Sәrsenbi, 24 Sәuir 2024
Arandatu 12769 42 pikir 23 Mausym, 2017 saghat 11:08

Putin Qazaqstan әskerin soghysqa aidap salmaq

Jaqynda Resey men Týrkiya preziydentterining ókilderi kezdesti. Sóitip, Siriyadaghy soghys jaghdayyn talqylap, aqyrynda Asad basqaratyn eldegi deeskalasiya aimaghyna Qazaqstan men Qyrghyzstannan әsker jiberudi úsynypty. Úsynysty Resey taraby jasaghan.

Kesheli-beri pro-kremlidik BAQ-tyng tandayyndaghy taqyryp: "Resey Ýkimeti Siriyagha Qazaqstan men Qyrghyzstannan әsker jibermek boldy" (Rossiya predlojila otpraviti v Sirii voennyh Kirgiziy y Kazahstana).

Mysaly, "Mk.ru" saytynyng jazuynsha, Idlibtegi 1 millionnan astam siriyalyqqa baqylau jýrgizu ýshin Qazaqstan men Qyrghyzstannan 300-500 sarbaz kerek eken. Búl mәseleler, aldaghy Astanadaghy kezdesu kezinde talqylanbaq kórinedi.

Resey Dumasynyng Qorghanys komiytetining basshysy Vladimir Shamanov keshe mәlimdeme jasap, Siriyagha әsker jiberu turaly Qazaqstanmen kelissózder jýrgizilip jatqanyn aitypty.

«Qazir kelissózder jýrip jatyr. Siriyada túraqtylyq ornatu ýshin әskery polisiya jiberu mәselesi qarastyrylyp jatyr. Tipti, Qazaqstan men Qyrghyzstannan da әsker jóneltilui mýmkin», - deydi Shamanov. Al, bizding sarapshylar ne deydi? Qaranyz:

Soghysqa bireudi jiberetin bolsa, әueli ózderining balalarynan bastasyn!

Aydos Sarym, sayasatker:

- Men bizding sarbazdardy Siriyagha jiberu degenge ýzildi-kesildi qarsymyn. Birinshiden, búl adam shyghynyna alyp keledi. Búl әskeriy-polisiyalyq operasiya. Demek, jergilikti túrghyndarmen tikeley baylanysqa negizdelgen. Resey búl bylyqqa ózi kirdi, endi ózi shyqsyn. Putin búl mәseleni ÚQKÚ-gha mýshe eldermen kelisti degenge senu qiyn. Sondyqtan býitip tәjirbie jinaugha bolmaydy.

Ekinshiden, búl Qazaqstannyng óz ishinde terrorizmning jana tolqynyn tudyrady. Qazaq әskerining bóten elding soghysyna aralasuyn terrorizm iydeologtarynyng igtey tilep otyrghany dausyz. Onyng aqyry nege alyp keletini aitpasa da týsinikti. Sonymen qatar, búl әlem aldynda Qazaqstannyng bitimgerlik missiyasynyng talqanyn shygharady. Sebebi, әskeriy-polisiyalyq missiya Asad rejimin qoldaytyndyqtan Halyqaralyq úiym aldynda elimizding bedeli týsedi.

Ýshinshiden, búl bizding sunnittik eldermen ara-qatynasymyzdy kýrdelendirip jiberedi. Al búl óz kezeginde bizding Batyspen baylanysymyzdyng suuyna alyp keletin faktor. Yaghni, izolyasiya, qúrdymgha qúldyrap bara jatqan Reseyding eteginen ústap ketuge bastaytyn qadam degen sóz.

Tórtinshiden, búghan logikalyq týsinikteme joq.  ÚQKÚ sharty boyynsha újymgha mýshe elderding birine shabuyl jasalghan jaghdayda әskery kómek qolyn sozugha mindetti bolamyz. Al endi dәl qazir Reseyge eshkim shabuyl jasap, soghys ashyp otyrghan joq. Kerisinshe, Resey bóten memleketting territoriyasyna kirip otyr. Sondyqtan, biz búl soghysqa aralasugha mindetti emespiz.

Jәne aitarym, eger kerek bolsa, búl taqyryp boynsha ashyq diskussiya jasayyq. Parlamentte de ashyq dauysqa salynsyn. Eger Siriyagha soghysqa bireudi jiberu kerk bolsa, shendi shekpendiler әueli óz balalarynan bastasyn!

Geosayasy tartysta biz Resey men Iran jaghyna shyghyp kettik

Ázimbay Ghali, sayasatker:

- Reseydegi orystar túrmysynyng nasharlaghanyna, әleumettik tendiktin, әdelettilikting joqtyghyna narazy. Orys halqy korrupsiyanyng órshigenine de narazy. Sol narazylyqty Aleksey Navalinyy  erttep minip, paydalanyp, Preziydent Putindi ysyryp, biylikke Preziydent saylauy arqyly keluge әrekettenude.

Resey qatarynan eki soghys jýrgizip otyr. Siriya men Shyghys Ukrainada.  Eki maydanda da adam shyghyny bar. ÚQKÚ (ODKB) Qazaqstandy da Reseyding Siriyadaghy әskery avanturasyna tartqysy bar. Sózsiz, bizge Siriya soghysyna qatyspaghanymyz jón.

Al Mәulen Áshimbaev BÚÚ mandatymen Siriyadaghy beybitshilik missiyasyna qatysugha bolady deydi. Búl iydeya bir oidan dúrys bolyp kóringenimen, búrys pozisiya. Biz Astananadaghy dipolomatiyalyq missiyagha AQSh pen Saud Arabiyasynyng qoldauynsyz iliktik. Astanadaghy beybit kelisim  jasau missiyasy synarjaqty bolyp shyqty. Nәtiyje bergen joq. Búl geosayasy tartysta biz Resey men Iran jaghyna shyghyp kettik. Solardyng "tarysyn quyryp jýrmiz". Týrkiyanyng Preziydenti Erdoghan ústanymy da túraqsyz bolyp túr.

Resey men Irannyng pozisiyasy AQSh-qa jәne barlyq sunnit arabtaryna qarsy. Resey men Iran Asadty qoldaydy, al Asad - shiiyt, Asadqa barlyq sunnittik músylman memleketteri, Europalyq Odaq pen AQSh odaqtastary da qarsy. Egerde biz BÚÚ mandatymen Siriyagha kirsek, biz Reseyding әskery bazalaryna da arqa sýieymiz. Olay bolsa, Reseymen jәne Iranmen odaqtas bolugha mәjbir bolamyz.Sondyqtan "ash pәleden qash pәle" prinsiypi dúrys. Reseyding Siriyadaghy jәne Ukrainadaghy soghysy neghúrlym sozyla berse, Resey budjetine salmaghy auyrlay týsedi. AQSh Preziydenti D.Tramp óz qolymen Reseydi ydyratady. Resey ydyrap jatsa, bizding jaghday ne bolmaq. Biz tynys alamyz. Sol tústa alansyz sayasy jәne qúqyqtyq reformalar uaqyt kýttirmey qolgha alynatyn bolady.Qytaydyng yqpaly Reseyden asyp týsedi. Qara da túr.

Núrzat Toghjan

Abai.kz

42 pikir