سارسەنبى, 24 ءساۋىر 2024
46 - ءسوز 4107 17 پىكىر 10 قاڭتار, 2020 ساعات 13:05

ءدىن عىلىمنىڭ جەتىستىگىن قوعامعا ءتۇسىندىرىپ بەرۋ كەرەك

2030 جىلعا قاراي ءبىراز ماماندىقتار جەر بەتىنەن جويىلىپ كەتەدى، دەگەن بولجام بار. بىراق كۆانتتىق فيزيكا مەن استروفيزيكا ماماندىعى ەشقاشان جويىلمايدى. ويتكەنى، مىنا عالام شەكسىز. ال، ونىڭ تىلسىمىن تولىق زەرتتەپ بولعان جوقپىز. ءتىپتى دۇنيەنىڭ بولمىسىنا دەگەن قىزىعۋشىلىعىمىز تاۋسىلار ەمەس. عىلىمنىڭ استروفيزيكا مەن كۆانتتىق سالاسى وتە جىلدام دامىپ كەلەدى.

وسى باعىتتى زەرتتەپ جۇرگەن ەسى دۇرىس عالىمداردىڭ ءبىرازى ەسسىز تۇجىرىمدار جاساپ ۇلگەردى. اتاقتى بيزنەسمەن جانە حاكەر دجوردج حوتس, سيمۋلياتسيادان قاشىپ شىققىسى كەلەتىندەرگە ارناپ ءدىن ويلاپ تاۋىپ تا قويدى. ول كومپيۋتەر ويىنىنىڭ كەيىپكەرلەرى "وو سەن ءجاي عانا سيمۋلياتسيادا ءومىر ءسۇرىپ جاتقانىمىزدى بىلەسىڭ بە؟" دەيدى ءبىر بىرىنە. بۇل ەجەلدەن دانالار باس قاتىرىپ كەلە جاتقان تۇجىرىم.

ال، ءدىن عالىمدارى "الەم يلليۋزيا" دەگەن تۇجىرىمدى: "سوفيستيكا، سوفيستەر الىپ كەلدى" دەيدى. بۇل ماسەلەمەن تەك قانا ءان-ءناسافيانىڭ اقيدا كىتابىنان عانا تانىسقان بولۋى كەرەك. ويتكەنى، تەك وسى كىتاپ شەڭبەرىندە عانا قاراستىرادى. دالەل كەلدىرەدى. ويتكەنى ءبىر ماسەلەنى بارلىق سالا شەڭبەرىندە زەرتتەۋ قيىن، كۇردەلى. ءبىر كىتاپتىڭ ءبىر تاراۋى، ءبىر ايات، ءبىر حاديسپەن فاكت، دالەل كەلتىرە سالۋ وڭاي.

ارىگە بارساق، بۇل تۇجىرىم ءال كينديدەن باستالاتىن بۇكىل يسلام فيلوسوفيالىق مۇرالارىندا سۋبستانتسيا، اكتسيدەنتتسيا ۇعىمى اياسىندا پاراللەلدى زەرتتەلگەن. ال، ونىڭ ارجاعىندا گرەك، اتلانتيدا وزىق وركەنيەتىنەن كەلە جاتقان عىلىمي ماسەلەلەر. ءبىر عانا كىتاپ شەڭبەرىندە قورىتىندى جاسايتىن ءدىن عالىمدارى رەي برەدبەريدىڭ مىنا ءسوزىنىڭ شىندىققا اينالعانىن بەلدى مە ەكەن؟

نابيۆايتە ليۋديام گولوۆى تسيفرامي، ناچينيايتە يح بەزوبيدنىمي فاكتامي، پوكا يح نە زاتوشنيت، نيچەگو، زاتو يم بۋدەت كازاتسيا، چتو وني وچەن وبرازوۆاننىە. ۋ نيح داجە بۋدەت ۆپەچاتلەنيە، چتو وني مىسليات، چتو وني دۆيجۋتسيا ۆپەريود، حوت نا ساموم دەلە وني ستويات نا مەستە.

بارلىق ماسەلە نەگە كىتاپتا؟ كىتاپ تەك اقپاراتتى جەتكىزۋشى قۇرال عانا. اقپاراتتى جيناپ، ساقتاپ جەتكىزۋشى فلەشكا. ءبىز ۇمىتىپ قالامىز-اۋ دەگەن ويىمىزدى قاعازعا جازىپ قويامىز. بۇل اقپاراتتى قازىر فيلم، روليك، اۋديو، ۆيدەو كونتەنتتەردە اتقاراتىن بولدى. ءيا، كىتاپتىڭ جاڭا نۇسقاسى. كەلەر ۇرپاق "الگى اۆتور ءوز ۆيدەوسىندا بىلاي دەپ ايتقان ەدى" دەپ تۇجىرىم جاسايتىن بولادى. كىتاپتىڭ كەرەمەتتەي ءبىز بىلمەيتىن قۇپياسى جوق.

كۆانت عالىمدارى "الەم ماتريتسا، گولوگرامما" دەگەن سوزدەرىنىڭ ماعىناسىن قازىر كەز كەلگەن ادام تۇسىنەدى. سوفيستەرسىزدە ۇعا الادى. عاجايىپ كارتينانى قاراساڭىز كەمە، ادام، ءۇي، تابيعاتتى كورەمىز. بىراق ول ‐ يلليۋزيا. سەبەبى - ءبارى كراسكا. كراسكا - سۋبستانتسيا. ال ونىڭ كوزىمىزگە كورىنگەن بەينەلەرى - اكتسيدەنتسيا.

سول سياقتى، ادامدا - يلليۋزيا، شىن مانىندە ادام - بيولوگيالىق كلەتكالاردىڭ، ونىڭ ارجاعىندا ەنەرگيانىڭ جيىنتىعى ەكەنىن عالىمدار كورىپ تۇر. ماتەريادا انتيماتەريالدى قۇرىلىمنان تۇراتىندىقتان يلليۋزيا.

ەگەر ءدىن عىلىمعا قايشى بولماسا، عىلىمنىڭ جەتىستىگىن جوققا شىعارماي، قوعامعا ءتۇسىندىرىپ بەرۋ كەرەك. ال تۇسىندىرە الماسا، ءدىندى وبالدى قىلماۋ كەرەك.

اسەت بەكتۇردىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى جازباسىنان

Abai.kz

17 پىكىر