بەيسەنبى, 25 ءساۋىر 2024
ءبىرتۋار 6006 5 پىكىر 27 قاراشا, 2019 ساعات 08:02

ازامات كەلبەتى

ازاتتىقتىڭ العاشقى جىلدارىندا ايدىنداعى جەلكەندەي كەۋدەسىن ماقتانىش كەرنەپ، جۇرەگىن ۇكىلى ءۇمىت شاباقتاعان قابىرعالى قازاق جۇرتىنىڭ قۋانىشىندا شەك جوق ەدى. اقىرى عاسىرلار بويعى اڭسار ماقساتىنا جەتتى، ارمان ورىندالدى. تەرەزەسى تەڭ، كەرەگەسى كەڭ تاۋەلسىز مەملەكەت ورناتۋ باقىتىنا يە بولدى. الايدا، ەسى كەتكەن ەسكى جۇيەدەن سونى سوراپقا ءتۇسۋ وڭايعا سوققان جوق. ءبىلىم مەن بىلىك سىنعا تۇسكەن زامانعا كەزىكتى. «بۇلار وسەر مە ەكەن، وشەر مە ەكەن» دەپ انتالاعان، ءبىر بارماعىن ىشكە بۇككەن بوتەن پيعىلدار بوي كوتەردى. سونى اڭعارعان جۇرتىمىز دانىشپان ابايدىڭ: «ءبىرىڭنىڭ ءبىرىڭ سويلە ءسوزىن توسىپ» دەگەن اقىلىنا جۇگىندى. شىلدەي بىتىراماي، قىرانداي قىراعى بولۋعا بەكىندى. اقىر سوڭىندا سول ۇدە قازاقتىڭ باعىن اشتى.

وسى ءبىر الماعايىپ زاماندا ءىس باسىندا جۇرگەن ازاماتتار قاي سالادا دا بەلسەندىلىك تانىتتى. بەل شەشىپ، بىلەك سىبانىپ ىسكە كىرىستى، جاس مەملەكەتتىڭ ىرگەتاسىن قالاستى. ونىڭ قابىرعاسىنىڭ بەرىك، عۇمىرىن باياندى ەتۋ جولىندا ايانباي تەر توگىستى. بۇل كەزەڭ – تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزگەن قازاقتىڭ كوڭىلى شالقىعان، رۋحى اسپاندا شالىقتاعان اس تا توك قۋانىشقا تولى جىلدارى ەدى.

سول تۇستا بۇتكىل ۇيىمداستىرۋشىلىق جۇمىستى ۇيلەستىرۋ ءىسى – جاڭادان قۇرىلعان قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى مەن مينيسترلەر كابينەتى اپپاراتىنا جۇكتەلدى. اي ساناپ دەمەسەك تە، اپتا ساناپ اپپارات جەتەلى جىگىتتەرمەن، قايسار مىنەز قىزدارمەن تولىعىپ جاتتى. سونىڭ ءبىر دالەلىندەي، ينتەللەكتۋال، عالىم مارات ءتاجين اپپاراتقا قىزمەتكە كەلدى. ءبىز دە سول ورتادا ەدىك. ول كەزدە پرەزيدەنت پەن ۇكىمەت اپپاراتى بولىنە قويماعان شاق.

العاشىندا مارات مۇحانبەتقازىۇلى اپپاراتتىڭ ىشكى ساياسات ءبولىمى مەڭگەرۋشىسىنىڭ ورىنباسارى، ارتىنان سول ءبولىمنىڭ مەڭگەرۋشىسى، پرەزيدەنت اپپاراتى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى جانە اقپاراتتىق تالداۋ ورتالىعىنىڭ جەتەكشىسى بولدى.

ءوز باسىم مارات مۇحانبەتقازىۇلىمەن ىشكى ساياسات ءبولىمىنىڭ باستىعى بولعاندا جاقىن ارالاستىم. جالپى جاڭا باستىقتىڭ مىنەزىنەن دە، ءجۇرىس-تۇرىسىنان دا تەكتىلىك، دەگدارلىق اڭعارىلىپ تۇراتىن. ونىڭ بىرەۋدى ماقتاعانىن دا، ماقتانعانىن دا كورگەن ەمەسپىز. ەستىگەن دە ەمەسپىز. كەلگەن بەتتەن ول ءوزىنىڭ ىسكەرلىگى مەن ىسمەرلىگىنە ءتانتى ەتتى، كوپتىڭ نازارىنا ىلىكتى. جۇمىسقا تياناقتى، ءسوزى سالماقتى، كەسەك تىرلىكتەرگە عانا ءمان بەرىپ، ۇساق-تۇيەككە كوڭىل اۋدارا بەرمەيدى ەكەن. ەلدىك ىسكە كەلگەندە الەمدىك ۇلگىلەردى مىسالعا كەلتىرەدى، العا تارتادى. كەسەك ويلاپ، كەڭىنەن تولعايدى، ارتى مەن الدىنا بويلاپ – ءار نارسەنىڭ استارىن اڭداپ، زەردەلەپ وتىرادى. قانداي تاقىرىپتىڭ بولسا دا عىلىمي نەگىزىنە ءمان بەرەدى، سارالايدى، سالماقتايدى. جاڭا باستىق ءبىزدى قاتاڭ تارتىپكە سالدى. حاتتارعا قول قويدىراتىن ۋاقىتقا دەيىن كەستەگە ەنگىزدى. ءسويتىپ، ءبولىم جۇمىسىنا عىلىمي جۇيە ەندى. بۇل وزگەرىستەر مارات مۇحانبەتقازىۇلىنىڭ ءبىلىم دەڭگەيىنىڭ بيىك، كوزقاراس كوكجيەگىنىڭ كەڭ ەكەنىن ايعاقتاپ تۇراتىن.

ءبىلىم دەگەننەن شىعادى، مارات مۇحانبەتقازىۇلى تاۋەلسىزدىككە دەيىن ەلىمىزدەگى ىرگەلى ەكونوميكالىق ءبىلىم ورداسى الماتى حالىق شارۋاشىلىعى ينيستيتۋتىن ءتامامداپ، قازىرگى ءال-فارابي اتىنداعى مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتتىڭ اسپيرانتۋراسىن بىتىرەدى. سوڭىنان فيلوسوفيا عىلىمدارىنىڭ

كانديداتتىعىن قورعايدى. ودان كەيىنگى جەردە الەمدىك دەڭگەيدەگى الەۋمەتتىك سالا بويىنشا عىلىمي ىزدەنىستەرىن جان-جاقتى زەردەلەي كەلىپ، ەلىمىزدەگى وقىمىستىلار اراسىندا العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ، الەۋمەتتانۋ عىلىمدارىنىڭ دوكتورى اتانادى. بۇل ءسوزسىز ونىڭ قارىم-قابلەتىنىڭ جان جاقتى، ءبىلىمىنىڭ مىقتى، بىلىگىنىڭ بەرەن ەكەنىن دايەكتەگەن مىسال ەدى.

ءبىر جولى القالى جيىن ءوتىپ، ەل دامۋىنىڭ جايى قوزعالىپ، تۇرالاعان تۇس، ىلگەرى باسقان ءىس ءسوز بولدى. ەلباسىنىڭ العا قويعان مىندەتتەرىنەن تۋىندايتىن تاپسىرمالار بويىنشا نەگىزگى باياندامانى مارات ءتاجين جاسادى. جان-جاقتى بارلاپ، كەڭىنەن تولعاعان بايانداماسىندا جاس عالىمنىڭ ازاماتتىق بولمىسى ايقىن اڭعارىلدى. جاڭا زاماننىڭ الەمدىك ەكونوميكاسى مەن ساياساتىن، ونى ءوز ەلىمىزدەگى نارىقتىق دامۋعا ۇشتاستىرۋ جولىنداعى ويلارى ورامدى شىقتى.

جيىننان قاتار شىعىپ كەلە جاتقانىمىزدا، تۋريزم، دەنە تاربيەسى جانە سپورت ءمينيسترى، بۋرىل شاشتى قاراتاي تۇرىسوۆ اعامىز تاڭعالعانداي باس شايقاي بەرگەن. «قارەكە، نە بولدى» دەگەن سۇراعىمىزعا: «اپىرماي، سەندەردىڭ مىنا جىگىتتەرىڭ تىم تەرەڭ ەكەن، تەگەۋرىندى ەكەن! ءتۇبى الىسقا سامعايتىن ازامات!» - دەپ، مارات مۇحانبەتقازىۇلىعا اعالىق ىقىلاسىن سەزدىرىپ، شىن ءسۇيسىنىس بىلدىرگەن.

راسىندا، ول كەزدە بايتاق جەردى مەكەن ەتكەن جۇرتىمىزدى قيىندىق قىسپاعىنان شىعارۋ جولىنداعى تۇڭعىش پرەزيدەنتتىڭ جول-جوباسىن جەلىككەن ساياساتتىڭ جەتەگىندە جىبەرمەي، حالىقتى ەرتەڭىنە سەندىرە وتىرىپ، ءۇمىتىن وياتۋ جولىنداعى يگىلىكتى جۇمىستار مارات تاجيندەي مارقاسقا جىگىتتەرگە جۇكتەلگەن ەدى. سول جۇكتى جولدا قالدىرماي، بارار جەرىنە جەتكىزگەن ازاماتتاردىڭ ۇلگى ىستەرى بىرتە-بىرتە تاريحقا اينالا باستادى.

مەنىڭ ءبىر بايقاعانىم – مارات مۇحانبەتقازىۇلى ۇرانشىلدىقتى، جالپىلداعان جالاڭ پياردى جانى سۇيمەيتىندىگى. ادەتتە ۇرانشىلدىقتىڭ سوڭى ناۋقانشىلدىققا اكەلىپ سوعاتىنىن قىزمەتكەرلەرىنە ەسكەرتىپ وتىراتىن. ۇرانداماي-اق، ايعايلاماي-اق ەلدىك ىستەردى اقىل بەزبەنىنە سالىپ ناقتى شەشۋگە تىرىساتىن، ءۇنسىز عانا پاراسات پايىمىمەن اتقارىپ شىعاتىن.

ءتاجيننىڭ بۇل مىنەزى - دالا قىرانىنداي الىستى بولجايتىن ستراتەگ تۇلعالارعا عانا ءتان قاسيەتتى اڭعارتاتىن.

قاي جۇمىستا دا ىسىلعان ىسكەرلىگىمەن تانىلعان مارات ءتاجيننىڭ سودان كەيىنگى ەڭبەك جولى بيىكتەي بەرگەن... پرەزيدەنتتىڭ مەملەكەتتىك كەڭەسشىسى، پرەزيدەنت اكىمشىلىگى جەتەكشىسىنىڭ ورىنباسارى، پرەزيدەنت اكىمشىلىگى تالداۋ جانە ستراتەگيالىق زەرتتەۋلەر ورتالىعىنىڭ جەتەكشىسى، پرەزيدەنتتىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك ماسەلەلەر جونىندەگى كومەكشىسى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ حاتشىسى، سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەس جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميسسيانىڭ توراعاسى قىزمەتتەرىن اتقاردى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىن باسقاردى. ءبىرشاما جىل قازاقستان رەسپۋبليكاسى سىرتقى ىستەر ءمينيسترى بولدى. ال، 2009-2014 جىلدارى ارالىعىندا پرەزيدەنتتىڭ كومەكشىسى، قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ حاتشىسى، ودان سوڭ قازاقستاننىڭ رەسەيدەگى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى بولدى. 2017 جىلدان - پرەزيدەنت اكىمشىلىگى جەتەكشىسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى، مەملەكەتتىك حاتشى قىزمەتتەرىن اتقاردى.

مارات ءتاجيننىڭ 1992 جىلدان 2019 جىلعا دەيىنگى مەملەكەتتىك قىزمەتتە ءجۇرىپ ەلدىگىمىزدىڭ قالىپتاسۋىنا، ەگەمەندىگىمىزدىڭ بەكۋىنە قوسقان ۇلەسى ۇشان-

تەڭىز. ءسوز رەتىندە بىردەن ايتايىن، كوشباسشىمىز نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ سىندارلى ساياساتىن مۇلتىكسىز ورىنداۋ ىسىندە، ىشكى بىرلىگىمىزبەن قاتار، الەمدىك قاۋىمداستىققا كىرىگۋ، بيلىك پەن زيالى قاۋىم اراسىندا دانەكەر بولۋ، قازاق ديپلوماتياسىنىڭ بەكەمدىگى، ارىپتەس مەملەكەتتەر مەن ستراتەگيالىق تەرەڭ تامىرلاستىقتى جالعاي وتىرىپ، دوستىق قارىم-قاتىناستى نىعايتۋ، وزگە دە جۇمىستاردىڭ التىن ارقاۋىنا مارات ءتاجيننىڭ وزىندىك قوسقان ۇلەسى مول، قولتاڭباسى ايقىن. ءتىپتى ەلباسىنىڭ ەلدىك جولىنداعى اينىماس سەرىگى، ساليقالى ساربازى بولدى دەۋىمىزگە - دايەگىمىز جەتىپ ارتىلادى. وعان جوعارىدا كەلتىرگەن قىزمەت باسپالداقتارى مىسال بولا الادى.

وتاندىق الەۋمەتتانۋ عىلىمىنىڭ ءىزاشارىندا مارات مۇحانبەتقازىۇلى تۇر دەسەك، ارتىق ايتقاندىق ەمەس شىعار. ول ۋنيۆەرسيتەت وقىتۋشىلىعىنان مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى، اكادەميك دارەجەسىنە كوتەرىلگەن تۇعىرى مىقتى تۇلعاعا اينالعان ازامات. قاتارىمىزدا جۇرگەن وسىنداي ازاماتتىڭ ازاماتتىعىن كورە ءبىلۋ، جەتىستىگىنە قۋانىپ، شىققان بيىگىنە «بارەكەلدى» دەپ تىلەكتەستىك ءبىلدىرۋ - قايسىمىزعا دا كىسىلىك پارىز دەگەن ويدامىن.

نەگىزىندە، «ستراتەگ» دەگەن ءسوزدى ەكىنىڭ بىرىنە تەلي المايسىڭ. بۇل ءار ادامنىڭ الىستى بولجار بولمىسىنا قاراي، وي الەمىنىڭ كەڭدىگىنە، بايلامى مەن پايىم تۇڭعيىعىنا وراي ايتىلسا كەرەك. ونداي جاندار ءتورت قۇبىلانى تۇگەندەي الاتىن، ارى مەن بارىن ۇلت ەرتەڭىنە باعىتتايتىن ازاماتتار دەپ بىلەمىن. سونداي ادامدار عانا ۇرپاق بولاشاعىنا، ونىڭ رۋحاني قۇندىلىعىنا، ءتىل مايەگىنە، تاريح تاعلىمىنا بوي ۇرىپ، جات اعىمداردىڭ تىمىسكى تىرلىگىنە اقىلىمەن، ايبىنىمەن تويتارىس بەرىپ وتىرماق.

تاۋەلسىزدىك جىلدارى تۇڭعىش پرەزيدەنتىمىز مەملەكەت دامۋىنىڭ سان سالاداعى باعىت-باعدارىن بەلگىلەگەنى ايان. ول باعدارلاردىڭ جۇيەلى ىسكە اسۋى مارات ءتاجين سەكىلدى ازاماتتارعا جۇكتەلدى. سول باعدارلاردىڭ قاتارىندا ەلباسىنىڭ «تاريح تولقىنىندا»، «مادەني مۇرا»، «عىلىم قازىنا»، كەيىنگى جىلدارعى «رۋحاني جاڭعىرۋ»، باسقا دا ەلدىك ءىس-شارالار بار-دى. ال، العاش رەت قازاق تىلىنە اۋدارىلعان، الەمدىك دەڭگەيدەگى ىرگەلى ەڭبەكتەر سانالاتىن «100 كىتاپتىڭ» ءتىزىمىن تۇزگەن دە مارات مۇحانبەتقازىۇلى ەكەنى ءمالىم.

قىسقاسى، مەملەكەتىمىزدىڭ مادەني-رۋحاني ومىرىندەگى ءبازبىر تاعدىرشەشتى باعدارلامالاردىڭ يدەياسىن ۇسىنعان ءتاجين ەكەنىن ءبىز جاقسى بىلەمىز.

2013 جىلى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ «ءبىز ۇلتتىڭ تاريحي ساناسىن قالىپتاستىرۋ جۇمىسىن جالعاستىرۋىمىز كەرەك»، دەگەن ويىنان ءوربىتىپ، مارات ءتاجين مەملەكەتتىك حاتشى لاۋازىمىندا جۇرگەندە ۇلتتىق تاريحتى زەردەلەۋ جونىندەگى ۆەدومستۆوارالىق جۇمىس توبىنىڭ قىزمەتىنە ءوزى باسشىلىق جاسادى. وسى جىلدارى ءتاجيننىڭ «ناعىز ۇلتتىق قادىر-قاسيەت – ناعىز ۇلتتىق تاريحتان باستالادى» دەگەن تاماشا ءسوزى زيالى قاۋىمنىڭ ءالى ەسىندە.

سول جىلدارى تاريحشىلار باس قوسقان ايگىلى جيىندا مارات مۇحانبەتقازىۇلى تاريحشىلاردىڭ ادىستەمەلىك جانە تىلدىك جاعىنان وزگەرۋ قاجەتتىگىن قاداپ ايتقان ەدى. الدا تۇرعان مىندەتتەردىڭ قاتارىندا جيناقتالعان تاريحي قۇندىلىقتارعا سەرگەك قاراۋ، ۇلتتىق ادەت-عۇرىپتاردى زەرتتەۋ، تاريحقا قاتىستى عىلىم سالالارىن جۇيەلەۋمەن قاتار ونى ۇلت تاريحىنا بەت بۇرعىزۋ

كەرەكتىگىن قوزعادى. بۇعان قوسا، «ۇلتتىق تاريح قوعامدىق عىلىمداردىڭ اراسىندا ورتالىق بۋىنعا اينالۋى ءتيىس. ءبىز ساپالىق جاڭا دەڭگەيدە قازاقستان تاريحىنىڭ ورتاق تۇجىرىمداماسىن جاساپ شىعۋعا ءتيىسپىز. ول تۇجىرىمداما بۇكىل الەمدىك تاريحپەن تىعىز بايلانىستا بولۋعا، قازاقستاننىڭ اسا اۋقىمدى تاريحي ۇدەرىستەردەگى، ولاردىڭ ءوزارا بايلانىسى مەن عىلىمي كەزەڭدەنۋ جۇيەسىندەگى ورنىن انىق كورسەتۋگە ءتيىس. قازاقستان تۋرالى بىزدەگى جانە شەت ەلدەردەگى تاريحي ماتەريالداردىڭ بارشاسىن جيناۋعا، جۇيەلەۋگە جانە جىكتەۋگە باسا كوڭىل ءبولۋ وتە ماڭىزدى»، دەپ اتاپ كورسەتتى. تاريحشىلار قاۋىمى ورتازيالىق نومادتىق وركەنيەتتى زەرتتەۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن ەسكەرە وتىرىپ، قازاق ەتنوسىنىڭ ارحەولوگياسىن، انتروپولوگياسىن، ەتنوگرافياسىن، فولكلورىن، مادەنيەتى مەن ءداستۇرىن زەرتتەۋگە كۇش سالىپ، قازاقتاردىڭ نومادتىق وركەنيەتىن زەرتتەۋ سالاسىندا عىلىمي جانە عىلىمي-قولدانبالى زەرتتەۋلەر باعدارلاماسىن دايىنداۋ، تىڭ تۇرپاتتاعى تاريح وقۋلىقتارىن جازۋ كەرەكتىگىن دە العا تارتتى.

بۇل جيىن - زيالى قاۋىمدى ءدۇر سىلكىندىرگەن، تاريحشىلاردى ءبىر سەرپىلتكەن ماڭىزدى جيىن بولعانى ءبارىمىزدىڭ ەسىمىزدە.

«ۇلتتىق تاريحقا قىزىعۋشىلىق نەمەسە نەمقۇرايلىلىق – حالىق مادەنيەتىنىڭ ايقىن جانە ناقتى ولشەمى. ءوزىنىڭ وتكەنىن ۇمىتقان قوعامدى بولاشاق تا ۇمىتادى. بەينەلەرى بەيبەرەكەت اۋىسىپ جاتقان مىنا اسا اۋقىمدى ءارى ۇشقىر الەمدەگى ەڭ ماڭىزدى قۇبىلناما مەن اداستىرماس باعىت-باعدار – ءوزىڭنىڭ اتا-باباڭنىڭ كىمدەر بولعانىن، مىناۋ تاريح تولقىنىندا ءوزىمىزدىڭ كىم ەكەنىمىزدى ءبىلۋ جانە ۇمىتپاۋ» دەگەن ءتاجيننىڭ تۇجىرىمى بۇگىندە دە وزەكتى.

مارات مۇحانبەتقازىۇلى سان سالالى قىزمەتتە جۇرگەندە ازات ەلدىڭ كەم تۇسىن تولتىرىپ، جوعىن تۇگەندەپ، بارىن باعالاۋدا، ازاماتتاردى ارداقتاۋدا ۇدايى سەرگەكتىك كورسەتۋمەن كەلەدى. اسىرەسە ىسىمەن ۇلگى، ونەرىمەن ونەگە، عىلىم مەن ەڭبەكتەگى جەتىستىكتەرىمەن تانىلعان ساڭلاق جاستارعا ارنالعان «قازاقستاننىڭ 100 جاڭا ەسىمى» جوباسىنىڭ دا جولىن اشقان ءبىزدىڭ كەيىپكەر بولاتىن.

سىرتقى ىستەر ءمينيسترى بولىپ تۇرعان كەزىندە تاجينگە قايراتكەر ديپلومات سايلاۋ باتىرشاۇلىنىڭ قازاق ءتىلىنىڭ بەدەلىن ءوز ەلىمىزدە عانا كوتەرىپ قويماي، وزگە جۇرتتارعا دا تانىتۋ ماقساتىندا - الدەبىر وقىس جاعدايلارعا سەبەپكەر مەملەكەتتەرگە دەر كەزىندە تاپسىرىلاتىن نوتا قازاق تىلىندە بولۋ كەرەكتىگىن ۇسىنعانى بار. مينيستر ءتاجين بۇل ۇسىنىستى بىردەن قولداپ اكەتتى. ءتىپتى مينيسترلىكتەگى بارلىق جينالىستاردى قازاقشا وتكىزىپ، باياندامالاردى مەملەكەتتىك تىلدە جاساۋ جونىندە دايەكتى جۇمىس جۇرگىزگەنىنە ءبىز ءوزىمىز دە كۋا بولعانبىز. ارينە، وزگە مەملەكەتتەرگە جىبەرىلەتىن رەسمي قۇجاتتاردىڭ قازاق تىلىندە بولۋى - كەيبىر مەملەكەتتەردىڭ قارسىلىعىنا دا ۇشىرادى. ءتىپتى سونىڭ سالدارىنان ۇسىنىمدارىمىز اياعىنا جەتپەي قالعان جاعدايلار دا بوپتى. ايتسە دە قازاق ءتىلى تۇعىرىنا مىقتاپ قوناتىندىعىنا، بۇل باستامانىڭ ءتۇپتىڭ تۇبىندە جۇزەگە اساتىنىنا سەنىم بار. ونىڭ باستاۋ بۇلاعىندا مارات ءتاجينننىڭ تۇرعانىن كەلەر ۇرپاق ءبىلىپ جۇرگەنى ءلازىم.

حالىق كوزى قىراعى، الدىڭداعى اينا سەكىلدى، ارتىق-كەمىڭدى – ءبارىن دە كورىپ ءبىلىپ وتىرادى. ءبىز بىلەتىن اراداعى وتىز جىلعا تاياۋ ۋاقىت ىشىندە مارات مۇحانبەتقازىۇلى تۋرالى كول كوسىر ءسوزدى، ماراپات ماقتاۋدى ءالى كۇنگە ەستي قويماپپىز. بۇل ءبىزدىڭ كەيىپكەرىمىزدىڭ «ۇلىق بولساڭ – كىشىك بولعا» تابان

تىرەگەندىگىنەن شىعار. بولماسا مارات ءتاجيننىڭ ءبىتىم بولمىسى، قوعام دامۋىنداعى قىزمەتى، شىققان بيىگى، جەتكەن جەتىستىگى، قايراتكەرلىك قادامدارى جايلى ءوزى كوشىن باستاعان الەۋمەتتانۋشى عالىمدار، زامانداستارى جازبايىن دەدى دەيسىڭ بە. ۇسىنىستار بولعان دا شىعار. بىراق، كەيىپكەرىمىزدىڭ تابيعاتىنداعى ادامي اسىل قاسيەتى، قاراپايىمدىلىعى وندايعا كونە قويماعان سەكىلدى. ءبىز بۇل جاعدايدى ءتاجيننىڭ ىشكى مادەنيەتىنىڭ بيىكتىگى، رۋحاني جاعىنان كەمەلىنە جەتكەندىگىنىڭ جارقىن كورىنىسى دەپ قابىلدادىق.

تۇڭعىش پرەزيدەنتىمىزدىڭ ءبىر ادەمى ءسوزى بار، ول: «بيلىك دەگەنىمىز - بۇل ەڭ الدىمەن جاۋاپكەرشىلىك»، دەپ كەلەدى. راس، جاۋاپكەرشىلىكتەن ارتىق نە بار! ونى سەزىنگەن ازاماتتاردىڭ ابرويى بيىك، بەدەلى زور. ولاردىڭ الدىڭعى قاتارىندا مارات تاجيندەي قارىمدى قازاق تۇرعانى ايداي شىندىق. جاستارعا ءتاجين الەمىنەن الار ءتالىم دە، تاعلىم دا مولىنان.

ەندىگى جەردە بۇل ءۇردىس پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ ۇستانىمى، ياعني ءۇش قاناتتى قاعيدا: ساباقتاستىققا، ادىلدىككە، ەلدىڭ دامۋى مەن العا باسۋىنا ۇشتاسا بەرەتىنى كوڭىلگە قۋانىش ۇيالاتادى. ول ءۇشىن «تاريحتىڭ بارلىق كەزەڭىندە داۋدان دا، جاۋدان دا قازاق ۇتىلسا، تەك بىرلىك پەن تاتۋلىقتىڭ ازدىعىنان ۇتىلادى» (ن. نازارباەۆ) دەگەن قاعيدانى تەمىرقازىق ەتىپ ۇستاساق ۇتىلماسپىز. بۇل ۇستانىم ازاماتتىق قوعامعا دا، سول قوعامنىڭ ازاماتىنا دا سىن بولماق. بۇنداي سىننان ءتورت اياعىن تەڭ باسقان تۇلپارداي سۇرىنبەي وتكەن ازامات مارات مۇحانبەتقازىۇلى ءتاجين دەپ بىلەمىن.

الىبەك اسقاروۆ,

جازۋشى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرە

Abai.kz

5 پىكىر