بەيسەنبى, 28 ناۋرىز 2024
ادەبيەت 9063 79 پىكىر 10 قاڭتار, 2020 ساعات 14:54

كوزبەن كورمەگەندى سوزبەن سۋرەتتەۋ مۇمكىن ەمەس

- اسسالاۋماعالەيكۋم، اتا!

- ۋاعالەيكۋماسالام! ءاي، قاي بالاسىڭ؟

- قازاقپىن عوي، اتا.

- قازاق بولماعاندا، قالماق ەمەس شىعارسىڭ.

- قازاقپىن، قازاقپىن.

- رۋىڭدى سۇراپ تۇرمىن، قىزتالاق.

- رۋ سۇراماساڭىز، باسىڭىز اۋىرا ما، اقساقال.

- جەتى اتاسىن بىلمەگەن جەتەسىز بىرەۋ مە، مىنا نەمە؟

سوزبەن ىرعاسقان ەكەۋىنە بۇكىل ەل قاراپ تۇر. ەڭ قىزىعى، ەكەۋى ءبىر-ءبىرىن جاقسى تانيدى. انا بايعۇستىڭ بار جازىعى وسى تويعا اۋداننىڭ ارعى باسىنان كەلە قالعانى عانا. اقساقال سونى پايدالانىپ، رۋ سۇراسۋ اتام قازاقتىڭ سالتى ەكەنىن ەسكە سالعىسى كەلگەن سىڭايلى. ءتامام جۇرتتىڭ الدىندا باس سالىپ تەرگەي جونەلگەنى جاس جىگىتتىڭ قىتىعىنا تيسە كەرەك. «قازاق بولماعاندا، قالماق ەمەس شىعارسىڭ» دەگەن ءسوزدى ايتقان شالدىڭ دا ءتىلى اششىلاۋ ما، قالاي.

قالماق!..

قازاق ءۇشىن وسى ءسوزدىڭ اياسىنا كوپ نارسە سىيىپ تۇر. تاريحتى وقىپ وتىرساڭىز، قالماق بولماسا قازاقتىڭ باسى بىرىكپەيتىن سياقتى ەلەستەيدى. ءوز باسىم ءتىرى قالماقتى وسىدان وتىز جىل بۇرىن العاش رەت اشحابادتا كوردىم. الماتىدان مەن بارعان جيىنعا، ەليستادان ول دا كەلىپتى. سول كەزدە سىرتقى قالىبى دا، ىشكى مازمۇنى دا ءبىزدىڭ «جۇلدىز» جۋرنالىنا ۇقسايتىن ادەبي باسىلىمنىڭ باس رەداكتورى ەكەن.

- ءبىز قازاقستاننىڭ ۇستىنەن وتكەندە، سۇلۋ قىزدارىمىزدىڭ ءبارىن سەنىڭ اتالارىڭ ءتۇسىرىپ الىپ قالعان، – دەدى سالعان جەردەن.

سوندا سول ەكەۋمىز «سەن قالماقسىڭ، مەن قازاقپىن» دەپ ەش مۇقاسقان جوقپىز. قايتا باسقالاردىڭ اراسىندا ءبىر-ءبىرىمىزدى بۇرىننان بىلەتىندەي اجەپتاۋىر شۇيىركەلەسىپ قالدىق. ەكىنشى جولى قولىندا كىشىگىرىم قۇزىرەتى بار ءبىر كىسىگە قاتتى ءىسىم ءتۇستى. ونىڭ ءوزى دە قاتتى ادام ەكەن، ايتقانىما كونبەي-كونبەي ارەڭ كوندى.

ەكەۋمىز سول شارۋانى اياعىنا دەيىن تىندىرىپ كەلۋ ءۇشىن جولعا شىقتىق. ءبىر جاعىمىز تاۋ، ءبىر جاعىمىز جازىق دالا. ونشا تانىس بولماعاننان كەيىن اڭگىمەلەسىپ تە وتىرعان جوقپىز. «اتا-بابامىز نايزانىڭ ۇشىمەن، بىلەكتىڭ كۇشىمەن قورعاپ قالعان قايران دالام-اي» دەپ ويلاپ قويام. قاسىمداعى كىسىنىڭ نە ويلاپ وتىرعانى بەلگىسىز، بىراق ول دا بىرەسە تاۋعا، بىرەسە دالاعا قاراپ كەلەدى.

وسىلاي ۇندەسپەگەن كۇيى ەكى تاۋدىڭ اراسىنا كەلىپ كىردىك. ەكى جاقتان قىسقان تاۋعا مەن دە قارادىم، ول دا قارادى. مەن دە بىردەڭە ىزدەگەندەي بولدىم، ول دا بىردەڭە ىزدەگەندەي بولدى. بۇرىلىس-بۇرىلىستاعى جارتاستار بىرەۋ الدىڭنان اتپەن شاۋىپ شىعا كەلەتىندەي اسەر بەرەدى. وسى اسەردى تىرىلتكەندەي، شىنىندا دا ءبىر سالت اتتى بالا الدىمىزدان تاسىرلاتا شاۋىپ شىعا كەلمەسى بار ما.

- وي، اتاڭا نالەت، يت قالماق، – دەدىم تەجەگىشتى ارەڭ باسىپ ۇلگەرىپ.

تىمىرايعان سەرىگىم بەتىمە جالت ەتىپ ءبىر قارادى دا، تىڭق ەتىپ كۇلدى.

ونىڭ كوڭىلىن قالاي اۋلارىمدى بىلمەي كەلە جاتقان مەن دە ىعىنا جىعىلا كۇلدىم. «شارۋامدى شەشىپ السام، كورمەگەنىم سەن بولسىن»، – دەپ قويامىن ىشىمنەن. بىراق ول الدىنداعىداي ەمەس، ماعان جىلىۇشىراپ قاراپ، ءتىلى شەشىلىپ اڭگىمە ايتا باستادى. اڭگىمەمىز جاراسقان سوڭ جولىمىز دا قىسقاردى. تالدىقورعانعا باردىق تا شارۋانى تاستاي عىپ ءبىتىرىپ، الماتىعا قايتىپ كەلدىك. كولىكتەن ءتۇسىپ قوشتاساردا ول الگى ءبىر ءساتتى ەسىمە سالىپ، ەش رەنىشسىز كۇلىمسىرەي ءتىل قاتتى.

- مەن قازاق ەمەسپىن، قالماقپىن!

ال، كەرەك بولسا! ۇيالعاننان جەرگە كىرىپ كەتە جازدادىم. «اتاڭا نالەت، يت قالماق» دەگەن بىزدە ءسوزدىڭ سىراعاسىنا اينالىپ كەتكەن. ايتپەسە قازىرگى زاماندا ونىڭ ەش ءزىلى جوق. قايتا قالماق كورسەك، كادىمگىدەي ءىشتارتىپ قالامىز. وزدەرى ءبىرىن ءبىرى تانيتىنداي اپ-از-اق حالىق. رەسەيدەگى قالماق اۆتونوميالى رەسپۋبليكاسىندا 170 مىڭداي، قازاقستاندا 73 مىڭعا جۋىق، ال قالعان دوستاستىق ەلدەرىندە 190 مىڭ شاماسىندا كورىنەدى.

جوڭعار!..

قازاق ءۇشىن قالماق پەن جوڭعاردىڭ كوپ ايىرماسى شامالى. بىرەسە قالماقپەن سوعىستىق، بىرەسە جوڭعارمەن سوعىستىق دەپ ايتا بەرەدى. جوڭعار دەسە جاۋ الىستان كەلگەندەي بولادى، قالماق دەسە ىرگەدەن شاپقانعا ۇقسايدى. ايتەۋىر ءبىز ولارمەن ءجۇز جىل سوعىسىپتىق. ارادا ءجۇز جىلدىق سوعىس بولىپتى. ەگەر قازاق بولماعاندا، جوڭعار اتىرابىندا جاڭا يمپەريا بوي كوتەرمەكشى ەكەن. ودان قىتاي دا سەكەم العان، رەسەي دە قاۋىپ قىلعان. دالا كەنتاۆرلارىن ءبىر-بىرىنە قارسى قويعان سوعىس سودان تۋىنداسا كەرەك. اقىرى جوڭعار مەملەكەتىنىڭ جەر بەتىنەن جويىلۋىمەن اياقتالىپتى.

ءبىز سول جوڭعار تاۋىنىڭ ساي-سالاسىندا وستىك. بالا كۇنىمىزدە جوڭعار تاۋىنىڭ ار جاعىندا دۇنيە جوق سەكىلدى كورىنەتىن. ونىڭ بيىكتىگى اسپانمەن بىردەي. قازىر اۋىزدان تۇسپەي جۇرگەن وربۇلاق سول جوڭعار تاۋىنىڭ بەلومىرتقاسى سياقتى. شىن مانىندە جوڭعار تاۋى دەگەن تاۋ جوق. ءبىزدىڭ جاقتا جوڭعار تاۋىن ارقاس تاۋى دەيدى. ۇلى يمپەريا قۇرماقشى بولعان جوڭعاردىڭ اتىمەن اتالىپ كەتكەن. بىراق ميعا ءسىڭىپ كەتكەن اتاۋدى سانادان جۇلىپ الىپ تاستاۋ مۇمكىن بولماي تۇر. ايتپەسە ءبىزدىڭ اۋداننىڭ اقىندارى: «ارقاس تاۋدىڭ مۇزبالاق قىرانى ەدىم» دەپ جىرلاۋىن جىرلايدى-اق!

ارقاس!..

«كوزىمدى اشىپ كورگەنىم ارقاس تاۋىم»، – دەپ ولەڭگە قوسىپتى تاعى ءبىر اقىنىمىز يسلامعالي ۇركىمبايۇلى. ءبىزدىڭ دە كوزىمىزدى اشىپ كورگەنىمىز سول ارقاس تاۋى. كوز ۇشىندا كولبەپ جاتاتىن ارقاس تاۋىنا قارامايىن دەسەڭ دە قارايسىڭ، كورمەيىن دەسەڭ دە كورەسىڭ. ويتكەنى ول موينىڭدى بۇرساڭ بولدى، كولبەپ كوز الدىڭدا تۇرادى. قىسقاسى، ءبىزدىڭ بالا كۇنگى اسەر بويىنشا، ارقاس تاۋى تۇرعاندا، جارتى اسپان جوق!

سول ارقاس تاۋىندا قازانكول دەگەن كول بار. ناعاشىلارىمىز سوعىس جىلدارىندا قازانكولگە قوي ايداپ بارادى ەكەن. سوندا بيىك اسۋدان جۇكتەرىن قاشىرعا ارتىپ وتكىزەدى ەكەن. سەبەبى، ول جاقتىڭ بيىك تاۋلارىنان قاشىر مەن قوي عانا جۇرە الادى ەكەن. مۇنى ماعان كىشكەنە كۇنىمدە شەشەم ايتىپ بەرگەن. بەرگى ءبىر زاماندا وتار-وتار قويدى تىكۇشاقپەن اپارعان كەزدەر دە بولىپتى.

ءبىزدىڭ جاقتىڭ ءبىر اڭىزى قازانكول، ءبىر اڭىزى باركورنەۋ، تاعى ءبىر اڭىزى –وربۇلاق. ءبارى وسى ارقاس تاۋىنىڭ ىشىندە. قابدەش اعامىزدىڭ: «بۇل ماڭايدا بيىك تاۋ دا جوق. قالىڭ قول بەلجايلاۋدىڭ بەل-بەلەسىنەن شاۋىپ وتە بەرمەي مە؟»، – دەيتىنى وسى جەر، وسى تاۋ. «اپىر-اي، مىنا كىسى ءبىزدىڭ تاۋدى كورمەگەن ەكەن-اۋ، كورسە بۇلاي ايتپاس ەدى»، – دەپ ويلادىم.

وربۇلاق شايقاسىنىڭ 350 جىلدىعىنا ءوزى قاتارلى جازۋشىلاردىڭ ءبارى بارعاندا، ول كىسى بارماي قالدى. بەلجايلاۋعا قاراي بەت العان كەرۋەن، ءبىزدىڭ اۋىلدىڭ باسىنداعى الىپ اعاشقا ءبىر قاڭتارىلدى. الىپ اعاشتىڭ جۋان دىڭىنە شوت-امان ءۋاليحان اعامىز باستاعان بەس-التى ادامنىڭ قۇلاشى جەتپەي تۇرعاندا، مەن قۇلاش جالعاپ جىبەردىم. جەتى ادامنىڭ قۇلاشى ارەڭ جەتەتىن اعاش تا بەكەر جەرگە وسپەيتىن شىعار.

قازاقتىڭ ۇلكەنى دە، كىشىسى دە ىرىمشىل حالىق قوي. سودان-اق قاسيەتتى جەرگە كەلە جاتىرمىز دەپ ءبارى بەت سيپاستى. وسى اعاشتىڭ بۇتاعىندا ويناپ وسكەن مەنىڭ دە مارتەبەم ءوسىپ قالدى. كەرۋەن ودان ءوتىپ، الدىن-الا تۇزەلگەن جولمەن كيتىڭگە قۇلداعاندا ەكى قاڭتارىلدى. سوندا ءبىر سالقىنداپ الىپ، ودان سوڭ شىڭىراۋدان ءوتىپ، بەلجايلاۋعا قاراي بەتتەدى.

شىڭىراۋ دەگەن تاۋ مەن تاستى قاشاپ جول سالىنعان ءبىر اسۋ. وسى اسۋدا 350 جىلدىققا كەلە جاتقان كىشكەنە قوراپتى ءبىر كولىك ىلگەرى جۇرە الماي تۇرىپ قالدى. سوندا ءوزى بىزگە ناعاشى بولىپ كەلەتىن تالەي دەگەن جىگىت كولىكتىڭ دوڭعالاعىنا تاس تىرەيمىن دەپ قايتىس بولدى. شىڭىراۋدا ونداي وقيعالار بۇرىن دا بولىپ جاتاتىن دەپ ەستيتىنبىز. قازىر ول اسۋدى تۇزەپ، جونگە كەلتىرىپ قويدى.

قابدەش اعا ايتىپ وتىرعان بەلجايلاۋ وربۇلاققا باراتىن جولدىڭ بويى عانا، وربۇلاق ەمەس. 350 جىلدىق وسى بەلجايلاۋدا بولدى، سەبەبى وربۇلاققا ەلدىڭ ءبارى بىردەي شىعا المايدى. ءبىز ءبىر بارعاندا تاۋ مەن تاسقا ورعىپ شىعا بەرەتىن ۇرشىقتاي  ۋازيك ارتقا كەتىپ قالىپ، تاسقا تىرەلىپ ارەڭ توقتاعان. قابدەش اعامىز وسى جەردەگى وردى جاۋ قاماپ ەمەس، اڭ قاماپ ۇستايتىن جەر دەپ جازىپتى.

ءبىر جاعى ات جۇرە المايتىن تەرەڭ شاتقال، ەكىنشى جاعى ۇشقان قۇس وتە الماستاي بيىك تاۋ. ارعى-بەرگى بەتتى تۇگەل كورگەن جازۋشى بۇل جەردى دە كورسە، جاڭاعى ويىنان قايتۋى مۇمكىن. ونىڭ نەگە ولاي ەكەنى تۋرالى بۇرىن تالاي جازىلدى. قابدەش اعا جوققا شىعارادى، بەكسۇلتان اعا دالەلدەيدى. ەكەۋىنىكى ايتىسا-ايتىسا جەكە باستىڭ داۋى سياقتى كورىنە باستاعانى دا وتىرىك ەمەس. مەن قابدەش اعاعا تەلەفون سوقتىم دا:

- بۇل ماقالانى بەكەر جازىپسىز، – دەدىم. – ءوزىڭىز بىلەسىز، ءبىزدىڭ اۋداننىڭ اتى ءالى كۇنگە دەيىن پانفيلوۆ. اۋدان اتىن وربۇلاق دەپ وزگەرتەيىك دەپ، ەندى سوعان قول جەتكىزە بەرگەندە بىردەڭە شىعادى. ماسەلە ەلباسىنىڭ الدىنا دەيىن اپارىلىپ، ەندى بۇگىن پرەزيدەنتتىڭ دە نازارىنا ۇسىنىلىپ وتىر ەدى. بۇرىن دا تالاي جازدىڭىز عوي، كىشكەنە شىداي تۇرساڭىز بولماس پا ەدى؟

ەفيردە دە، ومىردە دە بىرنەشە مارتە سۇحباتتاسقان ادامىم. سونىڭ بارىندە پىكىرىمىز ءبىر جەردەن شىعۋشى ەدى. ايتەۋىر اعامىز تۋرا سويلەگەن سوڭ، ءبىز دە تۋرا سويلەيمىز. بىراق بۇل ماقالادا داۋ ايتقىم كەلىپ وتىرعان جوق. داۋدى اعالارىمنىڭ وزىنە قالدىردىم! مەنىڭ ايتايىن دەگەنىم باسقا نارسە.

وسى قابدەش اعامىز بەن بەكسۇلتان اعامىز بولماسا، قازاقتىڭ ماسەلەسىندە كەيدە باس كوتەرەتىن دە ادام قالماعانداي كورەتىنىمىز شىندىق. قابدەش اعامىز ۇلتتىڭ جوعىن جوقتاپ قانشاما داۋعا ارالاستى. قازاقتىڭ تاعدىرىنا قايشى كەلەتىن قانشاما ماسەلەگە قاسقايىپ تۇرىپ قارسى شىقتى. سونىڭ ءبارى قۇرى اتىن شىعارۋ ءۇشىن ىستەلىندى دەپ ويلامايمىز.

بەكسۇلتان اعامىز دا باسقاسىن ايتپاعاندا، بىلتىر-بيىل جاڭا ءالىپبيدىڭ كەم-كەتىگى تۋرالى كولەمدى-كولەمدى ءۇش ماقالا جازدى. ءارى-بەرىدەن سوڭ شالا-شارپى دايىندالعان جاڭا ءالىپبيدىڭ قايتا تۇزەۋگە جىبەرىلۋىنە سول ماقالالار دا تىكەلەي ىقپال ەتتى. ەندى بولماعان سوڭ جاڭا ءالىپبيدىڭ بالاما نۇسقاسىن جاسايمىن دەپ، ءوزىن قارا جۇمىسقا تاعى جەگىپ وتىر.

مىنە، وسىنداي ەكى ادام، ءبىر كەۋدەنى كوتەرىپ تۇرعان ەكى قابىرعا سياقتى. ءبىر قىزىعى، ەكەۋىنىڭ دە كەيىنگى كوتەرىپ جۇرگەن تاقىرىپتارى – شىڭعىسحان. ەكەۋى دە «شىڭعىسحان تۋرالى جازعان تىلەۋبەردى ادەنايۇلىنىكى وتە دۇرىس» دەيدى. ەكەۋى دە ۇلكەن جيىنداردىڭ ءوزىن شىڭعىسحاننىڭ جيىنىنا اينالدىرىپ جىبەرەدى.

بىراق ەكەۋىنىڭ اراسىنداعى قىرىق جىلعى داۋ ءالى بىتپەگەن سياقتى. باياعى ايتىلعان ءسوز قايتا ايتىلادى، باياعى بەرىلگەن جاۋاپ قايتا بەرىلەدى. ءتىپتى سوڭعى ماقالانىڭ ىشىندە «رۋشىل، تايپاشىل» دەگەن ءسوز دە ءجۇر. قازاقتىڭ جان جاراسى سياقتى وسى ءسوزدى باسقاسى باسقا، ەكەۋى ءبىر-ءبىرىنىڭ وتە اۋىر قابىلدايتىنىن جاقسى بىلەدى. ويتكەنى ولاردىڭ ەكەۋى دە رۋدىڭ، تايپانىڭ عانا وكىلى بولاتىن قايراتكەرلەر ەمەس.

اعالارىمىزدىڭ ءبىرىن ءبىرى مۇنداي جاماندىققا قالاي قيىپ جىبەرەتىنى تۇسىنىكسىز. وسىندايدا: «اعالار-اي، بارىندا از عۇمىردى باعالاماي، ابايسىز اداسپاڭدار ءبىر-بىرىڭنەن، جارىقتا جايناپ تۇرعان سامالاداي»، – دەگەن ءان كەۋدەڭدە وزىنەن ءوزى بوزداپ قويا بەرەدى. بۇل جولداردىڭ جالعاسىندا: «بولعاندا حالىق تەڭىز شالقىپ جاتقان، وزدەرىڭ شىرىلدايتىن شاعالاداي»، – دەگەن ءسوز تاعى تۇر.

ءبىز وسى سوڭعى سوزگە كوبىرەك جىعىلعىمىز كەلەدى. ەكى اعامىزدىڭ اراسىنداعى داۋعا تەرەڭدەپ بارعىمىز دا جوق. بىراق ءبىر توقتام ايتپاسقا امال دا قالمايتىن كەز بولادى ەكەن. ونىڭ ءبىر امالى قابدەش اعامىزدى وربۇلاقتىڭ باسىنا ارنايى شاقىرىپ اپارۋ عوي دەيمىن. وربۇلاق قانداي تاۋ ەكەن كورىپ، ونداعى حالىق نە ايتادى ەكەن ءبىلىپ، ولاردىڭ اڭىز-اڭگىمەلەرىنە دە قۇلاق ءتۇرىپ قايتقاننىڭ ارتىعى جوق-اۋ. بالكىم: «وسى كىسىنىڭ داۋ ايتىپ  جۇرگەنىنە وتىز جىل بولىپتى، ءبىر اپارىپ كورسەتەيىكشى»، – دەمەگەن وزىمىزگە دە وبال جوق شىعار، كىم ءبىلسىن.

بىراق ءبىزدىڭ جاقتىڭ حالقىنىڭ پانفيلوۆ دەگەن اۋدان اتىن وربۇلاق دەپ وزگەرتپەي توقتايتىن ويى جوق. اسپان تىرەپ تۇرعان تاۋىڭدى اتتاپ وتە سالاتىنداي الاسا دەسە، وعان دا موينىن الدىنا سالىپ وتىرا بەرمەيدى. جەلدىڭ وتىندە، ەلدىڭ شەتىندە جاتقان اۋدان ءبىر قاھارماندىقتى بويتۇمار ەتكىسى كەلسە، وعان ايدالادا جاتىپ باسقالار نەگە قارسى بولۋى كەرەك. ەگەر وسىدان وتىز جىل بۇرىن وربۇلاق شايقاسى تۋرالى ماسەلە وسى اۋداندا كوتەرىلمەگەندە، باتىر بابالارىمىزدىڭ بۇل قاھارماندىعى مۇلدەم ايتىلماي قالۋى دا مۇمكىن ەدى عوي. شەكارا تۇبىندەگى حالىقتىڭ وسىنداي قاھارماندىقتى ۇلگى تۇتقانى، رۋحىنىڭ بيىك بولعانى مەملەكەت ءۇشىن دە كەرەك ەمەس پە؟!

وسىنىڭ ءبارىن تەلەفونمەن ايتقانىمدا، قابدەش اعام: «ونى قويشى!، – دەدى. – مەنىڭ داۋىم ول ەمەس، اناۋ «ءتۇپ-تۇقياننان وزىمە شەيىن» دەگەن كىتاپتاعى ايتىلعان نارسەلەر». مەن: «ونىڭ تۇبىنە كىم جەتىپتى، اعا»، – دەي جازداپ ىركىلىپ قالدىم. سەبەبى، ودان بەرى بۇل ماسەلە اشىق تا، جابىق تا قانشاما رەت تالقىلاندى. ەگەر قابدەش اعامىز قايتا قوزعاماسا، باسقا حالىق باياعىدا ۇمىتىپ تا كەتتى.

ال ەندى وربۇلاق تۋرالى داۋدىڭ اۋداننىڭ اتىن قازاقشالاۋعا تيگىزىپ جاتقان زيانى وراسان زور بولىپ تۇر. ءوز جەرىمىزدە تۇرعان تاۋىمىزدىڭ ارقاس دەگەن اتىن قالپىنا كەلتىرە الماي ءبىر شارشاساق، اۋدانىمىزعا قازاقشا ات بەرۋگە شامامىز جەتپەي ەكى شارشاپ جۇرگەنىمىزدى نەسىنە جاسىرامىز. «ءوزىمىز قازاقپىز. پانفيلوۆ اۋدانىندا تۇرامىز، جوڭعار تاۋىنىڭ ەتەگىن مەكەندەيمىز» دەسەك، مىنا زاماندا رۋحىمىز  قايتىپ كوتەرىلەدى؟!

سونىمەن بىرگە مىنا ءبىر ءۇش نارسەنى دە اتاپ ايتا كەتكەندى ءجون دەپ ءبىلدىم. ءبىرىنشىسى، قازاقتىڭ ۇلكەن ادامدارى ەرگە تيىسەم دەپ، ەلگە تيىسپەسە ەكەن. ەكىنشىسى، تاريحتان داۋ شىقسا، ونى عىلىمي ورتالاردا عانا تالقىلاپ ۇيرەنسەك  ءجون بولار ەدى. ءۇشىنشىسى، وسى اعالارىمىزدىڭ داۋى ءبىزدىڭ بۋىنعا اۋىسپاي-اق قويعانى ءجون-اۋ.

قابدەش ءجۇمادىلوۆتىڭ وربۇلاق تۋرالى سوڭعى ماقالاسى شىققالى بەرى اۋدان جاقتان حابارلاسىپ جاتقان مەن قاتارلى ازاماتتاردىڭ ءسوزى دە وسىعان سايادى. جالپى، حالىقتىڭ تىلەگىن قايتارا بەرگەن دە جاقسى ەمەس. قابدەش اعامىزعا ايتارىمىزدى ايتا وتىرىپ، بيلىككە دە وسىنى قۇلاققاعىس ەتكىمىز كەلدى. اسىلى، رۋحى بيىك حالىق  قانا شەكارا تۇبىندە ءتۇرلى ەكسپانتسياعا توتەپ بەرە الاتىنىن ۇمىتپاعانىمىز ءجون!

جۇسىپبەك قورعاسبەك

Abai.kz

79 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1562
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2253
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3519