جۇما, 29 ناۋرىز 2024
جاڭالىقتار 5365 0 پىكىر 31 تامىز, 2011 ساعات 07:37

پارتيا زدراۆومىسلياششيح ليۋدەي

پرەدسەداتەل «اك جولا» ازات پەرۋاشەۆ ۆيديت زاداچۋ سۆوەي پارتي ۆ فورميروۆاني وبششەستۆا، سوستوياششەگو يز سۆوبودنىح، سامودوستاتوچنىح پروفەسسيونالوۆ  ازات پەرۋاشەۆ فوتو: ازيز ماميروۆ

حوتيا داتا وچەرەدنىح دوسروچنىح پارلامەنتسكيح ۆىبوروۆ ەششە نە وبياۆلەنا، ي داجە ماجيليس ەششە نە پرينيال رەشەنيا و سۆوەم ساموروسپۋسكە، ۆسە ەكسپەرتى سحودياتسيا ۆ توم، چتو ۆىبورى پرويدۋت نىنەشنەي وسەنيۋ يلي زيموي. يح رەزۋلتاتوم دولجنو ستات پوياۆلەنيە نوۆوگو پارلامەنتا، نيجنيايا پالاتا كوتوروگو بۋدەت سوستويات كاك مينيمۋم يز دۆۋح پارتي. موجنو نە سومنەۆاتسيا ۆ توم، چتو پراۆياششايا پارتيا «نۋر وتان» سوحرانيت كونترول ناد پارلامەنتوم، پري ەتوم زايمەت تسەنتر پارتينو-پوليتيچەسكوگو پوليا. زاياۆكا نا پراۆىي فلانگ سدەلانا پارتيەي «اك جول»، ۆ كوتوروي ۆسلەد زا سمەنوي رۋكوۆودستۆا پرويسحوديت پەرەسموتر يدەولوگيچەسكيح ۋستانوۆوك ي لوزۋنگوۆ، س كوتورىمي پارتيا نامەرەنا يدتي نا ۆىبورى. و توم، چتو وبنوۆلەننىي «اك جول» سوبيراەتسيا پرەدلوجيت سۆويم يزبيراتەليام، مى بەسەدۋەم س نەداۆنو يزبراننىم پرەدسەداتەلەم پارتي ازاتوم پەرۋاشەۆىم.

پرەدسەداتەل «اك جولا» ازات پەرۋاشەۆ ۆيديت زاداچۋ سۆوەي پارتي ۆ فورميروۆاني وبششەستۆا، سوستوياششەگو يز سۆوبودنىح، سامودوستاتوچنىح پروفەسسيونالوۆ  ازات پەرۋاشەۆ فوتو: ازيز ماميروۆ

حوتيا داتا وچەرەدنىح دوسروچنىح پارلامەنتسكيح ۆىبوروۆ ەششە نە وبياۆلەنا، ي داجە ماجيليس ەششە نە پرينيال رەشەنيا و سۆوەم ساموروسپۋسكە، ۆسە ەكسپەرتى سحودياتسيا ۆ توم، چتو ۆىبورى پرويدۋت نىنەشنەي وسەنيۋ يلي زيموي. يح رەزۋلتاتوم دولجنو ستات پوياۆلەنيە نوۆوگو پارلامەنتا، نيجنيايا پالاتا كوتوروگو بۋدەت سوستويات كاك مينيمۋم يز دۆۋح پارتي. موجنو نە سومنەۆاتسيا ۆ توم، چتو پراۆياششايا پارتيا «نۋر وتان» سوحرانيت كونترول ناد پارلامەنتوم، پري ەتوم زايمەت تسەنتر پارتينو-پوليتيچەسكوگو پوليا. زاياۆكا نا پراۆىي فلانگ سدەلانا پارتيەي «اك جول»، ۆ كوتوروي ۆسلەد زا سمەنوي رۋكوۆودستۆا پرويسحوديت پەرەسموتر يدەولوگيچەسكيح ۋستانوۆوك ي لوزۋنگوۆ، س كوتورىمي پارتيا نامەرەنا يدتي نا ۆىبورى. و توم، چتو وبنوۆلەننىي «اك جول» سوبيراەتسيا پرەدلوجيت سۆويم يزبيراتەليام، مى بەسەدۋەم س نەداۆنو يزبراننىم پرەدسەداتەلەم پارتي ازاتوم پەرۋاشەۆىم.

- پەرۆىي ۆوپروس - و ۆلاستي ي وپپوزيتسي. ۆ كازاحستانسكوم وبششەستۆە سفورميروۆالوس پرەدەلنو ۋپروششەننوە پرەدستاۆلەنيە و توم، چتو ەست ودنا ۆلاست ي ودنا پارتيا ۆلاستي، ەست ودنا وپپوزيتسيا ي ليش ودنا وپپوزيتسيوننايا پارتيا. مەجدۋ وپپوزيتسيوننىمي پارتيامي يدەت پوستوياننوە ۆىياسنەنيە توگو، كاكايا يز نيح دەيستۆيتەلنو وپپوزيتسيوننايا، ا كاكايا پسەۆدووپپوزيتسيوننايا. وتسيۋدا ي تەرمينولوگيا - «اك جول» ي «ناگىز اك جول». پوچەمۋ-تو ي پروستىە ليۋدي، ي ەكسپەرتى نە دوپۋسكايۋت ۆوزموجنوستي، چتو ۆلاستي موجنو وپپونيروۆات س رازنىح پوزيتسي، چتوبى بىلا نە ودنا وپپوزيتسيوننايا پارتيا، ا سرازۋ نەسكولكو. پود وپپوزيتسيوننوي پارتيەي ۋ ناس پونيماەتسيا تاكايا پارتيا، كوتورايا زوۆەت نا بارريكادى ي پريزىۆاەت ك سۆەرجەنيۋ رەجيما. كاكيم ۆيديت سەبيا «اك جول» ۆ وتنوشەنياح س ۆلاستيۋ؟ كاك، س كاكيح پوزيتسي ي پو كاكيم ناپراۆلەنيام ون بۋدەت ەي وپپونيروۆات؟

- «اك جول» - ەتو، كونەچنو، نە تا وپپوزيتسيا، كوتورايا بۋدەت دوبيۆاتسيا سۆەرجەنيا رەجيما. ني ودنو سۆەرجەنيە رەجيما نە ياۆلياەتسيا شاگوم ۆپەرەد، كاك پراۆيلو، ەتو وتكات نازاد ۆ رازۆيتي، ا پوتوم كاكوە-تو ۆرەميا يدەت ناۆەرستىۆانيە ۋپۋششەننوگو. ۆوزميتە يراك يلي سەگودنياشنيە سوبىتيا نا بليجنەم ۆوستوكە. نارود تام نە ستال جيت لۋچشە. تام پرويسحوديت سۆەرجەنيە رەجيموۆ، ۆنۋترەننەە دەلەنيە ي رازبوركي. ۆو ۆرەميا سوتسيالنوي نەۋستويچيۆوستي پولوجەنيە پروستىح ليۋدەي تولكو ۋحۋدشاەتسيا. ەتوت پۋت نە دليا ناس. ۆ كازاحستانە درۋگايا سوتسيالنايا، پوليتيچەسكايا ي ەكونوميچەسكايا سيتۋاتسيا. ون ۆ سۆوەم رازۆيتي دوبيلسيا زناچيتەلنىح ۋسپەحوۆ. نەچەگو ساميح سەبيا وبمانىۆات، سراۆنيۆايا سيتۋاتسيۋ ۋ ناس س ليۆيەي يلي سيريەي. درۋگوە دەلو، چتو نا پۋتي رازۆيتيا ۋ ناس منوگو نەدوستاتكوۆ ي پروبلەم، ناچينايا س كوررۋپتسي ي زاكانچيۆايا ۆوپروسامي كورەننوگو ناسەلەنيا، كوتوروە ناحوديتسيا دالەكو نە ۆ ۆىيگرىشنوم پولوجەني. حوتيا ەكونوميكا رازۆيۆاەتسيا ي ۋ ناس پرەكراسنىە ماكروەكونوميچەسكيە پوكازاتەلي، نو بەزرابوتيتسا بەت پو اۋلنوي مولودەجي. پولوجەنيە ي پراۆا كازاحسكيح رابوچيح تاكجە ۆىزىۆايۋت ماسسۋ ۆوپروسوۆ.

«اك جول» نە بۋدەت زۆات نا بارريكادى، چتوبى سۆەرگنۋت ۆلاست. مى بۋدەم بوروتسيا زا ۆلاست، نو كاك ەتو دەلاەتسيا ۆ تسيۆيليزوۆاننوم ي سيلنوم گوسۋدارستۆە. مى بۋدەم تسيۆيليزوۆاننوي وپپوزيتسيەي. ەتو بۋدەت ۆىراجاتسيا ۆ توم، چتو مى بۋدەم پرەدلاگات التەرناتيۆنىە پۋتي رەشەنيا اكتۋالنىح ۆوپروسوۆ، پرەجدە ۆسەگو سوتسيالنو-ەكونوميچەسكيح. مى يسحوديم يز ۋستانوۆكي سترويتەلستۆا ليبەرالنوگو وبششەستۆا ي سچيتاەم ليبەراليزم ودنوي يز وسنوۆ پوليتيچەسكوي پلاتفورمى ناشەي پارتي. يا نە موگۋ سچيتات سەبيا رودوناچالنيكوم ليبەراليزما ۆ كازاحستانە. ەگو رودوناچالنيك - پارتيا «الاش»، كوتورايا ۆ سۆويح ۆوززۆانياح ۆ ناچالە پروشلوگو ۆەكا اپەلليروۆالا ك فورميروۆانيۋ پوليتيچەسكوگو ليبەراليزما ۆ توگداشنەم كازاحستانە. يسحوديا يز ەتوگو، مى بۋدەم ناستايۆات نا پرينياتي رەشەني، كوتورىە بى رازۆيازىۆالي رۋكي بيزنەسۋ ۆ ەكونوميكە، ا گراجدانينۋ - ۆ سوتسيالنو-پوليتيچەسكوي سفەرە ي داۆالي ۆوزموجنوست ەففەكتيۆنو رەشات پروبلەمى. رەگۋليروۆانيە سو ستورونى گوسۋدارستۆا نادو سنيجات، سنيجات پوەتاپنو ي پلانومەرنو. پرەكراسنىم بىلو ۆىستۋپلەنيە گلاۆى گوسۋدارستۆا نا پەرۆوم سوۆەششاني پراۆيتەلستۆا پوسلە ۆىبوروۆ ۆ ەتوم گودۋ، ۆ كوتوروم بىلو زاياۆلەنو، چتو نادو پريمەنيت ۆ ەكونوميكە پرينتسيپ «رازرەشەنو ۆسە، چتو نە زاپرەششەنو». ەتوت پرينتسيپ نادو راسشيريت. ون كاساەتسيا نە تولكو ەكونوميكي، نو ي پوليتيكي، ي سوتسيالنوي جيزني. ۆسە، چتو نە زاپرەششەنو زاكونوم، دولجنو بىت رازرەشەنو. ۋ ناس رەگلامەنتيروۆاننوست زاشكاليۆاەت. ليۋبوي مالو-مالسكي زناچيمىي چينوۆنيك سچيتاەت سۆويم دولگوم رۋكوۆوديت، كونتروليروۆات ي پروۆەريات. ليكۆيداتسيا يزليشكوۆ چينوۆنيچيح ستاراني بۋدەت ودنوي يز ناشيح زاداچ.

«اك جول» بۋدەت پوزيتسيونيروۆات سەبيا كاك تسيۆيليزوۆاننايا وپپوزيتسيا. ۋ ناس ەست تسەننوستي، كوتورىە پرەدستاۆليايۋتسيا ۆەچنىمي دليا ليۋبوگو نورمالنوگو چەلوۆەكا - ەتو زەمليا، نارود ي گوسۋدارستۆەننوست. ەتو تسەننوستي، سوستاۆليايۋششيە وسنوۆۋ ناشەي جيزني - جيلە، رابوتا، سەميا ي سچاستە. ۆسە وستالنوە دولجنو بىت وبسۋجداەمو، پرودۆيگاەمو س توي توچكي زرەنيا، چتو ليۋدي دولجنى ۆزيات نا سەبيا وتۆەتستۆەننوست زا سۆويۋ جيزن ي ۋچاستۆوۆات ۆ رەشەني پروبلەم، نە پودپادايا پود يزليشنەە گوسۋدارستۆەننوە داۆلەنيە. ۆزياۆ نا سەبيا وتۆەتستۆەننوست زا سۆويۋ جيزن، سۆوبودنىە گراجدانە موگۋت سترويت سۆوبودنوە وبششەستۆو. ەتو كونتسەپتۋالنىي پودحود. مى ناچيناەم وبششەناتسيونالنۋيۋ ديسكۋسسيۋ و پرەدۆىبورنوي پلاتفورمە. س چەم مى دولجنى يدتي ك ليۋديام، كاكوي كازاحستانسكي نارود ۆيديت پارتيۋ «اك جول»، كاكوي ونا دولجنا بىت - پرەدۆاريتەلنو مى يسحوديم يز ەتيح ۆوپروسوۆ.

بيزنەس ي پارتي

- ۆاشا پارتيا پوزيتسيونيرۋەتسيا كاك پارتيا، پرەدستاۆليايۋششايا ينتەرەسى كازاحستانسكيح پرەدپرينيماتەلەي. ۆ وبششەستۆەننوم سوزناني پارتي يزداۆنا سۆيازىۆايۋتسيا س بيزنەسمەنامي، تەمي، كوگو پرينياتو نازۆات وليگارحامي. سەيچاس ەست سويۋز كپك ي «الگي»، كوتورىي نازىۆايۋت پارتيەي ابليازوۆا. «اك جول» ەششە دو راسپادا سۆيازىۆالي س يمەنەم نۋرجانا سۋبحانبەردينا. ۆوزگلاۆلياەمۋيۋ ۆامي ۆ كونتسە دەۆيانوستىح گراجدانسكۋيۋ پارتيۋ سۆيازىۆالي س يمەنەم الەكساندرا ماشكەۆيچا. ەسلي پارتي ۆسەگدا بىلي سۆيازانى س ينتەرەسامي بيزنەسا، ۆ چەم وتليچيە پودحودا نىنەشنەگو «اك جولا»؟

- ەتوت ۆوپروس - ودين يز كراەۋگولنىح. يا بى نە پوزيتسيونيروۆال «اك جول» كاك پارتيۋ يسكليۋچيتەلنو پرەدپرينيماتەلەي. ەتو سكورەە پارتيا زدراۆومىسلياششيح ليۋدەي. ليۋدەي، كوتورىە سوستوياليس ي بەرۋت نا سەبيا وتۆەتستۆەننوست زا سترانۋ ي سۆويح سووتەچەستۆەننيكوۆ.

- پارتيا سرەدنەگو كلاسسا؟

- موجنو ي تاك سكازات. رەچ يدەت و ليۋدياح، كوتورىە درۋجات سو زدراۆىم سمىسلوم ي نە پەرەكلادىۆايۋت وتۆەتستۆەننوست نا كوگو-تو درۋگوگو، نا وپەكۋنا. ماتەريالنايا نەزاۆيسيموست گارانتيرۋەت نەزاۆيسيموست ۆ سۋجدەنياح ي ۆ وبششەستۆەننوم پوۆەدەني. پرەدپرينيماتەلي سوستاۆليايۋت بولشۋيۋ چاست ەتوگو كلاسسا. نو تو جە موجنو سكازات ي وب ينتەلليگەنتسي، و تەح، كتو تسەنەن پو سۆويم پروفەسسيونالنىم كاچەستۆام. و ليۋدياح، وبلادايۋششيح وپرەدەلەننىم ۋستويچيۆىم ي دوستوينىم سوتسيالنىم ستاتۋسوم.

ەسلي ۆوزۆراششاتسيا ك تومۋ، و چەم ۆى سپراشيۆاەتە، تو پريۆيازاننوست پارتي ك ودنومۋ وليگارحۋ، بيزنەسمەنۋ وپاسنا تەم، چتو داەت ۆوزموجنوست مانيپۋليروۆات پوليتيچەسكيم ينسترۋمەنتوم ي وبششەستۆەننىم منەنيەم ۆ ينتەرەساح ودنوگو چەلوۆەكا. كوگدا زۆۋچالي پرەدلوجەنيا پرەوبرازوۆات ناتسيونالنۋيۋ ەكونوميچەسكۋيۋ پالاتۋ «اتامەكەن» ۆ پارتيۋ، يا بىل پروتيۆ ەتوگو. يا ۋبەجدەن ۆ توم، چتو بيزنەس نە دولجەن يدتي ۆ پوليتيكۋ كاك بيزنەس. ەتو پريۆەدەت ك تومۋ، چتو دەنگي ناچنۋت ۆليات نا پرينياتيە گوسۋدارستۆەننىح رەشەني. ەتوگو نەلزيا دوپۋسكات. ەتو پۋت ك نەسپراۆەدليۆومۋ پراۆلەنيۋ. ەتو پۋت ك ۋششەملەنيۋ وبدەلەننىح ي وبوگاششەنيۋ بوگاتىح.

- كورپوراتيۆنىە ينتەرەسى ستاۆياتسيا نا مەستو گوسۋدارستۆەننىح.

- سوۆەرشەننو ۆەرنو. پونيماەتە، پرەدىستوريا تاكوۆا، چتو ۆ سۆوە ۆرەميا پرەدپرينيماتەلي ۆىستۋپيلي رودوناچالنيكامي فورميروۆانيا گراجدانسكيح پراۆ ي پوليتيچەسكيح سۆوبود. ۆ XI-XIII ۆەكاح ۆ سرەدنەۆەكوۆوي ەۆروپە تسەحوۆىە وبەدينەنيا ماستەروۆ ۆستۋپيلي ۆ پروتيۆورەچيە س ناسلەدنىم پراۆلەنيەم گراندوۆ ي لوردوۆ. بىلو نەسكولكو رەۆوليۋتسي. زنامەنيتىي دانتە اليگەري دليا توگو، چتوبى ستات چلەنوم گورودسكوگو سوۆەتا، بىل ۆىنۋجدەن زاپيساتسيا ۆ تسەح مەديكوۆ. تولكو پوسلە ەتوگو ون پولۋچيل پراۆو ۋچاستۆوۆات ۆ گوسۋپراۆلەني، نە بۋدۋچي لوردوم ي گراندوم. ەتو كاسالوس نە تولكو فلورەنتسي، نو ي درۋگيح سرەدنەۆەكوۆىح گورودوۆ. پوسلە سەري ۆوسستاني تسەحوۆىە وبەدينەنيا سوستوياليس، نو يح نە دوپۋسكالي ك گورودسكومۋ ۋپراۆلەنيۋ. ناسلەدنىە پراۆيتەلي پرينيمالي زاكونى ۆ سۆويح ينتەرەساح. ەتو پريۆەلو ك تومۋ، چتو سوۆەتى ۆ گوروداح ستالي فورميروۆاتسيا يز دۆۋح گرۋپپ - ناسلەدنىح گراندوۆ ي تسەحوۆىح وبەدينەني ماستەروۆ. توگدا بىلو پولوجەنو ناچالو فورميروۆانيۋ پوليتيچەسكيح سۆوبود ي ۆىبورنوستي، گراجدانسكيح پراۆ. فرانتسۋزسكايا بۋرجۋازنايا رەۆوليۋتسيا وبراششالاس ك تسەحوۆىم پراۆام، زالوجەننىم ەششە ۆ ەپوحۋ ۆوزروجدەنيا. ونا ياركي نوسيتەل دۋحا ليبەراليزما، سۆوبودى ي چەستنوي كونكۋرەنتسي. س درۋگوي ستورونى، ورگانيزوۆاننوە پرونيكنوۆەنيە بيزنەسا ۆو ۆلاست ي پوليتيكۋ پريۆوديت ك ۋزۋرپاتسي گوسۋدارستۆەننىح رەشەني. پولنوە پودچينەنيە ينتەرەسام بيزنەسا پريۆوديت ك وليگارحيزاتسي ۆلاستي، ك زاحۆاتۋ ۆلاستي نەلەگيتيمنىمي گرۋپپامي. ەتو پروياۆيلوس ۆو ۆرەمەنا فرانتسۋزسكوي رەۆوليۋتسي، كوگدا تالەيران-پەريگور، مينيستر ينوستراننىح دەل فرانتسي، تورگوۆال ابسوليۋتنو ۆسەم. ون پەرەجيل چەتىرەح پراۆيتەلەي فرانتسي، ۆكليۋچايا ناپولەونا ي پوسلەدۋيۋششيح مونارحوۆ. ەگو رەشەنيا بىلي ناستولكو تسينيچنى ي نە سچيتاليس س پوترەبنوستيامي نارودا، چتو ەگو دەياتەلنوست ستالا پريتچەي ۆو يازىتسەح. ناچينايا س سەرەدينى XIX ۆەكا ستالي پوياۆلياتسيا زاكونى، وگرانيچيۆايۋششيە ۆحوجدەنيە بيزنەسا ۆو ۆلاست، زاپرەششايۋششيە زانيماتسيا بيزنەسوم ۆو ۆرەميا ناحوجدەنيا ۋ ۆلاستي. ستالي ناكلادىۆاتسيا زاپرەتى نا وفيتسيالنىە كونتاكتى بيزنەسا ي ۆلاستي. ەتو پراۆيلنو. ۋ ناس ەتو توجە ەست. بيزنەسمەنى، كونەچنو، موگۋت يدتي ۆو ۆلاست، نو كاك گراجدانە، ترانسليرۋيا سۆوي ينتەرەسى كاك گراجدان، نو نە كاك بيزنەسمەنوۆ، نە كاك ورگانيزوۆاننايا گرۋپپا س شيروكيمي ۆوزموجنوستيامي. زا كاجدىم يز نيح ستويت وت دەسياتكا دو دەسياتكا تىسياچ رابوتنيكوۆ ي يح سەمەي، پوەتومۋ ۆوزموجنوستي مانيپۋليروۆانيا زدەس ۆىسوكي. نە زريا پوسلە يزۆەستنىح سوبىتي دۆۋحتىسياچنىح بىلو وزۆۋچەنو، چتو بيزنەس نە دولجەن يدتي ۆو ۆلاست. بيزنەس وتدەلنو، ۆلاست وتدەلنو - يا ەتوي كونتسەپتسي پريدەرجيۆايۋس دو سيح پور. يا پريشەل ۆ «اك جول» كاك گراجدانين، ا نە كاك بيزنەسمەن ي رۋكوۆوديتەل پالاتى «اتامەكەن»، چتوبى «اك جول» يلي «اتامەكەن» نە اسسوتسيروۆاليس س دۆۋگلاۆىم بارسوم يلي ورلوم. ەتو رازنىە ورگانيزاتسي.

- نو سەيچاس ۆەد بيزنەسمەنى، كاك گراجدانە، ەست ي ۆ ماسليحاتاح، ي ۆ «نۋر وتانە»؟ نە ۆوزنيكاەت لي زدەس دۆويستۆەننوستي؟

- بيزنەس ۆسەگدا زاينتەرەسوۆان ۆ حەدجيروۆاني ريسكوۆ. وچەن رەدكي سلۋچاي، كوگدا بيزنەسمەنى پوددەرجيۆايۋت تولكو ودنۋ پارتيۋ. نا پريمەرە سشا موجنو ۆيدەت، كاك ودنا ي تا جە كورپوراتسيا دەلاەت پوجەرتۆوۆانيا دليا ۆىبورنىح كومپاني كاك رەسپۋبليكانتسەۆ، تاك ي دەموكراتوۆ: ستراحۋەتسيا. نەلزيا كلاست يايتسا ۆ ودنۋ كورزينۋ. دۋمايۋ، چتو بولشينستۆو ناشيح بيزنەسمەنوۆ نە بۋدەت يمەت دەلو تولكو س ودنوي پارتيەي. ەتو كاساەتسيا پرەجدە ۆسەگو كرۋپنوگو بيزنەسا، ۋ كوتوروگو ريسكي بولەە ۆىسوكيە. نە سلۋچاينو سەگودنيا ۆ «اك جول» يدەت پوتوك پرەدستاۆيتەلەي سرەدنەگو ي مالوگو بيزنەسا. كرۋپنىي بيزنەس ۆ ەتوم وتنوشەني بولەە كونسەرۆاتيۆەن. يا ەتو پونيمايۋ ي نيكوگو نە ۋگوۆاريۆايۋ. نەكوتورىە كوللەگي سچيتايۋت سۆويم دولگوم وبياسنيت، چتو نە موگۋت سەيچاس ۆستۋپات ۆ «اك جول»، پوتومۋ چتو دولجنى درۋجيت س پارتيەي ۆلاستي. يا ك ەتومۋ وتنوشۋس نورمالنو. رابوتايا ۆ «اتامەكەنە»، منە، يا سچيتايۋ، ۋدالوس كونسوليديروۆات پوزيتسيۋ بيزنەسا پو منوگيم ۆوپروسام. پوددەرجكا سو ستورونى مويح كوللەگ، كونەچنو، پريسۋتستۆۋەت. دليا مەنيا مورالنايا پوددەرجكا بولشە، چەم پارتينىي بيلەت ي ۆستۋپلەنيە ۆ پارتيۋ. يا بى نە حوتەل، چتوبى «اك جول» اسسوتسيروۆالسيا س پارتيەي پرەدپرينيماتەلەي - ەتو پارتيا زدراۆوگو سمىسلا، پارتيا، زاداچەي كوتوروي ياۆلياەتسيا وبەسپەچەنيە دوستوينوي جيزني دليا ۆسەح كازاحستانتسەۆ. پۋست ەتو بۋدەت ۆراچ، ۋچيتەل، ساپوجنيك، گوسسلۋجاششي. ۆ ناشەي سترانە ني ودين ترۋد نە دولجەن بىت زازورنىم. زازورنو نە ترۋديتسيا، ا ۆوروۆات.

بيزنەس ي پارلامەنت

- ۆى ۋجە وبياۆيلي، چتو «اك جول» بۋدەت ۋچاستۆوۆات ۆ پارلامەنتسكيح ۆىبوراح. كوگو ۆى ۆيديتە سۆويم ەلەكتوراتوم؟

- ليۋدەي، كوتورىە ۆ مەنشەي ستەپەني وريەنتيرۋيۋتسيا نا پاتەرناليستسكيە وجيدانيا، چتو كتو-تو زا نيح چتو-تو رەشيت. مى وريەنتيرۋەمسيا نا تەح، كتو گوتوۆ سام وتۆەچات زا سەبيا ي سۆويۋ سۋدبۋ ي پروسيت ۋسلوۆي دليا سامورەاليزاتسي. پري نىنەشنيح تەحنولوگياح نە نۋجنو تاكوگو كوليچەستۆا رابوچيح رۋك. نا زاپادە دو 90% ناسەلەنيا جيۆەت ۆ گوروداح. نا سەلە نەچەم زانيماتسيا. ۋ ناس، پراۆدا، ۋروۆەن مەحانيزاتسي نە تاكوي، نو ۆسە راۆنو يزبىتوك سەلسكوگو ناسەلەنيا وششۋششاەتسيا. گوسۋدارستۆو دولجنو سوزداۆات ۋسلوۆيا، چتوبى ليۋدي موگلي پريلوجيت سۆوي سيلى. مى بۋدەم ترەبوۆات وت گوسۋدارستۆا، چتوبى ليۋديام بىلا دانا ۆوزموجنوست پولۋچيت ۆوسترەبوۆاننوە وبرازوۆانيە ي ەگو پريمەنيت. پەرەد گورودسكوي ي سەلسكوي مولودەجيۋ سەگودنيا ستويت پروبلەما سووتنوشەنيا امبيتسي ي ۆوزموجنوستەي. پومنيتە، ۆ فيلمە «كاۆكازسكايا پلەننيتسا» بىل توست: «يا يمەيۋ جەلانيە كۋپيت دوم، نو نە يمەيۋ ۆوزموجنوستي. يا يمەيۋ ۆوزموجنوست كۋپيت كوزۋ، نو نە يمەيۋ جەلانيا. تاك ۆىپەم زا تو، چتوبى ناشي جەلانيا سوۆپادالي س ناشيمي ۆوزموجنوستيامي!»

ۆ كازاحستانە پوياۆيلوس سوۆرەمەننوە پرودۆينۋتوە پوكولەنيە سو زدوروۆىمي ي ۆىسوكيمي امبيتسيامي، نو ۆوزموجنوستي يح رەاليزوۆات ەست نە ۋ كاجدوگو. مولودەج، جيۆۋششايا ۆ تەسنىح كۆارتيركاح، سموتريت نا تەح، كتو دوبيلسيا ۋسپەحا - پروەزجاەت نا دوروگيح ماشيناح ي جيۆەت ۆ روسكوشنىح وسوبنياكاح. وني نا نيح سموتريات نە كاك نا نەبوجيتەلەي، ا كاك نا رەالنۋيۋ ۆوزموجنوست. ەتو كازاحستانسكوە چۋدو، كاك كوگدا-تو بىلو امەريكانسكوە چۋدو. منوگيە ليۋدي نە رودوۆيتىە، نە پولۋچيلي ەتو پو ناسلەدستۆۋ، ا سوزدالي سامي. ۋ نيح بىل شانس، ي وني ەگو رەاليزوۆالي. ۆوت پوچەمۋ منوگيە پوستۋپايۋت نا فينانسوۆىە، يۋريديچەسكيە سپەتسيالنوستي، ا نە نا ۆەتەريناروۆ يلي وۆوششەۆودوۆ. ەتو توجە ناش ەلەكتورات، ليۋدي، كوتورىم مى گوۆوريم: ۋ ۆاس ەست ۆوزموجنوستي ي سپوسوبنوستي، مى پوموجەم رەاليزوۆات ۆاش پوتەنتسيال، راسشيريت گوريزونتى. ۆىسترويت سوتسليفتى، چتوبى مولودىە ستالي تەم، كەم حوتيات. زناچيتەلنايا چاست ناشەگو ەلەكتوراتا - ليۋدي، وزابوچەننىە مەستوم ۆ سوتسيالنوي ستراتيفيكاتسي كازاحسكوي ناتسي، گوسۋدارستۆووبرازۋيۋششەگو ەتنوسا. كومۋ ترۋدنەە ۆسەگو، كتو مەنشە ۆسەگو ۆىيگرال وت گلوبالنىح ۋسپەحوۆ؟ ەتو مەستنوە كازاحسكوە ناسەلەنيە. ەست وبەكتيۆنوە ي سۋبەكتيۆنوە منەنيە پو ەتومۋ ۆوپروسۋ. زدەس جيلي ي سوسلاننىە ناتسي، كوتورىە بىلي ۆىنۋجدەنى ۆىجيۆات، پوۆىشايا سۆويۋ كونكۋرەنتوسپوسوبنوست. كتو-تو پريەزجال س تەحنيچەسكيم وبرازوۆانيەم ي سرازۋ شەل نا زاۆودى. ۋ كازاحوۆ نە بىلو تاكوگو ستارتاپا. نو مى دولجنى يزمەنيت ەتۋ سيتۋاتسيۋ. پرەجدە ۆسەگو، ەتو نادو سدەلات، پوۆىشايا ۋروۆەن ۆلادەنيا گوسيازىكوم. نە ۆ وبيدۋ بۋدەت سكازانو، مى كريتيكۋەم پريبالتيسكيە گوسۋدارستۆا، نو وني پرينيالي دراكونوۆسكيە زاكونى و ۆلادەني گوسيازىكوم دليا وبلادانيا گراجدانستۆوم ەتيح ستران. يا بىل ۆ ەستوني ي ۆ لاتۆي، تام مەستنوە ناسەلەنيە پوگولوۆنو ۆىۋچيلو يازىكي، حوتيا يح نوسيتەلەي مەنشە، چەم ۆ كازاحستانە. يح مەنشە ميلليونا. ۆ ناشەي سترانە دەسيات ميلليونوۆ نوسيتەلەي كازاحسكوگو يازىكا، ا ون نە ستال پوۆسەمەستنىم.

زاكونوداتەلنىح مەر نەدوستاتوچنو. نۋجنى رەشەنيا ۆ ينوي پلوسكوستي - نادو، چتوبى ون بىل ۆوسترەبوۆان ۆ بيزنەسە. كوگدا ەتو بۋدەت ەكونوميچەسكي ۆىگودنو، ليۋدي بۋدۋت ەگو ۋچيت سامي. ۆ توم چيسلە ي كازاحي. منوگيە يز نيح، يا ۆ توم چيسلە، وكونچيلي رۋسسكۋيۋ شكولۋ ي سۆوي يازىك پري جەلاني ۋچيم، ا پري جەلاني نەت. يا دۋمايۋ، چتو كورەننوە ناسەلەنيە ۆلادەەت يم نا ليتەراتۋرنوم ۋروۆنە. ەتو رەسۋرس، كوتورىي دولجەن بىت ۆوسترەبوۆان ۆ ەكونوميكە بلاگوداريا پريوبششەنيۋ ەتيح ليۋدەي ك ۋسپەحام ۆسەي سترانى. بولشوي وترياد ناشيح ستوروننيكوۆ - ەتو نە تولكو تۆورچەسكايا، نو ي تەحنيچەسكايا ينتەلليگەنتسيا. سەگودنيا وني ستالي ۆوسترەبوۆانى پوسلە ستارتا پروگرامم يندۋسترياليزاتسي، پوياۆيلاس پوددەرجكا رەالنوگو سەكتورا ەكونوميكي، تۋدا يدۋت گوسدەنگي ي فينانسوۆىە ينسترۋمەنتى، بولشايا چاست سۋبسيديروۆانيا. سەگودنيا يننوۆاتسيوننوە تەحنيچەسكوە رازۆيتيە ستانوۆيتسيا ۆىگودنىم، ي بيزنەس بۋدەت تۋدا زاحوديت، بۋدەت نۋجداتسيا ۆ گراموتنىح تەحنوكراتاح. ي ەتي ليۋدي پوتەنتسيالنو وتنوسياتسيا ك گرۋپپە ۆليانيا «اك جولا». يا ەتيح گرۋپپ نازۆال بى منوگو. نو دۋمايۋ، چتو پوكا ەتو ناش پوتەنتسيال. ا پرەۆراششەنيە پوتەنتسيالنوي ۆ كينەتيچەسكۋيۋ ەنەرگيۋ زاۆيسيت وت توگو، كاك ەتو دەلات. تاك چتو ۆسە ۆ ناشيح رۋكاح.

- دوپۋستيم، ۆاشا پارتيا پروشلا ۆ پارلامەنت. ەششە نەداۆنو ۆ كاچەستۆە رۋكوۆوديتەليا «اتامەكەنا» ۆى ۆەلي دوستاتوچنو جەستكۋيۋ ي دليتەلنۋيۋ بوربۋ س نەكوتورىمي گوسينستيتۋتامي ۆ پروتسەسسە رەاليزاتسي پروگراممى دەكريميناليزاتسي بيزنەسا، ۆ توم چيسلە پو ستاتە «لجەپرەدپرينيماتەلستۆو». ۆ داننوم سلۋچاە «اتامەكەن» زاششيششال نە ينتەرەسى سويۋزا پرەدپرينيماتەلەي، ا پرەدپرينيماتەلەي ۆووبششە. سەيچاس، بۋدۋچي ليدەروم پارتي، ي زاۆترا، ستاۆ ليدەروم پارلامەنتسكوي فراكتسي، كاكيە ۆى ۆيديتە دوپولنيتەلنىە مەحانيزمى دليا زاششيتى بيزنەسا؟

- «اتامەكەن» نيكوگدا نە زاششيششاەت تولكو سۆوي ينتەرەسى. ون ۆىستۋپاەت زا نايبولەە وبششيە ي پرينتسيپيالنىە ينتەرەسى پرەدپرينيماتەلەي. زاداچي، كوتورىە ستاۆيليس «اتامەكەنوم» - وبەسپەچەنيە ماكسيمالنو پريۆلەكاتەلنوگو ي كومفورتنوگو كليماتا. نا پوستۋ رۋكوۆوديتەليا پارتي «اك جول» ي، ەسلي ناشا پارتيا پرويدەت ۆ پارلامەنت، نا پوستۋ رۋكوۆوديتەليا فراكتسي يا بۋدۋ پرودولجات ەتۋ رابوتۋ. ۆى نازۆالي يمەنا ماشكەۆيچا، ابليازوۆا، سۋبحانبەردينا. نو پرەدپرينيماتەلي ۆ سۆوەي ماسسە - ەتو نە وني، نە ليۋدي، كوتورىم نەكۋدا دەۆات دەنگي. ەتو ليۋدي، جيۆۋششيە رەشەنيەم ەجەدنەۆنىح پروبلەم. نراۆيتسيا، نە نراۆيتسيا، نو يا سچيتايۋ ناشەگو پرەزيدەنتا گەنيالنىم چەلوۆەكوم، كوتورىي سكازال: «نە دۋمايتە، چتو پرەدپرينيماتەل - ەتو چەلوۆەك، كوتورىي س جيرۋ بەسيتسيا. ون جيۆەت وت كرەديتا دو كرەديتا. ون دۋماەت، كاك زاكرىت وچەرەدنوي ترانش ي ۆزيات دەنگي نا تەكۋششۋيۋ رابوتۋ، پرودات توۆار ي زاپۋستيت پرەدپرياتيە. ا ۆى تۋت پريحوديتە ي ناچيناەتە ەگو گرۋزيت». ناشي ليۋدي زانياتى پروبلەمامي يزو دنيا ۆ دەن. ەتو پروگرامما ۆىجيۆانيا ي رازۆيتيا بيزنەسا، كونكۋرەنتسي، پروبلەما ۆزايمووتنوشەني س كونتروليرۋيۋششيمي ورگانامي. تەم سامىم وني زابوتياتسيا و ليۋدياح، كوتورىە تام رابوتايۋت. و ناشەم بيۋدجەتە. وني پلاتيات نالوگي ي سوستاۆليايۋت وسنوۆۋ ستابيلنوستي ۆ سترانە. وني وتتالكيۆايۋتسيا وت يمەيۋششەگوسيا بيزنەسا، ناراششيۆايۋت ي رازۆيۆايۋت ەگو. تەم سامىم راستەت ي سترانا ۆمەستە س نيمي. يم ەست چتو تەريات، يم ەست چەم گورديتسيا. ۆوپروسى ۋلۋچشەنيا دەلوۆوگو كليماتا پو-پرەجنەمۋ بۋدۋت وستاۆاتسيا ۆ فوكۋسە ۆنيمانيا ناشەي پارتي. ۆ ۆوپروسە و لجەپرەدپرينيماتەلستۆە تاكجە ەست پودۆيجكي. دۆا دنيا نازاد ودين چلەن ۆەرحوۆنوگو سۋدا وپۋبليكوۆال وبشيرنۋيۋ ستاتيۋ و توم، چتو زاياۆلەنيا «اتامەكەنا» و زاششيتە پراۆ دوبروسوۆەستنىح پرەدپرينيماتەلەي زاسلۋجيۆايۋت پريستالنوگو يزۋچەنيا، چتو سلوجيۆشيەسيا پودحودى ك ەتومۋ ۆوپروسۋ ۋجە ۋستارەلي ي نە سووتۆەتستۆۋيۋت پورۋچەنيام پرەزيدەنتا پو پوددەرجكە بيزنەسا. ەتو يا ۆام تسيتيرۋيۋ سلوۆا چلەنا ۆەرحوۆنوگو سۋدا - ۋجە ۆ سۋدە ەست پونيمانيە. ۆ پارلامەنتە، كوگدا ەتوت سپور شەل، نەكوتورىە نەدوبروسوۆەستنىە دەپۋتاتى يسپولزوۆالي گريازنىە ماحيناتسي. وني زاياۆليالي، چتو «اتامەكەن» زاششيششاەت لجەپرەدپرينيماتەلەي. مى نە گوۆوريلي و زاششيتە پراۆ لجەپرەدپرينيماتەلەي، مى گوۆوريلي و زاششيتە پراۆ دوبروسوۆەستنىح پرەدپرينيماتەلەي، ۆستۋپيۆشيح ۆ وتنوشەنيا ي زاكليۋچيۆشيح كونتراكتى س تەمي، كتو پوزجە بىل پريزنان لجەپرەدپرينيماتەليامي، نو نا مومەنت زاكليۋچەنيا سدەلكي يمەل سۆيدەتەلستۆو و پوستانوۆكە نا ۋچەت وت نالوگوۆوگو كوميتەتا. پوچەمۋ مى نە ناكازىۆاەم سوترۋدنيكا نالوگوۆوي ينسپەكتسي، كوتورىي ۆىداۆال سۆيدەتەلستۆو، ا ناكازىۆاەم ليۋدەي، كوتورىح سۋد نە پريزنال ۆينوۆنىمي؟ ەتو پرياموە نارۋشەنيە كونستيتۋتسيوننوگو پراۆا نا سۋدەبنۋيۋ زاششيتۋ ي پرينتسيپ پراۆوسۋديا. تاكيە سلۋچاي مى بۋدەم راسسماتريۆات. ەتو پوسلۋجيلو گلاۆنوي پريچينوي، پو كوتوروي يا ۆەرنۋلسيا ۆ پوليتيكۋ. رەاليزاتسيا چەلوۆەكا سەگودنيا نەۆوزموجنا بەز ليبەراليزاتسي ناشەي پراۆوۆوي سيستەمى، كليۋچي وت كوتوروي ناحودياتسيا ۆ پارلامەنتە.

ك سۆوبودنومۋ وبششەستۆۋ

- يدەي ليبەراليزما پريمەنيتەلنو ك بيزنەسۋ پونياتنى...

- كونەچنو، مى پونياتيە ليبەراليزما ستاۆيم شيرە. ەسلي ۆ وتنوشەني «اتامەكەنا» يا گوۆوريل و نەم ۆ ەكونوميچەسكوم سمىسلە، تو سەگودنيا مى پونيماەم، چتو نەۆوزموجنو ۆىسترويت ليبەرالنىە وتنوشەنيا بەز فورميروۆانيا سووتۆەتستۆۋيۋششەي كۋلتۋرى. ينوگدا بيزنەسمەن، زنايا سۆوي پراۆا، بويتسيا يح وتستويات. مى س ەتيم ستالكيۆاليس، كوگدا پرەدپرينيماتەل ليبو نە زناەت سۆويح پراۆ، ليبو، زنايا يح، بويتسيا ۆستۋپات ۆ پروتيۆورەچيە س گوسۋدارستۆوم، يح وتستايۆايا. پوتومۋ چتو ۆسە راۆنو پروۆەريات ي نايدۋت، كاك ەگو ناكازات. ون ۋيازۆيم ۆ ەتوم وتنوشەني. دليا ەتوگو ي نۋجنى تاكيە ورگانيزاتسي، كاك «اتامەكەن». ليۋبوي گراجدانين دولجەن زنات و سۆويح سۆوبوداح. ي ەتي سۆوبودى نادو سۋششەستۆەننو راسشيريت، چتوبى نە بىلو نەوبحوديموستي سوگلاسوۆىۆات كاجدىي شاگ س گوسورگانامي ي ناتىكاتسيا نا چينوۆنيچي «ودوبريامسى» يلي «وسۋجدامسى».

- بيۋدجەتنيكوۆ ۆى توجە راسسماتريۆاەتە ۆ كاچەستۆە سۆوەگو ەلەكتوراتا؟

- دا. كتو تاكيە ۆراچي ي ۋچيتەليا؟ مى يم دوۆەرياەم سۆويح دەتەي. ەسلي وني بۋدۋت نەسۆوبودنى ي زاجاتى ۆ سۆوەم مىشلەني، تو كاكيمي ۆىراستۋت ناشي دەتي؟ تاكيمي جە زاۆيسيمىمي ي زاجاتىمي. سەگودنيا سيتۋاتسيا ۆ مەديتسينە وبستويت نە لۋچشيم وبرازوم. چۋت چتو، مى بەجيم ك ۆراچام، نا نيح موليمسيا. مى حوتەلي بى، چتوبى ەتي ليۋدي دەيستۆوۆالي پو سوۆەستي، چتوبى وني بىلي ۆ پروفەسسيونالنوم ي چەلوۆەچەسكوم پلانە نەزاۆيسيمى. ۋ ناس جە ەتي كاتەگوري گراجدان ستالي مارگينالنىمي. كتو پرەپوداەت ي لەچيت ي كاك؟ زاكۋپيلي تەحنيكۋ، ا رابوتات نا نەي نەكومۋ. پرەجدە چەم ۋچيت، نادو، چتوبى بىلا سوۆەست ي دوستوينستۆو. نو ناليچيە سوبستۆەننوگو دوستوينستۆا وسكوربلياەت ۆلاست يمۋششيح. كوگدا تى نە پوزۆولياەش سەبە حاميت، ەتو ۆىزىۆاەت ۋ نيح اللەرگيۋ. نو مى دولجنى فورميروۆات ليۋدەي س چۋۆستۆوم دوستوينستۆا. مى دولجنى سدەلات تاك، چتوبى ليۋدي، رابوتايۋششيە ۆ بيۋدجەتنىح ورگانيزاتسياح، پولۋچالي دوستوينۋيۋ زارپلاتۋ. اتتەستاتسي كادروۆ پرەۆراتيليس ۆ رەگۋليارنىە پوبورى، ۆ سپوسوب ۆىموگانيا ۆزياتوك. ەتو وسكوربلياەت دوستوينستۆو پەداگوگا، كوتورىي دولجەن ۋچيت دەتەي، ا نە گونيات يح نا ۋبوركي تەرريتوري ي پوليتمەروپرياتيا. ۆ وتليچيە وت بيۋدجەتنيكوۆ پرەدپرينيماتەلي جيۆۋت ۆ بولەە ليبەرالنىح ۋسلوۆياح، كوگدا كونكۋرەنتسيا، يح ۆسە دولبايۋت، ي ۆىجيۆۋت وني يلي نەت - زاۆيسيت وت نيح. نو مى دولجنى فورميروۆات پسيحولوگيۋ ۋۆاجەنيا ك سەبە ي ك سۆويم پراۆام ۆ كاجدوم كازاحستانتسە، كوتورىي دولجەن چۋۆستۆوۆات، چتو وت ەگو رەشەني زاۆيسيت تو، كاكوي بۋدەت سترانا ي كاكيمي ۆىراستۋت دەتي.

- نە دۋمايۋ، چتو ۆى سموجەتە سفورميروۆات چۋۆستۆو سوبستۆەننوگو دوستوينستۆا. تۋت نادو منوگوە مەنيات، ۆ توم چيسلە ي سيستەمۋ وبرازوۆانيا ي زدراۆووحرانەنيا. ەتو تونكايا ناسترويكا.

- ۆى ابسوليۋتنو پراۆى. كۋلتۋرا ي مەنتاليتەت نە مەنيايۋتسيا روسچەركوم پەرا. ەتو دولگوسروچنىي پروتسەسس، كوتورىي فورميرۋەتسيا پوكولەنيامي.

- زناچيت، ۆى بۋدەتە گوۆوريت و مەحانيزماح؟

- مى يدەم ۆ پارلامەنت، ۆو ۆلاست، چتوبى يمەت ۆ ۆيدۋ ەتي زاداچي، كرومە رەشەنيا سيۋمينۋتنىح پروبلەم، مى دولجنى ۆىسترايۆات وبششەستۆو، كوتوروە بۋدەت گوتوۆو يح رەشات ي دالشە، كوتوروە نە پريەملەت وسكوربلەني ي وگرانيچەني، زاجاتوستي ي وپەكي. ەتوت پروتسەسس دولگوسروچنىي. منە يمپونيرۋەت پوزيتسيا نۋربۋلاتا ماسانوۆا، كوتورىي سكازال، چتو بەز پونيمانيا گلۋبيننىح پروتسەسسوۆ سمەنى كۋلتۋرى، سوتسيالنوگو پوۆەدەنيا مى نە سموجەم دوبيتسيا بولشيح ۋسپەحوۆ. دا، تەكۋششيە زاداچي مى رەشيم، نو چتوبى ۋسپەحي ستالي پوستوياننوي سوستاۆليايۋششەي، نادو، چتوبى ەتو بىلو زالوجەنو ۆ ناس ساميح. چتوبى مى بىلي ناستروەنى نا ۋسپەح، ا ۋسپەح زاۆيسيت وت توگو، ناسكولكو ليۋدي بۋدۋت وششۋششات سەبيا سامودوستاتوچنىمي، ۋۆاجات ساميح سەبيا.

- يدەالنوي، نو دولگوسروچنوي تسەليۋ پارتي ۆى ۆيديتە وبششەستۆو ليۋدەي، ۋۆاجايۋششيح سەبيا، سوستوياۆشيحسيا ۆ پروفەسسيونالنوم پلانە...

- س ۆىسوكيم سوتسيالنىم ستاتۋسوم، ۋۆاجايۋششيح سەبيا، سووتەچەستۆەننيكوۆ ي سترانۋ.

http://expert.ru/kazakhstan/2011/30/partiya-zdravomyislyaschih-lyudej/

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1582
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2281
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3616