Júma, 29 Nauryz 2024
Janalyqtar 3738 0 pikir 29 Qarasha, 2011 saghat 06:40

Aghysbek Tólegenov: «Dat» (Ashyq hat)

Jogharghy sot "diny úiymgha qatysy bar" dep qyzmetinen shettetken aqtóbelik sudiya Aghysbek Tólegenov óz atynan Preziydentting atyna ashyq hat jazypty. Tómende sol hatty jariyalap otyrmyz.

«Abay-aqparat»

Qúrmetti Preziydent!

Sizge, Qazaqstan Respublikasy aumaghynda Zannyng jәne Ádiletting saqtaluyn kepildik etetin túlgha retinde dat aitamyn.

Biz barsha әlemge qúqyqtyq memleket qúryp jatqanymyz jóninde pash ettik jәne aqiqatynda, ol túrghyda az júmys jasalynghan joq.

Mening týsinigimde Zang jәne qúqyq barsha azamattargha biregey ten. Biraq, ózimning aldyma shyqqan mәselege kelgende, búl myzghymas qaghidany ainalyp ótuge nemese qaperge almaugha bolatynyn týsindim. Jәne ony jasap otyrghan qaymana qazaq emes - Ózinizding senim artqan Joghary Sot Kenesining mýsheleri, yaghni, memleketimizding joghary lauazymdy túlghalary: Joghary Sot Kenesining tóraghasy, elimizding Bas prokurory, Jogharghy Sot sudiyalary men tóraghasy, Senat jәne Mәjilis deputattary, respublikalyq qorghaushylar Odaghynyng tóraghasy.

Jogharghy sot "diny úiymgha qatysy bar" dep qyzmetinen shettetken aqtóbelik sudiya Aghysbek Tólegenov óz atynan Preziydentting atyna ashyq hat jazypty. Tómende sol hatty jariyalap otyrmyz.

«Abay-aqparat»

Qúrmetti Preziydent!

Sizge, Qazaqstan Respublikasy aumaghynda Zannyng jәne Ádiletting saqtaluyn kepildik etetin túlgha retinde dat aitamyn.

Biz barsha әlemge qúqyqtyq memleket qúryp jatqanymyz jóninde pash ettik jәne aqiqatynda, ol túrghyda az júmys jasalynghan joq.

Mening týsinigimde Zang jәne qúqyq barsha azamattargha biregey ten. Biraq, ózimning aldyma shyqqan mәselege kelgende, búl myzghymas qaghidany ainalyp ótuge nemese qaperge almaugha bolatynyn týsindim. Jәne ony jasap otyrghan qaymana qazaq emes - Ózinizding senim artqan Joghary Sot Kenesining mýsheleri, yaghni, memleketimizding joghary lauazymdy túlghalary: Joghary Sot Kenesining tóraghasy, elimizding Bas prokurory, Jogharghy Sot sudiyalary men tóraghasy, Senat jәne Mәjilis deputattary, respublikalyq qorghaushylar Odaghynyng tóraghasy.

Mýmkin, búl aqparat jaryq kórgenshe, Sizdin, meni sudiya qyzmetinen bosatu turaly Jarlyghynyz da shyghyp qalar. Degenmen, elimizding azamaty jәne zanger retinde tómende bayan etiletin zansyzdyq oqighasy maghan tirelip ary qaray qandastaryma jayylmauy ýshin sonday-aq, memleketimizding birinshi zangerleri mening mәselemdi zang negizderinde sheshpey, ózderine jýktelgen tikeley mindetterin atqarmaghanyn kópshilikting bilgenin qalap otyrmyn.

Sizding 1997 jyly 8 qantardaghy Jarlyghynyzdyng negizinde men Aqtóbe oblysy Bayghanin audandyq sotynyng tóraghalyghyna taghayyndaldym. Al 1999 jyldyng shilde aiynda Aqtóbe oblystyq sotyna sudiya qyzmetine auystym. Júmysymdy 18 qazan 2011 jylgha deyin atqaryp keldim, osy uaqyttan bastap sudiya qyzmetim uaqytsha toqtatyldy.

Basynan aitsam, sudiya qyzmetimdi atqaryp jýrip, 2000 jyly bes uaqyt namazgha jyghyldym. Meshitke baryp túramyn, ata-babamyz ústanghan jolymen dәstýrli hanafy mazghaby boyynsha islam dinimizdi ústanghanymdy jasyrmaymyn.

2011 jyldyng tamyz aiynyng ayaghynda oblystyq sot basshylyghy seni Jogharghy Sottyng kadr qyzmeti shaqyryp jatyr degen song Jogharghy Sotqa bardym. Meni qylmystyq ister jónindegi qadaghalau sot alqasynyng tóraghasy A.A.Qasymov qabyldady. Ol: «júmysyna súraqtarymyz joq, diny kózqarasyng boyynsha súraqtarymyz bar» dedi de, Aqtóbe oblysy boyynsha Últtyq Qauipsizdik Komiytetining Departament bastyghy Áliasqarovtyng Jogharghy Sot tóraghasy B.Beknazarovqa jazghan hatyn kórsetti. Hattyng mazmúnynda, men zang talabyna say tirkelmegen diny úiymgha qúqyqtyq kómek kórsetetinim, Almaty qalasy, Qyzylorda oblysynan azamattar telefon soghatynyn, olargha qúqyqtyq kómek kórsetetinim, Pavlodar oblysyna, Aqtóbe oblysynyng Qobda, Shalqar audandaryna barghanym turaly aityp, menimen profilaktikalyq túrghyda әngime jýrgizu súralghan.

Búl hatpen tanysyp, onday diny úiym turaly eshtene bilmeytinimdi, Pavlodar oblysynda tughan agham túratynyn, oghan baryp túratynymdy, Almatyda, Qyzylorda oblysynda tuystarym baryn, Aqtóbe oblysynyng audandarynda tuystarym, joldastarym baryn, olargha demalys kýnderi baryp túru eshbir zangha qayshy kelmeytinin aittym. Biraq osy ýshin Jogharghy Sotqa shaqyrghasyn, mәselening manyzdylyghyn týsingenimdi, otbasymnyn, júmysymnyn, elimning tynyshtyghy maghan da birinshi kezekte kerek ekenin týsindirip, búdan bylayghy kezde búrynnan da saq jýretinim jóninde uәde berdim. Biraq sonan kele A.A.Qasymov myrza júmystan óz erkimmen ketuimdi úsyndy. Men óz erkimmen ketpeytinimdi aittym. A.A.Qasymovtyn  әli de oilan degen sózine oilanamyn dep jauap berip,  shyghyp kettim. Osydan keyin Jogharghy Sottyng tóraghasy B.Beknazarovqa kirdim. Ol da osy әngimeni aityp, eger óz erkinmen ketpesen, men turaly qújattardy Qauipsizdik Kenesine joldaytynyn mәlimdedi. B.Beknazarovtyng sózine oilanamyn dep jauap berip, onyng qabyldauynan shyqtym.

Aqtóbege kelgen son, ózimning basshylarym da maghan óz erkimmen ketudi úsyndy. Men búl úsynysqa: «Olardyng maghan jandary ashyp túrmaghanyn, al ózimning zang talaptaryn búzbaghanymdy biletindikten, óz erkimmen kete almaymyn» - dep, jauap berdim.

Sóitip, men kónbegen son, oblystyq sottyng tóraghasy E.Aytjanov mening ýstimnen sudiyalardyng oblystyq tәrtiptik-biliktilik alqasyna 15 qyrkýiekte úsynys týsirdi. Úsynysta, men enbek tәrtibin búzghanym jóninde - júmysqa keshikkenderimdi jiyp-terip, sosyn sudiya әdebi turaly zandy búzdy, yaghni, Aqtóbe oblysy boyynsha Últtyq Qauipsizdik Komiyteti Departamentining mәlimetinen men ekstremistik aghymdaghy diny úiymdarmen tyghyz baylanysta ekenim jóninde, elimizge jat diny kózqarastaghy azamattargha materialdyq, qúqyqtyq kómek bergenim anyqtalghan, tipti sot ghimaratynyng manynda syrt kelbeti teris aghymdaghy diny úiym ókilderine keletin azamattarmen birneshe ret kezdesip, olargha qúqyqtyq kómek bergenim turaly aitylghan.

Osy úsynys boyynsha qyzmettik tekseris jýrgizudi, menen, әriptesterimnen týsinikteme aludy ótindim. Biraq meni eshkim tyndamady. Basshylyq meni Aqtóbe oblysy boyynsha ÚQKD-nen kelgen mәlimettermen tanystyrmay, Konstitusiyanyng 18-shi babynda kózdelgen qúqymdy búzdy.

Osy úsynys negizinde oblystyq tәrtiptik-biliktilik alqa, ózining 27 qyrkýiek 2011 jylghy sheshimimen meni sudiya qyzmetinen bosatu jóninde tәrtiptik shara qoldandy. Onymen kelispey Jogharghy Sottaghy respublikalyq tәrtiptik-biliktilik alqagha shaghymdandym. Shaghymym 17 qazan 2011 jyly qaralyp, oblystyng sheshimi ózgerissiz qaldyryldy. Mening Jogharghy Sotqa jazghan ótinishim, yaghni, Aqtóbe garnizonynyng әskery sotyna Aqtóbe oblysy boyynsha ÚQKD-tin jauapker dep tartyp, bergen mәlimetterin shyndyqqa say emes jәne olardy joqqa shygharudy mindetteu turaly talap aryzym boyynsha qozghalghan azamattyq is ayaqtalghansha respublikalyq alqadaghy mening tәrtiptik isimning óndirisin toqtata túru jónindegi ótinishimdi qanaghattandyrmady.

Azamattyq isting birinshi otyrysy 19 qazan 2011 jylgha taghayyndalghan bolatyn, al Respublikalyq tәrtiptik-biliktilik alqa oghan 2 kýn jetkizbey mening tәrtiptik isimdi qarap tastady. Áskery sottyng birinshi otyrysynda-aq jauapker - Aqtóbe oblysy boyynsha ÚQKD-tining ókili Bespaliko V.ng., men jóninde oblystyq sotqa eshqanday mәlimetter bermegenderi turaly aityp týsindirip, jazbasha hat týsirdi. Atalghan mәn-jaylar Aqtóbe oblysy boyynsha ÚQK Departamentining bastyghynyng birinshi orynbasary B.Rahimberdiyevting de әskery sotqa joldaghan shyghys sandy №1-OG/3054, 26 qazan 2011 jylghy jylghy hatymen rastalady, yaghni, búl hatta ÚQK Departamenti Jogharghy Sotqa jәne Aqtóbe oblystyq sotyna meni әshkereleytin eshqanday mәlimetter bermegenderin aitqan. Osy negizderdi Aqtóbe garnizonynyng әskery soty ózining 2 qarasha 2011 jylghy sheshiminde de bekitti.

Osynday jaghdayda, Aqtóbe oblystyq sot tóraghasynyng esh negizsiz úsynysymen oblystyq tәrtiptik-biliktilik alqa meni júmystan sebepsiz shygharyp otyr, al ol zansyzdyqty Jogharghy Sotpen Joghary Sot Kenesi rastap, bekitip otyr.

25 aqpan 2011 jyly Jogharghy Sotta ótken «Sot biyligining tәuelsizdigi, halyqaralyq tәjiriybe» taqyrybyndaghy jәne 25 mausym 2010 jyly Kiyev qalasynda «Orta aziya, Kavkaz, Shyghys europadaghy sot biyligining tәuelsizdigi súraqtary jóninde» ótken halyqaralyq konferensiyalarda sudiya sheshim qabyldaghandaghy oi-pikiri (ubejdeniye) ýshin jauapty bolugha tiyis emes deydi, al mening jaghdayymda jalpy senimim ýshin jazalandym dep esepteymin jәne eshkim saghan dәleldemeydi, aityldy, boldy deydi, búl 1937 jylgha úqsap ketken siyaqty.

Osy túrghyda keybir basshylarymyz adamnyng diniy-senim nanymyna baylanysty erkindigi jәne oghan qolsúghylmaushylyq tikeley Ata Zanmen, qylmystyq, әkimshilik kodekster talaptarymen qorghalghanyn úmytyp ketetin siyaqty.

«Sot jýiesi jәne sudiyalar mәrtebesi turaly» QR Konstitusiyalyq Zanynyng 41-shi babyna say tәrtiptik-biliktilik alqa Jogharghy Sot tóraghasynyng nemese jergilikti sottar tóraghalarynyng úsynymymen sybaylas jemqorlyqqa jaghday tughyzatyn nemese sybaylas jemqorlyqqa baylanysty, sonday-aq qoghamdyq rezonans tughyzghan tәrtipsiz is-әreket jasaghany ýshin kez kelgen sudiyagha tәrtiptik óndiris qozghay alady. Maghan kinә taghylyp otyrghan jaghday jogharyda aitylghan talaptardyng bir de bireuine de kelmeydi.

«Sot jýiesi jәne sudiyalar mәrtebesi turaly» QR Konstitusiyalyq Zanynyng 42-shi babyna sәikes sudiya jóninde tәrtiptik óndiris sudiyanyng tәrtipsiz is-әreket jasaghany anyqtalghan uaqyttan bastap 3 aidyng ishinde ghana, al naq osynday әreket jasaghan uaqyttan bastap 1 jyl ishinde qozghalugha jatady, mening jaghdayymda, men bilmeymin, aityp otyrghan mәlimetterding qay kezde belgili bolghanyn jәne qay uaqytta órbigen oqighalar jóninde ekenin, sondyqtan meni zansyz sudiya qyzmetinen bosatty dep sanaymyn.

Ata Zanymyzda, bizding El ratifikasiyalaghan «Sayasi, azamattyq qúqylar jónindegi» halyqaralyq Paktide әrbir adamnyng óz qúqyn sotta qorghaugha qúqy bar ekeni bektilgen, al biz sudiyalar, nege Respublikalyq tәrtiptik-biliktilik alqanyng (sottyng emes) sheshimining zandylyghyn sotqa jýginu arqyly teksere almaymyz? Búl jóninde sudiyalardyng ózderi kiriptar bolyp otyr dep sanaymyn.

Qúrmetti Elbasy!

Osyghan úqsas zansyzdyqtarmen bizding elimizding azamattarynyng kópshiligi kýndelikti kezdesip otyryp, kóndiguge mәjbýr. Sondyqtan, Sizge Ádilet jәne Zang kepili retinde búqaralyq aqparat qúraldary arqyly shyghyp, Zannan tәuelsizbiz dep oilap jýrgen keybir lauazymdy túlghalardyng esin jighyzuynyzdy súraymyn.

Sizge iltipat, qúrmetpen, sudiya A.T.Tólegenov

0 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1570
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2265
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3564