جۇما, 29 ناۋرىز 2024
جاڭالىقتار 5318 0 پىكىر 30 ماۋسىم, 2009 ساعات 21:51

قامبار احمەتوۆ. «تەنتەك» شاحتاسىندا تاعى اپات...

 

 

«ارسەلور ميتتال تەمىرتاۋ» كومپانياسىنا قاراستى شاحتالاردىڭ بىرىندە تاعى دا اپات بولدى. ماۋسىمنىڭ 28-ىندە كەشكىسىن «تەنتەك» شاحتاسىنداعى 193 د6-يۋ كونۆەيەرلى شترەكتىڭ دايارلىق زابويىندا كەنەتتەن كومىر گازى اتقىلاعان. «وقيعا ۋاقىتىندا شاحتادا 94 ادام بولعان» دەپ حابارلادى توتەنشە جاعدايلار قىزمەتى. اپاتتى زابويدا جۇمىس ىستەپ جۇرگەن ءۇش كەنشى قايتىس بولىپ، ءبىر ادام اۋىر جاراقات العان.
وسىنداي اپات ءدال وسى شاحتادا بىلتىرعى جىلى تۋرا وسى ۋاقىتتا بولعان ەدى...
2008 جىلدىڭ 2 ماۋسىمىندا «تەنتەكتە» «كەنەتتەن» اتقىلاعان گاز بەن كومىر 5 كەنشىنىڭ ءومىرىن قيدى. سول ۋاقىتا كومپانيا باسشىلارى ەندى مۇنداي وقيعانىڭ قايتالانۋىنا جول بەرمەۋ ءۇشىن تەر توگىپ، قىرۋار قارجى اۋدارىپ جاتقانىن ايتقان...
وسى جولى دا اپات ورنىنا وبلىس اكىمىمەن بىرگە جەدەل جەتكەن كومپانيانىڭ باس ديرەكتورى فرانك پاننير قارجى داعدارىسىنا قاراماستان، ەڭبەك قاۋىپسىزدىگىنە مول قارجى بولىنگەنىن تاعى ءبىر قايتالادى...
توتەنشە جاعدايلار قىزمەتى وكىلدەرىنىڭ حابارلاۋىنشا، سىرتقا شىعار ەسىك پەن اپات بولعان زابوي ارالىعىنداعى 260 مەتر قاشىقتىقتىڭ 100 مەترىن كەن جىنىستارى باسىپ قالعان. ءارى بۇل قۋىستا مەتان گازى تۇنىپ تۇر. «قازىر گازسىزداندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزىپ جاتىرمىز. اپات ورنى گازدان تازارتىلعان سوڭ، كەن ءۇيىندىسىن ارشۋعا كىرىسەمىز»، – دەيدى قۇتقارۋ قىزمەتىنىڭ وكىلدەرى.
توتەنشە جاعدايلار قىزمەتىنىڭ دە، كومپانيانىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىنىڭ دە ازىرشە، «اپات گازدىڭ وقىستان اتقىلاۋىنان بولدى» دەگەنگە الىپ-قوسارى جوق. «نەگە اتقىلادى؟ نەگە وقىستان؟..» دەگەن سۇراقتار ازىرگە جاۋاپسىز قالۋدا.
كەشە اپات ورنىندا توتەنشە جاعدايلار ۆيتسە-ءمينيسترى گەنەرال-مايور ۆ.پەتروۆ باسقارعان كوميسسيا ءوز جۇمىسىن باستادى.
سونداي-اق كەشە «شاحتاداعى وسى اپاتقا قاتىستى قىلمىستىق كودەكستىڭ 245-بابانىڭ 2-بولىگى بويىنشا قىلمىستىق ءىس قوزعالدى» دەپ حابارلادى وبلىستىق پروكۋراتۋرانىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى جانقوزى ناقىشەۆ. «تەنتەك» شاحتاسىندا بىلتىرعى جىلى دا اپات بولدى دەدىك جوعارىدا. سول وقيعاعا قاتىستى قىلمىستىق ءىس ۋاقىتشا توقتاتىلعان. كەشە پروكۋراتۋرانىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى سول ءىس تە قايتا قوزعالعانىن حابارلادى.
– ءىس رەسپۋبليكالىق باس پروكۋراتۋرانىڭ جەدەل-تەرگەۋ توبىنىڭ رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ باس پروكۋراتۋراسىنا كەشەندى، كوميسسيالىق ساراپتاما جۇرگىزۋ تۋرالى جولداعان تاپسىرماسىنىڭ كەشەۋىلدەۋىنە بايلانىستى توقتاتىلعان ەدى. ساراپتامانىڭ قورىتىندىلارى كەلىپ ءتۇستى. ەندى تەرگەۋ امالدارى قايتا جالعاسا باستادى، – دەدى ج.ناقىشەۆ.
– كومىر دەپارتامەنتىنىڭ ءوندىرۋشى كاسىپورىندارىنداعى جابدىقتاردى الماستىرۋعا جانە جاڭارتۋعا 2008 جىلى اقش-تىڭ 150 ميلليون دوللارىنان استام قاراجات ءبولىندى. بۇل وتكەن جىلدارى جۇمسالعان اقشامەن سالىستىرعاندا بىرنەشە ەسەگە كوپ، – دەيدى كومپانيانىڭ باس ديرەكتورى فرانك پاننير. ونىڭ ايتۋىنشا، كومپانيا داعدارىسقا قاراماستان قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋگە قارجى ءبولۋدى توقتاتپاعان. بىلتىرعى جىلدان بەرى ءدال وسى «تەنتەك» شاحتاسىنىڭ وزىندە تالاي جابدىق جاڭارتىلىپ، تەحنيكالىق قاۋىپسىزدىك كۇشەيتىلە تۇسكەن.... ەندەشە، جىل وتپەي جاتىپ باقىتسىز وقيعانىڭ ءدال وسى شاحتادا تاعى قايتالانۋىن قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟
ايتپاقشى، بىلتىر 30 كەنشىنىڭ ءومىرىن جالماعان «اباي» شاحتاسىنداعى اپاتقا بايلانىستى قوزعالعان قىلمىستىق ءىس ۋاقىتشا توقتاتىلعانىن حابارلاعان بولاتىنبىز. ءبىراز ۋاقىت بۇرىن (04.06.2008 «جابۋلى شاحتا جابۋلى» قالاتىن سياقتى»). باس پروكۋراتۋرانىڭ جەدەل تەرگەۋ توبىنىڭ مالىمدەۋىنشە، شاحتانى جاقىن ۋاقىتتا اشۋ مۇمكىن ەمەس. وقشاۋلانعان لاۆاعا اۋا ەنسە، مەتان تاعى تۇتانىپ، جويقىن جارىلىس تاعى قايتالانۋى مۇمكىن ەكەن. الايدا شاحتەرلەردىڭ جەسىرلەرى بۇل ايتىلعانمەن كەلىسپەي وتىر. ولار شاحتانىڭ اشىلۋىن تالاپ ەتۋدە. جاقىندا وبلىس پروكۋرورىنا كەنشىلەردىڭ جەسىرلەرى ارىزدانا كەلدى. ولار بۇل شاحتانىڭ اپاتتىق ۋچاسكەسىنەن سىناما الىپ جۇرگەن ادامدارعا سەنبەيتىندەرىن مالىمدەدى. ءبىر جارىم جىل بۇرىن ۋچاسكە گيپستى ۇستاتقىشپەن تۇمشالانعان بولاتىن. Ђرت جارتى جىلدا، ءارى كەتسە ءبىر جىلدا وزدىگىنەن سونەدى دەپ كۇتىلگەن. الايدا ءبىر جارىم جىل ءوتتى. لاۆانى ەشكىمنىڭ اشا قويار ءتۇرى جوق. قايتىس بولعانداردىڭ جەسىرلەرى بولسا جەر استىنداعى ءورت باياعىدا سونگەن دەگەن مالىمەتتەرگە قول جەتكىزگەندەرىن ايتادى. «جەسىرلەردىڭ ارىزى ءالى قاراستىرىلۋدا» دەيدى پروكۋراتۋرا ءباسپاسوز حاتشىسى.
ميتتالدىڭ شاحتالارى جەتى باستى اجداھاعا اينالعانداي. كەنشىلەردى توپ-توبىمەن جۇتىپ جىبەرۋدە. 2004 جىلدىڭ جەلتوقسانىندا شاحتينسك شاحتاسىنداعى 23 شاحتەردىڭ ءومىرىن قيعان، 2006 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە لەنين اتىنداعى شاحتادا 41 شاحتەردىڭ ءومىرىن جالماعان جويقىن جارىلىستاردىڭ قاسىرەت-قايعىسى دا ۇمىتىلا قويعان جوق، ءالى. 2008 جىلى «اباي» شاحتاسىندا 30 كەنشى قايتىس بولسا، سونىڭ 21-ءىنىڭ سۇيەگى دە تابىلمادى. 2008 جىلى «تەنتەكتەگى» اپاتتا 5 ادام كوز جۇمدى. بيىلعىسى مىناۋ.

 

 

قامبار احمەتوۆ، قاراعاندى
«ايقىن» گازەتى 30 ماۋسىم 2009 جىل

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1570
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2265
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3564