىق ەشكىمگە ەرمەي.

جاڭا كۇننىڭ قىزىقتىق جىلتىرىنا،

كەشەگى ەستەلىكتەر ەسكىرگەندەي.

 

بۇل كۇندە قۇبىلىپ تۇر جەگى زامان،

مازاسىز كۇي كەشۋدە مەزى قوعام.

«قورقامىن كەيىنگى جاس بالالاردان»، -

ءومىر امان بولعانمەن، كوڭىل - الاڭ...

 

 

تىرشىلىك

...سول باياعى تىرشىلىك -

تاعدىر تاعى قارامادى ۇمسىنىپ.

سۇيگەن سايىن سايقالسي ما بۇل ءومىر،

قۇتىرا ما، قۇشقان سايىن "قۇلپىرىپ"?!

ارمانىم دا كەمپىرقوساق سەكىلدى،

جەتكىزبەيدى، ەندى ۇمتىلسام قۇلشىنىپ.

 

...سول باياعى، ۋاقىت -

جىگەرىمدى ءار كۇن سايىن ۋىتىپ.

الدەكىمدەر ورعا جىعىپ كەتسە دە،

ويلارىمنىڭ مۇناراسىن قۇلاتىپ -

ولەڭىمنىڭ باسپالداق قىپ ءار جولىن،

ءوزىمدى-ءوزىم وتىرامىن جۇباتىپ.

 

...سول باياعى، سول ءومىر -

قايتا اينالىپ كەلمەس بىزگە جانە ءبىر.

مەن سياقتى بەيباقتى دا ۇمىتپاي،

ا، قۇدايىم ماعان دا نۇر سەبە ءجۇر.

جارلىمىن عوي، تابانىمنىڭ استىندا

جاتسا-داعى قازىنالى مول ءوڭىر.

 

...سول باياعى تىرشىلىك -

شىندىق وتىر ءبىر بۇرىشتا تۇرشىگىپ،

جالعان سوزدەر توم-توم بولىپ جازىلىپ،

كەتتى ءبىزدىڭ سانامىزعا كىل ءسىڭىپ.

...باتقان كۇنىم قايتا شىقسىن دەپ تىلەپ،

كوكجيەككە كوز تاستادىم كۇرسىنىپ.

 

...سول باياعى، باياعى -

ءبىر قالىپتى ۋاقىتتىڭ اياڭى.

ءبىر-بىرىنەن اۋمايتۇعىن ءاسىلى،

ەگىز كۇندەر كەڭ قۇشاعىن جايادى.

بۇلاي بولماۋ كەرەك ەدى بۇل ءومىر...

سەنەم ەرتەڭ ءبارى وزگەشە بولادى.

 

 

كوكجيەككە سىڭگەن جول

تاعدىر بىزگە جاسامايدى بەكەر سىن،

الدى-ارتىڭدى بىلگەن ءجون.

مەنى قايدا اپارادى ەكەنسىڭ،

كوكجيەككە سىڭگەن جول؟

 

كوكجيەكتىڭ ار جاعىندا - ارمانىم،

بەر جاعىندى - ءۇمىتىم.

ءبىر جاقسىلىق، ءبىر جاماندىق - جان-جاعىم،

تاس توبەمدە - ۇلى كۇن.

 

اينالدىرعان جالعىز ءومىر - بەس كۇندىك،

ونى-داعى از كورىپ...

«ولەڭىمىز ولتىرمەيدى!ڭ دەپ ءبىزدى،

جۇبانامىز ءماز بولىپ.

 

تارامدانعان تامىرىنداي دالامنىڭ،

شاقىرادى جول مەنى.

ءجۇرىپ وتكەن ىزىمەنەن بابامنىڭ،

ءجۇرىپ وتسەم مەن دە ءبىر.

 

جارىم كوڭىل بولادى ەكەن سەكەمشىل،

دەرەگى جوق كۇندەردەن.

مەنى قايدا اپارادى ەكەنسىڭ،

كوكجيەككە سىڭگەن جول.

 

بارلىق جولدار باستاسا عوي باقىتقا،

شاشۋ شىشىپ گۇلدەن مول!

مەنى قايدا اپاراسىڭ، اسىقپا -

كوكجيەككە سىڭگەن جول.

 

ساپارىمدى باستادىم عوي جاڭادان،

جاسقانامىن مەن نەدەن؟!

ءبارىبىر دە سوڭعى ايالدامادان،

باسقالارعا جول بەرەم.

 

****

قولىن بۇلعاپ ارمان الدان،

وي-سانامدى ارباپ العان.

اقيقاتقا جەتەم بە دەپ،

قالامىمدى قانعا مالعام.

 

ومىرگە ءومىر جالعاپ اللام،

قۇدىرەتپەن جان جارالعان.

نەگە بىراق، جاي تاپپايمىز،

سەلت ەتپەيتىن سال قوعامنان؟

 

ارامىزدا از با، جازعان،

نەبىر تۇلەي، ازعان ازبان؟

...ە، ولار دا ولەدى عوي،

وزدەرىنە قازعان وردان.

 

قام جاسايىق قولدا باردان،

كوپ پارىز بار قوردالانعان.

ىرزىعىمىز شاشىلىپ ءجۇر،

جوسىپ ءجۇرىپ، جولدا قالعان.

 

تۇراق تاپپاي بار عالامنان،

شارشادىق قوي ءنان قالاڭنان.

...تاس كوشەلى، لاس تىرلىكتى،

ءوزىمىز عوي تاڭداپ العان.

"Abai.kz"

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1559
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2249
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3499