Júma, 29 Nauryz 2024
Janalyqtar 3882 0 pikir 19 Qazan, 2013 saghat 14:42

Astyq jinau ayaqtaldy. Endi kýnbaghys jinau bastaldy

Shemonayha audanyndaghy Novo-Iliinka júrtynyng tirligi osyndaghy «Novo-Iliinka» seriktestigimen tyghyz baylanysty. Biyl auyl túrghyndarynyng kónili toq. Olardyng túraqty júmys ornyna ainalghan búl sharuashylyq egin oraghy nauqanyn telegey tabyspen ayaqtap otyr.

Shekara shebine tayau ornalasqan Shemonayha audanynyng jeri qúnarly, alqaby shúrayly ekeni ras. Órisinde tórt týlikting barlyghy bar. Iri qara, jylqy, týie ústap, tauyq fermasyn qúryp jatqan sharuashylyqtar qatary jyl sayyn kóbeyip keledi.

Audan aimaqta egin sharuashylyghy boyynsha da kósh basynda keledi. Astyq oru nauqanyn aldynghylardyng biri bolyp ayaqtaghan búl ónir qazir bidaydyng týsimi jaghynan Boroduliha, Glubokoe, Zyryan audandarynan keyingi orynda túr. Astyq shyghymy gektarynan orta eseppen 20-25 sentnerden ainalghan.

– Bizding audan búdan da mol ónimdi mejelegen bolatyn. Audan sharuashylyqtary byltyr 1,5 mlrd. tengening tehnikasyn, onyng ishinde 12 keshendi tehnika satyp aldy. Egilgen túqymnyng 90 payyzy 1-2 súrypty qúrady, ókinishke qaray janbyrly, salqyn jaz astyqtyng bitik shyghuyna kedergisin keltirmey qoyghan joq. Býgingi kýni audannyng auyl sharuashylyghy qúrylymdary Novosibir auyl sharuashylyghy institutymen biotehnologiya baghytynda birlese júmys istep jatyr, – deydi audan әkimi Amangeldi Toqtarov.

Shemonayha audanyndaghy Novo-Iliinka júrtynyng tirligi osyndaghy «Novo-Iliinka» seriktestigimen tyghyz baylanysty. Biyl auyl túrghyndarynyng kónili toq. Olardyng túraqty júmys ornyna ainalghan búl sharuashylyq egin oraghy nauqanyn telegey tabyspen ayaqtap otyr.

Shekara shebine tayau ornalasqan Shemonayha audanynyng jeri qúnarly, alqaby shúrayly ekeni ras. Órisinde tórt týlikting barlyghy bar. Iri qara, jylqy, týie ústap, tauyq fermasyn qúryp jatqan sharuashylyqtar qatary jyl sayyn kóbeyip keledi.

Audan aimaqta egin sharuashylyghy boyynsha da kósh basynda keledi. Astyq oru nauqanyn aldynghylardyng biri bolyp ayaqtaghan búl ónir qazir bidaydyng týsimi jaghynan Boroduliha, Glubokoe, Zyryan audandarynan keyingi orynda túr. Astyq shyghymy gektarynan orta eseppen 20-25 sentnerden ainalghan.

– Bizding audan búdan da mol ónimdi mejelegen bolatyn. Audan sharuashylyqtary byltyr 1,5 mlrd. tengening tehnikasyn, onyng ishinde 12 keshendi tehnika satyp aldy. Egilgen túqymnyng 90 payyzy 1-2 súrypty qúrady, ókinishke qaray janbyrly, salqyn jaz astyqtyng bitik shyghuyna kedergisin keltirmey qoyghan joq. Býgingi kýni audannyng auyl sharuashylyghy qúrylymdary Novosibir auyl sharuashylyghy institutymen biotehnologiya baghytynda birlese júmys istep jatyr, – deydi audan әkimi Amangeldi Toqtarov.

Manday terining óteuin kórip, Jer-Ananyng yryzdyghyn tókpey-shashpay terip alyp, mereyleri ýstem bolyp otyrghan audandaghy sharuashylyqtardyng biri – «Novo- Iliinka» JShS.

Biz barghan sәtte novoiliinkalyqtar jinalghan dәndi qambagha qúiyp alyp, kýnbaghys orugha qamdanyp jatyr eken. Qazday tizilgen seriktestikting tehnikasy gýrildep, diqanshylar taghy bir qauyrt sharuagha kirisuge dayarlyq jasauda. Týtini týzu úshyp otyrghan sharuashylyqta aldaghy kýni atqarylar búdan basqa da sharualar jeterlik.

Eng birinshisi әri bastysy – jazdyng janbyrly, salqyn bolghanyna qaramastan, qalpaghy dәnge tolyp, bitik shyqqan kýnba-ghysty qar týspey jinap alu. Kýnbaghys 1050 gektar alqapqa egilgen. Endi birer kýnde shalghy týsedi.
Seriktestik bidaymen qosa arpadan da mol ónim alypty. Bidaydyng әr tonnasy qazir orta eseppen 28 myng tenge dep baghalanyp jatsa, sharuashylyq 1200 gektardan týsken arpanyng tonnasyn 37 myng tengeden satyp ta ýlgeripti. Almaty oblysynyng Tekeli qalasyndaghy syra zauyty erekshe súrypty arpanyng múnday týrin syra óndirisi ýshin airyqsha qajet shiykizattyng biri retinde qoldanyp kele jatqan kórinedi.

Seriktestikting atqarushy diyrektory Ádilhan Bayandinov sharuashylyq júmysy alghan astyqty tiyimdi baghamen ótkizu, ónimdi óndeu, kóktemgi egiske túqym әzirleu siyaqty jyl on eki ay boyy jalghasyp kete beretinin, ózderining egistikti әrtaraptandyrugha mәn berip otyrghandyghyn, tehnikalaryn janalap, egis alqabyn da úlghaytyp jatqandyghyn aityp, «Novo-Iliinka» JShS-ning bolashaqtaghy josparlarymen tanystyrdy.
Sharuashylyqtyng diqanshylary bolsa, biylghy kýzding berekeli bolghanyn aitysty. Mausymdyq júmystar kezinde jýzden astam adam júmysqa alynady. Bәrine de enbegine qaray enbekaqy tólenedi. Enbekkerlerge jalaqy tóleu kólemi jaghynan atalghan sharuashylyq audandaghy ózge sharuashylyqtardan kósh ilgeri bolyp, alghashqy bestikte túr.

– Biz újym mýshelerine enbekaqyny kónildegidey etip tóleuge basty mәn beremiz. Onsyz sharuashylyqta jaqsy maman da, tәjiriybeli júmysshy da túraqtap túra almaydy. Tehnikany satyp alugha bolady, al jaqsy kadrdy satyp ala almaysyn. Tabystyng 25-30 payyzy enbekaqygha bólinedi. Endi mine, jyl sayynghy dәstýrge ainalghanday ozat mehanizatorlar men júmysshy, diqanshylargha syiaqy bermekpiz. Odan basqa da kórsetilip jatqan әleumettik kómek, qoldaular bar, – deydi Ádilhan Bayandinov7.

Býginde auyl sharuashylyghy qúrylym-daryna memleket tarapynan bólinip otyrghan kómek, qoldaular da az emes. «Novo-Iliinka» JShS tek egin sharuashylyghy salasy boyynsha ghana biyl memleketten jeti mln. tenge subsidiya alypty. Tehnikany janalap, egistikke jana tehnologiyany engizgeni ýshin de qarjylay jәrdemder alyp keledi.
Sharuashylyqtyng biyl «Qazagroqarjy» AQ arqyly lizingke satyp alghan kombaynnyng jyldyq payyzdyq ýstemesinin, yaghni, 12 payyzynyng jeti payyzy subsidiya esebinen jabylyp otyr. Qostanayda qúrastyrylyp shygharylghan otandyq kombaynnyng jalpy qúny 25 mln. tenge túrady. Sharuashylyq aitarlyqtay iri bolmasa da osynday qarjylay qoldaudyng arqasynda asa qajetti besaspap tehnikagha qol jetkizgen.

Biyl novo-iliinkalyq diqanshylar kóktemgi egis júmystaryn italiyandyq soqalar, túqym sepkish tehnikalarmen atqaryp shyqty. Ónimdiligi qoldanylyp kele jatqan eskilerinen ýsh esege artyq múnday tehnikanyng sany qazir jetige jetip otyr.
«Novo-Iliinka» JShS 1996 jyly qúrylypty. Sodan beri auyldyng tiregi bolyp keledi. Auyl túrghyndarynyng barlyghy derlik osy jerde júmys isteydi. Túrghyndargha otyn-su jetkizip beru, kómek kórsetu, jol tazalau tәrizdi auyldyng tirligine qatysty júmystardyng bәri osy sharuashylyqtyng moynynda. Sondyqtan auyl júrty sharuashylyqtyng erteni jarqyn, bolashaghy bayandy boluyn tileydi, soghan senedi. Saratov auyl sharuashylyghy tehnikumynda tehnik – mashina jóndeushi mamandyghy boyynsha bilim alyp, jastayynan enbekke aralasyp, tughan auylyn týletip kele jatqan Ádilhan Orazalyúly jerlesterimen birlese enbek etip, sol senimdi aqtap keledi.

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1567
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2261
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3544