Beysenbi, 18 Sәuir 2024
Saylau 5749 16 pikir 6 Tamyz, 2019 saghat 10:05

Saylau kele jatyr

Qansha jyl tәuelsiz elmiz desek te, birde-bir ret taza últtyq sipattaghy saylau ótkizip kórmeppiz. Ata Zanymyzdaghy tilimiz ayaqqa taptalghan, RF tilimen dýrkirep salanatty jaghdayda jigerdi qúm qylghan talay saylaudy bastan ótkerdik. Bir auyz qazaqsha bilmeytin jandardy tóbege kóterip, mәslihat deputatty etip saylaudy jazylmaghan zandylyqqa ainaldyrdyq. Sodan keyin «Oybay parlamentimiz qazaqsha sóilemeydi» dep shulaytyn boldyq.

Qazaqstandaghy saylau eshqashan әdil ótpeydi. Ony әdil ótkizemin dep ónesh jyrtyp ózeureudin, baykot jariyalap dauyldatudyng keregi joq. Tek auyz biriktire otyryp, jalpyhalyqtyq sipattaghy eki ózgeriske qol jetkizuimiz kerek.

Kele jatqan saylaudyng birinshi kiltipany barlyq saylau komissiyalarynyng bir ghana partiyanyng ókilderinen túruyn jong. Óitkeni, jergilikti barlyq saylau komissiyalarynyng qúramyna engen  mýshelerding aty-jóni 29 jyldan beri esh ózgerissiz qalyp keledi. Bәri de tek «Núr Otannyn» mýsheleri.

Ekinshi pәleket qay partiya jeniske jetse de, qansha payyz dauys alsa da, parlament pen jergilikti mәslihatqa tek qazaq tilin biletin deptattardyng saylanuyna qol jetkizip, parlamenttik bir tildilikti ornyqtyru ýshin kýresu. Jәne saylau blutenining qazaq tilinde toltyryluy men saylau aldy jarnamalarynyng tek memlekettik tilde boluyn biylikten talap etu ýshin beybit sheruler ótkizudi qolgha alu.

Osy jolghy saylaudy alashy sipatta ótkizu ýshin әr qazaq búl prosesten tys qalmaytyny hah.

Týiin

IYә, biylik partiyasy barlyq resurstaryn paydalanyp basymdyqpen jenedi. Biraq qazaq tilin kerek ete me, kerek etpey me osy joly júrtqa ashyq tanytuy kerek. Óitkeni, Qazaqstan 80-90 payyzdyq ýlestegi monoúlttyq memleketke ainalyp keledi. Bolashaqta tek 10-20 payyz azshylyq qoldanatyn orys tilin qalqan etip sayasy betperdelenuding zamany ótken. Qazaq eli bir tildi memleketke ainalu prosesining aldynda túr. Ony tek parlamentten bastau ghana qaldy.

«Núr Otandyq» jinigu men jeligusiz taza qazaqy kelbetti saylau ótkizuimiz azamattyghymyzgha syn. Layym osy jolghy parlament túnghysh bir tildi parlament bolyp tarihta qaluy ýshin qolymyzdan kelgenshe osy bastan at salysayyq!

Ábil-Serik Áliakbar

Abai.kz

16 pikir