Júma, 19 Sәuir 2024
Qogham 6931 0 pikir 4 Sәuir, 2014 saghat 18:56

TÝRKIYa SAYLAUY jәne QYRYM: TÝRKILER ÝShIN TAGhY BIR SYNAQ

Qyrym mәselesine baylanysty deuge bolmas, jalpy bizding sayasy aqparat óndiru qabiletimiz reseylik ayamen sheketeletindikten týbimiz bir Týrkiyada bolghan juyrdaghy saylaudyng manyzy kózden tasa ótti.

Songhy uaqyttarda jalpytýrkilik sayasatta ózin kórsetip jýrgen Erdoghan biyligi ishki sayasy qiynshylyqqa tap boluda. Oghan jauapty ózi de tapqanday. Syrtqy kýshterding aitaqtauy, aralasuymen bolghan jandayshap toptar elge iritki salugha tyrysyp baqty. Saylaualdy nauqan kezinde Erdoghan Tayyp memlekettik kýshtik qúrylymdardy tazartugha mәjbýr boldy.

Týrkiyadaghy jergilikti әkimder saylauynda negizgi oppozisiyalyq «qobyzdy» oinaghan da syrtqy, dәliregi amerikalyq kýshke arqa sýiegender bolghany jasyryn emes. Sol sebepti Erdoghan biyligi sayasy paradigmany ózgertip, әsireúltshyl sanalatyn, biraq syrtqy aitaqqa erip ketuge beyim baghyttaghy toptardy auyzdyqtau arqyly batystyng demokratiyalyq qúndylyqtarynan sanalatyn «Tviyter» sekildi әleumettik jelini dogharudan da taysalmady. 

Búl jaghynan «sayasy jahandanu» eshkimdi de ayaytyn týri joq. Osynday arpalysty Siriya bastan keshude. Ony jaqtaghan Resey sasqan ýirekting artymen sýngigen kebin kiydi... Syrtqa bildirmegenimen Qytay da ishtey alasúruda.

 Sayyp kelgende, songhy kezdegi sayasy ýrdis týrkilerdi birshama synaqqa saluda. Reseylik týrkiler neoimperiyashyl baghyttyng qúrsauyna tap kelse, Qyrym týrkileri otansyz qalghanday kýy keshude. Ghaghauyzdar tәuelsizdik alugha talpynyp jatyr. Ýsh sayasy yqpaldy ortadaghy Qazaqstan men Qyrghyzstannyng jayy mәlim. Ózbekstan da ózinshe ishki ózgeristerge bas qoydy. Osy kezende týrkiyalyq erdoghanshylar jergilikti biylik saylauynda aiqyn basymdyqqa jetti: saylau nәtiyjesinde 80 payyz aimaqtyq biylikke ie boldy, eldegi  4 iri megapolisting ýsheui AQ partiya qolynda...

Osy saylaudyng nәtiyjesine sýisindi me, әlde antiamerikalyq ústanymgha tartqysy keldi me bolmasa Qyrym mәselesinen ózi de shoshydy ma, Putin osy joly Erdoghandy saylau nәtiyjesimen qúttyqtaghan eng alghashqy memleket basshysy bolypty. Qalay bolghanda da Evraziyada aitarlyqtay dýrbeleng bar... Odan týrkiyalyq saylau nәtiyjesi de oryn alghany ras. Osy saylau arqyly Týrkiya syrtqy kýshterding yqpalynan belgili bir uaqytqa aman qaldy deuge bolady.

Aldaghy kýnder týrkilerge qalay bolar eken?..

Syrym Dat.

Abai.kz

0 pikir