Senbi, 20 Sәuir 2024
Anyq 8024 0 pikir 29 Qazan, 2014 saghat 17:11

ÚLYQTAUGhA KIM LAYYQ?

Mening paraqshamdy biraz sheneunik, diplomattar oqitynyn jaqsy bilemin. Solargha qúlaqqaghys dep esepteyik.

Elimizding ishinde keremet bayqala bermeytin ýrdister bolyp jatyr. 
Sonyng biri mesenattyq qyzmet, mesenattyq ýrdis. Sonyng bir aighaghy Semey ónirining tumasy Shynghys Qúljanov degen azamattyng tirshiligi. Osydan birer jyl búryn búl kisi tanymal qalamger, jurnalist Valeriy Mihaylovtyng "Hronika Velikogo djuta" atty kitabyn janadan shygharyp, ony qazaq tiline janadan әdebiylendirip audarghan bolatyn (audarmashy Ghúsman Jandybaev).
Valeriy Mihaylov­tyng «Mektep» baspasynan jaryq kórgen «Ghalamat jút shejiresi» atty qazaq tilinde jariya bolghan kitabynyng taralymy 10 myng dana boldy. Taralym elimizdegi barlyq kitaphanagha tegin taratyldy.

Orys tilindegi qomaqty taralym qazaq qalyng otyrghan Omby, Tomby, Astrahani, Saratov siyaqty Resey ónirlerinde tegin taratyldy. 
Osydan biraz uaqyt búryn kitap nemis tilinde shyghyp, Germaniya aimaghyna tarap ketti. 
Býgingining basty janalyghy - jaqynda Londondaghy STACEY international atty sayasy әdebiyet baspasynan kitaptyng aghylshyn tilindegi núsqasy 2000 danamen shyqty. Kitap sol jaqtaghy aimaqty zertteushi ortalyqtargha, kitaphanalargha tegin jetkizilip, sauda ainalymyna da týsedi. 
Qarap otyrsanyzdar ghalamat júmys!

Dәneker adamdar turaly bólek aita ketu qajet.

Osy júmystardyng basy qasynda jýrgen azamattardyng biri - "Mektep" baspasynyng basshysy Erlan Satybaldy myrza. Tanymal qayratker, әdebiyetshi, әigili Mirjaqyp atamyzdyng jiyeni.

Kitaptyng aghylshyn tiline audarmasyn Orta Aziya aimaghyna janashyr adam, zertteushi Ketrin Yudelison jasady (surette). Ketrin Londondaghy Arheologiya institutynyng ghylymy qyzmetkeri, Qazaqstanda, Orta Aziyada birneshe ret bolghan adam. Úzaq uaqyt boyy Mәskeudegi Progress Publishers baspasynda da qyzmet etken.

Kitaptyng nemis tilinde taraluyna, nasihatyna kóp enbeng etken adamnyng biri - Gumbolidt uniyversiytetining qyzmetkeri Robert Kindler myrza. Robert Kindler Orta Aziya men Qazaqstannyng stalindik kezeni turaly birden-bir maman. "Stalin kóshpelileri" (Stalins Nomaden) jәne "Qazaqstandaghy biylik pen ashtyq" (Herrschaft und Hunger in Kazakchstan) atty kitaptardyng avtory.

Úsynystar mynaday:

1. Preziydentting jyl sayyn tapsyrylatyn "Beybitshilik jәne progress" atty halyqaralyq premiyasy bar. 
Osy premiyany eshkimdi alalamay, bólmey Valeriy Mihaylov, Ghúsman Jandybaev, Erlan Satybaldy, Ketrin Yudelison, Robert Kindler degen azamattargha tabystalsa. 
Jalpy Yudelison, Kindler siyaqty azamattardy elge kóbirek shaqyrtyp, ghylymy ortamen, jastarmen kóbirek tanystyrghan jón. Búlar ghylym adamdary. Shaqyrghan jerge keledi. Qayda ketpey jatqan qarajat. Búl kisiler jaqsy avtorlardy kezdestirip jatsa, jana taqyryptardy kórip jatsa, óz elderinde audarugha kelisim berse elding aty shyghady, danqy shyghady. Álem bizding tarihymyz ben mәdeniyetimiz turaly habardar bolady. 
Qarymta qúrmet retinde osy kisilerding Qazaqstan turaly jazghan dýniyelerin qazaq tiline audaruymyz mindet bolyp tabylady. Osyny da úmytpayyq.

2. Shynghys Qúljanov degen azamat (jeke tanymaydy ekenmin) elimizdegi mesenattargha tabystalatyn premiyanyng bireuimen marapattalsa. Búl ghana emes, talay ýlken әlemdik te, jergilikti de jobalargha at salysyp jýrgen mesenat, kәsipker.

3. Mәdeniyet ministrligi, Syrtqy ister ministrligi, elshilikter arqyly aghylshyn tilinde shyqqan "The great disaster" kitaby aldaghy jyldyng Buker syilyghyna úsynylsa. Úsynu joldary, tәrtibi sayttarda anyq jazylghan. 
Jalpy aita keteyin, songhy eki jylda Buker syilyghy demokratiyalanyp jatyr. Syilyqqa barsha aghylshyn tilinde shyqqan dýniyeler úsynyla alatyn boldy. Taqyryptardyn, iydeyalardyng tapshylyghy zamanynda ómir sýrip jatyrmyz. Jaqsy júmys istelse kitaptyng "Úzyn" jәne "qysqa" tizimderge iliguining mýmkindigi asa joghary bolady. Mysaly, osy jyldyng Bukerin Ekinshi dýniyejýzilik soghys kezindegi jaghday turaly jazghany ýshin avstraliyalyq Richard Flenagan aldy. 
The Man Booker Prize syilyghyn alu ýlken mәrtebe bolyp tabylady. Elding atyn shygharudyn, qazaq әlemin aghylshyn tildi oqyrmangha týsinikti etuding eng ýzdik joly osy.

Aytpaghym osy ghana edi.

Abai.kz

0 pikir