Júma, 29 Nauryz 2024
Qaza 8522 0 pikir 27 Qyrkýiek, 2015 saghat 19:25

QANDY QAJYLYQ: KINÁLI KIM?

Mekkening irgesindegi Mina jazyghynda bolghan qayghyly oqighadan qaza tapqandar sany 769-gha jetti. Búdan basqa, 934 adam jaraqat alghan. Múnday resmy mәlimetti Saud Arabiyasynyng densaulyq saqtau ministrligi jariya etti. Al әlemdik aqparat qúraldary qaza bolghandardyng sanyn odan da kóp ekenin, 2 myng adamgha jetkenin aitady.

Al osy elding ishki ister ministrligi qajylyq rәsimderin oryndau barysyndaghy qauipsizdikti qamtamasyz etu ýshin taghy jýz myng qyzmetker bólgen. Esterinizge sala keteyik, qayghyly oqigha 24-shi qyrkýiekte Mina jazyghynda shaytangha tas laqtyru rәsimin atqaru kezinde bolghan. 

«Biz kóptegen qúrbandardyng denesin tuystaryna berdik. Jerleuge dayyndyq bastalyp ketti. Búl júmystar qayghyly oqighadan keyin 2 kýn ishinde tez qolgha alyndy. Biraq әli  jeke basy anyqtalmaghan marqúmdar bar. Tiyisti qauipsizdik organdary men sot-medisina qyzmetkerleri qayghyly oqighanyng sebepterin әli tergep jatyr», - deydi Saud Arabiyasynyng Densaulyq saqtau ministri Halid Ál-Faliyh.

Ayta keteyik, bizding elimizden qajylyq paryzyn óteuge barghan qazaqstandyq 78 jastaghy M.Mansúrova esimdi qariya jýrek auruynan jergilikti emhanalardyng birinde em jýrgizu barysynda kóz júmdy. 1937 jyly tughan әje egde jastaghy densaulyghy men jaghdayyna qaramastan jalghyz kelgen eken.  Qazaqstan Qajylyq Missiyasy búdan bylay egde jastaghy qariyalardy jaqyn tuystarynsyz qajylyqqa jibermeu turaly talap qoyady.

Sheteldik BAQ Minadaghy jýzdegen qajylardyng qazasyna Irannan kelgen sheyitterding legi sebepker degen boljamdaryn jariyalady. Er-Riyad búl jantýrshigerlik jaghdaydy irandyqtar qasaqana úiymdastyruy mýmkin ekenin tergeude.

Búl turaly kavkazcenter.com-gha silteme jasap NUR.KZ habarlady.

7 tamyzda Yemendegi husiyt-sheyitterding basshylarynyng biri osy jyldaghy qajylyq «iri oqighalarymen este qalatynyn» mәlimdegen bolatyn.

Kuәgerlerding aituynsha, oqigha ornynda keptelisting oryn aluy men irandyq qajylardyng iri legining kelu uaqyty birdey bolghan. Minadaghy arab sektorynan ótken irandyqtar tәrtipke baghynudan bas tartqan. «Keptelis boludyng aldynda irandyq qajylar tәrtipke baghynudan bas tartyp, bizben jýzdeskende úrandatugha kiristi», — deydi qajylyq boyynsha resmy ókilderding biri jurnalisterge.

Iran birden jauapkershilikti Saud Arabiyasynyng moynyna jýktedi. Al saudtyq BAQ óz kezeginde irandyqtardyng Mekkede jyl sayyn sayasy aksiyalar úiymdastyryp, ózge qajylardy janjalgha iytermeyleytinin jazghan.

Ondaghy aqapartqa sәikes, irandyq sheyitter Afrikadan kelgen qajylargha da belsendi ýgit-nasihat jýrgizip, Iranda oqu men júmys úsynady eken. Búdan bólek irandyqtar әr qajylyq mausymy sayyn ózderimen jalghan Qúrandy әkelip, qajylar arasynda taratyp jatatyny jazylghan.

Saud BAQ-y 7 tamyzda Yemendegi husiyt-sheyitterding basshylarynyng biri Muhammad Mukalihanyng Facebook paraqshasyndaghy jazbasyna basa nazar audartty: «Osy jyly qajylyqta tarihta bolmaghan jayttar oryn alady… Alla sizderge qajylyq bitpey jatyp, Arafat kýninen keyin jenis syilaydy», — delingen jazbada.

Arab basylymdary 1987 jylghy qajylyqtaghy qandy oqighagha jәne 1989 jylghy Muaysim ýngirtauynda myndaghan qajylardy uly gazben óltiruine irandyq sheyitterding tikeley qatysy bolghanyn algha tartty.

Beysenbi kýni bolghan osy jantýrshigerlik jaghdaydy әlemdik BAQ "songhy 25jyldaghy eng qandy qajylyq" dep baghalady. 

TARIHTAGhY QANDY QAJYLYQTAR

1.Mekke. Saud Arabiya. 2015 jyldyng 24-qyrkýiegi.

Músylmandardyng qasiyetti orny Mina jazyghyndaghy qajylyq rәsimi kezinde 700-den astam  adam qaza tapqan. Sonymen qatar, 200-den astam qajy auruhanagha jetkizilgen. Resmy derekterde  olardyng 66-sy әielder dep kórsetilgen. (suret 1)

 

2. Kerala. Ýndistan. 2011 jyldyng 14-qantary.

Ýndisterding Sabarimale diny rәsimi kezinde 102 adam taptalyp, qaza bolghan. Búl diny rәsimge jyl sayyn 50 million adam qatysady. (suret 2)

3. Pnompeni, Kambodja. 2010 jyldyng 22 qarashasy.

Jergilikti halyqtyng jyl sayynghy su merekesi kezinde Tonlesal ózenindegi kópirde nópir astynda 375 adam qalyp qoyghan. (suret 3)

4.Radjastan. Ýndistan. 2008 jyldyng 30-qyrkýiegi.

Radjastannyng Djohopur tauyndaghy ghibadathanada Shakty Devy rәsimi kezinde 25 myng adamnyng ayaghynyng astyna 220 tәuapshy qaza bolghan. (suret 4)

 

 5.Himachal-Pradash. Ýndistan. 2008 jyldyng 3-tamyzy.

Nayna Devy ghibadathanasynda 140-tan astam adam ayaq astynda ezilip, ólim qúshqan. (suret 5)

6.Mina. Saud Arabiya. 2006 jyldyng 12-qantary.

Qajylyq sapary kezinde 450 adam Jamarat kópirinde ajal qúshqan.(suret 6)

 

7.Baghdat. Irak. 2005 jyldyng 31-tamyzy.

Imam Musa әl-Qazimagha tauap etuge jinalghan 1000-nan astam shiit músylmandary Tigr ózenine batyp, jartysy taptalyp ólgen. Qaza tapqandardyng basym kópshiligi әielder men balalar bolghan. (suret 7)

8.Maharashtra. Ýndistan. 2005 jyldyng 25- qantary.

Ratangarh qalasy manyndaghy  Mandula Devy ghibadathanasynda 300-den astam Durga Purdja meyramynda halyq ayaq astany taptalyp, qaza tapqan. (suret 8)

 

 

9. Mina. Saud Arabiya. 2004 jyldyng 1-aqpany.

Shaytan qabyrghasyna tas laqtyru rәsimi kezinde  250-den astam qajyny nópir halyq taptap ketken.(suret 9)

 

 10.Akkra. Gana. 2001 jyldyng 1-mamyry.

Akkra qalasyndaghy stadionynda jergilikti Accra Hearts of Oak jәne Asante Kotoko futbol komandalary arasyndaghy oiyn kezinde 126 adam yghy-jyghy halyqtyng ayaghynyng astyna taptalyp qalghan. (suret 10)

11.Mina. Saud Arabiya. 1998 jyldyn  9-sәuiri.

Shaytan qabyrghasyna tas laqtyru rәsimi kezinde  120 qajyny nópir halyq taptap ketken jәne 180 qajy auruhanagha týsken.( suret 11)

 

 12.Mekke. Saud Arabiya. 1990 jyldyng 2-shildesi.

Kezekti qajylyq kezinde 1426 adam taptalyp, qaza tapqan.

 

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1570
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2265
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3564