Senbi, 20 Sәuir 2024
Janalyqtar 3431 0 pikir 28 Qyrkýiek, 2012 saghat 12:50

Aqiqatyn aitsaq ashy, Balalar dәrigeri tapshy...

On jyldyng ishinde elimizde bala ólimi 14,9 payyzgha tómendegen. Al 2010 jylmen salystyrghanda, 1000 gramgha deyingi, yaky óte qauipti salmaqtaghy sharanalardyng tiri qalyp, ómir sýrui 1,6 payyzgha úlghayypty. Áytse de, medisinagha engizilgen jana tehnologiyalarmen júmys isteytin bilikti maman tapshy. Búl jóninde elimizdegi balalar dәrigerlerining VII sezinde belgili boldy.

On jyldyng ishinde elimizde bala ólimi 14,9 payyzgha tómendegen. Al 2010 jylmen salystyrghanda, 1000 gramgha deyingi, yaky óte qauipti salmaqtaghy sharanalardyng tiri qalyp, ómir sýrui 1,6 payyzgha úlghayypty. Áytse de, medisinagha engizilgen jana tehnologiyalarmen júmys isteytin bilikti maman tapshy. Búl jóninde elimizdegi balalar dәrigerlerining VII sezinde belgili boldy.

Biylghy balalar dәrigerlerlerining VII sezi Pediatriya jәne balalar hirurgiyasy ghylymy ortalyghynyng 80 jyldyq mereytoyymen túspa-tús kelip otyr. Jiyngha elimizding bas dәri­gerleri ghana emes, arysy - Germaniya, Ven­griya, berisi - Tәjikstan, Qyr­ghyzstan, Ukraina Reseyden bilikti dәrigerler qatysyp, balalar den­saulyghyn jaqsartu joldary hәm dertti erte anyqtau mәselelerin ortagha saldy. «Songhy on jylda densaulyq saqtau salasyn qarjylandyru on ese úlghaydy. Sonyng arqasynda metarial­dyq-tehnikalyq baza jaqsaryp, bir­qatar jana tehnologiyalar engizildi» deydi Pediatriya jәne balalar hirurgiyasy ghylymy ortalyghynyng diyrektory Sәule Núqysheva. Elimizde balalar densaulyghyn barynsha jaq­sartu mәseleleri jan-jaqty qamtylyp otyr. Mәjilis deputaty Aytkýl Samaqovanyng aituynsha, elimizde qabyldanghan memlekettik baghdarla­malar últ densaulyghyn qalyptas­tyryp, saqtaugha barynsha ong yqpal etip otyr. Songhy ýsh jyldyng ishinde bala ólimi 11 payyzgha qysqarsa, tuu kórsetkishi 25 payyzgha artqan. «Býginde elimizde birqatar iri densaulyq saqtau mekemeleri kóptep ashyluda. Den­saulyq saqtau salasyna jana tehno­logiyalar engizilip, barynsha jaghday jasalyp jatyr. Degenmen әli kýnge bilikti mamandar tapshy. Búrynnan enbek etip, biligi men bilimining arqa­synda jetistikke jetken agha buyn dәrigerlerdi qúrmetteuimiz kerek. Aldynghy buyn keyingi tolqyngha óz dәrejesinde bilim berip, ýlgi boluy tiyis. Qansha jerden ghylymy túrghyda ozyq dәrejege jetken tehnika bol­ghanymen, ony basqara alatyn maman bolmasa, bәri beker» deydi Aytkýl Samaqova.
Áriyne, balalar densaulyghyn saqtau salasy birqatar jetistikke qol jet­kizdi. Mәselen, balalar kardiohiy­rurgiyasy damyp, biyl elimizde túnghysh ret shemirshek mayyn trasplantasiyalau boyynsha ýsh operasiya jasaldy. Áytse de, sheshimin tappaghan mәseleler de jeterlik. Elimizde balalar jappay S gepatiytine shaldyghyp, halyqty biraz dýrliktirgeni este. Osy orayda, sezge qatysushylar týrli gepatit derti men JQTB-ny erterek anyqtau jaghy aqsap túrghanyn jasyrmady. Qatelikterding beleng aluyna dәl osy mәsele sebep bolyp túr. Áli kýnge deyin elimizde týrli syrqattardy júqtyru mәselesi tolyq­qandy zerttelgen joq.

Densaulyq saqtau salasynyng eng ótkir túsy - ana men balanyng densaulyghy. Elimizding bas pediatry Gýlnar Kenjetayqyzynyng aituynsha, 2008 jyly elimiz Dýniyejýzilik den­saulyq saqtau úiymynyng kenesimen óli-tiri tuylu ústanymyn qabyldady. Yaki, az salmaqta nemese merziminen búryn tuylghan sәbiylerding ómirin saqtap qalu asa manyzdy bolyp otyr.
2008 jyldan beri sәby ólimi 20 payyzgha tómendese, 5 jasqa deyingi bala ólimi songhy on jylda 37,8 payyzgha qysqarghan. «Elimizding pediatriya salasynda problemalar bar. Dәl qazir kadr tapshylyghy anyq bayqalady. Ásirese, neonotologtar men reanima­tologtar jetispeydi. Óitkeni atalmysh eki salany mengeru onay emes. Qazir 500,700,1000 gramm salmaqpen tuylghan balalardyng ómirin saqtap qalu ýshin barlyghyn jasaudamyz. Áriyne, balalardy tudyryp, kýtu óte qiyn. Osy rette neonotologtardyng jetis­peu­shiligi anyq seziledi» deydi Gýlnar Kenjetayqyzy.

Áygerim BAQYTQYZY
"Ayqyn" gazeti

0 pikir