Júma, 19 Sәuir 2024
Janalyqtar 6304 0 pikir 28 Qyrkýiek, 2012 saghat 12:56

Halyq talaby – әdilettilik

Qazaqstan Respublikasynyn   preziydenti N.Á.Nazarbaevqa 2011 jyldyng 16-17 jeltoqsan kýnderi Janaózen men Shetpede jәbir kórgen, japa shekken múnayshylar men qala túrghyndary atynan

AShYQ HAT

2011 jyldyng 16 jeltoqsan kýni saghat 10.00-shamasynda qala әkimshiligining tapsyrmasy boyynsha, tәuelsizdikting 20 jyldyghyna oray, merekelik sheru bastaldy. Júrt mýlde kýtpegen búl sheru kezinde polisiya qyzmetkerleri enbek dauymen túrghan myndaghan múnayshy azamattargha qarsy arandatushylyq әreketterin jasady. 7 ay boyy enbek­aqy mәselesi boyynsha júmys berushi­lerge talap qoyyp, beybit týrde narazylyq tanytqan múnayshylardy alannan ketiruding osynday qiytúrqy tәsilin qoldandy. Arandatushylyqtyng sony qantógiske úlasty. Avtomatpen, tapanshamen, sonday-aq tayaqpen qarulanghan ishki ister qyzmetkerleri saghat ertengi 11-ler shamasynda qarapayym halyqqa eshqanday eskertusiz oq jaudyrdy.

Polisiyanyng suyq qaruynan atylghan oqtan qúlap jatqan adamdardy kórip halyq jan-jaqqa bas saughalap qashty, al polisiya qyzmetkerleri qatardan bólinip shyghyp qashyp bara jatqan adamdardy quyp jýrip atty, oqty qarsha boratty.

Polisiyanyng beybit halyqqa atys qaruyn zansyz qoldanuynyng saldarynan 100-den asa adam ayaghynan, qolynan, moynynan, keudesinen, jambasynan jaraqat aldy. 16 adam qaza boldy.

Qazaqstan Respublikasynyn   preziydenti N.Á.Nazarbaevqa 2011 jyldyng 16-17 jeltoqsan kýnderi Janaózen men Shetpede jәbir kórgen, japa shekken múnayshylar men qala túrghyndary atynan

AShYQ HAT

2011 jyldyng 16 jeltoqsan kýni saghat 10.00-shamasynda qala әkimshiligining tapsyrmasy boyynsha, tәuelsizdikting 20 jyldyghyna oray, merekelik sheru bastaldy. Júrt mýlde kýtpegen búl sheru kezinde polisiya qyzmetkerleri enbek dauymen túrghan myndaghan múnayshy azamattargha qarsy arandatushylyq әreketterin jasady. 7 ay boyy enbek­aqy mәselesi boyynsha júmys berushi­lerge talap qoyyp, beybit týrde narazylyq tanytqan múnayshylardy alannan ketiruding osynday qiytúrqy tәsilin qoldandy. Arandatushylyqtyng sony qantógiske úlasty. Avtomatpen, tapanshamen, sonday-aq tayaqpen qarulanghan ishki ister qyzmetkerleri saghat ertengi 11-ler shamasynda qarapayym halyqqa eshqanday eskertusiz oq jaudyrdy.

Polisiyanyng suyq qaruynan atylghan oqtan qúlap jatqan adamdardy kórip halyq jan-jaqqa bas saughalap qashty, al polisiya qyzmetkerleri qatardan bólinip shyghyp qashyp bara jatqan adamdardy quyp jýrip atty, oqty qarsha boratty.

Polisiyanyng beybit halyqqa atys qaruyn zansyz qoldanuynyng saldarynan 100-den asa adam ayaghynan, qolynan, moynynan, keudesinen, jambasynan jaraqat aldy. 16 adam qaza boldy.

Halyqqa atys qaruyn zansyz qoldanudy toqtatu jóninde oblys, qala basshylary tarapynan eshqanday búiryq bolmaghan.

Halyqty jappay qyrugha jýzden astam polisiya qyzmetkerleri qatysty. Solardyng ishinen tek qana bes polisiyany kinәli dep tauyp, olardy QR Qylmystyq kodeksining 308- baby, 4-bóligimen sottady. Al әdildigine keletin bolsaq, búl poliyseyler - naghyz kisi óltirushiler. Yaghni, búlar qasaqana adam óltiru babymen sottaluy kerek edi.

9 adamnyng qazasy qay polisiyanyng qa­r­uynan atylghan oqtan bolghany belgisiz kýiinde qaldy. Sonday-aq 97 adamdy avtomatpen atyp jaralaghan polisiya qyzmetkerlerining kimder ekeni de anyqtalmady. Ózderi jasaghan qylmysty ózderi qalay ashsyn. Múnyng bәri - atu da, sottau da jogharydan bolghan búiryqpen jasalyp jatqanyn halyq biledi.

Sot prosesi oqigha orny - Janaózen men Shetpede ótui kerek edi. Sot Aqtau qalasynda ótti. Ne sebepti qarapayym halyqty Aqtau qalasyna shúbyrtty? Bizder - jәbirlenu­shiler bir ay kóleminde Aqtau qalasyna - 160 shaqyrym jerge kýnde qatynap әlek boldyq. Kóptegen jәbirlenushiler sotqa tolyq qatysa almady. Óitkeni kýnde qatynaugha jol qarajaty jetpedi.

Qazaqstan ókimeti búl qandy oqighagha qashan әdil bagha berer eken? Halyqty jerge qaratu, jýregin auyrtu, kónilin qaldyru, senimin óshiru qashangha deyin jalghasar eken? Janaózende bolghan qandy oqighany, silkinisti búzaqylyqqa emes, erlikke tenegen bolar edik. Nege biz jasqanyp, tabangha jazyqsyz taptalyp ótuge tiyistimiz? Sózindi jergilikti biylik tyndamasa, jazghan aryzyndy jogharghy biylikke jetkizbese, astynan syz ótip, tóbesinen kýn tesip ashtyq jariyalasa da, jogharydan kóretin kóz bolmasa, adam basymen aram ólu kerek pe? Mal ekesh mal da ólerinde túyaq serpip baryp ólmey me? Janaózendegi qandy oqighany túyaq serpu dep bilemiz.

Halyqqa oq atu - qanypezerlik! Qúdaydyng ekinshi aty - halyq emes pe?! Qolynda kýshi, zany bar biylik nege jazyqsyz beybit halyqqa oq atty? Qazirgi tanda Jeltoqsan oqighasynda jazyqsyz beybit halyqtyng qany tógiluine, ólimine sebepshi bolghan basshylar - Q.Kósherbaev, oblystyq Ishki ister depar­tamentining bastyghy A.Qabylov, qalalyq ishki ister basqarmasynyng basshylary M.Qojaev, U.Myltyqov, A.Óteshov, Ózenmúnaygaz diyrektory K.Eshmanov jәne Miroshnikov erkin­dikte jýr. Olardyng qylmys­qa tartylyp sottalmauy jәbirlenushi halyqtyng qabyrghasyna batyp, yza-kegin odan beter kýsheytude, kinәli túlghalar QK-ning 164-baby boyynsha jauapqa tartylyp, tiyisti jazasyn alyp sottalmasa, búnyng arty jaqsylyqqa aparmaydy. Qaytadan qantógis bolatynyn qaperi­nizge beremiz. Búl - bizding birinshi talabymyz.

Ekinshi talabymyz: ereuil­ge óz mýddelerin әdildik jolynda qorghap shyqqan, jazyqsyz qamalyp sottalghan mú­nayshylar men Janaózen, Shetpe azamattary - Dosmaghanbetov Maqsat, Jýsipov Qanat, Jarylghasynov Naryn, Ótkilov Shabdol, Qaliyev Tanat, Tóletaeva Roza, Saqtaghanov Talghat, Besmaghanbetov Jaras, Amanov Marat, Edilov Qanat, Qosbarmaqov Múrat, Nepesov Bauyrjan, Asqarúly Núrlan, Avezov Hoshmúrat, Mamedov Erjan, Bauyrjan Ghabiyden, Sәuirbaev Núrbolat aqtalsyn, týrmeden bosatylsyn. Olargha tergeu kezinde qysym kórsetilip, negizsiz, dәlelsiz qylmystyq is qozghalghany, aiyp taqqany sotta dәleldendi, halyqtyng oghan kózi jetti.

Ýshinshi talabymyz: jeti ay boyy enbek dauymen túrghan myndaghan azamattargha ózderining qúqyqtaryn qorghau jolynda kómek kórsetken A.Áminov, V.Kozlov, S.Saparghaly QR Qylmystyq kodeksining 164-inshi jәne     170-baptary­men aiyptalyp, sotqa tartyldy. Búl - bizding eldigimizge jәne azamattyghymyzgha ýlken syn. Naghyz halyq janashyrlaryn óz qolymyzben túnshyqtyrudamyz. Osy aitylghan azamattardy dereu sot zalynan bosatudy talap etemiz.

Tórtinshi talabymyz: 2011 jyldyng 16-17 jeltoqsan kýnderi Janaózen qalasyndaghy jazyqsyz halyqqa oq atudy toqtatudy súrap kóshege shyqqan Shetpe halqyna da oq jaudyrylghan bolatyn. Sonyng saldarynan Tólegenov Tórebek Jәnibekúly oqqa úshty, qaza boldy. Kóptegen azamattar auyr dene jaraqatyn aldy. Qansha adamnyng jaraqat al­ghany jóninde resmy derek taghy joq. Audan әkimi Q.Boqanov osy oqighanyng barlyghyn jasyryp baqty. Shetpe kentine qaruly әsker kirgizip halyqty atqyzugha búiryq bergen barlyq kinәli adamdar anyqtalyp, jazalanuy tiyis.

Besinshi talabymyz: polisiya oghynan qaza tapqandardyng otbasyna berilgen 1 million tenge, jaralanghandargha bólingen 500 myng tenge mýlde layyqty emes. Azamattardyng ómirinin, tógilgen qannyng qúnyn búlaysha eseptegenine narazymyz. Qaytys bolghandar әuletining asyraushysy edi. Endi olardyng ata-anasyn, әielin, balalaryn kim baghady? Ýkimetting jarylqadyq, berdik degen tengesi ólim-jitimdi atqarumen-aq týgesildi. Jaralanghandardyng emdelip, jazyluyna, qalypqa keluine әlgi qarajat jetpeydi. Tayauda Astanada qúlaghan tikúshaqtyng qaytys bolghan úshqyshtary men Sizding kýzetinizding adamyna Janaózendikterge atalghannan 8 ese kóp qarjy berdi emes pe? Ol dúrys ta shyghar, biraq bizdi kemsitkendey kórinetinin óziniz de sezersiz. Arnayy qor qúryldy, jәrdem­desemiz degen oblys әkimi B.Múhamedjanovtyng sózi jelge úshty. Shetpedegi jәbir­lenushi azamattardyng birde-bireuine jәr­dem­aqy әli kýnge deyin berilgen joq. Osy mәselening әdiletti sheshiluine, qayta qara­luyna tapsyrma beriniz. Jazyqsyz qúrban bol­ghan bauyrlarymyzgha "Tәuelsizdik" alanynda eskertkish túrghyzu kerek dep esep­teymiz.

Bizding bes talabymyzdyng әdil ekenin týsinedi jәne ony qanaghattandyrady dep senemiz.

Qol qoyghandar - R.Iztúrghanova, T.Amangeldiyev, T.Biysenghaliyev, H.Dýisekenov, T.Túrghanbaev, I.Ýtenov, E.Ersariyev, A.Qojahmetov, A.Saryev, A.Talasbekov, J.Tólegenov, Q.Dosbergenov, O.Sabyt, A.Suanova, T.Qúljanov, E.Baltaev, K.Núrmanov, A.iysupov, O.Bayjan, M.Qúrbanbaev, N.Sýiinbekov jәne t.b. (Hatqa barlyghy 275 adam  qol qoyghan).

"Jas Alash" gazeti

 

0 pikir