Orysqúl, arabqúl, týrikqúl...
Qazaq sanasy ózgermey әrkimge qúl bolyp jýre beredi. Orystan qashyp arabqa qúl bolady, odan qashyp týrikke, kerek bolsa, qytaygha da... Oghyz Doghannyng jazghany osyghan bir dәlel.
Menen eki synyp tómen oqyghan auyldas inim óte bilimdi, belsendi bolyp ósti. Ártýrli audandyq, oblystyq jarystargha birge qatysatyn edik. Sózge sheshen, oiy da jýirik-túghyn. Keyin KTL-ge týsti de, sol belsendiligin basqa baghytta qoldana bastady. Birneshe jyldan keyin ol inimmen auylda kezdeysoq kezdesip qaldym. Qazaqtardan týrikterdi joghary qoyady, óz últyn mensinbeydi, ústazymnyng enbegin qazaq tiline audaruym kerek, ony kitap etip shygharuym qajet dep, sony ózine úly maqsat kórip jýr. Bizde jalpy osyndaylargha qarsy qazaqshyl etip shygharatyn últtyq mektep bar ma ózi?
Oghyz Doghan:
Orysqúldar men arabqúldargha qosyp týrkiyaqúldardy da jek kóremin degenim ýshin, keybir dostarym maghan renjip qalypty...
Sizder, Týrkiyany jaqsy kórsenizder, men quanamyn. "Týrkiyaqúldar" degenim, búl tughan jerim Týrkiyamdy jaqsy kóretinder emes әlbette... Mysalygha, men qazaq halqyn óte jaqsy kóremin dep "qazaqqúl" bolmaymyn ghoy...
Onda, "Týrkiyaqúl" degenimiz ne?
Bir kýni Ystambúlda bir otbasyna qonaqqa bardyq. Kýieui týrik, әieli qazaq...
Balalary bir auyz qazaqsha bilmeydi... Jaraydy, dedim...
Sol әiel, qazaqsha bilim alghanyna qaramastan, qazaqsha sóilesem maghan týrikshe jauap beredi... Jaraydy, dedim...
Shәy iship otyrghanda týrik kýieui "eki-aq shegi bar" dep kýlip, mazaqtap, dombyrany kemsite bastady... Qatyny bolsa, ol da kýlip kýieuine qosyldy... Endi, jaraydy dey almadym!..
Men qarsylyq bildirgende janaghy erkek әbden qútyryp, qazaq halqyn jamanday týsti... Janaghy qatyn bolsa "dúrys, dúrys" dep ony qoldady...
Men sol kýni olarmen kәdimgidey úrysysyp, boqtasyp dastarhannan túryp shyghyp ketkenmin...
Endi, osy týrik kýieui satqyn iyt, qazaqsymaq qatyn satqyn Týrkiyaqúl emey, nemene?!
Arman Áubәkir
Facebook-tegi paraqshasynan
