Júma, 19 Sәuir 2024
Dep jatyr 5272 54 pikir 14 Aqpan, 2018 saghat 08:39

Ázimbay Ghali. Resey soghyssyz otyra almaydy

Resey soghyssyz otyra almaydy. Moldovadan Pridnestrovie tartyp alyndy. 2008 jyly Resey Gruziyagha shabuyl jasap, odan Ontýstik Osetiya men Abhaziyany tartyp aldy. Ontýstik Osetiya men Soltýstik Osetiya birigip, Reseyding qúramyndaghy Alaniya respublikasy bolyp qayta qúryldy.

Odan búryn Resey Tauly Qarabah jerine Ázirbayjan men Armeniya talasyna aralasyp, armyandardy qoldady. 2014 jyly Ukrainadan Qyrymdy kýshpen alyp, Shyghys Ukrainada jariyalanbaghan soghys bastady. Ol az bolghanday Siriyada әskery operasiyalar jýrgizip jatyr.

Biz Reseyding odaqtasy bolsaq ta birde bir soghysqa qatyspadyq. Núrekeng Reseyding sayasy avanturalaryna qatysqysy kelmedi. Týbinde Reseyge tәueldi Pridnestrovie men Abhaziya egemendik alady. Sheshenstan, Daghystan, Alaniya, Ingushetiya men basqa Soltýstik Kavkaz respublikalary da Reseyden derbestikke úmtylady. Sol tústa Qazaqstan Reseyden alystay beredi, orysshyl qazaqtar biylikten ghayyp bolyp, el qazaqylanyp, odan ary músylmandanady. Qazaqstandaghy orys, ukraiyn, nemis diaspora ókilderi kóz aldymyzda statistikalyq eleusiz halyqqa ainalady. Kelesi kezekte tildik jәne últtyq assimilyasiya jýredi, oghan biregey qazaq mektebi júmys isteytin bolady.

Solay bolu ýshin qanday jaghdaylar kerek: beybit demokratiyalyq tranziyt, qúqyqtyq demokratiyalyq reformalar, jergilikti jerde ózin ózi basqaru reformalary, biylik prerogativalar men finanstyq qarjylar jergilikti jerlerge jetkeni jón. Bolashaqta bizge Parlamenttik respublikalyq modelige jylju kerek, NATO-gha jәne Europalyq Odaqqa kirgen jón.

Qazaqstannyng 12 payyzy Euraziyanyng europalyq bóliginde ornalasqan. Qytay men Resey bizdi jútyp qoymas ýshin oralmandardy jinay beru kerek. Demografiyalyq ósumen qatar sapalyq sipattardyng kóterilgeni kerek. Ekonomikalyq damu 4 payyzdan tómen bolmau kerek. Bizge zaualdy tauqymet sanalatyn jemqorlyqty keremet dep jýrgen jigitter úry bolyp shyghyp, qamaqtan oryn tabady... Ókinishti-aq.

Abai.kz

54 pikir