جۇما, 29 ناۋرىز 2024
جاڭالىقتار 6723 0 پىكىر 31 تامىز, 2011 ساعات 07:31

ساۋات مىنباەۆ، مينيستر نەفتي ي گازا رك: نەفتەگازوۆۋيۋ وتراسل نەلزيا وترىۆات وت ەكونوميچەسكيح رەالي

- ساۋات مۋحامەتباەۆيچ، منوگيە كازاحستانتسى سەگودنيا رەزوننو ۆوپروشايۋت: پوچەمۋ ۆ نەفتيانوي سترانە دوروجاەت بەنزين؟ كۋدا ۋحوديت دوبىۆاەمايا نەفت؟

- مى دەيستۆيتەلنو، كاك ۆى سكازالي، نەفتيانايا سترانا. دليا ناگليادنوستي پريۆەدۋ ۆام ۋكرۋپنەننىە پوكازاتەلي بالانسا نەفتي زا 2010 گود، چتوبى يمەت كارتينۋ پو گودۋ ۆ تسەلوم.

- نو پوچەمۋ پري ەكسپورتە 71,3 ملن. تونن مى، تەم نە مەنەە، يمپورتيرۋەم 6 ملن. تونن؟ نەلزيا لي ۋيتي وت ەتوي زاۆيسيموستي؟

- ەتو يمپورت يز روسسي. وسنوۆنىم پوترەبيتەلەم روسسيسكوي نەفتي ياۆلياەتسيا پاۆلودارسكي نپز. پريچينى: ۆو-پەرۆىح، تاكوۆا يستوريچەسكي سلوجيۆشاياسيا ترۋبوپروۆودنايا ينفراسترۋكتۋرا. پاۆلودارسكي نپز وبەسپەچيۆاەتسيا نەفتيۋ تولكو پو نەفتەپروۆودۋ ومسك - پاۆلودار. دو 2010 گودا ون ۆووبششە نيكاك نە بىل سۆيازان س ترۋبوپروۆودنوي سيستەموي زاپادنوگو كازاحستانا، گدە ي سوسرەدوتوچەنا ۆسيا ناشا نەفتەدوبىچا. تەحنيچەسكايا ۆوزموجنوست پوستاۆكي كازاحستانسكوي نەفتي نا پنپز پوياۆيلاس تولكو سو سترويتەلستۆوم ترۋبوپروۆودا كازاحستان - كيتاي. پري ەتوم ۆوزموجنىي وبەم پروكاچكي نا پنپز كازاحستانسكوي نەفتي پو تەحنيچەسكيم پريچينام پوكا وگرانيچەن 2 ملن. تونن ۆ گود. ۋۆەليچەنيە ەتيح وبەموۆ ترەبۋەت سووتۆەتستۆۋيۋششيح ينۆەستيتسي.

- ساۋات مۋحامەتباەۆيچ، منوگيە كازاحستانتسى سەگودنيا رەزوننو ۆوپروشايۋت: پوچەمۋ ۆ نەفتيانوي سترانە دوروجاەت بەنزين؟ كۋدا ۋحوديت دوبىۆاەمايا نەفت؟

- مى دەيستۆيتەلنو، كاك ۆى سكازالي، نەفتيانايا سترانا. دليا ناگليادنوستي پريۆەدۋ ۆام ۋكرۋپنەننىە پوكازاتەلي بالانسا نەفتي زا 2010 گود، چتوبى يمەت كارتينۋ پو گودۋ ۆ تسەلوم.

- نو پوچەمۋ پري ەكسپورتە 71,3 ملن. تونن مى، تەم نە مەنەە، يمپورتيرۋەم 6 ملن. تونن؟ نەلزيا لي ۋيتي وت ەتوي زاۆيسيموستي؟

- ەتو يمپورت يز روسسي. وسنوۆنىم پوترەبيتەلەم روسسيسكوي نەفتي ياۆلياەتسيا پاۆلودارسكي نپز. پريچينى: ۆو-پەرۆىح، تاكوۆا يستوريچەسكي سلوجيۆشاياسيا ترۋبوپروۆودنايا ينفراسترۋكتۋرا. پاۆلودارسكي نپز وبەسپەچيۆاەتسيا نەفتيۋ تولكو پو نەفتەپروۆودۋ ومسك - پاۆلودار. دو 2010 گودا ون ۆووبششە نيكاك نە بىل سۆيازان س ترۋبوپروۆودنوي سيستەموي زاپادنوگو كازاحستانا، گدە ي سوسرەدوتوچەنا ۆسيا ناشا نەفتەدوبىچا. تەحنيچەسكايا ۆوزموجنوست پوستاۆكي كازاحستانسكوي نەفتي نا پنپز پوياۆيلاس تولكو سو سترويتەلستۆوم ترۋبوپروۆودا كازاحستان - كيتاي. پري ەتوم ۆوزموجنىي وبەم پروكاچكي نا پنپز كازاحستانسكوي نەفتي پو تەحنيچەسكيم پريچينام پوكا وگرانيچەن 2 ملن. تونن ۆ گود. ۋۆەليچەنيە ەتيح وبەموۆ ترەبۋەت سووتۆەتستۆۋيۋششيح ينۆەستيتسي.

ا ۆو-ۆتورىح، پوستاۆكي روسسيسكوي نەفتي ۆىگودنى دليا كازاحستانا س توچكي زرەنيا بيۋدجەتنىح پوستۋپلەني. دەلو ۆ توم، چتو يز روسسيسكوي فەدەراتسي نەفت ۆ رەسپۋبليكۋ كازاحستان پوستاۆلياەتسيا بەز ەكسپورتنوي پوشلينى، ا ونا، كاك يزۆەستنو، ۆ رف دوستاتوچنو بولشايا. وتپراۆليايا سۆويۋ «ۆىسۆوبوجداەمۋيۋ» نەفت نا ەكسپورت، كازاحستان پولۋچاەت س ەتيح وبەموۆ ەجەگودنو دوپولنيتەلنو وكولو 1,5 ملرد. دوللاروۆ سشا ۆ ناتسيونالنىي فوند ي بيۋدجەت، پوسكولكۋ نالوگي نا ەكسپورت ۆىشە، چەم نا ۆنۋترەننيە پوستاۆكي. سترۋكتۋرنو ەتا سۋمما سكلادىۆاەتسيا يز كازاحستانسكوي ەكسپورتنوي پوشلينى، رەنتنوگو نالوگا ي پوۆىشەننوگو نالوگا نا دوبىچۋ پولەزنىح يسكوپاەمىح نا ەكسپورت.

ۆ روسسيسكوي فەدەراتسي ەتو حوروشو پونيمايۋت، ي يمي نە راز ستاۆيلسيا ۆوپروس و ۆۆەدەني ەكسپورتنوي تاموجەننوي پوشلينى نا پوستاۆكي روسسيسكوي نەفتي ۆ رەسپۋبليكۋ كازاحستان. ليبو چتوبى وبەم نەفتي، پوستاۆلياەمىي يز روسسي ۆ كازاحستان پو ترۋبە ومسك - پاۆلودار، كومپەنسيروۆالسيا بى پوستاۆكامي تاكوگو جە وبەما نەفتي يز رك ۆ رف پو ترۋبە اتىراۋ - سامارا.

ۆ رامكاح كومپلەكسنىح پەرەگوۆوروۆ پو سوزدانيۋ ەەپ دەيستۆۋيۋششي پوريادوك پوستاۆوك نا پنپز ۋدالوس سوحرانيت دو 2014 گودا. زا ەتوت پەريود مى دولجنى پودگوتوۆيت ترانسپورتنۋيۋ ينفراسترۋكتۋرۋ، موششنوستي پاۆلودارسكوگو نپز ي پرورابوتات لوگيستيكۋ وبمەننىح، تاك نازىۆاەمىح SWAP-وپەراتسي.

وتكاز وت پوستاۆوك روسسيسكوي نەفتي سەيچاس چرەۆات بولشيمي پوتەريامي دليا ناتسيونالنوگو فوندا ي بيۋدجەتا سو ۆسەمي ۆىتەكايۋششيمي پوسلەدستۆيامي.

- حوروشو، نو پوچەمۋ مى پري تاكيح وبەماح دوبىچي نەفتي نە موجەم، وبرازنو گوۆوريا، زاليت ناشۋ سترانۋ وتەچەستۆەننىم بەنزينوم؟

پوچەمۋ ۆ نەفتيانوي سترانە دوروجاەت بەنزين ي كۋدا ۋحوديت دوبىۆاەمايا نەفت؟- نەفت - ەتو ەششە نە نەفتەپرودۋكت. بەنزين، ديزتوپليۆو نادو ەششە پرويزۆەستي. نا سەگودنيا ۆ رەسپۋبليكە دەيستۆۋيۋت تري نەفتەپەرەراباتىۆايۋششيح زاۆودا وبششەي موششنوستيۋ پەرەرابوتكي 13,7 ملن. تونن سىروي نەفتي ۆ گود.

ەست تاكجە ميني-زاۆودى وبششەي موششنوستيۋ وكولو 1 ملن. تونن، نو وني، پو سۋتي، نە ۆليايۋت نا وبەمى پوستاۆوك نەفتەپرودۋكتوۆ نا ۆنۋترەنني رىنوك. يح پرودۋكتسيا ۆ وسنوۆنوم نە سووتۆەتستۆۋەت ترەبوۆانيام ستاندارتوۆ، پرەدياۆلياەمىم ك پوترەبلياەمىم ۆ سترانە گسم، ي پوتومۋ نە موجەت بىت پوستاۆلەنا نا ۆنۋترەنني رىنوك ۆ ۆيدە كونەچنوي پرودۋكتسي. وني پرويزۆوديات ۆ نەبولشيح كوليچەستۆاح پرومەجۋتوچنىي پرودۋكت، ترەبۋيۋششي دالنەيشەي پەرەرابوتكي، ي، كاك پراۆيلو، ەگو ەكسپورتيرۋيۋت. پوەتومۋ كوگدا مى گوۆوريم و پەرەراباتىۆايۋششيح موششنوستياح كازاحستانا، تو يمەەم ۆ ۆيدۋ تري نپز، رابوتايۋششيح بليزكو ك پرەدەلۋ سۆويح موششنوستەي.

ك سوجالەنيۋ، رەشەنيە و مودەرنيزاتسي ەتيح زاۆودوۆ ي ۋۆەليچەني يح موششنوستەي بىلو پرينياتو س زاپوزدانيەم ۆ 2009 گودۋ. زاۆەرشەنيە يح رەكونسترۋكتسي س ۋۆەليچەنيەم موششنوستي دو 17,5 ملن. تونن پلانيرۋەتسيا ك 2015 گودۋ. ەششە بولەە ۆاجنو، چتو ۆ رەزۋلتاتە رەكونسترۋكتسي ۆسە تري ناشيح نپز سموگۋت پرويزۆوديت بەنزين ستاندارتوۆ ەۆرو-4, 5. دو زاۆەرشەنيا رەكونسترۋكتسي ۋ ناس نەت تەحنيچەسكوي ۆوزموجنوستي، كاك ۆى گوۆوريتە، زاليت سترانۋ بەنزينوم وتەچەستۆەننوگو پرويزۆودستۆا.

- سكولكو سەيچاس مى پرويزۆوديم بەنزينا، ديزتوپليۆا؟ سكولكو ەكسپورتيرۋەم يلي يمپورتيرۋەم؟

- ەتو وبەمى پرويزۆودستۆا نەفتەپرودۋكتوۆ يز ۆسەي نەفتي، پوستاۆلياەموي نا ۆنۋترەنني رىنوك.

پوچەمۋ ۆ نەفتيانوي سترانە دوروجاەت بەنزين ي كۋدا ۋحوديت دوبىۆاەمايا نەفت؟ۆ پرينتسيپە پروپورتسي مەجدۋ ۆيدامي نەفتەپرودۋكتوۆ موگۋت مەنياتسيا. ۆ زاۆيسيموستي وت كونيۋنكتۋرى نپز موگۋت پرويزۆوديت چەگو-تو بولشە، چەگو-تو مەنشە. نو، ۆو-پەرۆىح، ەتوت ليۋفت نە ستول زناچيتەلەن. ۆو-ۆتورىح، گلۋبينۋ پەرەرابوتكي موجنو ۋۆەليچيت تولكو ۆ حودە رەكونسترۋكتسي. ا ۆ-ترەتيح، ودنوۆرەمەننو ۋۆەليچيت ۆىپۋسك ۆسەي لينەيكي نەۆوزموجنو.

تەپەر و راسپرەدەلەني. پريۆەدۋ بالانسى بەنزينا ي ديزتوپليۆا.

كاك ۆيدنو يز بالانسا، ديزەلنىم توپليۆوم مى پوچتي پولنوستيۋ وبەسپەچيۆاەم سۆويۋ ۆنۋترەننيۋيۋ پوترەبنوست. پراۆدا، نە زابۋدەم، چتو پولوۆينۋ نەفتي، يز كوتوروي پرويزۆوديتسيا ەتو ديزتوپليۆو، مى زاۆوزيم يز روسسي.

پو بەنزينۋ سيتۋاتسيا سلوجنەي. داجە كوگدا ناشي نپز رابوتايۋت نا پولنۋيۋ موشش، چاست بەنزينا مى ۆىنۋجدەنى يمپورتيروۆات، ۆ چاستنوستي ۆىسوكووكتانوۆىە ماركي. دوليا يمپورتا، ناپريمەر، پو اي-92 سوستاۆلياەت 35%. پو اي-95, اي-98, اۆياكەروسينۋ ەششە ۆىشە. تولكو پو اي-80 مى پولنوستيۋ زاكرىۆاەم ناشۋ پوترەبنوست.

پرويزۆولنو پونيجات تسەنى نا يمپورتيرۋەمىە نەفت يلي نەفتەپرودۋكتى ترەيدەرى نە موگۋت. ا سەبە ۆ ۋبىتوك نيكتو ەتيم بيزنەسوم زانيماتسيا نە بۋدەت. پوستاۆششيكي نەفتي نا ناش رىنوك پوكۋپايۋت ەە ۋ سوسەدەي پو ميروۆىم تسەنام مينۋس روسسيسكايا ەكسپورتنايا پوشلينا، ا پوستاۆششيكي ۆىسوكووكتانوۆوگو بەنزينا - پو وپتوۆىم تسەنام ۆنۋترەننەگو رىنكا روسسي.

تاكيم وبرازوم، حوتيم مى توگو يلي نەت، دو تەح پور، پوكا ۋ ناس نە بۋدەت ۆ دوستاتكە سۆويح موششنوستەي، مى بۋدەم يمپورتيروۆات ۆىسوكووكتانوۆىي بەنزين. سووتۆەتستۆەننو، ۆ تسەنووبرازوۆاني بۋدەم ۋچيتىۆات ديناميكۋ روسسيسكيح تسەن. چەرەز نيح، وپوسرەدوۆاننو، كونيۋنكتۋرۋ ميروۆىح تسەن.

- نو پوچەمۋ توگدا مى ۋجە سەيچاس نە زانيماەمسيا وبمەننىمي (SWAP) وپەراتسيامي س رف؟ ەتو پوزۆوليلو بى نام ساميم ۋستاناۆليۆات تسەنۋ نا نەفت، يدۋششۋيۋ نا ۆنۋترەنني رىنوك؟

- پريچينى ەست. ۆو-پەرۆىح، كاك يا ۋجە گوۆوريل، داجە ەسلي بى مى زاگرۋجالي ناشي نپز تولكو وتەچەستۆەننوي نەفتيۋ، ۆ توم سمىسلە، چتو پولۋچەننۋيۋ پو وبمەنۋ نەفت تاكجە سچيتات وتەچەستۆەننوي، مى بى ۆسە راۆنو يمپورتيروۆالي ۆىسوكووكتانوۆىي بەنزين. ۆو-ۆتورىح، ۆ سلۋچاە نەپوستاۆوك روسسيسكوي نەفتي پوتەري بيۋدجەتا ي ناتسيونالنوگو فوندا سوستاۆيات وكولو 1,5 ملرد. دوللاروۆ سشا ۆ گود. ەتو نەمالو.

پوچەمۋ ۆ نەفتيانوي سترانە دوروجاەت بەنزين ي كۋدا ۋحوديت دوبىۆاەمايا نەفت؟ا ۆ-ترەتيح، ۆوزۆراششاياس ك رەاليام، ۆى نە زابىلي، چتو س 1 يۋليا ەتوگو گودا ۆ رامكاح ەەپ ۋبرانى تاموجەننىە گرانيتسى ي توۆارى سۆوبودنو پەرەمەششايۋتسيا يز روسسي ۆ كازاحستان ي وبراتنو؟ كاك ۆى پرەدستاۆلياەتە سەبە، چتو پو رازنۋيۋ ستورونۋ گرانيتسى تسەنى موگۋت راديكالنو رازليچاتسيا؟ ۆەس بەنزين ۋيدەت تۋدا، گدە ون دوروجە، وسوبەننو يز پريگرانيچنىح رەگيونوۆ. يمەننو ەتو ي پرويسحوديلو نىنەشنيم لەتوم، كوگدا رازرىۆ تسەن ۆ رەسپۋبليكە كازاحستان ي روسسيسكوي فەدەراتسي ستال زناچيتەلەن.

- زاچەم جە مى توگدا ۆستۋپيلي ۆ ەەپ؟

- ەتو كومپلەكسنوە رەشەنيە، كاسايۋششەەسيا ۆسەح سفەر ەكونوميكي، نەلزيا سۋديت و تسەلەسووبرازنوستي ۆستۋپلەنيا ۆ ەەپ پو پليۋسام يلي مينۋسام تولكو ودنوگو سەكتورا، پۋست داجە ستول زناچيتەلنوگو، كاك نەفتەگازوۆىي. حوتيا ي زدەس سۆويا لوگيكا راسشيرەنيا ەكونوميچەسكيح گرانيتس.

مى زاينتەرەسوۆانى ۆ ستابيلنوم ترانزيتە پو ۆىگودنىم تاريفام. س ۆستۋپلەنيەم ۆ ەەپ مى يۋريديچەسكي نا دولگوسروچنوي وسنوۆە زاكرەپيلي پراۆو دليا ناشيح ەكسپورتەروۆ پلاتيت تە جە تاريفى نا ترانسپورتيروۆكۋ، كوتورىە پلاتيات روسسيسكيە ەكسپورتەرى. ا راسستويانيا دو كونەچنىح رىنكوۆ دليا ناشيح توۆاروۆ بولشيە. سووتۆەتستۆەننو پوتەري پري بولشيح تاريفاح موگۋت بىت وچەن زناچيتەلنىمي.

يا داجە نە گوۆوريۋ و ۆوزموجنوستي دوستۋپا ك روسسيسكوي ترۋبوپروۆودنوي سيستەمە كاك تاكوۆوي. پرەدستاۆتە سەبە، چتو بىلو بى، ەسلي بى ۆوزنيكلي پروبلەمى س ترانزيتوم، ا ەتو نە تاك ۋج ي فانتاستيچنو. ترانزيتنىە پروبلەمى ۆوزنيكالي نا پوستسوۆەتسكوم پروسترانستۆە نە راز. ۆسپومنيتە «گازوۆۋيۋ ۆوينۋ» ۋكراينى ي روسسي.

وپيات جە، مى پروداەم ۆ رف 9 ملرد. كۋب. م گازا. ۆ بۋدۋششەم ەتوت وبەم بۋدەت راستي. وسوبەننوست ناشەگو گولۋبوگو توپليۆا ۆ توم، چتو ناش گاز نا 90% پوپۋتنىي. تو ەست ەسلي ۋ ناس پوياۆياتسيا وگرانيچەنيا پو پريەمۋ گازا، تو ۋ ناس - ني منوگو ني مالو - پريوستانوۆيتسيا نەفتەدوبىچا. ا رازمەستيت ەتوت گاز نا ۆنۋترەننەم رىنكە پري ناشيح راسستويانياح ي پلوتنوستي ناسەلەنيا نە تاك-تو پروستو. حوتيا مەرى پو راسشيرەنيۋ ۆنۋترەننەگو رىنكا پرەدپرينيمايۋتسيا. نو ەتو وتدەلنىي رازگوۆور.

تاكيم وبرازوم، رەسپۋبليكا كازاحستان پرەجدە ۆسەگو زاينتەرەسوۆانا ۆ ستابيلنىح دولگوسروچنىح وتنوشەنياح س ناشيمي پارتنەرامي پو ەەپ.

- ي ۆسە جە كاكيە مەرى پرينيماەت پراۆيتەلستۆو س توچكي زرەنيا پونيجەنيا تسەن؟

- دليا ناچالا رازرەشيتە منە پريۆەستي ديناميكۋ سرەدنيح تسەن نا نەفتەپرودۋكتى ۆ رك ي رف.

كاك ۆيديتە، رازنيتسا سۋششەستۆەننايا. چۋدەس نە بىۆاەت، ەتو رەزۋلتات ۋسيلي پراۆيتەلستۆا.

- كاك ەتو پراۆيتەلستۆۋ ۋداەتسيا؟

- ۋ ناس رازنايا اكتسيزنايا پوليتيكا. مى سوزناتەلنو نە وبرەمەنياەم پوترەبيتەلەي گسم ستول ۆىسوكيم ۋروۆنەم اكتسيزوۆ، كاك ۆ رف. تو ەست دوحودى رەسۋرسودەرجاتەلەي ۆ رك ي رف سوپوستاۆيمى، نو يز-زا رازنيتسى اكتسيزوۆ كونەچنومۋ پوترەبيتەليۋ ناشي نەفتەپرودۋكتى دوستايۋتسيا دەشەۆلە. نو زدەس توجە ەست پرەدەلى. چەم ۆىشە رازنيتسا ۆ تسەنە، تەم بولشە ستيمۋلوۆ دليا ۆىۆوزا نەفتەپرودۋكتوۆ يز رك ۆ رف مەلكووپتوۆىمي پارتيامي يز پريگرانيچنىح وبلاستەي.

پوچەمۋ ۆ نەفتيانوي سترانە دوروجاەت بەنزين ي كۋدا ۋحوديت دوبىۆاەمايا نەفت؟

تسەنوۆايا پوليتيكا دولجنا يسكليۋچات سپەكۋلياتيۆنىە سكاچكي، نو ونا دولجنا بىت گيبكوي. التەرناتيۆوي ەتومۋ بۋدەت دەفيتسيت. دۋمايۋ س ناشيم سوتسياليستيچەسكيم پروشلىم، مى حوروشو زناەم ي پومنيم «ەكونوميكۋ دەفيتسيتا».

- حوتيتە سكازات، چتو ۋ ناس نە موجەت بىت دەفيتسيتا؟

- نە حوچۋ. ك سوجالەنيۋ، ەتيم لەتوم نەحۆاتكا بەنزينا يمەلا مەستو ي ۆ وتدەلنىح سلۋچاياح وششۋششاەتسيا دو سيح پور. سيستەمنايا پريچينا: تسەنوۆوي رازرىۆ س رف. دا، پراۆيتەلستۆو ۋۆەليچيۆالو پلانكۋ پرەدەلنىح تسەن، نو ەتوگو نە ۆسەگدا بىلو دوستاتوچنو دليا ستيمۋليروۆانيا يمپورتا. س درۋگوي ستورونى، پراۆيتەلستۆو مونيتوريت ينفلياتسيۋ. مەجدۋ ەتيمي تسەليامي كوريدور دوستاتوچنو ۋزوك.

ەست درۋگايا سيستەمنايا پريچينا. ۆ روسسي س 5 سەنتيابريا 2011 گودا دولجەن بىل ۆستۋپيت ۆ سيلۋ ستاندارت ەۆرو-3. ماركا بەنزينا ي ەكولوگيچەسكي ستاندارت - رازنىە ۆەششي. تەم نە مەنەە ەتو وزناچالو بى، چتو منوگيە نپز روسسي، پرويزۆودياششيە بەنزينى اي-80 ي اي-92, بولشە نە سموگۋت ەگو پرويزۆوديت ي ۆىپۋسكات ۆ وبوروت. ەتو وزناچاەت، چتو ەتوت بەنزين ستانەت پروستو ترۋدنەە كۋپيت. پراۆدا، ۆ سيلۋ نەپروستوي سيتۋاتسي پو توپليۆۋ ۆ ساموي روسسي، پوحوجە، سروك ۆۆەدەنيا ستاندارتا ەۆرو-3 موجەت بىت وتودۆينۋت. ەسلي ەتو پرويزويدەت، مى پولۋچيم تسەنوۆۋيۋ پەرەدىشكۋ. ەسلي نەت، تو تاك جە كاك روسسيسكي پوترەبيتەل بۋدەم پلاتيت بولشۋيۋ تسەنۋ زا بەنزين ستاندارتا ەۆرو-3.

بىلي ي ەست ي درۋگيە پريچينى، كوتورىە ۋسۋگۋبيلي ەتۋ ي بەز توگو نەپروستۋيۋ سيتۋاتسيۋ. ودنا يز نيح ۆسكرىلاس پوسلە پرينياتيا زاكونا «وب وبوروتە نەفتەپرودۋكتوۆ». وبلاستنىە نالوگوۆىە كوميتەتى ۋسموترەلي، چتو تەپەر ۆ سووتۆەتستۆي س نالوگوۆىم كودەكسوم دولجنا بىت يزمەنەنا سيستەما رەگيستراتسي اكتسيزنىح كارتوچەك. ۋرەگۋليروۆانيە ەتوگو ۆوپروسا چەرەز مينيستەرستۆو فينانسوۆ، گەنەرالنۋيۋ پروكۋراتۋرۋ زانيالو دەسياتوك دنەي. نا ۆەس ەتوت پەريود وستانوۆيليس وتگرۋزكي. ا ناگونيات وبەمى پوستاۆوك نەپروستو.

درۋگايا پريچينا - نپز ي رەسۋرسودەرجاتەلي نەنامنوگو، نو سوكراتيلي پرويزۆودستۆو سۆەتلىح نەفتەپرودۋكتوۆ ۆ پولزۋ تەمنىح. يح موتيۆاتسيا پونياتنا - نا ەكسپورت سۆەتلىح نەفتەپرودۋكتوۆ ۆ سترانى، نە ۆحودياششيە ۆ تاموجەننىي سويۋز، ۆۆەدەن زاپرەت، ي ناوبوروت - نا ەكسپورت مازۋتا زاپرەتا نەت. ەتو نە وزناچاەت، چتو نادو ۆۆوديت زاپرەت نا ەكسپورت مازۋتا، ۆرەدا وت تاكوگو رەشەنيا بولشە، چەم پولزى. ۆنۋترەنني رىنوك پوترەبلياەت تولكو 34,4% وت پرويزۆوديموگو مازۋتا. ۆ سلۋچاە ۆۆەدەنيا زاپرەتا نا ەگو ەكسپورت مى پولۋچيم «زاتوۆاركۋ» س نەيزبەجنىم سوكراششەنيەم وبەموۆ پەرەرابوتكي نەفتي. سووتۆەتستۆەننو، بىلي پرينياتى ادمينيستراتيۆنىە مەرى نا كورپوراتيۆنوم ۋروۆنە چەرەز او «كازمۋنايگاز»، تاك كاك او «كازمۋنايگاز» ياۆلياەتسيا اكتسيونەروم ۆسەح ترەح نپز.

- دا، ۆ كونتسە يۋنيا منوگيە زاپراۆوچنىە ستانتسي پوۆىسيلي تسەنى دو ۋروۆنيا زناچيتەلنو ۆىشە پرەدەلنىح؟ رازۆە ەتو نە زاپرەششەنو زاكونوم؟

- تەپەر دا. دەلو ۆ توم، چتو زاكون رك «و گوسۋدارستۆەننوم رەگۋليروۆاني پرويزۆودستۆا ي وبوروتا نەفتەپرودۋكتوۆ» بىل پودپيسان 20 يۋليا 2011 گودا. دو ەتوگو ۆ سووتۆەتستۆي س پورۋچەنيەم پرەزيدەنتا، مى يسپولزوۆالي مەحانيزم، انالوگيچنىي وپيساننومۋ ۆ زاكونە، نو دەيستۆوۆاۆشي نا دوگوۆورنوي وسنوۆە. مينيستەرستۆوم نەفتي ي گازا بىلا سوزدانا رابوچايا گرۋپپا پو ۆوپروسۋ وبەسپەچەنيا ۆنۋترەننەگو رىنكا نەفتەپرودۋكتامي ي مەحانيزمۋ تسەنووبرازوۆانيا نا گسم س ۋچاستيەم پرەدستاۆيتەلەي زاينتەرەسوۆاننىح گوسۋدارستۆەننىح ورگانوۆ، اكيماتوۆ، ا تاكجە وسنوۆنىح پوستاۆششيكوۆ نەفتەپرودۋكتوۆ.

داننايا رابوچايا گرۋپپا، ناچينايا س ناچالا 2010 گودا ي پو ناستوياششەە ۆرەميا، نا ەجەمەسياچنوي وسنوۆە راسسماتريۆالا ۆوپروسى وبەسپەچەنيا پوترەبيتەلەي رەسپۋبليكي وسنوۆنىمي ۆيدامي نەفتەپرودۋكتوۆ ۆ رامكاح پرەدەلنىح تسەن.

مەحانيزم رابوتال، ۆو-پەرۆىح، نا دوگوۆورنوي وسنوۆە، ۆو-ۆتورىح، س ۋچەتوم وپرەدەلەننوگو ادمينيستراتيۆنوگو رەسۋرسا. ەسلي كتو-ليبو نارۋشال ەتي دوگوۆورەننوستي، زاكوننىح رىچاگوۆ ۆوزدەيستۆوۆانيا نا نيح ۋ ناس نە بىلو.

تاكايا سيستەما موجەت رابوتات دو پورى دو ۆرەمەني، پوكا ەكونوميچەسكيە ۋسلوۆيا ۆ تسەلوم پريەمليمى. نو كوگدا ۆ ناچالە لەتا ۆسلەد زا ميروۆىمي سكاكنۋلي تسەنى ۆ روسسي، ناش سەۆەرنىي سوسەد ستال وگرانيچيۆات سۆوي ەكسپورت، ەتو نەمەدلەننو سكازالوس نا ناشەم رىنكە. ۆ ەتيح ۋسلوۆياح منوگيە ۆلادەلتسى ازس رەشيلي نەمەدلەننو ۆوسپولزوۆاتسيا سيتۋاتسيەي. س نەكوتورىم وپوزدانيەم، نو ۆسە جە زاكون پودوسپەل، ي مى پولۋچيلي زاكوننوە پراۆو نا گوسۋدارستۆەننوە رەگۋليروۆانيە تسەن. وپيات جە، پوكا ەششە نە ۆسە پودزاكوننىە اكتى پرينياتى. نو ۆ كوروتكوە ۆرەميا ەتو بۋدەت سدەلانو.

- ۆ چەم، نا ۆاش ۆزگلياد، پرەيمۋششەستۆا ي وسوبەننوستي نوۆوگو زاكونا رك «و گوسۋدارستۆەننوم رەگۋليروۆاني پرويزۆودستۆا ي وبوروتا نەفتەپرودۋكتوۆ»؟

- ۆ دوكۋمەنتە منوگو نوۆەلل، ۆكليۋچايۋششيح، ناپريمەر، رەگلامەنتاتسيۋ چيسلا پوسرەدنيكوۆ، ۋستانوۆلەنيە كۆاليفيكاتسيوننىح ترەبوۆاني پو دوستۋپۋ نا رىنوك وپتوۆوي تورگوۆلي، گوسۋدارستۆەننوە رەگۋليروۆانيە تسەن نا وتدەلنىە ۆيدى نەفتەپرودۋكتوۆ ي منوگوە درۋگوە.

پوچەمۋ ۆ نەفتيانوي سترانە دوروجاەت بەنزين ي كۋدا ۋحوديت دوبىۆاەمايا نەفت؟

سەيچاس، ك سلوۆۋ، ەتوت ۋروۆەن سوستاۆلياەت دليا اي-92/93 - 106 تەنگە، اي-80 - 86 تەنگە ي ديزەلنوە توپليۆو - 90 تەنگە زا ليتر.

نو يا بى حوتەل پرەدوستەرەچ وت زابلۋجدەنيا، چتو راز ۋ ناس ەست زاكون، تو تەپەر مى موجەم پرويزۆولنو ۋستاناۆليۆات تسەنى، كاكيە زاحوتيم. فورمالنو يۋريديچەسكي - دا. نو زاكون رابوتاەت، كوگدا بازيرۋەتسيا نا وبەكتيۆنو دەيستۆۋيۋششيح زاكوناح رىنكا. ۆ ناشيح ۋسلوۆياح نەوبوسنوۆاننو نيزكي پرەدەل تسەنى پريۆەدەت ك وتتوكۋ نەفتەپرودۋكتوۆ ۆ روسسيسكۋيۋ فەدەراتسيۋ يلي بەلارۋس، نو، چتو ەششە ۆاجنەە، سدەلاەت نەۆوزموجنىم يمپورت تەح ۆيدوۆ نەفتەپرودۋكتوۆ، پو كوتورىم مى نە موجەم زاكرىت سۆويۋ پوترەبنوست وتەچەستۆەننوي پرودۋكتسيەي.

- توگدا كاكۋيۋ جە رول ۆىپولنياەت گوسۋدارستۆەننوە رەگۋليروۆانيە تسەنى؟

- ۆ وتسۋتستۆي زاكونا مى بى سەيچاس يمەلي تسەنى، كوتورىە وتدەلنىە ازس ۆىستاۆيلي نا كروتكوسروچنىي پەريود ۆ يۋنە. ناپريمەر، پو اي-92 - 120-131 تەنگە زا ليتر ي ۆىشە. پو ۆسەم رەگيونام مى بى يمەلي ابسوليۋتنو رازنۋيۋ تسەنوۆۋيۋ كارتينۋ، كاك ەتو بىلو دو 2009 گودا، بەزۋدەرجنۋيۋ سپەكۋلياتسيۋ مەلكيح ترەيدەروۆ.

گولوسا ۆ پولزۋ روستا تسەن سو ستورونى ۆلادەلتسەۆ ازس رازدايۋتسيا ي سەيچاس. وني چاستيچنو وبوسنوۆانى. س ودنوي ستورونى، تسەنا Brent نا سەگودنيا پونيزيلاس س 118 دوللاروۆ سشا زا باررەل 13 يۋنيا دو 108 دوللاروۆ سشا زا باررەل 26 اۆگۋستا 2011 گودا، تو ەست وسنوۆاني دليا ۋۆەليچەنيا پرەدەلنىح تسەن نا بەنزين نەت. س درۋگوي، نەوپرەدەلەننوست سروكوۆ ۆۆەدەنيا ۆ روسسي ستاندارتوۆ ەۆرو-3 ليحوراديت رىنوك پرەدلوجەنيا ۆىسوكووكتانوۆوگو بەنزينا، چتو سكازىۆاەتسيا نا ستابيلنوستي ەگو پوستاۆوك ۆ كازاحستان.

تەم نە مەنەە يمەننو زاكون پوموگاەت ۋدەرجيۆات ناش رىنوك ۆ وتنوسيتەلنو كونتروليرۋەموم سوستوياني.

- ۆ ينتەرنەت-پروسترانستۆە چاستو زۆۋچيت ۆوپروس - پوچەمۋ ناشي تسەنى سراۆنيۆايۋت س روسسيەي، ا نە س ساۋدوۆسكوي اراۆيەي ناپريمەر، يلي ۆەنەسۋەلوي؟

- نۋ، ەتو ۋج سوۆسەم يسكۋسستۆەننوە سراۆنەنيە. مى ۆ تاموجەننوم سويۋزە س روسسيەي ي بەلورۋسسيەي، ا نە س كەم-نيبۋد ەششە. ۋ ناس نەت ۆىحودا ك موريۋ. مى وچەن سيلنو زاۆيسيم وت ترانزيتنىح ۆوزموجنوستەي. ي پوتوم نەلزيا نەفتەگازوۆىي سەكتور ۆىرىۆات يز كونتەكستا ۆسەگو سپەكترا ەكونوميچەسكيح ي داجە پوليتيچەسكيح وتنوشەني. نەۆوزموجنو پروۆوديت يزولياتسيونيستكۋيۋ پوليتيكۋ ۆ نەفتەگازوۆوم سەكتورە، ا ۆو ۆسەم وستالنوم بىت وتكرىتىم وبششەستۆوم.

- ك سوجالەنيۋ، چاستو پريحوديتسيا ستالكيۆاتسيا س فاكتامي پروداجي نەكاچەستۆەننوگو توپليۆا. چتو دەلاەتسيا دليا ۋلۋچشەنيا ەتوگو پوكازاتەليا؟

- كوميتەت تەحنيچەسكوگو رەگۋليروۆانيا ي مەترولوگي مينت كاك ۋپولنوموچەننىي ورگان ۆەدەت كونترول زا سوبليۋدەنيەم كاچەستۆا توپليۆا.

پوچەمۋ ۆ نەفتيانوي سترانە دوروجاەت بەنزين ي كۋدا ۋحوديت دوبىۆاەمايا نەفت؟

س 2010 گودا سوگلاسنو تەحنيچەسكومۋ رەگلامەنتۋ ك ۆىبروسام ۆرەدنىح (زاگريازنيايۋششيح) ۆەششەستۆ اۆتوترانسپورتنىح سرەدستۆ نا تەرريتوري رك دەيستۆۋەت ستاندارت ەۆرو-2. پەرەحود نا ەۆرو-5 بۋدەت وسۋششەستۆلەن پو زاۆەرشەنيۋ مودەرنيزاتسي كازاحستانسكيح نپز ك 2015 گودۋ.

ۆ تسەلوم نا ۋروۆنە نپز نەفتەپرودۋكتى، كاك پراۆيلو، سووتۆەتستۆۋيۋت ستاندارتام كاچەستۆا. زدەس ەتو لەگكو پروۆەريت. پروبلەمى ناچينايۋتسيا ۆ نيزوۆىح زۆەنياح. نەحۆاتكا بەنزينا - بلاگوپرياتنايا سرەدا دليا رازليچنوگو رودا ماحيناتسي. بەز ناسىششەنيا رىنكا بوروتسيا س كونترافاكتنوي پرودۋكتسيەي ۆسەگدا سلوجنو. رەشايۋششەە زناچەنيە يمەيۋت تاكجە تسەنوۆىە پارامەترى. پري زناچيتەلنوم رازرىۆە ۆ ۋروۆنە پرەدەلنىح تسەن، سكاجەم، نا اي-80 ي اي-92, نەدوبروسوۆەستنىە رەاليزاتورى پىتايۋتسيا «بودياجيت» نيزكووكتانوۆوە توپليۆو ي پروداۆات ەگو كاك ۆىسوكووكتانوۆوە. تاكيم وبرازوم، ەففەكتيۆنىم ينسترۋمەنتوم بوربى س كونترافاكتوم ياۆلياەتسيا سوچەتانيە ادمينيستراتيۆنوي رابوتى ي تسەنوۆوي پوليتيكي.

- ۆوپروس پوۆىشەنيا تسەن نا گسم تراديتسيوننو ۆولنۋەت سەلحوزپرويزۆوديتەلەي ۆ پورۋ پوسەۆنوي ي ۋبوروچنوي كامپاني. كاكۋيۋ پوددەرجكۋ وكازىۆاەت گوسۋدارستۆو ناشيم سەلحوزپرويزۆوديتەليام؟

- ۆ ادرەس سەلحوزپرويزۆوديتەلەي نا ۆەسەننە-پولەۆىە رابوتى 2011 گودا تسەلەۆىم وبرازوم پوستاۆلەنو 354 تىس. تونن تاك نازىۆاەموگو ۋدەشەۆلەننوگو ديزەلنوگو توپليۆا پري پرەدەلنوي تسەنە 86 تەنگە زا ليتر. مى پودپيسالي مەموراندۋم س رەسۋرسودەرجاتەليامي، اكيماتامي ي مسح، چتو كونەچنايا تسەنا دليا سەلحوزپرويزۆوديتەلەي بۋدەت 68 تەنگە/ليتر. ەتي پوستاۆكي وسۋششەستۆلەنى. انالوگيچنىي مەموراندۋم پودپيسان نا وسەننە-پولەۆىە رابوتى س وبەموم پوستاۆوك 405 تىس.تونن پو تسەنە 78 تەنگە زا ليتر پري پرەدەلنوي تسەنە 90 تەنگە/ليتر. وبيازاتەلستۆا يسپولنيايۋتسيا.

ي راز ۋج مى گوۆوريم و پروگرامماح سپەتسيالنوي پوددەرجكي، نا وسەننە-زيمني وتوپيتەلنىي سەزون س تەمي جە رەسۋرسودەرجاتەليامي پودپيسان مەموراندۋم و پوستاۆكە 380 تىس. تونن مازۋتا س تسەنوي 36 تىس. تەنگە زا توننۋ. مينيمالنايا رىنوچنايا تسەنا سەيچاس 60-70 تىس.تەنگە زا توننۋ. پوستاۆلياەتسيا ەتوت مازۋت دليا كوتەلنىح سوتسيالنىح وبەكتوۆ، تەتس. تسەل - يزبەجات زناچيتەلنوگو روستا تاريفوۆ نا تەپلو ۆ تەح سلۋچاياح، كوگدا توپليۆوم دليا ەگو ۆىرابوتكي سلۋجيت مازۋت.

- كاكوي ۆى ۆيديتە سيتۋاتسيۋ ۆ پەرسپەكتيۆە؟

- سوگلاسنو ۋتۆەرجدەننومۋ پلانۋ، مودەرنيزاتسيا نەفتەپەرەراباتىۆايۋششيح زاۆودوۆ بۋدەت پروۆوديتسيا پوەتاپنو دو 2015 گودا. ونا پوزۆوليت زامەنيت مورالنو ي فيزيچەسكي يزنوشەننوە وبورۋدوۆانيە، ۋۆەليچيت وبەمى پرويزۆودستۆا سۆەتلىح نەفتەپرودۋكتوۆ ي گلۋبينۋ پەرەرابوتكي، ۋلۋچشيت كاچەستۆو بەنزينا ي ديزەلنوگو توپليۆا، ۋمەنشيت ۆرەدنوە ۆوزدەيستۆيە نا وكرۋجايۋششۋيۋ سرەدۋ، دوۆەستي كاچەستۆو نەفتەپرودۋكتوۆ دو ستاندارتوۆ ەۆرو-4, 5.

دوۆەدەنيە موششنوستي زاۆودوۆ پو پەرەرابوتكە نەفتي دو17,5 ملن. تونن نەفتي ۆ گود پوزۆوليت نە تولكو پولنوستيۋ پوكرىت پوترەبنوستي ۆنۋترەننەگو رىنكا، نو ي بەزبولەزنەننو ۋۆەليچيت وبەم ەكسپورتا نەفتەپرودۋكتوۆ. ۆ پەريود پوسلە 2020 گودا پو مەرە روستا ۆنۋترەننەگو پوترەبلەنيا وتراسلەۆوي پروگرامموي رازۆيتيا نەفتەگازوۆوگو سەكتورا پرەدۋسماتريۆاەتسيا سترويتەلستۆو ەششە ودنوگو نپز.

ا س توچكي زرەنيا رەگۋلياتورنوي بازى ۆاجنو ەففەكتيۆنوە ۆزايمودەيستۆيە س ناشيمي پارتنەرامي پو تاموجەننومۋ سويۋزۋ. پرەجدە ۆسەگو س روسسيەي. مى ەنەرگوەكسپورتيرۋيۋششيە سترانى، چتو پوزۆوليت ۆسەگدا ي ەففەكتيۆنو رەشات ۆوپروسى ۆنۋترەننەگو ەنەرگووبەسپەچەنيا.

 

يستوچنيك: سايت گازەتى «كازاحستانسكايا پراۆدا»

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1578
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2272
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3590