جۋىردا الماتىداعى جامبىل اتىنداعى مەملەكەتتىك فيلارمونياسىندا ءداستۇرلى ءانشى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى نۇرجان جانپەيىسوۆ ءوزىنىڭ «ءاندى سۇيسەڭ، مەنشە ءسۇي» اتتى جەكە شىعارماشىلىق كەشىن وتكىزگەلى جاتقانىن ەستىدىك.

شيرەك عاسىردان اساتىن ۋاقىتتا قازاق ءانىن ناسيحاتتاۋعا ەڭبەگىن سىڭىرگەن، ت.جۇرگەنوۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ونەر اكادەمياسىنىڭ ءداستۇرلى مۋزىكالىق ونەر كافەدراسىنىڭ ۇستازى نۇرجان قابيمولداۇلىن از-كەم اڭگىمەگە تارتىپ، الداعى كەشتىڭ جايىن، بۇگىنگى قازاق ءانىنىڭ جايىن سۇراعان ەدىك...

- نۇرجان اعا، ناۋرىز ايىنىڭ ورتاسىندا الماتىدا شىعارماشىلىق كەش بەرگەلى جاتىر ەكەنسىز. اڭگىمەنى اۋەلى سودان باستاعان ءجون بولار...

- جالپى، ساحنادا جۇرگەنىمە 25 جىلدان اسىپتى. 1992 جىلدان باستاساق، 28 جىل ەكەن... ونەر ادامى، شىعارماشىلىقتىڭ ادامى ۇنەمى ىزدەنىستە بولۋى كەرەك. اراسىن ۇزارتپاي، ءالسىن-ءالسىن ەسەپ بەرىپ تۇرۋ كەرەك. ۇنەمى رەپەرتۋارىن جاڭارتىپ وتىرۋى كەرەك.

العاشقى كونتسەرتىمدى بايان ولگەيدە بەردىم

- وسىعان دەيىن نەشە رەت ەسەپ بەردىڭىز؟

- مەنىڭ ەڭ العاشقى جەكە شىعارماشىلىق كەشىم 2005 جىلى موڭعوليانىڭ بايان ولگەي قالاسىندا وتكەن ەكەن. سول جىلى دۇنيەجۇزى قازاقتارى قاۋىمداستىعىنىڭ ارنايى دەلەگاتسياسىمەن بايان ولگەيگە باردىق. ۇشاقتان تۇسكەن جەردەن اعايىندار تاني كەتتى. ول كەزدە بىزدەگى تەلەارنالاردا ۇلتتىق ونەردى دارىپتەيتىن حابارلار كوپ ەدى. «التىباقان»، «اۋىلدىڭ التى اۋىزى» ت.ب. ءبىز سول باعدارلامالاردىڭ بەل ورتاسىندا جۇردىك. ولگەيدەگى جۇرت ءبىزدى سول باعدارلامالار ارقىلى تانيدى ەكەن. «سەن الگى «التىباقاندا» ءان ايتاتىن بالا ەمەسسىڭ بە»، دەپ بىردەن جىلى قابىلدادى.

ولگەيدە ءبىر جەتىگە جۋىق بولدىق. ەلدى تۇگەل ارالادىق. «نۇرجان، بۇل جاققا كەلگەننەن كەيىن، ءبىر كونتسەرت بەرە الاسىڭ با» دەپ قولقالادى. مەن: «بەرە الاسىڭ با ەمەس، بەرەمىن، ەستيتىن قۇلاق بولسا...» دەدىم. سودان، ءبىر-ەكى كۇننىڭ ىشىندە جىگىتتەر بارلىعىن ۇيىمداستىرىپ، العاشقى كونتسەرت سول جاقتا بەرىلدى.

- ول جاقتىڭ قابىلداۋى دا ەرەكشە عوي...

- راس، ول جاقتىڭ قابىلداۋى دا ەرەكشە. قايماعى بۇزىلماعان ەل عوي... دومبىرا تارتساڭىز ەرىكسىز تىڭدايدى، ەرىكسىز تارتىلادى... ودان كەيىن 2009 جىلى قازاقكونتسەرتتە جۇمىس ىستەپ جۇرگەنىمدە، جەكە شىعارماشىلىق كەش وتكىزدىم. كەيىن، اراعا ءبىراز ۋاقىت سالۋعا تۋرا كەلدى. دەنساۋلىعىما بايلانىستى ءۇزىلىس الدىم.

ءسويتىپ، ءۇشىنشى كونتسەرتىمدى 2017 جىلى تاعى دا الماتىدا بەردىم. 2017 جىلى الماتىدا ۋنيۆەرسيادا ءوتتى عوي. سونىڭ اياسىندا الماتى قالاسى اكىمدىگىنىڭ مادەنيەت باسقارماسى وزدەرى قولدادى. «كونتسەرتىڭىزدى وتكىزسەك» دەپ ءوتىنىش ايتتى. مەن كەلىسە كەتتىم. ءدال سول جىلى «الاتاۋ» ءداستۇرلى ونەر تەاترى جاڭادان اشىلىپ جاتقان. مەن ەڭ ءبىرىنشى بولىپ كونتسەرت بەردىم. ودان بەرى دە مىنە، ءۇش جىل ءوتىپتى...

- جالپى، وسى 28 جىلدا جەكە ءۇش كونتسەرت بەردىڭىز بە؟

- اراسىندا ەلگە دە بارىپ، ەسەپ بەردىم. ۇزەڭگىلەس دوسىم، بىرگە جۇرگەن ارىپتەسىم ەركىن شۇكىمان ەكەۋمىز بىرىگىپ «قوس كۇرەڭ» اتتى كەش وتكىزدىك. ول قازاقكونتسەرتتە ءوتتى. ودان كەيىن، مىنا الماتىدا داڭعاراداي زال بولماسا دا، وزىنشە ەرەكشە «ىقىلاس» اتىنداعى زالدا، «عالىمدار ءۇيىنىڭ» زالىندا كونتسەرتتەر بەردىك.

2016 جىلى دانەش اعامىزدىڭ 90 جىلدىعى كەڭ كولەمدە اتالىپ ءوتىلدى. سوندا لەكتسيا كونتسەرتتەر، اشىق ساباقتار، دوڭگەلەك ۇستەلدەر ۇيىمداستىرۋدى جوسپارلاعان ەم. ءسويتىپ، «ىقىلاس» اتىنداعى مۋزەيدە «اسەت پەن دانەش» دەگەن اتپەن لەكتسيا كونتسەرت بەردىم...

ءبىر كونتسەرتتە ورىنداعان ءاندى ەكىنشى كونتسەرتتە قايتالاماۋعا تىرىسامىن

اللا قالاسا ناۋرىزدىڭ 11-ىندە وتەتىن كونتسەرتتى وتىرار سازى وركەسترى وزدەرىنىڭ جوسپارىنا ەنگىزىپ، العاشقى ۇسىنىستى وزدەرى ايتقان ەدى. قازىر دايىندىقتى باستاپ كەتتىك.

- رەپەرتۋارىڭىز قانداي؟ قانشا ءان ورىندالادى؟ قانداي اندەر؟ ءوزىڭىزدىڭ ورىنداۋىڭىزدا ەل قۇلاعىنا سىڭگەن بۇرىنعى اندەر مە؟ جاڭا اندەر مە؟..  

- جالپى، مۇمكىندىگىنشە ءبىر كونتسەرتتە ورىنداعان ءاندى ەكىنشى كونتسەرتتە قايتالاماۋعا تىرىسامىن. مەن عانا ەمەس، باسقالارى دا سولاي جاسايتىنى بەلگىلى عوي. الدىنداعى كونتسەرتتەردىڭ رەپەرتۋارلارى، پروگراممالارى بار. سولارمەن سالىستىرىپ وتىرىپ، ارنايى باعدارلاما جاسادىق. ناۋرىزدا وتەتىن كونتسەرتتە باس-اياعى 14 ءان ورىندايمىن. سونىڭ ىشىندە، وركەستردىڭ سۇيەمەلدەۋىمەن 4 ءان ورىندالادى. بۇل دا كونتسەرتتىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى بولماق...

«وتىرار سازى» وركەسترى، تىلەنديەۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك اكادەميالىق فولكلورلى-ەتنوگرافيالىق وركەسترى دەيدى... وتە بەدەلدى، ۇلكەن ۇجىم. كەزىندە نۇراعامىز قۇرعان... ول ءتورت ءاننىڭ ءوزى ەشكىم ءالى ايتا قويماعان جاڭا اندەر. جاڭا اندەر دەپ ايتاتىن سەبەبى دە بار. مەن تالدىقورعاندا فيلارمونيادا ءبىر جارىم جىل جۇمىس ىستەدىم.  جاماعات تەمىرعاليەۆ دەگەن تالانتتى، ديريجەر اعامىز بار. قازىر زەينەتتە. سول كىسى وركەستر قۇرعان. ماعان: «نۇرجان، سەن وركەسترمەن ءان ايتساڭشى»، دەپ 4-5 ءان ىڭعايلاپ بەرگەن. جاماعات تەمىرعاليەۆ وركەسترگەتۇسىرگەن سول اندەر ورىندالادى. شىنى كەرەك، بۇل اندەر تالدىقورعاندا ءبىراز ۋاقىت ورىندالىپ ءجۇردى. كەيىن ۇمىتىلىپ قالدى. ول اندەردى دە كەز-كەلگەن ادام ورىنداپ كەتە العان جوق.

ۇلبيكە مەن كۇدەرىنىڭ ايتىسىن ورىندايمىز

«قالقانىڭ ءانى»، كەنەن اتامىزدىڭ «باستا ولەڭى»، اسەتتىڭ تەرمەسى، دانەش اعامىز جەتكىزگەن اندەر بار. سولاردى وركەسترگە لايىقتاپ ورىنداماقشىمىن.

تاريحتا ۇلبيكە مەن كۇدەرىنىڭ ايتىسى دەگەن بولعان ەكەن. سول ايتىستى كەزىندە مىرزاتاي جولداسبەكوۆ اعامىز سپەكتاكل قىلىپ جازىپتى. ول سپەكتاكلدىڭ مۋزىكاسىن التىنبەك قورازباەۆ جازعان ەكەن. حالىقارالىق بايقاۋلاردىڭ لاۋرەاتى، ناعىز قازاقي اۋەنى بار، مانەرى بار بيبىگۇل قيلىمحان دەگەن قارىنداسىم ەكەۋىمىز سول ايتىستى قايتادان وركەسترگە لايىقتاپ ورىندايمىز.

ونىڭ سىرتىندا، ءوزىم جەكە رەپەرتۋارىم بار. داكەڭنەن العان، ۇيرەنگەن اندەرىم بار... جالپى، جەكە ءوزىم 10 ءان ورىندايمىن. ونىڭ ىشىندە ۇستازىم دانەش اعامىزدىڭ ايتىلماي جاتقان اندەرى وتە كوپ. سول اندەردى ورىندايمىن. داكەڭ جەتكىزگەن حالىق اندەرى بار. وتە سيرەك ورىندالادى. سولاردى ورىندايمىن. رەپەرتۋرىما قوسقان اندەرىمنىڭ ءبىرى نۇرعيسا تىلەنديەۆتىڭ «داريعا دومبىرامدى بەرشى ماعان» دەگەن ءانى بار.

دانەش اعامىزدىڭ ءانىن ايتاتىن جاستار دا كوبەيدى

- «تانىعىڭ كەلسە دانەشتى، جانتايىپ جاتىپ ءان ەستى» دەيتىن ءسوز بار... شىنىندا، سول ءسوز بۇگىندە «تانىعىڭ كەلسە دانەشتى، نۇرجاننان بارىپ ءان ەستى» دەيتىندەي-اق... دانەش راقىشەۆتى ىزدەگەندە، جۇرت ارتىنداعى ءسىزدى ىزدەيدى... جالپى بولاشاقتا دانەش اتامىزدىڭ كەشىن وتكىزۋ جوسپارىڭىزدا بار ما؟

- شىركىن-اي! ونىڭ ءبارى جوسپاردا بار عوي. بىلتىر دانەش اعامىزعا وسى الماتىدا ۇلكەن كوشە بەرىلدى. وتكەندە سول كوشەمەن ءجۇرىپ ءوتتىم. ءار ۇيگە جەكە-جەكە تاقتايشالارىن قويىپتى. ادەمىلەپ ايشىقتاپ تۇرىپ جازىپتى. ەندى، بولاشاقتا سول داكەڭە، اقىلداسىپ بەلگى تاقتا قويساق.

وسىندا رەجيسسەر، دەرەكتى فيلم ءتۇسىرىپ جۇرگەن تالانتتى جاستار بار. سولار ماعان حابارلاسىپ، دانەش تۋرالى دەرەكتى فيلم تۇسىرۋگە ۇسىنىس ايتىپ، قازىر باستاپ تا كەتتى. سوسىن، دانەش اعامىزدىڭ بۇكىل اندەرىنىڭ نوتالىق جيناعىن قازىرگى ساباققا، ادىستەمەلىك قۇرال رەتىندە ازىرلەسەك...

قازىر دانەش اعامىزدىڭ ءانىن ايتاتىن جاستار دا كوبەيدى. كەلىپ ۇيرەنىپ جاتقاندار دا، ارنايى شاكىرتى اتانىپ، وقىپ جاتقاندار دا بار. الداعى ۋاقىتتا دانەشتىڭ ءانىن ايتاتىن انشىلەردىڭ، سونىڭ ىشىندە جاستاردىڭ باسىن قوسىپ، ۇلكەن ءبىر كەش وتكىزۋ جوسپاردا تۇر. قازىردىڭ وزىندە سول جۇمىستاردىڭ باسى باستالىپ كەتتى.

اكەم ءبىزدى ابايمەن تاربيەلەدى

- كەشتىڭ اتى - «ءاندى سۇيسەڭ، مەنشە ءسۇي». بيىل اباي تويى ەل كولەمىندە اتالىپ وتىلمەك. ءاۋپىسمىللاسى باستالىپ تا كەتتى...

- كونتسەرتىمنىڭ اتىن «ءاندى سۇيسەڭ، مەنشە ءسۇي» دەپ قويدىم. ول ۇسىنىس بەكسۇلتان اعامنان بولدى.

«باسقاسىن بىلمەيمىن، بىراق سەنىڭ ءاندى قانشالىقتى جاقسى كورەتىنىڭدى بىلەمىن عوي. بيىل ابايدىڭ 175 جىلدىعى. سوندىقتان ابايمەن دە بايلانىستىرساڭ... رەپەرتۋارىڭدا ابايدان دا بولۋ كەرەك قوي» دەدى.

رەپەرتۋارىمدا بار. بىراق، ابايدىڭ ءتول، ءوز ءانى ەمەس. مەنىڭ اكەم قابيمولدا دەگەن كىسى ابايدى جاتقا بىلگەن كىسى. ءبىزدى كىشكەنتايىمىزدان ابايمەن تاربيەلەدى. ۇرىسسا دا، اقىل ايتسا دا ابايدى العا تارتاتىن. ابايدىڭ بۇكىل ولەڭدەرىن جاتقا ايتاتىن. ءوز جانىنان شىعارعان ەكى ءانى بار. سول ەكى اۋەنگە سالىپ الىپ، ابايدىڭ اندەرىن ايتا بەرەتىن. ءسويتىپ قۇلاعىمىزعا ءسىڭىردى.

قۇدايعا شۇكىر، ابايدىڭ ون شاقتى اندەرى حالىقتىڭ ىشىنە كەڭىنەن تارالىپ، ايتىلىپ ءجۇر عوي. ال اكىمنىڭ ءانىن، ابايدىڭ ءسوزىن وقۋدىڭ رەتى دە، ورايى دا كەلىپ تۇرعان سوڭ، وسى جولى رەپەرتۋارعا قوستىم. بۇل جاڭاشا بولادى دەپ ويلايمىن. ءوز اكەمنىڭ ءانى. ونى مەن ورىنداماعاندا، كىم ورىندايدى... سوندىقتان، ابايدىڭ ولەڭىنە جازىلعان «مەن بولامىن دەمەڭدەر» دەگەن ءاندى ورىنداماقپىن.

كوكەلەرگە جالىنىپ جاتىپ جاساعان كەش ءبارىبىر ءوتىمدى بولمايدى

- كەش وتكىزگەلى وتىرعان فيلارمونيانىڭ زالى كىشىلەۋ ەمەس پە؟ بالكىم، الگى «ايتا، ايتا التايدى، جامال اپا قارتايدىنىڭ» ءسوزى دەرسىز، بىراق، نەگە وسى بىزدە ءداستۇرلى ءاننىڭ كەشى رەسپۋبليكا سارايىندا، كەمى ستۋدەنتتەر سارايىندا وتپەيدى؟

- ول دەڭگەيدە كەش جاساۋ ءۇشىن اۋەلى ۇلكەن قاراجات، ۇلكەن دەمەۋ كەرەك. شىنى كەرەك، وعان ءبىزدىڭ جاعدايىمىز سايكەس كەلمەيدى، بىرىنشىدەن. ەكىنشىدەن، ءداستۇرلى مۋزىكانىڭ ءوزىنىڭ زالدارى بولەك بولادى. ءيا، انادان قارىز الىپ، مىنادان قارىز الىپ، اعا-كوكەلەردى سالىپ نەمەسە جالىنىپ-جالپايىپ جاتىپ، تىراشتانىپ جاساۋعا بولاتىن شىعار. بىراق، ول ءوتىمدى بولمايدى. ءار مۋزىكانىڭ ءوزىنىڭ تىڭداۋشىسى بولادى. ءداستۇرلى مۋزىكانىڭ تىڭدارماندارى ءوزى بولەك بولادى. كەرەك دەسەڭىز، ءداستۇرلى مۋزىكانىڭ تىڭدارماندارى ءوز ىشىندە بولىنەدى. ال ەندى، ماعان سالساڭىز، ماعان داڭعاراداي زال كەرەك ەمەس. ءبىر تىڭداۋشىنىڭ ءوزى جۇزگە تاتيتىن بەس ادام بولسا، توقتاماي 4-5 ساعات ءان ايتىپ بەرۋگە بولادى. ايتىپ تا ءجۇرمىز. ال، بىراق، زالعا بولەك قوي ەندى...

تىڭدارماننىڭ دەڭگەيى ورىنداۋشىدان جوعارى بولۋى كەرەك

- دەمەك، ءداستۇرلى ءاننىڭ اۋديتورياسى ەلەكتورالدى دەيسىز عوي؟ مىسالى، ەسترادانى ەكىنىڭ ءبىرى تىڭدايدى...

- ءداستۇرلى ءاننىڭ تالعامى بولەك. ءبىزدىڭ ءانىمىز دە، كۇيىمىز دە تالعامدى قاجەت ەتەدى. تىڭداۋشىنى تالعايدى. تىڭدارماننىڭ دەڭگەيى وتە جوعارى بولۋ كەرەك. ءتىپتى، ورىنداۋشىدان دا...

مىسالى، ءبىز قۇدايعا شۇكىر، وسى ونەردىڭ ارقاسىندا ءبىراز شەت ەلدەردى ارالادىق قوي. فەستيۆالدەرگە ارنايى شاقىرتتى. وڭتۇستىك كورەياداعى ءداسۇترلى مۋزىكاعا بايلانىستى ۇلكەن فەستيۆالگە باردىم. قىتايدىڭ وڭتۇستىك پروۆينتسياسىنداعى ۇلكەن فەستيۆالگە شاقىردى. پاريجدە ەكى رەت بولدىم... ول جەردەگى زال بىزدىكى سياقتى داڭعاراداي ەمەس. ارنايى ءداستۇرلى مۋزىكاعا سالىنعان زالدار. ءوزىنىڭ اكۋستيكاسى ەسەپتەلىپ سالىنعان زال. تىڭداۋشىلارىنىڭ دا سانى شەكتەۋلى. انا جەردە وتىرساڭىز، دىبىس كۇشەيتەتىن تەحنيكانىڭ قاجەتى جوق. ميكروفوندارىڭىز كەرەك ەمەس. وتىراسىڭ دا ءانىڭدى ايتىپ، كۇيىڭدى تارتا بەرەسىڭ. تاماشا. ءبىزدىڭ مىناۋ «ىقىلاس» اتىنداعى زالدىڭ اۋديتورياسى سياقتى.

راسىندا، ول جەردە ءبىزدىڭ ءان ايتىپ، كۇي تارتقانىمىز ءتىپتى بولەك. دىبىس جيناقى، ونان سوڭ تىڭدارماندارىڭ دا قاسىڭدا بىرگە وتىرادى. ودان الاتىن اسەر دە بولەك بولادى. ويتكەنى، ول وتىرىك اۋىز جىبىرلاتىپ ايتاتىن فونوگرامما ەمەس قوي.

سوندىقتان كونتسەرت بەرەتىن زال ماعان وتە ۇنايدى. ول جەردە 500-600-گە تارتا ادام وتىرادى. ءبىر شەتىنەن ول ورگاننىي زال. ونىڭ اكۋستيكاسى دا كەرەمەت. وتىرار سازى وركەسترىنىڭ نەگىزگى زالى - سول. سوندىقتان، ارى بەرى ارتىنىپ-تارتىنباي-اق، قويايىق دەپ سول جەرگە جوسپارلاپ وتكىزىپ وتىرمىز.

ءداستۇرلى ونەردىڭ ناسيحاتى قازىرگى تالاپقاي ساي ەمەس

- اڭگىمەنىڭ باسىندا «موڭعولياعا بارعاندا جۇرت بىلەتىن، تەلە-ەكرانداردا ناسيحات بولاتىن» دەدىڭىز... قازىر شە؟ ناسيحات نەگە جوق؟ بولسا، قانە؟

- مەن ءوزىم الماتىعا 2000 جىلى كەلدىم. الماتىدا ونەردىڭ قايناپ تۇرعان كەزىنىڭ ۇستىنەن ءتۇستىم. ول كەزدە الماتىنىڭ ءبىر وزىندە ءداستۇرلى مۋزىكاعا بايلانىستى كونتسەرتتەر ءوز الدىنا، حالىقارالىق دەڭگەيدە ۇلكەن فەستيۆالدەر وتەتىن. تەلەارنالاردىڭ وزىندە ۇلتتىق ونەردى ناسيحاتتاۋعا ارنالعان حابارلار ءجۇرىپ جاتتى. «اۋىلدىڭ التى اۋىزى»، «التىباقان» دەگەن تاماشا باعدارلاما بولاتىن. اسىرەسە، وسى ءداستۇرلى مۋزىكانى ارقالاعان ونەرلى جاستاردى كورسەتەتىن، ونەرىن ورتاعا سالاتىن حابارلاردىڭ ءبىرى وسى بولاتىن. ودان كەيىن قازاقستان ارناسىندا «جەتىساز»، «قازاقتىڭ 100 كۇيى»، «قازاقتىڭ 100 ءانى» دەگەن تاماشا جوبالار بولدى. سولاردىڭ بارىنە ات سالىسىپ، بەل ورتاسىندا جۇردىك. قازىر وكىنىشكە قاراي، جوقتىڭ قاسى.

الماتى تەلەارناسىندا «ءىنجۋ-مارجان» دەگەن حابارىمىز بار. بىراق، جۇيەلى تۇردە ناسيحاتتايتىن حابارلار جوق. «دومبىرا» تەلەارناسى اشىلدى عوي. سونى اشقان جىگىتتەردىڭ ءبارى وسىندا كەلىپ، وزدەرى اقىلداسقان بولىپ، « سىزدەر جازعان دۇنيەلەرىڭىز بار ما، وسىعان ءبىر قولداۋ كورسەتىڭىزدەر» دەگەننەن كەيىن قولداعى بار دۇنيەنى بەرىپ، كومەكتەستىك. ولار دا حال-قادىرىنشە ناسيحاتتاپ جاتىر. جاقسى. بىراق، قازىرگى تالاپقا ساي، قازىرگى تىڭداۋشىنىڭ سۇرانىسىنا سايكەس ەمەس.

مىسالى، شوۋ بيزنەستەگى باعدارلامالاردى تۇسىرگەندە قىزىلدى-جاسىلدى، جارقىل-جۇرقىلىمەن، نەشە ءتۇرلى قىلىپ تۇسىرەدى.

مۇمكىندىگىنشە ۇلتتىق قۇندىلىقتى دارىپتەۋىمىز كەرەك

-ول ءۇشىن قىرۋار قاراجات كەرەك شىعار؟

- كىم بىلەدى؟ بىراق، ءدال ءبىزدىڭ ءداستۇرلى مۋزىكانى دارىپتەۋگە كەلگەندە ايتەۋىر، تارتىنىپ قالادى. سول جاعىنا كەلگەندە قارنىڭ اشادى. بىراق، ولار ءسويتتى ەكەن دەپ، ءبىز تىنىش جاتا المايمىز عوي. ءوزىمىزدىڭ حال-قادىرىمىزشە ناسيحاتتاۋعا تىرىسامىز.

قۇدايعا شۇكىر ونەرىمىزدى كورسەتىپ، فەستيۆالدەردە، الىس-جاقىن شەت ەلدەردە بولدىق قوي. ءار ۇلت ءوز ەرەكشەلىگىن كورسەتۋگە تىرىسادى. جۇرت سونى كورۋگە تىرىسادى. سونىمەن تانىعىسى كەلەدى. وڭتۇستىك كورەياعا، فەستيۆالگە جالعىز باردىم. بارىمىزگە ۋاقىت بەردى. ماعان 15-20 مينۋت... 15-20 مينۋتتىڭ ىشىندە مەن ءوزىمنىڭ بۇكىل ونەرىمدى كورسەتتىم. ءار مەملەكەتكە، ءار ۇلتقا ۋاقىت بەردى. ءۇش-ءتورت كۇن سونداي فەستيۆال ءوتتى. ال، كەتەتىن كەزدە، وزدەرىنىڭ ءبىر-ءبىر ۇلتتىق مۋزىكالىق اسپاپتارىن بىزگە كوتەرتىپ جىبەردى. سىيلىق دەدى. بۇل نە؟ بۇل تاراتۋ. وزدەرىنىڭ ۇلتتىق قۇندىلىقتارىن تاراتۋ، دارىپتەۋ. كوردىڭىز بە؟ سول سياقتى ءبىز بارعاننان كەيىن دە، ءوزىمىزدىڭ ونەرىمىزدى، قىل-اياعى كيىمىمىزگە دەيىن، ۇلتتىق اسپاپتارىمىزعا دەيىن مۇمكىندىگىنشە كورسەتىپ، دارىپتەۋىمىز كەرەك قوي.

شىنى كەرەك ءبىزدىڭ اسپاپقا تاڭقالادى. اينالىپ كەلىپ، «ۇستاپ كورەيىكشى»، «شەرتىپ كورەيىكشى» دەپ جاتادى. «ەكى ىشەكتى، توعىز پەرنەلى اسپاپتان وسىنداي مۋزىكا شىعا ما»، «ۇلتتىق كلاسسيكالىق مۋزىكالاردى ورىنداۋعا بولادى ەكەن عوي» دەپ تاڭقالىپ جاتقاندار بولدى. مۇمكىندىك بولعان جەردە ءبىزدىڭ ۇلتتىق قۇندىلىقتى كورسەتۋ كەرەك.

پاريجدە ەكى رەت بولدىم. وسى ءداستۇرلى مۋزىكاعا بايلانىستى فەستيۆال ەدى. سول كەزدە كونتسەرتىمىزگە ارنايى كەلىپ تۇرىپ: «اناۋ كونەدەن كەلە جاتقان مۋزىكالارىڭدى ساقتاپ كەلە جاتقاندارىڭ ءۇشىن» دەپ العىستارىن ايتقان. ايتپەسە، كەيبىر ەۋروپا ەلدەرى وزدەرىنىڭ تۇپكى تامىرىندا جاتقان ءتول مۋزىكاسىنان ايىرىلىپ قالدى عوي...

كلاسسيكالىق مۋزىكانى تىڭداۋدىڭ وزىندىك شەگى بار

قۇدايعا شۇكىر، تىڭداۋشى بار. ونىڭ سىرتىندا سول تىڭداۋشىلاردى تاربيەلەۋىمىز كەرەك.

- كەشىڭىزگە ورالايىقشى، ءبىراز ارىپتەستەرىڭىز قولداعان ەكەن...  

- كونتسەرتكە قاتىساتىندار تۋرالى ايتسام، ول اۋەلى اقان ءابدۋالى. تەمىربەك جۇرگەنوۆ اتىنداعى ونەر اكادەمياسىنىڭ رەكتورى. ءبىز بىرگە وقىدىق. ­ونەر جولىندا بىرگە ءجۇرمىز. اقاندا ۇلكەن ونەر بار. اسىرەسە، جەتىسۋ ءوڭىرىنىڭ جىرشىلىق-ورىنداۋشىلىق ونەرى بار. اقان باستاپ، ت.جۇرگەنوۆ اتىنداعى ونەر اكادەمياسى قوشتاپ، باستى قولداۋشى بولىپ وتىر.

كونتسەرت بىرىڭعاي ءان بولىپ كەتپەۋ كەرەك. كۇي دە بولادى. ول دا مەنىڭ دوسىم، قىزمەتتەس ارىپتەسىم مۇرات ابۋعازى. بۇل ازامات ناعىز شەرتپە كۇيدىڭ شەبەرى. ونەر زەرتتەۋشى. ول دا ءبىزدىڭ دانەش اعامىزدىڭ مۇراسىن جيناستىرۋدا وزىندىك ۇلەسىن قوسقان ازامات.

ودان كەيىن بيبىگۇل قيلىمحان دەگەن قارىنداسىم بار. قازاقكونتسەرتتە بىرگە جۇمىس ىستەدىك. وزىندىك داۋىس مانەرى، ورىنداۋشىلىق ونەرى بار. قازىر ساحناعا شىعىپ جۇرگەن جاستاردىڭ ىشىندە تانىمال.

«وتىرار سازى» وركەسترى، ونىڭ ديرجەرى نۇرعيسا تىلەنديەۆتىڭ قىزى ءدىنزۋھرا تىلەنديەۆا. ءوزى ديريجەرلىق ەتەدى.

كونتسەرت ءبىر جارىم ساعاتقا جوسپارلاپ وتىرمىن. ويتكەنى، ءبىزدىڭ ءداستۇرلى مۋزىكالىق كونتسەرتتەر ءبىر جارىم ساعاتقا جەتپەۋى كەرەك. جەتسە، اسپاۋى كەرەك. بۇل ۇلتتىق كلاسسيكالىق مۋزىكا عوي. تازا اكادەميالىق كونتسەرت. كلاسسيكالىق مۋزىكانى تىڭداۋدىڭ وزىندىك شەگى بار، دەڭگەيى بار. ودان اسىپ كەتتى مە، ادامدى شارشاتىپ الاسىڭ. جاڭاعى سول ۋاقىتقا دەيىن العان راحاتىن، ءلاززاتىن شاشىپ الاسىڭ، جوعالتىپ الاسىڭ.

-كەشىڭىزگە ساتتىلىك! ويداعىداي وتۋىنە تىلەكتەسپىز...

-سىزدەرگە دە راحمەت! كەلىڭىزدەر، كۇتەمىز...

سۇحباتتى دايىنداعان نۇربيكە بەكسۇلتانقىزى

Abai.kz