Júma, 19 Sәuir 2024
Aziya forumy 5569 11 pikir 3 Qyrkýiek, 2019 saghat 20:20

Aziya qalamgerlerining forumyna shetelden kimder keledi?

4-6 qyrkýiek kýnderi Núr-Súltan qalasynda Qazaqstan Jazushylar Odaghynyng úiymdastyruymen «Aziya elderi qalamgerlerining I forumy» ótedi. Oghan 44 memleketting qalamgerleri men QR Jazushylar Odaghynyng ókilderi qatysady.

Túnghysh ret úiymdastyrylyp otyrghan búl forum Aziya kontiynentinde ornalasqan elder arasyndaghy әdebiy-mәdeny baylanystardy nyghaytu, odan әri damytu hәm Tәuelsiz elimizding býgingi keskin-kelbetin, Qazaqstannyng әdebiyetin, ruhany qúndylyqtaryn pash etu, әdeby ýderisting damuyna qatysty Aziya elderimen tәjiriybe almasu syndy birqatar maqsat-mindetterdi kózdeydi.

Aziya elderi qalamgerlerining I forumynda atalmysh qúrlyqty meken etken 44 memleketten әlemge bedeldi halyqaralyq syilyqtardyng jýldegerleri, últtyq, memlekettik syilyqtardyng iyegerleri hәm Jazushylar odaghy men assosiasiyalarynyng Tóraghalary syndy 260 qalamger men 1500-ge juyq qonaq keledi dep kýtilude.

Ayta keteyik, atalghan forumnyng alghashqy qonaqtary Núr-Súltan qalasyna kele bastady. Sonymen, Aziya qalamgerlerining forumyna shetelden kimder keledi? Biz sholyp shyqtyq...

Qytaydan:

Majit Akbar

Jazushy. Qytaydyng Memlekettik syilyghynyng iyegeri. Abaydyng qarasózderin qytay tiline audarghan.

Lu Lyan Chen

Jazushy. Shynjang Jazushylar odaghy basqarmasy tóraghasynyng orynbasary, 20-dan astam kitaptyng avtory. «Feng Mu», «Lu Shun», «Bay Hua» atty әdeby syilyqtardyng iyegeri.

Ciyy Ke

Jazushy. Lu Shun atyndaghy Ádebiyet instituty diyrektorynyng orynbasary. Onnan astam kitaptyng avtory. «Lu Shun» әdeby syilyghynyng iyegeri.

Mongholiyadan:

Mend-Oeo
Mongholiyanyng kórnekti aqyny. Nobeli syilyghynyng ýmitkeri. Vengriyadaghy aqyndar kongresinde әlemning eng joghary poetikalyq syilyghy - «Altyn qalam» syilyghynyng laureaty atandy.  Mongholiyanyng eng joghary nagradasy Shynghyshan ordenining kavaleri.

Gun Ajavyn Angrzana

Jazushy. On roman, segiz óleng kitaby, kóptegen ghylymy maqalalar men audarmalar avtory.

Ontýstik Koreyadan:

Ko Yn

Kórnekti aqyn. prozaiyk. Ádebiyet nominasiyasy boyynsha Nobeli syilyghyna birneshe ret ýmitker bolghan. «Manhe», «Altyn tәj», Griffin poetikalyq jýldelerining iyegeri.

Bangladeshten:

Akbar Ahsan

Ataqty bangladesh aqyny jәne jazushysy. Dakka әdeby festivalining diyrektory.

Ýndistannan:

Mitra Amar

Ýndistannyng kórnekti jazushysy. Ol «Durbaputra» romany ýshin Sahitya Akademiyasy syilyghymen marapattalghan. «Bankim puraskar» Ontýstik Aziya halyqaralyq syilyghynyng laureaty.

Bruneyden:

Alias Aammton

Ataqty Bruney jazushysy. Bruney әdebiyetindegi qazirgi zamannyng eng jarqyn ókili. 23 kitaptyng avtory. «Be the 1 percent» jobasynyng avtory jәne jetekshisi.

Mohd Daud Katrina

Bruneyding tanymal jazushysy. Bruney-Darussalam uniyversiytetining óner jәne әleumettik ghylymdar fakulitetining dosenti.

Nepaldan:

Pohreli Suman

Jazushy, audarmashy, poliglot. SAARC Halyqaralyq Ontýstik-Shyghys Aziya әdebiyeti syilyghyn eki ret alghan jalghyz jazushy. Ol Ontýstik Aziyanyng eng manyzdy shygharmashylyq dauystarynyng biri bolyp sanalady. Parikalpna syilyghynyng iyegeri. «Nepal jylynyng adamy» ataghynyng iyegeri. Onyng poeziyasy Tribhuvan uniyversiyteti men Nepaldaghy Purvanchali uniyversiytetindegi til men әdebiyetti zertteu baghdarlamasyna engen.

Subedy Abhiy

Aqyn, dramaturg, til mamany. SAARC әdeby syilyghynyng laureaty. Ontýstik Kavy Siddiharan syilyghynyng iyegeri.

Aughanystannan:

Mohammady Mohammad Reza

Aughanstan Jazushylar odaghynyng tóraghasy. Bedeldi últtyq jәne halyqaralyq marapattardyng laureaty. Pushtun tilinde jazatyn eng oqylymdy avtorlardyng biri.

Shriy-Lankadan:

Mudannayake Surresh

Shriy-Lankanyng әigili jazushysy jәne ssenariysi. Memlekettik Shriy-Lanka әdeby syilyghynyng laureaty. Gratiyen halyqaralyq syilyghyna úsynylghan. Ontýstik Aziya әdebiyetine qosqan ýlesi ýshin Ýndi DSC syilyghynyng laureaty.

Jayasekara Prematilaka

Jazushy. Synshylar men oqyrmandardyng joghary baghasyna ie bolghan bes әngimeler jinaghynyng jәne bes romannyng avtory. «Ikbithiwa ohu Marapiha» romany Godage әdeby festivalinde jyldyng ýzdik romany dep tanyldy. Onyng barlyq derlik kitaptary óz elinde ótkizilgen әigili әdeby festivaliderding qysqa tiziminde bolghan.

Myanmadan:

Vin Tin Tiyn

Jazushy. Memlekettik әdeby syilyqtyn, Tau Payr Ley Aung Zaydyng «Aspannyng ýstindegi janbyr jәne basqa da qysqa әngimeler» әngimeler jinaghy ýshin últtyq әdeby syilyqtyng iyegeri.

Malayziyadan:

Ahmad kamal Abdullah

Aqyn, novellist, dramaturg, әdeby synshy. Malayziyanyng Últtyq jazushysy. «Razdumie», «Peredacha del», «Meditasiya», «Era», «Kaktusy», «Mayatniyk», «Belaya gavani» jinaqtarynyng avtory. Malayziya últtyq jýldesining ýsh dýrkin jýldegeri. Ontýstik-Shyghys Aziya, Mastra әdeby jýldelerining iyegeri.

Salleh Muhammad Hadjiy

Jazushy. Mynaday kórnekti jýldelerding iyegeri: ASEAN әdeby syilyghy; Ontýstik-Shyghys Aziya әdeby syilyghy; Mastra әdeby syilyghy. Malayziyanyng halyq jazushysy.

Filipinnen:

Pintero Aldriyn

Filippindik aqyn. Últtyq bedeldi әdeby syilyqtardyng laureaty. Linangan sa Imahen, Retorika, at Anyo (LIRA) Poetika úiymynyng diyrektory.

Alimario Virdjilio

Aqyn, synshy jәne audarmashy. Wikang Filipino (KWF) komissiya tóraghasy. Mәdeniyet jәne óner jónindegi últtyq komissiyanyng tóraghasy. Linangan sa Imahen, Retorika, at Anyo (LIRA) aqyndar úiymynyng negizin qalaushy.

Indoneziyadan:

Kurniya Anton

Jazushy jәne audarmashy. 2017 jyly Indoneziya ókili retinde Vientiyandaghy (Laos) ASEAN jazushylar simpoziumyna qatysty. Nabokovtyng Lolita jәne taghy basqa romandaryn audarghan. Kitaptary: «Gerimis Kenangan» «Insomnia» «Sweet Poisonous Love».

Saerozy Habiburrahman

Indoneziyalyq jazushy jәne aqyn. Estradalyq әdebiyetting jetekshi sheberlerining biri. Marapattary: Pena Award (Premiya «Pero»); The Most Favorite Book and Writer; IBF Award.

Laodan:

Luangrat Subanh

Subanh myrza qazir 20-gha juyq ólender men balalar kitabynyn, sonyng ishinde Heua Haokardtyn, Honglin Phenmeuangtyn, Suphasit Charkanyng avtory. Ol qazir Lao Jazushylar qauymdastyghynyng viyse-preziydenti jәne ómirining jartysynan kóbin әdeby isterge arnaghannan keyin balalar mәdeny ortalyghynyng diyrektory qyzmetin atqarady.

Taylandtan:

Chutima Sevikuli

Jazushy. Jurnalist. Belgili jurnaldar men jurnaldarda jariyalanghan birneshe kitaptardyng jәne basqa әdeby shygharmalardyng avtory.

Pitprecha Djiranand

Jazushy, kino produseri.

Kambodjadan:

Sammang Chan

Kambodja Korolidigi Khmer jazushylar qauymdastyghynyng mýshesi.

Pranit Proeng

Kambodja Korolidigi Khmer jazushylar qauymdastyghynyng preziydenti.

Vietnamnan:

Kiu Bich Hau

Jazushy. Vietnam Jazushylar qauymdastyghynyng mýshesi. Vietnam Jazushylar qauymdastyghy Halyqaralyq qatynastar bólimining atqarushy kómekshisi. Marapattary: 1992 j. «Tyani-Fong» gazeti men Nguen Du mektebining jastargha arnalghan әdeby syilyghy. 2007 jyly «Ádeby gazet» úiymdastyrghan qysqa әngimeler bayqauyndaghy ekinshi oryndaghy syilyq. Kitaptary: «Mahabbat joly», «Qyzyqty arman», «Ómirdi ózgertu», «Aqyldy әiel».

Huan Duk

Jazushy. Vietnam Jazushylar qauymdastyghynyng mýshesi. Ádebiyet salasyndaghy syilyqtary: «Jelsiz esik» romany ýshin Vietnam Jazushylar qauymdastyghynyng әdeby syilyghy; «Tegi joq adam» kitaby ýshin Ishki ister ministrligining syilyghy. Qorghanys ministrligining eki әdeby syilyghy; Óner jәne әdebiyet salasyndaghy memlekettik syilyq. «Nemese esik», «Tegi joq adam», «Adamnyng profiyli», «Auyl bólikteri», «Bir ayaqty qola mýsin» romandarynyng avtory.

Tәjikstannan:

Keldy Gýlnazar

Tәjikstannyng halyq aqyny. KSRO jәne Tәjikstan Jazushylar odaghynyng mýshesi, Tәjikstan Jurnalister odaghynyng mýshesi, Tәjikstan Respublikasynyng Memlekettik Gimnining sózderining avtory retinde tanymal. Rudaky Memlekettik syilyghynyng laureaty. Tursunzade syilyghynyng iyegeri. Tәjikstan Komsomol syilyghynyng iyegeri.

Kosim Nizom

Aqyn. Tәjikstannyng halyq aqyny. Tәjikstan Jazushylar odaghynyng tóraghasy. Abuabdullo Rudaky atyndaghy Tәjikstan memlekettik syilyghynyng laureaty, TMD memleketaralyq «Dostastyq júldyzdary» syilyghynyng laureaty, Ózbekstan Respublikasynyng «Mehnat Shuhrati» ordenining iyegeri. On bes óleng jinaghynyn, әdeby jәne publisistikalyq maqalalardyng avtory.

Qyrghyzstannan:

Qalybekov Núrlan

Aqyn jәne audarmashy. Qyrghyzstan Últtyq jazushylar odaghynyng tóraghasy. M.Júmabaev pen M.Maqataevtyng kitaptaryn audarghan.

Ryskulov Akbar

Aqyn. Qyrghyzstan Memlekettik syilyghynyng laureaty, Qazaqstannyng mәdeniyet qayratkeri. «Mezgil jebesi» poetikalyq jinaghynyng jәne «Atekenning aq bolaty» romanynyng avtory.

Ózbekstannan:

Hojimatov Minhojiddiyn

Aqyn, jazushy. Ózbekstan Jazushylar odaghy tóraghasynyng birinshi orynbasary.

Reseyden:

Anatoliy Kiym

Jazushy, dramaturg, audarmashy, ssenarist. Qazaqstan Respublikasynyng 2-dәrejeli «Qúrmet belgisi» ordenining kavaleri, sonymen qatar әlemdik mәdeniyetke qosqan ýlesi ýshin Koreya Respublikasy Preziydentining Mongong altyn medalimen marapattalghan. «Goluboy ostrov», «Chetyre ispovediy», «Soloviinoe eho», «Nefritovyy poyas», «Sobirately trav», «Vkus terna na rassvete», Budem krotkimi, kak deti» kitaptarynyng avtory.

Dmitriy Vodennikov

Aqyn «Territoriya» festivali ayasynda Resey aqyndarynyng patshasy bolyp taghayyndalghan.

Yakutiyadan:

Nataliya Harlampieva

Yakutiyanyng halyq aqyny. Yakutiya Jazushylar odaghynyng Basqarma tóraghasy, Resey Jazushylar odaghynyng hatshysy, Saha Respublikasy Ruhaniyat akademiyasynyng akademiygi (Yakutiya). «Alash» әdeby syilyghynyng laureaty, 25 poeziya jәne jurnalistika kitabynyng avtory.

Tatarstannan:

Danil Salihov

Jazushy, dramaturg. Tatarstan Respublikasy Jazushylar odaghynyng Tóraghasy. Tatarstan jәne Resey Respublikalarynyng mәdeniyet qayratkeri. «Oshibky molodostiy», «Tatarskaya kniga», «Sluchaynaya ostanovka», «Magariyf» , «Okna Gilyaza», Sbornik pies na russkom yazyke, «Kamennyy sunduk», «Tatarskaya kniga», «Sbornik pies na bashkirskom yazyke», «Bashkirskaya kniga» kitaptarynyng avtory.

Bashqúrtstannan:

Zaky Alibaev

Jazushy. Bashqúrtstan Respublikasy Jazushylar odaghy basqarmasynyng tóraghasy.

Yemennen:

Aly Ali Mukriy

Belgili yemen jazushysy. Arab Bukerining nominanty.

Nadiya Alikokabaniy

Ataqty yemendik jazushy. Ali-Kokabany Yemende de, odan tysqary jerlerde de birqatar әdeby marapattardyng iyegeri. Olardyng qatarynda Suad as-Sabah syilyghy, Yemen preziydentining jas jazushylargha arnalghan syilyghynyng jәne Arab óneri men mәdeniyeti qorynyng grantynyng iyegeri.

Kuveytten:

Saud Ali Sanousiy

Ataqty kuveyt jazushysy jәne jurnalist. Arab Bukeri syilyghynyng iyegeri. Onyng әigili «Ayna tútqyny» romany Leyla Osman syilyghyna ie boldy. Onyng immigranttargha arnalghan «Bambuk sabaghy» atty romany arab kórkem әdebiyeti halyqaralyq syilyghyna ie boldy.

Ali Essa Botaina

Jazushy. Onnan astam kitaptardyng avtory, eki memlekettik syilyqtyng iyegeri, Sheyh Zayd kitap syilyghynyng úzaq tizimine engen.

Ázirbayjannan:

Anar Rzaev

Ázirbayjannyng halyq jazushysy, rejisser jәne ssenarist, qogham qayratkeri. Azerbayjan әdebiyetin damytudaghy erekshe enbegi ýshin Geydar Aliyev atyndaghy syilyqtyng iyegeri. Ázirbayjan Respublikasy Preziydentining Qúrmet gramotasymen marapattalghan.

Hayal Rza

Tanymal әzerbayjandyq aqyn. Ázerbayjan Jazushylar odaghynyng Baspasóz qyzmetining jetekshisi. Bes poetikalyq kitaptyng avtory. «Jana ghasyr aqyny», «Eng ýzdik aqyn» halyqaralyq syilyqtarynyng iyegeri.

Katardan:

Ali Malky Moza

Jazushy. Nobeli syilyghynyng kandidaty. Katar uniyversiytetining dosenti. Birneshe kitaptyng avtory. Parsy shyghanaghy arab memleketterining әriptestik kenesinde alghashqy әiel kandidattyqqa alynghan. AQSh ghylymy dәrejesin alghan Katardaghy alghashqy psihoterapevt-dәriger.

Omannan:

Said Muhammad Al Sakviliy

Jazushy. Oman Súltanaty Jazushylar odaghynyng preziydenti. Arab Jazushylar odaghy tóraghasynyng orynbasary.

Ali Zaidy Halfan Hamad

Belgili omandyq jazushy әri jurnalist. «Al-Watan» gazetining bas redaktory.

Birikken Arab Ámirlikterinen:

Ali Nugman Nura

Jazushy. BAÁ balalar әdebiyetining ókili. Balalar әdebiyeti últtyq syilyghynyng laureaty. Mәrtebeli Sheyh Djavaher Bint Mohammed Ali-Kasimy Ákimshilik Kenesining Diyrektory.

Ali Zahery Naser

Jazushy. BAÁ Jazushylar odaghynyng tóraghasy.

Saud Arabiyasynan:

Ali Mohaymid Yusuf

Jazushy jәne jurnalist. Divan al Arab syilyghynyng jәne Egiypet Jurnalister odaghynyng arab mәdeniyetine shygharmashylyq ýlesi ýshin syilyghynyng laureaty. Pushcart syilyghynyng iyegeri. Arab tilindegi eng ýzdik roman nominasiyasy boyynsha Abu-ali-Kasim Ashabby syilyghynyng laureaty. Ol 2010 jyly Yan Mihaliskiyding әdebiyet syilyghyna ýmitkerlerding qysqa tiziminde boldy.

Ahmed Ali Mulla

Ataqty arab aqyny jәne jazushysy. Saud Arabiyasynyng Mәdeniyet jәne óner qoghamynyng diyrektory. Mәdeniyet jәne óner boyynsha kenesshi (Abdulaziz korolining ortalyghy). Ádebiyet klubynyng atqarushy diyrektory jәne basqarma mýshesi. Poeziya festivalining diyrektory. Aqyn Múhammed Alitobait syilyghynyng iyegeri.

Gruziyadan:

Gonashvily Makvala

Jazushy, dramaturg, aqyn. Gruziya Jazushylar odaghynyng tóraghasy. Balalargha arnalghan poeziya, dramaturgiya, povester men ólender jinaqtarynyng avtory. Galaktion Tabidze syilyghynyn, Anna Kalandadze jәne Iliya Chavchavadze syilyqtarynyng iyegeri. M.Gonashviliyding enbekteri orys, ukraiyn, bolgar, italiyan jәne aghylshyn tilderine audarylghan.

Kekelidze Georgiy

Ataqty gruzin aqyny, esseist, telejýrgizushi. Saba syilyghynyng laureaty; «Altyn qanat» syilyghynyng iyegeri; M.Mushvig atyndaghy Halyqaralyq syilyqtyng iyegeri.

Bahreynnen:

Abdulla Bumadan Hasan

Búrynghy general hatshy.

Iordaniyadan:

Bustany Hisham

Ataqty iordaniyalyq aqyn jәne jazushy. «Sezimdi qabyldau» kitaby (Syracuse University Press, 2015) Arkanzas uniyversiytetining marapatyn aldy. Rokfeller qorynyng suretshileri men jazushylaryna arnalghan Bellagy Reziydensiyasynda túru grantynyn iyegeri.

Irannan:

Kiyesary Sayid Hodiy

Jazushy. Iran Jazushylar qauymdastyghynyng tóraghasy. Birqatar bedeldi memlekettik syilyqtarynyng laureaty. Qazirgi Iran prozasynyng kórnekti ókilderining biri.

Ahmady Djavad

Jazushy. Iran Jazushylar qauymdastyghynyng mýshesi. Birqatar bedeldi memlekettik syilyqtarynyng laureaty. Qazirgi Iran prozasynyng kórnekti ókilderining biri.

Týrkiyadan:

Omeroglu Yakup

Jazushy. Euraziya Jazushylar odaghynyng jetekshisi. Ol әr týrli elderding mәdeniyet jәne óner salasyndaghy birqatar marapattarymen marapattalghan. Europalyq óner jәne әdebiyet akademiyasynyng mýshesi.

Parmaksyz Mehmed Nuriy

Aqyn. ILESAM tóraghasy. Týrik poeziyasy men mәdeniyetine qyzmet etkeni ýshin, sonday-aq Ahmet Tufan Shenturk syilyqtarynyng laureaty.

Livannan:

isef Murtada

Jazushy. Ádebiyet salasy boyynsha Livan Memlekttik syilyghynyng laureaty.

Siriyadan:

Nabili Almulihem

Jazushy. Birqatar romantikalyq shygharmalardyng avtory. Berlinde túrady.

Taqyrypqa túzdyq:

Alghash ret ótkizilgeli otyrghan Aziya qalamgerlerining forumynda Nobeli syilyghynyng ýmitkerleri de bar. Olar: Mongholiyanyng kórnekti aqyny Mend Oeo, Katarlyq jazushy Ali Malky Moza jәne Nobeli syilyghynyng birneshe mәrte ýmitkeri bolghan Ontýstik Koreyalyq aqyn Ko Yn.

Al eki kýnding forum barysynda 12 bayandama jasalady dep kýtilude. Olar:

Tólen Ábdik, Qazaqstandyq jazushy - Ghalamtordyng әdebiyetke әkelgen janalyghy men kemshilikteri jәne bolashaghy;

Yakup Omeroglu, Týrkiyalyq jazushy  - Aziya qalamgerleri shygharmalaryndaghy jahandyq qaqtyghys zardaptarynyng kórinis tabuy;

Anatloiy Kiym, Reseylik jazushy - Qaru men qalam, damu men senim;

Ibragim Nasralla - Ótken ghasyrlarda joghalghan tilder men últtyq әdebiyetter;

IIsef Ali Mohaymiyd, Saudiyalyq jazushy - Terrorizmmen k.res jәne ondaghy әdebiyetting róli;

Muhammad Hadjy Salleh, Malayziyalyq jazushy - Ontýstik-Shyghys Aziya әdebiyetindegi bayandau әdisi jәne onyng manyzy;

Oljas Sýleymenov, Qazaqstandyq aqyn - Qazirgi Aziya qalamgerlerining qoghamdaghy orny men róli;

Anar Rzaev, Ázirbayjandyq jazushy - Týrki halyqtarynyng әdeby múrasy;

Amar Mitra, Ýndistandyq jazushy - Aziya halyqtaryna ortaq miftik elementterding zamanauy әdebiyettegi kórinisteri;

Mend Oeo, Nobeli syilyghynyng ýmitkeri, Mongholiyalyq aqyn - Álem әdebiyetindegi Aziya adamynyng obrazy;

Moza Ali Malkiy, Nobeli syilyghynyng ýmitkeri, Katarlyq jazushy - Álem әdebiyetindegi Aziya adamynyng obrazy;

Ko Yn, Nobeli syilyghynyng ýmitkeri, Ontýstik Koreyalyq aqyn - 21 ghasyr poeziyasyndaghy jalghyzdyq.

Abai.kz

11 pikir