Júma, 29 Nauryz 2024
Aqmyltyq 23164 287 pikir 29 Sәuir, 2019 saghat 12:41

Preziydentke ashyq hat

Qazaqstan Respublikasynyng preziydenti

Toqaev Qasym-Jomart Kemelúlyna

Ashyq hat

 

Qúrmetti Qasym-Jomart Kemelúly!

Elbasymyz Núrsúltan Ábishúly Nazarbaev ýlken senimimen, qoldauymen Qazaq elining taghdyryn, býgini men ertenin Sizding qolynyzgha senip tapsyryp otyr. Búl jalpy alghanda әri abyroy, әri ýlken jauapkershilikti qajet etetin auyr mindet. Sondyqtan da enbeginiz jemisti bolsyn dey otyryp, janynyzgha әleumet jayyn tereng úghatyn, óz halqynyng bolashaghyna selqos qaramaytyn әri ainalanyzgha Siz ýshin berik túryp beretin adal da azamat jandardyng toptasuyna tilektespin.

Qúrmetti preziydent!

Siz býgin Shyghys Qazaqstan oblysyna jasaghan issaparynyzda Semey qalasyna erekshe kónil bólu kerektigin qadap aittynyz. Búl óte oryndy әri der kezinde kóterilgen mәsele. Rasymen de búl kópten beri sheshimin tappay kele jatqan kýrdeli jaghday. Múny Sizding alghashqy saparda-aq eskeruiniz, jergilikti basshylyqqa tapsyrma beruiniz el ishindegi jaghdaydy jaqsy biletininizding taghy bir belgisi.

Semey qalasy – talay tekti azamattarymyzdyng dýniyege kelip, qazaqtyng Tәuelsiz el boluda manyzdy ról oinaghan biregey shahar desem, artyq aitqandyghym emes. Osy sәtti paydalanyp, kópten beri oida jýrgen tómendegi jayttardy Sizding nazarynyzgha úsynsam deymin.

Qúrmetti Qasym-Jomart Kemelúly!

Siz qazaq halqynyng basynan ótken nebir zobalang kezenderdi bir adamday óte jaqsy bilesiz. Búl rette meni de, tipti bar qazaqtyng jastaryn әsirese Alash taqyryby, jazyqsyzdan atylyp ketken, aiypsyz aidalghan bozdaqtarymyzdyng isi  qatty alandatady. Áli kýnge deyin ata-babalarynyng qay jerden topyraq búiyrghanyn bilmey jar basy jastyqqa tiymey jýrgen úrpaqtary az emes. Sol sebepsiz qughyn-sýrginge týsken asyldarymyzdyng arasynda Múhamedhan Seyitqúl babamyzdyng esimin erekshe atap ótuge bolady.

Múhamedhan Seyitqúl – qazaqtan shyqqan qoly ashyq mesenat, Shyghys ónirinde sharighatttyng shamyn jaghyp, bala oqytqan erekshe bilim iyesi edi. Basqasyn aitpaghanda, keshegi qazaq baspasózining taraluyna, qazaq halqynyng bilim men ghylymgha úmtyluyna mal-jaghdayyn ayamaghan túlgha. Múhamedhan Seyitqúl Abay, Shәkerim, Mirjaqyp, Ahmet, Álihan sekildi arystarymyzdy óz ýiinde qúshaq ashyp qarsy alghan kisi. Sonday-aq, jalpy Alash partiyasynyng bastamalaryna erekshe qoldau bildirgen tekti adam. Ol Qazaq KSR Ánúrany mәtinining avtory, abaytanushy Qayymday tәrbiyeshi-ghalymnyng әkesi.

Alayda qansha uaqyt ótse de osy Múhamedhan Seyitqúl babamyzdyng qúrmetine berilgen ne oblys ortalyghy Óskemen qalasynda, ne Semey qalasynda birde-bir belgi, mektep aty, kóshe atauy da joq. Alayda jastar tәrbiyesinde últ isining erekshe oryn alatynyn Siz tamasha bilesiz. Búl rette:

1. Keler jyly babamyzdyng tughanyna 150 jyl tolayyn dep otyr. Sonng qúrmetine Óskemen qalasynan Múhamedhan Seyitqúl atyna bir kóshe atauy berilse deymin. Búl óskeleng úrpaq ýshin de, aldynghy tolqyn ýshin de naghyz Ruhany janghyru bolar edi. Arysymyzdy tanu isi oblys ortalyghynan bastalsa búl audan men auyldarda da jaqsy ýrdiske ainalary sózsiz;

2. Bir kezderi Semey qalasyndaghy Tynybay Kәuken meshitining janynda Múhamedhan Seyitqúl babamyzdyng 2 jer ýii bolghan. Jalpy sol aimaqta hәkim Abaydan bastap, Alashtyng bar asyly, Shәkerim, Álihan, Mirjaqyp sekildi danyshpandarymyzdyng izi qalghan. Ókinishtisi, keshegi abyr-dabyr kezenderde ol ýiler búzylyp ketken. Jana ýiler túrghyzylghan. Dese de sol meshitting janynan Múhamedhan Seyitqúlgha qatysty shaghyn mәlimetter jazylghan taqtaysha qoyylyp, әlgi janadan túrghyzylghan ýilerding qabyrghasyna qazaq jәne aghylshyn tilderinde estelik taqtayshalyr ilinse degen ótinishim bar. Búl bolashaghymyz dep senip otyrghan jas buyn ýshin ýlken tәrbiye. Ári bir jaghynan shahargha sayahattap keletin turister ýshin de qúndy mәlimet bolar edi;

3. Dәl osynday eki tildegi aqparat jazylghan estelik belgini Múhamedhan Seyitqúl dýniyege kelgen Kókentau jerine de qoysa, óte kelisti bolar edi. Kókentau – qoynauy tarih túnghan, sonau eski ghasyrlardan beri qalashyqtardyng orny saqtalghan qútty meken. Ol qaladan 20-25 shaqyrym jerde ornalasqan. Jergilikti arheolog jastarmen qazba júmystaryna da qatysqanym bar. Sondyqtan da búl taqyrypty óte jaqsy bilemin. Eger eki tilde jazylghan aqparat taqtayshany auylgha kire beris jerde ornatar bolsaq, búl taghy da sol ónir túrghyndary men shet elden keletin turister ýshin óte qúndy mәlimet, qymbat belgi bolar edi;

4. Semey qalasynda qayratkerding úly – Qayym Múhamedhanov atynda kóshe bar. Osy bir kóshe qazaqqa ýsh qaynasa sorpasy qosylmaytyn revolusioner Petr Shmitd atyndaghy kóshege baryp jalghanady. Dәl osy kóshe atauy mesenat Múhamedhan Seyitqúl atyna berilse, búl әke men balanyng Tәuelsiz zamanda qayta saghynysyp qauyshqan belgisindey bolar edi;

5. Semey qalasynda Týiemoynaq araly bar. Atalmysh aral da tarihy oqighalarymen erekshe. Qazaqtyng birqatar ardaqty azamattary Týiemoynaqta bolghanyn osynda týsirilgen tarihy suretterden kórsek bolady. Tipti búl qanshama jýz asyldarymyzdyng atu ýkimi oryndalghan qasiretti oryn. Ondaghy Semey poligonynyng qúrbandaryna arnalghan arnayy eskertkishting baryna qaramastan aral key jastardyng alkogolidi ishimdik iship, diskoteka jasaytyn kónil kóteru ortalyghyna ainalghan. Búl mәseleni búghan deyin de BAQ betterinde kótergenimmen ózgeris bolmay túr. Tipti ol jerding astynda habarsyz ketken azamattarymyzdyng sýiekteri jatuy da ghajap emes. Osy bir әdepsizdikter toqtatylsa dep súraymyn.

Qúrmetti Qasym-Jomart Kemelúly!

Osy aitqan jayttardy menen de basqa qazaq jastarynyng bir auyzdan qoldaytynyna shýbәm joq. Atalghan mәselelerge tiyanaqty kónil bólip, ótinishimdi jerde qaldyrmaydy dep bek senemin.

Sizge degen qúrmetpen,

jurnalist-blogger Azamat Bitan

Abai.kz

287 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1578
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2277
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3594