Жұма, 19 Сәуір 2024
Әдебиет 10077 0 пікір 5 Қаңтар, 2015 сағат 12:51

ЕР ЕҢКЕЙСЕ ЕҢКЕЙЕДІ ЖАЛҒЫЗ-АҚ

 

 

Қабат-қабат бұлт төнсе де басыңа,

Қабағыңды шытпа, жігіт, жасыма!

Біз шегінсек,

Біз жеңілсек,

Біздерді

Байқап тұрып,

Не істемекші жас ұлан?!

От ішінде,

Өрт ішінде күйгенде,

Басыңды име,

Тізе бүкпе,

Именбе!

Ер еңкейсе еңкейеді

Жалғыз-ақ

Туған жердің топырағын сүйгенде!

 

***

 

Дұшпанға мені балама,

Мұқату іздеп сезімнен.

Адам боп туу – анадан,

Айуан боп кету – өзіңнен.

 

МАХАББАТ-ҒАШЫҚТЫҚ ПЕРНЕСІ

 

Өзіңсің – басыма құт, қосыма құт,

Өзіңсің – жасыл уақыт, асыл уақыт,

Сапарда жүргенімде сарғайып мен,

Сағынып күте берсең, осы – Бақыт!

 

Кім демей, аталғанда досым аты,

Отырсаң ақылыма қосып ақыл...

Бір қора жолдас ертіп келгенімде

Қарсы алсаң күлімсіреп, осы – Бақыт!

 

Біреулер жүр ғой сырттан досын атып.

Қорықпа, күдіктенбе шошыма түк.

Мен жайлы айтылған бір қаңқу сөзге

Сенбесең, иланбасаң, осы – Бақыт!

 

Жарқырап, жалт-жұлт етіп жасын атып,

Жасыннан кейін бірақ басым қатып,

Мас болып келген күні бір сөз айтпай,

Ертесіне ұмытып кетсең, осы – бақыт!

 

МҰРАТ-МҮДДЕ ПЕРНЕСІ

 

Қай жерде де бір өлім,

Қаймықпадым дәуден де.

Бүкіл жұрттың жүрегі

Мына менің кеудемде.

 

Бітпей қалған ел үшін

Бала күнгі ойным да.

Бүкіл халық борышы

Мына менің мойнымда.

 

Адамды адам жылатып

Жатса жердің шетінде,

Ұят!

Бүкіл ұятың

Мына менің бетімде!

БЕЙНЕТ-ЗЕЙНЕТ ПЕРНЕСІ

 

Жігітке жиырма деп қараған кім?

Жігіт емес бәрі шаш тарағанның.

Туған күні тумайды ер,

Туады ол

Тұңғыш рет жұмысқа жараған күн.

 

Бір ұғудай ұғып-ақ алғам мұны,

Артық шығар марғаудан малдың құны.

Өлген күні өлмейді ер,

Өледі ол

Қолынан іс келмей бір қалған күні.

**

 

Қызықтан,

Құмар-сайраннан,

Қолыңнан келсе,

Тартынба!

Жұртпенен бірге жайраңда,

Жұртпенен бірге жарқылда.

 

Біреулер ішер тамсанып,

Ішпесең ішпе, сүймесең.

Жұртпенен бірге ән салып,

Жұртпенен бірге биле сен!

 

Дулатып тойды тамада,

Болмайды, жігіт, бұл айып.

Ойлай да білген адамға

Тойлай да білген лайық!

ӨЛЕҢ-ӨНЕР ПЕРНЕСІ

 

Сыпырылсын жалған күлкі, маскалар!

Семсер ажал масканы емес,

Басты алар!

Ертең мынау көк теректер түбінде

Біз болмаймыз,

Табысады басқалар.

 

Кемеңгерлер,

Жайсаңдар мен қасқалар

Күні жетіп,

Топырағын жастанар

Ертең мынау дастарханның басында

Біз болмаймыз,

Отырады басқалар.

 

Ешкім де жоқ құқайыңнан жасқанар,

Кеудеңді сен қаға берме,

Масқара!

Ертең мынау өлең-жырдың басында

Біз болмаймыз,

Бағалайды басқалар!

***

 

Күрестен түк өнбес,

Қауқарыңды біліп бақ.

Күлкі болғың келмесе,

Өзіңе өзің күліп бақ.

 

Әділ десең, жөн десең,

Айтқан жерде тұрып бақ.

Таяқ жегің келмесе,

Өзіңді өзің ұрып бақ!

 

Көрсе мініп шебердің

Кетеді жұрт шошып бір.

Ордасына өнердің аяғыңды шешіп кір.

ӨМІР-ҒҰМЫР ПЕРНЕСІ

 

Алдап-сулап,

Абайсызда жылыстар

Айла-уақытқа кейде адамның жыны ұстар.

Бір нәрсеге жіпсіз сені байлайды

Желісі бар

Жемісі жоқ жұмыстар.

 

Жер соқтырып жүргенменен түлкілер,

Жиналмайды өкпе-наздың бұлтын ер.

Ұмыттырып уақыт барын,

Үй барын,

Кетеді алып кейде күміс күлкілер.

 

Домбыра

 

Екі ішектің бірін қатты, бірін сәл-пәл кем бұра.

Нағыз қазақ – қазақ емес,

Нағыз қазақ – Домбыра!

 

Білгің келсе біздің жайды, содан сұра тек қана:

Одан асқан жоқ шежіре, одан асқан жоқ дана.

 

Ақиқатты айтқандардың бәрі осылай сорласын

Деп бір хаһан шанағына құйған оның қорғасын.

 

Жалған сөйлеп көрген емес соның өзінде:

Аппақ жалын күйдің жанын жалап жатқан кезінде.

Студент

 

Басталмаған қаланың дастаны әлі

Бірінші жыл дала деп жас тамады.

Бірінші жыл ауылы естен кетпей,

Бесінші жыл қимайды астананы.

 

О жастық-ай, алмайтын өлмей тыным,

Ойын-тойсыз, өмірге көнбейтұғын.

Биге барса баратын бір топ болып,

Жалғыз жүру дегенді білмейтұғын.

 

Ғашық болсаң түн пана, терек пана,

Сұлу демі – дем емес – шарапхана.

Қызға барсаң кигенің – өзгенікі,

Өзіңдікі – жалғыз-ақ жүрек қана!

 

Өмір! Өмір! –

Деп жастық ұрандай ма,

Кекіректі кернейді бір ән  майда.

Бір жігітке он қонақ мейрам күні,

Он жігітке бір билет трамвайда.

 

Алматымыз жастықтың бағы іспеттес,

Қаншама гүл сол баққа қоныс тепті.

Бір жігіттің ойында он арманнан,

Он жігітке жалғыз-ақ конспекті.

 

Тауысса да ақыры нандық пұлды,

Тартпай қойған серілік, сәндік кімді!

Түніменен дуылдап,

Келесі күн

Отырғаны сабақта қалғып-мүлгіп.

 

Керемет қой,

Қызық қой сезім деген,

Көктемде кім үйден безінбеген!

Он ай бойы масайрап ойнағандар

Емтиханда отыз күн көз ілмеген.

 

Содан кейін әлгіні ащысынбай,

Жұтып-жұтып жіберіп тұщы судай,

Туған жерге ұзатып тұрғандары

Бірін-бірі

Бір елдің басшысындай!

 

Abai.kz

0 пікір