2018 jyldyng toghyz aiy ishinde Qazaqstanda 31 111 úyaly telefon úrlau oqighasy tirkeldi, búl turaly Qazaqstan Respublikasynyng Bas prokuraturasynyng Qúqyqtyq statistika jәne arnayy esepke alu komiytetining derekteri búghan dәlel.

«NOMAD Inshurans» saqtandyru kompaniyasynyng mamandary anyqtaghanday, eldegi barlyq úrlyqtyng 23% jalpy alghanda úyaly telefondardy úrlau bolyp keledi.

Eng kóp úrlyq Almaty (7 412), Astana (2 915), Almaty (2 810), Qaraghandy (2 448) jәne Shyghys Qazaqstan (2 354) oblystarynda tirkelgen. Osy bes aimaqqa úyaly telefon úrlyghynyng 58% – dan astamy tiyesili. Eng az úrlyq Manghystau (325), Soltýstik Qazaqstan (525), Qyzylorda (528), Atyrau (621) jәne Týrkistan (881) oblystarynda tirkelgen.

Alayda, eger úrlyq statistikasyn әr oblysta halyq sanymen salystyrsaq jәne halyqtyng jan basyna shaqqandaghy úrlyq koeffisiyentin eseptese, 100 000 adamgha shaqqandaghy úrlyq sany boyynsha kóshbasshylar – Almaty, Astana, Shymkent, Aqtóbe jәne Batys Qazaqstan oblystary.

IDC Quarterly Mobile Phone Tracker mәlimetteri boyynsha, 2017 jyly Qazaqstandaghy smartfonnyng ortasha baghasy $247 nemese aghymdaghy bagham boyynsha 91 390 tengege jetti. Úrlyq statistikasyn eskere otyryp, 2018 jyldyng toghyz aiynda qazaqstandyqtartardan 2,8 mlrd.tengege úyaly telefon úrlap ketken.

IID baspasóz qyzmetining mәlimetinshe, jyl basynan beri tek Astanada 586 úyaly telefon úrlyghynyng faktisi ashylyp, 512 adam ústaldy. Alayda, búl az bóligi ghana. Áriyne, polisiya osynday jaghdaylarmen kýresude, biraq qazaqstandyqtardyng ózderi qyraghylyqty saqtauy, úyaly telefondardy qarausyz qaldyrmauy qajet.  Sonday-aq, úyaly telefonnan oramdy saqtau nemese gadjetting IMEI nómirin jazu qajet. Ol úrlyq bolghan jaghdayda úyaly baylanys operatorlary telefondy búghattap, polisiya qylmysty jedel ashu ýshin qajet.

IMEI saqtau eng onay joly-qúrylghyny tirkeu. Sonymen qatar, búl rәsim «baylanys turaly» Zangha sәikes barlyq paydalanushylar ýshin mindetti. Birynghay derekter qory úrlyqty ashugha kómektesedi dep boljanuda, sebebi qúrylghy tek bir iyesinen ghana alynady jәne tek ol ózining SIM-kartasynan baylanys qyzmetterin paydalana alady. Beeline-da tirkeuden ótu óte onay, óz JSN-di qúrylghydan 6914 nómirine joldanyz nemese *691# komandasyn terip, núsqaulardy oryndanyz. Taghy bir jenil tәsil – «Mening Beeline» qosymshasynda derekterdi engizu – búqaralyq naryqty damytu jónindegi kommersiyalyq diyrektor Evgeniy Nastradin pikir bildirdi.

Songhy uaqytta Qazaqstanda qazaqstandyqtardy úyaly telefon úrlarynan qosymsha qorghau qajettiligi turaly jii aityluda. Olardyng biri saqtandyru boluy mýmkin. Mysaly, «NOMAD Inshurans» kompaniyasy Beeline Qazaqstan kompaniyasymen birlesip Qazaqstandaghy alghashqy úyaly telefondardy saqtandyru baghdarlamasyn әzirledi. Onyng sharty boyynsha Beeline-nyng kez-kelgen abonenti ózin úyaly telefon úrlaudan qorghay alady. Ol sonday – aq gadjetting qúnyna baylanysty tandau ýshin birneshe paketter bar. Tólem ay sayyn tengerimnen alynady. Búl rette bir ay ishinde baghdarlamanyng qúny 160-tan 700 tengege deyin ózgeredi.

«Songhy jyl ishinde úyaly telefondardy úrlau sany 1,8% artty. Ózindi qorghau ýshin, sergek bolu jәne qauipsizdik sharalaryn saqtau jetkiliksiz – biz әrkimge kýtpegen shyghyndardan ózderin qorghaugha mýmkindik beretin qúraldar qajet. Sondyqtan bizding kompaniya úyaly telefondy saqtandyru baghdarlamasyn әzirledi. Ol qazaqstandyqtargha únaytynyna senimdimin». – dep mәlimdedi «NOMAD Inshurans» saqtandyru kompaniyasynyng basqarma tóraghasy Dәuren Imanjanov.

Saqtandyru baghdarlamasy Beeline Kazahstan abonentterine qol jetimdi. Smartfonynyzdy qorghau ýshin nomad.beeline.kz veb-saytyna kirip, derekterdi toltyryp, elektrondy poshta arqyly saqtandyru sertifikatyn aluynyz qajet.

Rýstem Alamanov

«NOMAD Inshurans» saqtandyru kompaniyasynyng ókili

Abai.kz