Júma, 19 Sәuir 2024
Dep jatyr 8001 9 pikir 9 Mausym, 2017 saghat 13:06

Qazaqstan men QHR: Yntymaqtastyqty mahabbat mәselesi sheshpeydi

Qytaylyq «Sinihua» aqparattyq agenttigi qazaqctandyq qyz ben qytay jigitining mahabbat hikayasy turasynda beynerolik týsirgenin elimizge resmy issaparmen kelgen QHR tóraghasy Sy Szinipin joldas aitty.

Tóraghanyn sózderine qaraghanda, beynerolikte qytay jigiti men qazaqstandyq qyzdyng mahabbaty arqyly eki elding yntymaqtastyghy pash etilgen kórinedi.

Beyneroliktegi oqigha jelisi mynaday: Sinizyandyq jas qytay jigiti jergilikti auruhanada Valentina esimdi arudy kózi shalyp, ghashyq bolyp qalady. Aqyry ekeui bas qosyp, dýniyege úldary keledi. Úldary 6 jasqa tolghanda Valentina sayasy jaghdaylargha baylanysty eline qaytugha mәjbýr bolady. Úl er jetip, óz anasyn izdey bastaydy. Tek 2009 jyly úly 61 jasqa kelgende 80 jastaghy anasyn Almatydan tabady. Sóitip Valentinany Qytaygha alyp barady.

«Birneshe jyldardan keyin baqytqa kenelgen búl otbasynyng taghdyry – Qazaqstan men Qytay túrghyndary arasyndaghy ajyramas dostyqtyng kórinisi» deydi beynerolik jayynda Sy Szinipin joldas.

IYә, beynerolikti jasaushylar Qazaqstan men Qytaydyng dostyq qarym-qatynasyn kórsetemiz dep tyrysyp baghypty. Biraq sol dostyqty qyz ben jigitting mahabbatynan ózge bir jayytty alsa qayter edi? Múnyng da astarynda qytay halqynyng qúityrqy sayasaty jatqan joq pa dep qalasyn.

Eske sala keteyik, qantar aiyndaghy qazaqstandyq qyzdargha Qytay dókeylerine túrmysqa shyghudy úsynghan habarlandyru әleumettik jelilerdi dýr silkindirgen edi. Feysbuk әleumettik jelisindegi «Doska obiyavleniy Almaty, Astana» pabliyginde mynaday mazmúndaghy habarlama jariyalanghan bolatyn: «18-40 jas aralyghyndaghy basy bos qyzdar! Beyjing túrghyny, әri boydaq er jigitke túrmysqa shyqqynyz kele me? Bizge habarlasynyz. Beyjindegi dókey jigitter toby Astanagha otbasyn qúru ýshin kele jatyr. Arnayy birneshe sharalar dayyndaluda. Er adamdar baquatty ómir sýredi, europalyq bilimi bar, aghylshyn, orys tilderin jetik mengergen».

Múnday aqparatqa ashynghan qazaq halqy qatty narazylyq bildirdi. Osy jarnamagha baylanysty Qazaqstandaghy QHR elshisi Chjan Hanihuey de óz pikirin bildirgen edi. Atalmysh úiymnyng bar-joghynan habary joq elshi qazaqstandyq qyzdargha Qytay jigitteri qatty qyzyghatyny jayynda aityp qalghan.

«Qazaqstannyng qyzdary óte әdemi, nәzik. Olardyng bilimi joghary, boylarynda shyghystyq mәdeniyet bar. Olar otbasyn jaqsy kóredi, ata-anasyn qúrmetteydi, ýlkenderdi syilay biledi», dey kele, eki el arasynda dәstýr boyynsha úqsastyqtar baryn aityp qazaq júrtshylyghyn esinen tandyrghan.

Búl qytaylyqtardyng qazaq qyzdaryna degen qyzyghushylyghyn dәleldeytin mysaldyng 10-nan 1-i ghana. Ony jaza bersek, jyry tausylmas.

Ýlkenderimiz qarsylyq tanytyp, er jigitterimiz narazylyghyn bildirip, qytaygha ketken qazaq qyzyn, tipti «jezókshege» balaghandar da boldy.

Ne kerek, býginde Qazaqstannyng qanshama qarakózderi qytay últynyng úrpaghyn tәrbiyelep, qytay shanyraghynyng otanasy atanyp jýr. Qytaymen bas qosyp, boyynan qazaqtyqty joyghandary da jetip artylady.

Joq, Qazaqstangha hanzu halqyn mýldem jolatpau kerek, QHR-men qarym-qatynasty dogharu kerek degen týsinikten adamyn. Dostyq qarym-qatynas kez-kelgen memleketter arasynda asa qajet-aq, alayda ol dostyqtyng shekrasynan aspau kerek shyghar. Ájelerimiz ben analarymyzdyng aryn ózge últ ókilining azamaty taptamady, әjelerimiz qazaqtyng tekti úrpaghyn dýniyege әkeldi, boyyna elge degen sýiispenshilikti darytyp ósirdi emes pe?! Qor bolghan joq qoy. Qaltasyndaghy baylyghyn kórsetip, qazaqtyng qarakózderin túzaghyna týsirmek oilary bar qytay halqy tynysh jatar emes. Jay ghana habarlandyrudan bastap, sayasatqa deyin taban tirepti. Qytayy bolsyn, basqasy bolsyn, elder arasyndaghy yntymaqtastyqty mahabbat sheshpek emes. Qytaydyng kezekti sayasatynyng qúrbany bolyp jýrmeyik.

Gýlim Jaqan

Abai.kz

9 pikir