Senbi, 20 Sәuir 2024
Kórshining kólenkesi 4557 6 pikir 10 Qyrkýiek, 2019 saghat 15:14

«Made in Qazaqstan»

Zauyt-fabrika saludy qazaqtyng beldi jigitterining qolyna beruimiz kerek! Óitkeni, Qytay zauyttary qazaqtyng kәsipkerlikke degen úmtylysyn mýldem joyugha úmtylady. Qytaylyq zauyt qojayyndaryna, jalpy, Qytay biznesine óz betinshe tirshilik etuge beyim halyq emes, kýnderi ózderine qarap qalghan tәueldi el kerek. Olargha osynday halyqty arzan baghamen júmysqa salyp qoy ghana qajet...

"Ekonomikany әrtaraptandyru" - ol Qazaqstan memleketining óz mәselesi! Osy uaqytqa deyin búl mindetti atqara almaghan biylik endi ony qytaylar jasaydy dep oilasa - ýlken qatelikke úrynady. Jii aitylatyn "ekonomikany әrtaraptandyru" búghan negiz ne aqtalu argumenti bola almaydy!

Ekonomikany әrtaraptandyru - aldymen óz elinning kәsipkerlerin osy baghytta júmyldyru bolsa kerek. Óitkeni, memleketting ekonomikalyq qauipsizdigin, ekonomikalyq tәuelsizdigin, odan ózge strategiyalyq manyzdy salalaryn Qytay siyaqty alyp elding qolyna ústata salugha bolmaydy!

Býgingi kýnning ózinde, eldegi shiykizat-múnay-gazdyng shiyrekten astam bóligin qolyna alghan Qytay memleketining kompaniyalary, biznes ókilderi "kimning mýddesine júmys jasaytyndaryn", "qay elding zany basym boluy tiyis ekenin", "jergilikti túrghyndardy baghyndyru joldary qanday ekenin" ashyq kórsetti. Qazaq jәne Qytay júmysshylary arasyndaghy enbek jaghdayy men jalaqydaghy aiyrmashylyq, odan tuyndap jatqan jau-damaylar sonyng dәleli! Sol bizge sabaq boluy tiyis!

Qytay salghan zauyttyng shygharghan ónimi tek aty jaghynan "Made in Qazaqstan" bolghanymen, onyng týpkilikti qojayyny qytaylardyng ózderi bolyp qalary anyq. Óndirilgen ónim, shygharylghan tauarlar әlemning qansha eline taralsa da - onyng "avtory" bәribir solar - qytaylar. Diviydent pen ósimning egesi de solar! Bizdiki tek solardyng shashbauyn kóteru ghana...

Olay bolsa, biz zauyttar turaly kelisimshartty qayta jasauymyz qajet. Mýmkindik bolyp jatsa, olardan alynatyn tehnologiyanyng tolyq iyeleri, zauyttyng tolyq qojayyndary tek qana Qazaqstan reziydentteri, yaghni, el azamattary boluy tiyis. Odan ózge shart jasalmasyn. Qytaylar kýshtep, ne, aila-amalmen úsynatyn zauytpen birge bolatyn "ilespeli enbek migrasiyasy" búl iste qaralmasyn.

Áriyne, búl jol biz ýshin birshama qymbatqa týseri anyq. Biraq, elimizding tәuelsizdigin nyghaytu ýshin Qazaqstan halqy biyligimen birge osynday qadamgha barugha mindetti. Amaldyng joqtyghynan! Óitkeni, qanshama ókinishti bolsa da, osyghan deyingi bizding týbirimen qate sayasatymyz bizdi osyghan alyp keldi...

Sonymen birge, biz tek qana Qytay emes, ózge elderding de zauyttaryn satyp alyp, qajet tauarlarymyzdy ózderimiz jasay bastauymyz qajet. Biz shiykizat tetigin qolda ústap otyrghandyqtan, kóptegen elderdi tehnologiyasymen bóliske kóndiruge bolady dep sanaymyn! Tek tabandylyq pen óz pozisiyamyzdan ainymauymyz qajet.

Olay ete almasaq - jaqyn bolashaqta daryndy, isker qazaq jastary әlemning damyghan elderine taryday shashyrap ketetin bolady. Osy prosesting aldyn aludyng bir ghana joly - úranshyl jýieden naqty iske kóshetin әreketshil jýiege tez arada auysu! Oghan kederi keltirip otyrghan korrupsiyalyq jýieni tez arada demontajdau (ydyratu). Bilim berude, kәsip tandauda prioriytetterdi anyqtap, әr ónirge naqty talaptar qon. Ákimderding kózboyaushylyghyn týbirimen jong. Kreslogha baylanghan "jalghan patriotizmnen" arylu!!!!

Mine, әzirge úsynarym osy. Alayda basqa da úsynystar bar. Mysaly, sonyng biri - qazaqtyng toylaryna ýsh-tórt jylgha moratoriy jariyalau. Sóz sonynda múny әzil dep qabyldamay, bir mezgil toydy memlekettik manyzy bar problema dep qaraularynyzdy ótiner edim, dostar!

Ábdirashit Bәkirúly

Abai.kz

6 pikir