Senbi, 20 Sәuir 2024
Biylik 7462 1 pikir 25 Jeltoqsan, 2015 saghat 14:11

"ALASh AVTONOMIYaSYNYNG ÁSKERI" ATTY KITAPTYNG TÚSAUKESERI ÓTEDI

25 jeltoqsan kýni saghat 17:00-de, Almaty qalasyndaghy «Tyani-Shani» qonaqýiinde (Bógenbay batyr – Qonaev kóshelerining qiylysy) «Alash avtonomiyasynyng әskeri» atty kitaptyng túsaukeseri ótip, tarihshy-ghalymdar men ziyaly qauym ókilderi Alash qozghalysy taqyrybyndaghy oilaryn ortagha salady.

Túsaukeserge alashtanushy, professor Mәmbet Qoygeldiyev; jazushy, «Qazaq әdebiyeti» gazetining bas redaktory Júmabay Shashtayúly; әdebiyettanushy, professor Aygýl Isimaqova; rejisser Satybaldy Narymbetov; kinodokumentalist Halila Omarov; aqyn Almas Ahmetbekúly qatysady. Sharagha Almaty qalasynyng әkimi B.Baybek te arnayy shaqyrylyp otyr.

Túsaukeserge arnalghan keshte dәstýrli әnshi Jolaman Qújimanov Mirjaqyp Dulatovtyng «Alash gimni» atty әnin jәne Jýsipbek Aymauytov sózin jazghan «Ghasker óleni» atty әndi oryndaydy. Jýsipbekting «Ghasker marshy» degen óleni 1918 jyly «Abay» jurnalyna jariyalanghan. Qazaq әskerin jinaugha kelgen Mirjaqyp Kókshetau men Qyzyljardyng 22 bolysy bas qosqan jiynda sap týzegen әskermen osy әndi aitqanyn S.Múqanov «Ómir mektebi» romanynda surettep jazady. Iliya Jaqanov әnning әueni Mirjaqyptiki deydi. Kónekóz qariyalardyng esteliginshe, Alash әskeri sap týzegende osy eki әndi aitqan eken. Al, dәstýrli әnshi Tileules Qúrmanghaliyev Qapez Bayghabylúlynyng «Qapezding qoshtasuy» atty әnin oryndaydy.

«Alash avtonomiyasynyng әskeri» atty kitaptyng avtory - Alash qozghalysy tarihyn birneshe jyldan beri zerttep jýrgen jurnalist Bolat Mýrsәlim. Búghan deyin B.Mýrsәlim «Alashorda» (2012 j.) atty fotoalibom qúrastyryp shygharghan bolatyn. Jana kitapta Alashorda ýkimetining 1917-1920 jyl aralyghynda bolishevikterding býlinshiliginen qazaq halqyn qorghau ýshin qalaysha әsker qúrghanyn, eng әuelgide 13500 adamnan túratyn milisiya bolady dep josparlanghan qúrylymnyng Azamat soghysy jyldarynda túraqty atty әsker polkterine ainalghany jazylghan. Basylymda búryn kópshilikke tanys bola qoymaghan jana suretter jariyalanghan.

Kitap 1000 danamen «Baspa-sóz» baspasynan shyqqan. Kitapqa kәsipker Darhan Siysekenov demeushilik jasaghan. 1917 jyldyng 25 jeltoqsanynda (eski stilimen 12 jeltoqsan) Orynbor qalasynda qazaqtyng últtyq-territoriyalyq Alash avtonomiyasyn qúru, Alashorda ýkimeti men Alash әskerin jasaqtau turaly tarihy sheshim shyqqan. Yaghni, biylghy 25 jeltoqsanda búl sheshimge 98 jyl toldy. Últtyq mýddeni kózdep, Resey imperiyasynyng ezgisinen bosap, demokratiyalyq baghyttaghy memlekettik qúrylymdy maqsat tútqan Alash qayratkerlerining isi úrpaq jadynan eshqashan úmytylmauy tiyis. Qosymsha aqparat ýshin baylanys telefony: 8-778-110-58-58

Abay-aqparat

1 pikir