Senbi, 20 Sәuir 2024
Kýbirtke 6256 0 pikir 1 Qarasha, 2015 saghat 17:25

TAYChIYBEKOV TAYRANDAYDY, AL ÚLTShYLDAR NEGE QYLMYSKER?

Astana qalalyq prokuraturasy «Antiygeptiyl» qozghalysynyng mýshesi,  qoghamdyq belsendi, Bolatbek Bilәlovting ýstinen «últaralyq arazdyqty qozdyrdy» degnen aiyp taghyp, qylmystyq is qozghaghan. Búl turaly «abai.kz» portaly Azattyqqa silteme jasay otyryp habarlaydy.

Qoghamdyq belsendi Bolatbek Bilәlovting Azattyqqa bergen aqparattaryna sýisensek, Astana polisiyasy Bilәlovting ýiine tintu jýrgizip, ýstinen qylmystyq is qozghalghanyn jetkizgen. Birneshe saghat tintu jýrgizgen song polisiya qyzmetkerleri onyng ýiinen keybir qújattar men elektrondyq derekter saqtalghan kompiuter, mobilidi telefon jәne basqa da zattaryn alyp ketken ketken (http://www.azattyq.org/archive/news/20151030/330/330.html?id=27335409).

Bolatbek Bilәlov, qogham belsendisi:

– Tanerteng ýiime kelgen polisiya qyzmetkerleri tintu jýrgizuge berilgen qaulyny kórsetip, mening ýstimnen QR Qylmystyq kodeksining 174-babynyng 1-tarmaghy boyynsha, yaghniy  әleumettik, últtyq, rulyq, nәsildik, qauymdyq nemese diny alauyzdyqty qozdyru boyynsha qylmystyq is qozghalghanyn habarlady. Olardyng aituynsha, qylmystyq is qozghaugha mening әleumettik jelilerdegi jazbalarym men viydeo materialdarym negiz bolghan.  Poliyseyler maghan Facebook, YouTube әleumettik jelilerde jariyalaghan «orys fashizmi», «qazaq últshyldyghy», «Shebskladtaghy oqigha hronikasy» turaly jәne t.b. materialdaryma qatysty tergeu amaldary bastalghanyn aitty.

Esterinizde bolsa, dәl osynday kýdikpen, últaralyq arazdyqty qozdyrushy aiyby taghylghan qos birdey qogham belsendisi Ermek Narymbaev pen Serikjan Mәmbetalindi qúqyq qorghaushylar 12-qazan kýni qamaugha alghan bolatyn. Keyin anyqtalghanday, qúzyrly organdaghylar belsendilerding ýstinen QR Qylmystyq kodeksining 174-babynyng 1-tarmaghy boyynsha is qozghaghan. Ol kezde de poliyseyler tintu kezinde jeke noutbuk, modemder men qújattardy tәrkilegen.

Hosh delik. Qazaqstanda últaralyq, әleumettik arazdyqty qozdyrushylar jazalanuy tiyis, eger aiyptaular әdil dәleldenetin bolsa. Egemendikting erteni ýshin, beybitshilik pen tatulyq qanymyzgha singen kez kelgenimiz Ata – Zannan attap kete almaytynymyz ras.  Biraq, osy tústa ishimizdi tyrnaytyny bizding eldegi qalyptasqan proteksiyashyldyq, jebirlik yndyny men  әdildik degen qasiyetti úghym qanshalyqty saqtalyp jatyr?

Qazaqstanda birin-biri mensinbeytin, moyyndamaytyn eki top bar ekenin bilesizder. Mine, sol eki toptyng biri – qazaq últshyldary bolsa, biri – «orys últshyldary». Dәlirek aitsaq, reseyshil top.

Orys últshyldary etnikalyq jaghynan birtekti  emes ekeni de ras. Olardyng arasynda qazaqtyqqa qyryn qaraytyn últy qazaq әleumettanushylar men sayasattanushylar da kóp. Mysaly, Qazaqstandy Reseyding qúramynda kórgisi keletin, keshegi kenestik ker qoghamnyng qayta qúryluyn ansaytyn – Ermek Taychiybekov osy toptyng saqasy dersin.

Alayda, kózimiz kórip otyrghanday qazaq últshyldaryna ghana tisi batatyn QR Ýkimeti men prokuraturasy – әleumettik jelilerde Qazaqstannyng memlekettik territoriyasyn talan-tarajygha salyp, shekaramyzgha shýiligip, Qazaqstandy Resey Federasiyasynyng bodany bolugha ýndep jýrgenderge jýgen saludyng ornyna jaq tyrystyryp, mylqaudyng kýiin keshe qalatyny taghy ras. Áytpegende, әleumettik jelilerde Qazaqstannyng soltýstik ónirlerine kóz alartqan, tipti SQO-ny, Bayqonyrmen qosa Resey territoriyasyna qosyp jibergen posttar jazylghanda QR Bas prokuraturasy men ÚQQ qanday sharalar qoldandy? Orys últshyldarynyng shovinistik pighyldary, tek qana BAQ-ta ghana emes, kino kartinalarynda da birneshe mәrte kórinis tapty. Mysaly, jaqynda ghana reseylik rejisser, Kamedy klubynyng reziydenti Tair Mamedov Almatyny Resey qúramyna qosyp jiberdi (http://abai.kz/post/view?id=5141). Keyin ózderining geografiyadan sauatsyz ekendikterin moyyndap, keshirim súrap qútyldy. Búl shovinistik hәm arandatushylyq әreket ýshin әdiletti jaza ma?  Búl birinshi mәrte qaytalanyp otyrghan joq. Ózderin «Russkie evropeysy» dep ataytyn jana últshyl kýshter Qazaqstannyng soltýstik bes oblysyn Reseyge qaytarudy talap etetin mәlimdeme taratty (http://archive.turkystan.kz/articles/view/34739).

Oralda Nauryz meyramynda Resey bayraghy jelbiredi (http://archive.turkystan.kz/articles/view/34739). Almaty oblysy Úighyr audanynda joq memleketting tuy kóterildi (http://zhasalash.kz/saraptama/1832.html).

Osynday ospadar әreketterge QR Bas prokuraturasy qanday shara qoldandy?

Al Qazaqstannyng territoriyalyq tútastyghyna kýmәn keltirip, soltýstik ónirlerdi anneksiyalau turaly bastama kótergen Jirinovskiy bastaghan últshyldargha qanday shara qoldanyldy. Jә, Jirinovskiyge Qazaqstan aumaghyna kiruge tyiym salynghanymen, onyng sózin sóilegen, Limonov, Minchenkolargha әli de auyzyna kelgen qúsyghan tógip jýrgen joq pa? Tipti, Qazaq memleketi bolmaghan dep kókigen Preziydent Putinning ózi Qazaqstangha keluge, kiyeli topyraqty taptaugha tiyisti emes edi. Átten, Qazaqstannyng qúqyq qorghau organdary ekonomikalyq túrghyda kórshilerge tәuelsiz bolmaghanda, últtyq namysymyzdy taptap, territoriyamyzgha talasyp otyrghandar tiyisinshe jazalanar ma edi?

Kerisinshe últtyq manyzy bar mәselelerdi kótergen qazaq últshyldary bas kótere qalsa boldy, kisi óltirgen qylmyskerdi qughanday,  kisen ala jýgiru qúqyq qorghaushylar ýshin qalypty siyaqty.

Memlekettik til mәrtebesin kóterip jýrgen Múhtar Shahanovtan bastap birqatar qazaq últshyldaryn halyq jauyna ainaldyryp jiberdi.  Ótken joly oppozisioner Serikjan Mәmbetalin men qoghamdyq belsendi Ermek Narymbaevtardy qamady. Joq, biz bireudi aqtap, bireudi jaqtaghaly otyrghan joqpyz. Kinәsi dәleldense hosh. Endi mine, prokuratura shynjyry Resey zymyranynan shashylghan udan qyrylyp qalghan kiyikterding joghyn joqtap, Protonnyng úshyryluyna toqtau izdep jýrgen azamat Bolatbek Bilәlovting qolyna salyndy. Temir torgha toghytyluy tiyistiler tayrandap jýrgende qúqyq qorghau salasy men Qazaqstan biyligi qazaq últshyldarynan qylmysker jasaugha myqtap kirisip ketkenge úqsaydy. Búl әdiletti me?

Núrgeldi Ábdighaniyúly

abai.kz

 

 

0 pikir