Senbi, 20 Sәuir 2024
Qogham 6823 0 pikir 29 Mausym, 2015 saghat 08:21

EL TOZDY MA, ÚRPAQ AZDY MA?

Internet betin aqtaryp, jer-jahannyng janalyghyn qarap otyrsang jana ústatatyn talay janalyqty kóresin. Qúday basqa bermesin dep betindi shymshyp óte shyghasyn. Ókinishtisi kýn sayyn әlemde talay әumeserlik pen azghyndyq bolyp jatyr. Kóbeymese, esh azayghan emes. Sonday jer astynan shyqqan jikti Qazaqstannan da jii kezdestiretin boldyq songhy kezde.

Sәby ólimi, kәrizge týsip ketken sәbi, sәbiyler saudasy, qarausyz qalghan sәbi, qoqys jәshiginen tabylghan sәbiy... osynday janalyqtar izin suytpay BAQ betinen kórinetin bolyp ketti.

Búl songhy bir ghana aidyng ishinde bolghan jan shoshytarlyq jaghdaylar.

Ókinishtisi osynday qylmystardyng qazaqy júrty kóp, tórt million qazaq qonystanghan ontýstik ónirinde qaytalana bastaghany. Búl nege jii qaytalanyp jatyr? Shetelge bala satqandy kórgenbiz, birneshe myng bala qúrlyq asyp ketkende selt etpegen qazaq qoghamy nege sonsha qatygezdenip barady? Kókek ana turaly, jas qyzdardyng nәrestelerin tua shóktirgeni turaly da aqparat az emes.

Siz bilesiz be, Qazaqstanda 20 jyldyng ishinde ýsh millionnan astam bala tumay jatyp, o dýniyelik bolyp, aborttyng qúrbanyna ainalghan. Sonyng kóp bóligin 14-20 jas arasyndaghy qyrshyn qyzdar jasatyp kelgen. Tipti, onyng on mynnan astamy ekinshi týsikti jasatqan.  Jasynda býitken qyzdar erteng deni sau úrpaq bosana ma? Balagha zar, úrpaqqa zәru bolghan kisi qanshama? Bireu densaulyghy jaramay nәrestening kýlkisine zar bolyp jýrse, endi bireulerding jas balasyn jórgeginde, jatyrdan aman jaryq dýniyege shyqsa qoqys jәshiginde túnshyqtyratyny qalay?

Jasandy týsikting ana ómirine qauipti ekenin barshasy biledi. Alayda әielding óz erkimen týsikti jasauyna bizding elde esh kedergi joq. Din adamdary da, demograftar da búghan týbegeyli qarsylyq tanytyp keledi. Zannyng solqyldaqtyghy men qyzdyng jeniltektiginen qanshama taghdyr tumay jatyp shókti. Ol memlekettik zangha ghana emes siz ben bizding úyat kodeksimizge syn bolsa kerek. Áyel baqyty - bauyryndaghy sәbi. Býgingi sәby – ertengi keleshek. Sәbiyding beykýnә ólimi, әkesiz-sheshesiz jetimek bolyp ómirge kelui, tua sap saudagha salynuy keshirilmes qylmys. Soghan rúqsat berip otyrghan tútas qogham shyndyghynda qylmysker. Kinәni kimnen izdeymiz, sizdi arynyz mazalay ma? Sansyz súraq, orasan jauapkershilik.

Memlekettik organdar ghana emes, qyz ósirip otyrghan barsha әkeler, qalyndyq sýigen jas jigitter, oinap jýrip ot basqan boyjetkender, ant berip pyshaq ústaghan dәrigerler... bәrimiz de ardaqty ana úghymyn qasterlep, ayaly sәby jýregin qadirley bilsek eken. Ár shanyraqtyng týtini týzi úshqay!

Abai.kz

0 pikir