جۇما, 29 ناۋرىز 2024
جاڭالىقتار 2872 0 پىكىر 2 قاراشا, 2011 ساعات 12:03

اۋىت مۇقيبەكۇلى. مەن ورالمان ەمەسپىن!

مەن ورالمان ەمەسپىن ەشقاشاندا،

ونداي كۇندى، قۇدايىم، باسقا سالما.

ءوز جەرىندە ءالى وتىر تۋعاندارىم،

دەمە كەشە جۇك ارتىپ قاشتى اتانعا.

 

جەتتى قولىم باقىتقا، نۇرلى كۇنگە،

بابا قانى بار تامعان قىر گۇلىندە.

وسى قازاق جەرىنىڭ ءبىر شەتىمەن،

مەنىڭ جەرىم تۇتاسىپ تۇر بۇگىندە.

 

اسىلداردىڭ بۇگىنگى سۇيەگىمىن،

دومبىرانىڭ كۇي توككەن تيەگىمىن.

تۇمانبايدىڭ ەڭ جاقسى بالاسىمىن،

نۇرسۇلتاننىڭ، بىلسە ەگەر، جيەنىمىن.

 

مەن ورالمان ەمەسپىن اۋىپ كەلگەن،

تاعى جاۋىڭ ەمەسپىن قاۋىپ كورگەن.

تازا كۇننىڭ شومىلعان شۇعىلاسىنا،

قازاعىڭمىن جوعىڭدى تاۋىپ بەرگەن.

 

ەل جايىندا زەرتتە سەن، ىزدەن، جاسىم،

جىر مارجانى مەن بولام تىزگەن قاسىم.

ساعان كەلىپ قۇياتىن ەرتىس، ىلە،

باستاماي ما و، سوناۋ بىزدەن باسىن.

 

قازاق دەگەن حالىقپىز ءبىز اقىلدى،

مىنگىزەمىز ءبىر جولدا ءجۇز اتىڭدى.

اكەلەرىم قىز العان نارىنقولدان،

شامالعانعا كوپ اپكەم ۇزاتىلدى.

 

باستان جاقتى كىم قايتىپ ايىرادى،

الاكولدىڭ بار وندا ساي(ى)رامى.

قويىڭ بارىپ قايتادى سونى قۋىپ،

جىلقىڭ ودان ارتامان جايىلادى.

 

توقتاماستان جەتەدى كۇي دە وكىرىپ،

مەن ورالمان ەمەسپىن ەشقاشاندا،

ونداي كۇندى، قۇدايىم، باسقا سالما.

ءوز جەرىندە ءالى وتىر تۋعاندارىم،

دەمە كەشە جۇك ارتىپ قاشتى اتانعا.

 

جەتتى قولىم باقىتقا، نۇرلى كۇنگە،

بابا قانى بار تامعان قىر گۇلىندە.

وسى قازاق جەرىنىڭ ءبىر شەتىمەن،

مەنىڭ جەرىم تۇتاسىپ تۇر بۇگىندە.

 

اسىلداردىڭ بۇگىنگى سۇيەگىمىن،

دومبىرانىڭ كۇي توككەن تيەگىمىن.

تۇمانبايدىڭ ەڭ جاقسى بالاسىمىن،

نۇرسۇلتاننىڭ، بىلسە ەگەر، جيەنىمىن.

 

مەن ورالمان ەمەسپىن اۋىپ كەلگەن،

تاعى جاۋىڭ ەمەسپىن قاۋىپ كورگەن.

تازا كۇننىڭ شومىلعان شۇعىلاسىنا،

قازاعىڭمىن جوعىڭدى تاۋىپ بەرگەن.

 

ەل جايىندا زەرتتە سەن، ىزدەن، جاسىم،

جىر مارجانى مەن بولام تىزگەن قاسىم.

ساعان كەلىپ قۇياتىن ەرتىس، ىلە،

باستاماي ما و، سوناۋ بىزدەن باسىن.

 

قازاق دەگەن حالىقپىز ءبىز اقىلدى،

مىنگىزەمىز ءبىر جولدا ءجۇز اتىڭدى.

اكەلەرىم قىز العان نارىنقولدان،

شامالعانعا كوپ اپكەم ۇزاتىلدى.

 

باستان جاقتى كىم قايتىپ ايىرادى،

الاكولدىڭ بار وندا ساي(ى)رامى.

قويىڭ بارىپ قايتادى سونى قۋىپ،

جىلقىڭ ودان ارتامان جايىلادى.

 

توقتاماستان جەتەدى كۇي دە وكىرىپ،

قول سوقپايمىز جاسالعان سىيعا وتىرىك.

تىلەۋحانوۆ بەكبولات سالعان ءاندى،

بىردەن تىڭداي بەرەمىز ۇيدە وتىرىپ.

 

مەن ورالمان ەمەسپىن، قانداسىڭمىن،

ارمانداردى ارمانعا جالعاسىن كۇن.

ءتىزىپ اقىر بەرەيىن وتكەنىمدى،

ءىزى جاتىر ارتىمدا سان عاسىردىڭ.

 

ايىرعاندا جاۋ كەلىپ مالدى ورىستەن،

جازدى داستان اجەلەر سان كورىستەن.

ازاتتىقتىڭ جولىندا كەشە مەنىڭ،

بابالارىم جان الىپ، جان بەرىسكەن.

 

ءبارى ەل ءۇشىن جىلاساق، ەڭىرەسەك،

كىسى جانىن قينايدى جەمىر وسەك.

سول كۇرەستىڭ ءبىر كەزدە ارقاسىندا،

بولدى شىعىس تۇركىستان مەملەكەت.

 

بولدى تۋىم، ەلتاڭبام، شاڭىراعىم،

بولدى تاعى ايبىندى ءانۇرانىم.

سەندىك پە ءبىز، بىلمەيمىن، سەنبەدىك پە،

ءدال وسىنداي الدىدا بارىنا كۇن.

 

ەل ەدىك قوي، ەشقاشان، بىلعانباعان،

نەگە ءبىزدى وزبىرلار قىلعان «جامان».

مىنا ەل، مۇمكىن، جىلجيتىن ەدى سولاي،

سول مەملەكەت كۇيرەمەي تۇرعاندا امان.

 

كوپ بولدى عوي شايقاستا قۇربان ەلدەن،

ازاپ بولدى باقىتى جىلدا كورگەن.

مارالتاي مەن ءامىرحان بارار ەدى،

مۇرات پەنەن مەن قۇساپ مۇندا كەلگەن...

 

بۇل قازاقتى جوڭعار دا، ءشۇرشىت قىردى.

كەتپەي مەنىڭ كوزىمدە ءبىر شىق تۇردى.

قارا قىتاي سول قايران مەملەكەتىمدى،

«ۇلى ورىستىڭ» قولىمەن تۇنشىقتىردى.

 

ءورشىپ تۇرعان باسىلدى كوڭىل الگى،

بوستاندىقتىڭ ءۇزىلىپ جولى قالدى.

ءسويتىپ، قىتاي، ورىسىڭ ورتاسىنان،

ءبىر قازاقتى ەكىگە ءبولىپ الدى.

 

كىرگەنىمەن جەرىمە باسا كوكتەپ،

تۇردى ءبىزدىڭ بايلاۋلى تاسادا ات كوپ.

الپارىستى الىنشە ەكى كورشى،

ءبىر ۇلتتان ەكى ۇلت جاساماق بوپ.

 

سالدى قىتاي جەرىمدە سايران كىلەڭ،

 اۋىستىردىم اراققا ايراندى مەن.

كومپارتيا كورگەنىم كوزىمدى اشىپ،

ال، باسقاسىن مەن بايقۇس قايدان بىلەم.

 

بىلمەگەن كەز ءىستىڭ دە ءجونىن ءالى،

كىرمەگەن كەز شالقيتىن كوڭىل ءارى.

بولدى ءسوزىم ايتاتىن سونىڭ ءسوزى،

ءانىمىز دە شىرقايتىن سونىڭ ءانى.

 

ءوتتى باستان تالايى اۋىر كۇننىڭ،

شايقالتپادى ىرگەسىن داۋىل كىمنىڭ.

قىزىل قىتاي بيلىككە كەلگەن كۇندى،

ازات بولعان كۇنىم دەپ شاۋىپ ءجۇردىم...

 

قازاق جەرى مەكەنىم قىرات، قىرات،

مەن ورالمان ەمەسپىپ، بىراق، بىراق.

بىلدىك ءبارىن، سونان سوڭ تەك قۇدايدان،

بوستاندىقتى الدىق قوي جىلاپ، سۇراپ.

 

...ءسوز دە بۇگىن تۇزەلدى، ءان دە بۇگىن،

مەنى ماڭگى تاۋەلسىز جان دەپ ۇعىن.

كوشتىڭ جولىن كەڭىرەك اشۋ كەرەك،

تۇيەگە ارتقان سول كوشتىڭ ساندە جۇگىن.

 

شەشتى ءبارىن نۇرەكەم كەلىسىممەن،

كەتتى جەرىم بابامنىڭ تەرى سىڭگەن.

بارماق تىستەپ مەن بايقۇس قالا بەردىم،

«قايران مەنىڭ مەكەنىم!» دەپ ىشىمنەن.

 

تالاسپاسىن ۇشاتىن جۇرت كوگىمە،

ۇڭىلمەسىن ەشكىم دە سىرت، تەگىمە.

بىرەۋلەردىڭ پىسقىرمان «ۇرعانىنا»،

بىرەۋلەردىڭ قارامان تۇرتپەگىنە.

 

قالدى الماي بۇل جاققا جۇرت اعىلا،

قار باسىتى ما اسۋدى، قىرقانى دا.

تۇمانبايدىڭ جىلىتتى الاقانى،

بىرەۋلەردىڭ كونبەيمىن بۇلتاعىنا.

 

جەرىم بايتاق، ەركىمدە ەگەم نەنى،

شايقالتا الماس اقمولا، كەگەن جەلى.

مەن ورالمان ەمەسپىن ەشقاشاندا،

وزدەرىڭسىڭ ورالمان دەگەن مەنى.

 

مەن ورالمان ەمەسپىن، بايقا، ازامات،

 جىلى سۋمەن اۋزىڭدى شايقا، ازامات!

باۋىرىنا تارتپايما قانداسىم دەپ،

ءبىرىن-ءبىرى قولپاشتاپ قايتا قازاق!

 

پانالاسىن قاراعاي، تالدارىما اڭ،

جىعىلماسىن دەپ تىلە جارعا قۇلان.

مەن ورالمان ەمەسپىن، الاتاۋدىڭ،

اسا سالعان بالامىن ار جاعىنان.

 

قاراماعان حالىقپىز سەرىگە تىك،

كورگەن دە ەمەس باعىمىز كەرى كەتىپ.

ار جاعىنان كادىمگى ىلە وزەننىڭ،

وتە شىققان جىگىتپىن بەرى كەشىپ.

 

ارىستان جال اقىنمىن، ءبورى تابان،

اۋىلى تىنىش بولعان سوڭ، ءورىسى امان –

مەن ورالمان ەمەسپىن، كەڭ دالامنىڭ،

ءبىر شەتىنەن سىرعىدىم بەرى تامان.

 

شاكىرتىمىن تۇمانباي كەمەڭگەردىڭ،

بيىكتەرمىن جىردا ءالى، تەرەڭدەرمىن.

قۇم قۇيىلسىن اۋزىنا، تاس تىعىلسىن،

مەنى ورالمان ومىردە دەگەندەردىڭ!

اۋىت مۇقيبەك

27.10.2011

استانا

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1567
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2261
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3551