Júma, 19 Sәuir 2024
Janalyqtar 2858 0 pikir 21 Jeltoqsan, 2009 saghat 08:06

Jaysang Jayyqtan. Ýsh súrqiya sayasat, Bir qazaqy aqiqat.

1993-shi jyldan beri «Tenizshevroyl» Atyrau oblysynyng aumaghyndaghy «TENIZ» kenishinen tegin múnaydy qalqyp alyp otyr. Tipti ,jer asty qabattarynan beriletin qysymnyng arqasynda shyghyn da shygharmaydy. Ony vogondargha tiyep, KTK qúbyry arqyly Novorossiskige jetkizip, Qara teniz arqyly alys shetelge, Samara qúbyry arqyly Reseyge satyp keledi. Al Shymkenttegi, Povladardaghy, Atyraudaghy múnay óndeytin zauyttargha tegin qara altynnyng qansyghan qaghy da jetpeydi. Sóitemiz de ishki súranysymyzgha qajetti benzindi Reseyden satyp alamyz. Búny azyrqansanyz Ýkimet songhy benzin daghdarysynan keyin 10 million tonna múnaydy Reseyden jәne  satyp alatyn bolypty. Sóitip janar-jagharmay daghdarysanan qútyludyng amalyn tapqanday bolyp Elbasyna aqpar berip qoydy.

Múnaydy teginge taratyp berip, ne sebepten sol múnaydy orystan keri satyp alyp otyrmyz?   Búl  shamasy  ýkimetke nemese halyqqa emes, osyny oilap shygharghandardyng jan-qaltasyna paydaly әreket bolsa kerek.Yaghny bas paydasyn oilaghan sheneunikter halyqtyng qazynasyn talan-tarajgha salyp otyrghanyn osydan kóruge bolady. Bolmasa óz qazynasyna jer qojasynyng biyligi jýrmeydi degen sóz. Búl sanqyryly sayasattaghy birinshi súrqiya

1993-shi jyldan beri «Tenizshevroyl» Atyrau oblysynyng aumaghyndaghy «TENIZ» kenishinen tegin múnaydy qalqyp alyp otyr. Tipti ,jer asty qabattarynan beriletin qysymnyng arqasynda shyghyn da shygharmaydy. Ony vogondargha tiyep, KTK qúbyry arqyly Novorossiskige jetkizip, Qara teniz arqyly alys shetelge, Samara qúbyry arqyly Reseyge satyp keledi. Al Shymkenttegi, Povladardaghy, Atyraudaghy múnay óndeytin zauyttargha tegin qara altynnyng qansyghan qaghy da jetpeydi. Sóitemiz de ishki súranysymyzgha qajetti benzindi Reseyden satyp alamyz. Búny azyrqansanyz Ýkimet songhy benzin daghdarysynan keyin 10 million tonna múnaydy Reseyden jәne  satyp alatyn bolypty. Sóitip janar-jagharmay daghdarysanan qútyludyng amalyn tapqanday bolyp Elbasyna aqpar berip qoydy.

Múnaydy teginge taratyp berip, ne sebepten sol múnaydy orystan keri satyp alyp otyrmyz?   Búl  shamasy  ýkimetke nemese halyqqa emes, osyny oilap shygharghandardyng jan-qaltasyna paydaly әreket bolsa kerek.Yaghny bas paydasyn oilaghan sheneunikter halyqtyng qazynasyn talan-tarajgha salyp otyrghanyn osydan kóruge bolady. Bolmasa óz qazynasyna jer qojasynyng biyligi jýrmeydi degen sóz. Búl sanqyryly sayasattaghy birinshi súrqiya

Ekinshi súrqiya búdan da soraqy.   1 million gektar jerdi  Aydahar auyly súrapty. Oghan qazaqtar qarsy boldy.Eger qazekeng qabaghyn shytpaghanda ýkimet bayqamaghan bolyp bere salar ma edi kim bilsin. Áyteuir qalyng elden seskengen ýkimet «joq, jerdi bermeymiz, tek jalgha beremiz, investisiya tartamyz»  dep aldarqatyp jatyr. Sonda búl kimdi mazaq etkeni. Jalgha bergennen keyin ony ýilestiru ýshin qytaylardyng qaptamaytynyna kim kepil?

Súrqiyanyng songhysy satqyndyq. Últqa degen qastandyq. Nege kerek «el birligi» doktrinasy. Osyny oilap shygharghan aqyldy da qalghanymyz aqymaqpyz ba? Úyalmay Oljas súhbat beredi. Qazaq tilining ghalymdaryna aqyl ýiretedi. Óz tilinde sóiley almaysyng ghoy. Bergen sәlemimdi qazaqsha ala almaghanyndy Amsterdamnyng әuejayynda kórgenim bar. Últyn bilmeymin, kózildirik kiygen sary kelinsheginmen qoltyqtasyp Parijge ketip bara jatqansyng sol kezde. 

Týiin. Qazaqstannyng batysynda mol múnaydyng baryn kezinde Dinmúhamed Qonaev bilgen. Biraq geologtargha «jogharygha aitpandar»  dep tapsyrma beripti. Ony kózi tiri geolog múnayshylar dәleldep bere alady. Dimash atamyz sonda arzan ataqty emes, elining kemel bolashaghyn oilaghan eken ghoy. Al, qazir ne istep jatyrmyz? Jer asty baylyghyn tegis jariya ettik. Biraq, sonyng bәri ústaghannyng qolynda, tistegenning auzynda ketip barady. Qazaqy aqiqatymyz anyq  osy...

0 pikir