Júma, 29 Nauryz 2024
46 - sóz 5789 5 pikir 20 Qyrkýiek, 2019 saghat 11:23

Eki basshynyng qala atyn auystyru, sóz audarudan basqa júmystary joq pa?!

Asa qadirli týk týsinbeytinder!
"Repatriant" degen termin bar. Maghynasy - "tarihy otanyna oralushy" degen. Tarihy otanyna qaytyp oralghan grekterdi, nemisterdi, orystardy, evreylerdi sol elder qalay ataydy, osy halyqaralyq termindi qalay qoldanady - men bilmeymin.

Al qazaqtar 1997 jylghy "Kóshi-qon turaly zanda" osy termindi (Repatriant) "oralman" dep qazaqshalady. Qazaqstangha (tarihy otanyna) oralghan qazaq QR azamaty atanyp, tólqújatyn alghansha ghana "oralman" (repatriant) bolady. Qalay QR azamaty bolyp, qolyna kók tólqújat tiyedi - birden "oralman" statusynan airylyp, kәdimgi qazaqstandyq qazaqtyng birine ainalyp shygha keledi. Ras, sonau 1958 jyly-aq elge kelgen Qabdesh Júmadilovting ózin әli kýnge "qytay" deuden tyiylmaytyndar osydan bir jyl (bes jyl, on jyl, jiyrma jyl) búryn kelip, әldeqashan QR azamaty bolghandardy әli de "oralman" dey berui mýmkin (kimning auzyna qaqpaq bola alamyz?). Biraq "oralman" (repatriant) mәrtebesining shynayy mәni osy ghana, yaghny uaqytsha status. Tilimizge sinisti bop, kóz ýirenip, qúlaq qalyptasyp qalghan sóz.

Al eger "Oralman" degen sóz únamasa, sol bayaghy Repatriantty qaytaryp alynyzdar! Óitkeni "bauyrlas" ta, "qandas" ta "Tarihy otanyna oralushy" degen mәndegi terminning jýgin kótere almaydy. Uaqytsha status bola almaydy. "Bauyrlas" - jalpylama úghym: bauyrlas halyq ta kóp, bauyrlas qalalar da bar. "Qandas" ta sol - shetten kelgen qazaq qandas ta, osy QR-da tuyp-óskender qandas emes pe sonda? Onyng ýstine "repatriantty" "Qandas" dep alsaq, tarihy otanyna kóship kelushi qazaq tek QR azamattyghyn alghansha ghana "qandas" (repatriant) bolady da, kók tólqújat qolyna tie sala "qandas" bolmay shygha ma?) Termin sóz degen múnday bytyqy-shytyqy emes, aiqyn da anyq boluy kerek.

Shetten kelgen aghayynnyn, jalpy kóshi-qon salasynyng sheshilmey jatqan sharuasy shash etekten. Solargha basa mәn beruding ornyna osynday "asa manyzdy memlekettik mәseleni" preziydent auzyna salyp jýrgen kim eken? Osy eldegi eki basshynyng da qala atyn auystyru, sóz audaru, termin jasaudan basqa júmystary joq pa?!

Sәken Sybanbaydyng facebook paraqshasynan

Abai.kz

5 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1567
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2261
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3551