Júma, 29 Nauryz 2024
Kórshining kólenkesi 10556 0 pikir 24 Shilde, 2015 saghat 15:06

RESEY – ENG QAUIPTI 10 ELDING BIRI

Resey eli ómir sýru sapasy jaghynan әlemdegi eng qaterli on elding tizimine endi. Búnday qorytyndyny halyqaralyq Álem instituty toby jasaghan.

BBC-ding jazuynsha, Global Peace Index reytingi boyynsha, Resey  Soltýstik Koreya men Niygeriyanyng arasynda túraqtaghan. Búl 162 el arasynda jasaghan saraptamanyng 152-orny. Qauipti memleketter arasynda  Irak pen Aughanstan jәne Siriya bar.

Qaterli on elding arasynda Ontýstik Sudan, Ortalyq Afrika Respublikasy, Somali, Sudan, Kongo Demokratiyalyq Respublikasy, Pәkistan jәne Soltýstik Koreya elderi bar. Ukraina búl tizimde sonynan sanaghanda 12-oryndy alyp túr.

Al, eng qauipsiz el retinde tizimning basynda túrghan el Islandiya. Odan songhy oryn Daniyagha, ýshinshi oryn – Avstriyagha tiyesili. Ómir sýruge jayly elderding alghashqy ondyghyn negizinen Europa elderi iyelegen.  Sonday-aq,  Kanada (7-oryn) jәne Avstraliya (9-oryn) elderi de bar.

Sarapshylar búl tizimge AQSh-ty 94-etip ornalastyrghan. Úlybritaniya bolsa 39-orynda. Al, Latyn amerikasynan qauipsiz el bolyp tizimge Chily (29-oryn) ense, Afrikadan – Botsvana (31-oryn) engen.

Global Peace Index reytingi 2007 jyldan beri osylay saraptama jasap keledi. Olar búl qorytyndygha elderding 23 faktoryna taldau jasau arqyly keledi. Onyng ishinde elding ishki qauipsizdigi, qylmystar men kisi ólimining azdyghy, halyqaralyq qatynastary men qorghanys salasynyng shyghyndary bar.

Atalghan tizimde Qazaqstan 87-oryndy iyelengen.

Ayta keter bolsaq, 1992 jyldyng 21 qazanda Qazaqstan Respublikasy men Resey Federasiyasy arasynda diplomatiyalyq qatynastar ornatyldy. Qazaqstan Reseymen Shanhay yntymaqtastyq úiymynda, Tәuelsiz memleketter dostastyghynda bir sapta. Ári, osy eki elding qatysuymen biyldyng birinshi qantarynan bastap Ekonomikalyq dep sipattalghan, birneshe mýshesi bar Euraziyalyq odaq qúryldy.

 

Núrghaly Núrtay

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1584
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2284
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3624