Býginde COVID-19 pandemiyasy әlemning 192 eline taralyp ýlgerdi. Al, búl indetting alghashqy deregi elimizde 13-nauryz kýni tirkelgen bolatyn. Býginde Qazaqstanda koronavirus anyqtalghandar sany 62-ge jetti.

Kýn sayyn auqymy keneyip bara jatqan indetpen kýresuge eks-preziydent Núrsúltan Nazarbaev memleketting kýsh jigeri jetpeytinin aityp, el-halyqtan kómek súraghan. Arnayy qor qúryp, әrkim óz mýmkindiginshe sol qorgha qarjy audarugha bolatynyn aitqan.

Al eks-preziydentting baspasóz hatshysy Aydos Ýkibay әlginde qorgha týsken qarjynyng somasy 41 million dollardy qúraghanyn habarlaghan.

Kýni býginge deyin eldegi birli-jarym qaltaly azamattar men qoghamdyq úiymdar qauipti viruspen kýreske dep qarjy bólgendigi BAQ-ta jariya boldy. Sonymen, kim, qansha berdi? 

«Núr Otan» partiyasy – 150 million tenge.

«Núr Otan» partiyasy - búl biyliktegi dominant partiya. 2016 jylghy parlamenttik saylauda (Mәjilis saylauy) 82,15% dauys alghan. Ýkimettegi ministrlerding deni osy partiyanyng ókilderinen tandalady. Al onyng tóraghasy - eks-preziydent Núrsúltan Nazarbaev.

«Elbasy» qory - 200 million tenge.

«Elbasy» qory - Qazaqstandaghy preziydenttik qor. 2000 jyly Núrsúltan Nazarbaevtyng jeke bastamasymen qúrylghan.

Timur Qúlybaev – 10 million dollar.

Qúlybaev Qazaqstandaghy legaldy milliarderlerding aldynghy bestigine kiredi. Ol eks-preziydent Núrsúltan Nazarbaevtyng kýieu balasy, milliarder Dinara Qúlybaevanyng kýieui. Baylyghy - 3,1 mlrd. dollar.

Dinara Qúlybaeva - 4,5 milliard tenge.

Eks-preziydent Núrsúltan Nazarbaevtyng ekinshi qyzy. «Forbes» tizimine engen Qazaqstandaghy legaldy milliarder. Onyng baylyghy 3 mlrd. 100 mln. dollardy qúraydy.

Aydyn Raqymbaev – 2 million dollar.

Ol Astanadaghy (Núr-Súltan) «Hilton Astana» deytin bes júldyzdy qonaq ýiin koronavirus júqtyrghan adamdardy jatqyzu ýshin auruhana retinde paydalanugha bergen. Oghan deyin Raqymbaev qazaqstandyq dәrigerlerge kómek retinde 100 million tenge bóletinin habarlaghan bolatyn.

Kenes Raqyshev – 1 million dollar.

Kenes Raqyshev – Qazaqstannyng sauda-ónerkәsip palatasyn 14 jyldan asa basqarghan Hamit Raqyshevting úly. Imanghaly Tasmaghambetovting kýieubalasy. Onyng ýlken qyzy Ásel Tasmaghambetovagha ýilengen. Qazaqstandaghy eng bay biznesmenderding ishinde 7 orynda túrghan adam. Onyng dәuleti 610 million dollar (2019 jylghy derek).

Ghalymjan Esenov – 2 million dollar.

Ghalymjan Esenov - Qazaqstandaghy eng auqatty adamdardyng ishinde 8 orynda túrghan adam. Onyng dәuleti 545 million dollar (2019 jylghy derek).

Rashid Sәrsenov – 2 million dollar.

70 jastaghy Rashit Sәrsenov - Qazaqstandaghy eng auqatty adamdardyng ishinde 6 orynda túrghan adam. Onyng dәuleti 780 million dollar (2019 jylghy derek).

Aleksandr Klebanov – 2 million dollar.

Aleksandr Klebanov - Qazaqstandaghy eng auqatty adamdardyng ishinde 17 orynda túrghan adam. Onyng dәuleti 390 million dollar (2019 jylghy derek).

Aleksandr Belovich – 2 million dollar.

Aleksandr Belovich - Qazaqstandaghy eng auqatty adamdardyng ishinde 12 orynda túrghan adam. Onyng dәuleti 480 million dollar (2019 jylghy derek).

Tmur Qúlybaev pen Qayrat Boranbaev

Timur Qúlybaev jәne Qayrat Boranbaev koronavirus epiydemiyasy saldarymen kýreske 1 mlrd tenge bóldi.

«KazMinerals» - 400 million tenge.

Sonymen, «KazMinerals» 400 million tenge bóldi.

«Kompaniya Núrsúltan Nazarbaevtyng qiyn jaghdayda qalghan qandastarymyzgha kómek kórsetu iydeyasyn qoldaydy jәne osy maqsatta 400 million tenge qarajat jinady», - dep mәlimdedi.

«AITAS KZ» AQ - 200 million tenge.

«AITAS KZ» AQ koronaviruspen kýresuge 200 million tenge bóledi. Qarajat COVID-19 infeksiyasymen kýresu ýshin medisinalyq jabdyqtar men dәri-dәrmekterdi satyp alugha júmsalady.

«Degdar» gumanitarlyq qory - 100 million tenge.

Qazaqstan Respublikasy Senatynyng spiykeri Darigha Nazarbaeva basqaratyn «Degdar» gumanitarlyq qory 100 million tenge bólip, Qazaqstanda infeksiyamen kýres sharalaryn jýzege asyrudy bastaydy. Qor sonymen qatar 2 stasionarlyq mehanikalyq jeldetkish qondyrghysyn satyp aldy.

«Saliqaly Úrpaq» qory - 150 million tenge.

Bolat Nazarbaevtyng «Saliqaly Úrpaq» qory COVID-19 koronavirusynyng zardaptarymen kýresu ýshin óz qarajatynan 150 million tenge bóledi. Qarajat koronavirustyng zardaptarymen kýresu ýshin oblystyq qorgha baghyttalady.

Ózgeler:

Patoh Shodiyev - 200 million dollar (Ózbekstangha).

Ayta keteyik, Patoh Shodiyev COVID-19 pandemiyasymen kýresu ýshin Ózbekstangha 200 million dollar bólgen.

Djek Ma - 14,5 million dollar.

Al, Alibaba Group kompaniyasynyng negizin qalaushy Djek Ma koronaviruspen kýresuge 14,5 million dollar bóluge uәde berdi.

Bill jәne Melinda Geyts qory - 100 million dollar.

Sonymen birge, búl indetpen kýreske Amerikalyq milliarderler Bill jәne Melinda Geyts qory 100 million dollar bóletinin mәlimdegen bolatyn. 

Sonday-aq, Apple kompaniyasynyng diyrektory Tim Kuk AQSh pen Europadaghy dәrigerlerge «milliondaghan maskalar» syigha beruge uәde berdi. Búl aqparatty alghash ret AQSh viyse-preziydenti Mayk Pens jariyalady.

Al, Tesla and SpaceX kompaniyasynyng basshysy Ilon Mask pnevmoniyamen auyratyn nauqastargha ókpening jasandy jeldetuin (IVL) shygharatyn zauyttaryn qayta jabdyqtaugha kómektesetinin aytty.  Mask osy aptada 1200-den astam (jeldetkish mashinany) jiberetinin mәlimlegen edi.

Facebook kompaniyasynyng negizin qalaushy Mark Sukerberg qashyqtan júmys isteytin  әr qyzmetkerine myng dollar tóleytinin aitty. Sonday-aq ol indet júqtyrghan adamdardy anyqtaytyn Kaliforniya jabdyqtaryn qarjylandyratynyn aitqan.

Bile jýriniz:

2019 jyldyng esebi boyynsha Qazaqstandaghy 50 bay myna kisiler:

1. Vladimir Kim - 4 500 000 000 dollar,

2. Bolat Ótemúratov - 3 400 000 000 dollar,

3. Timur Qúlybaev - 3 100 000 000 dollar,

4. Dinara Qúlybaeva - 3 100 000 000 dollar,

5. Alidjan Ibragimov - 2 300 000 000 dollar,

6. Rashit Sәrsenov - 780 000 000 dollar,

7. Kenes Rakiyshev - 610 000 000 dollar,

8. Ghalymjan Esenov - 545 000 000 dollar,

9. Baqytbek Bayseyitov - 540 000 000 dollar,

10. Núrlan Smaghúlov - 525 000 000 dollar,

11. Aydyn Rahimbaev - 485 000 000 dollar,

12. Aleksandr Belovich - 480 000 000 dollar,

13. Qayrat Boranbaev - 445 000 000 dollar,

14. Daniyar Abulghazin - 430 000 000 dollar,

15. Vyacheslav Kim -  415 000 000 dollar,

16. Erkin Tәtishev - 412 000 000 dollar,

17. Aleksandr Klebanov - 390 000 000 dollar,

18. Seyitjanovtar otbasy - 360 000 000 dollar,

19. Aygýl Núriyeva - 350 000 000 dollar,

20. Serik Týlbasov - 340 000 000 dollar,

21. Sergey Kan - 330 000 000 dollar,

22. Aydan Kәribjanov - 313 000 000 dollar,

23. Vladislav Kim - 297 000 000 dollar,

24. Múqashevtar otbasy - 269 000 000 dollar,

25. Eduard Kim - 261 000 000 dollar,

26. Dinmúhamet Ydyrysov - 250 000 000 dollar,

27. Oleg Novachuk - 249 000 000 dollar,

28. Núrәli Áliyev - 219 000 000 dollar,

29. Serjan Júmashov - 210 000 000 dollar,

30. Qanat Kópbaev - 201 000 000 dollar,

31. Dәulet Núrjanov - 199 000 000 dollar,

32. Aleksandr Garber - 188 000 000 dollar,

33. Anatoliy Balushkin - 185 000 000 dollar,

34. Pavel Belovich - 150 000 000  dollar,

35. Erbolat Apsalyamov - 150 000 000 dollar,

36. Bauyrjan Isabaev - 149 000 000 dollar,

37. Berik Qaniyev - 146 000 000 dollar,

38. Qasanovtar otbasy - 140 000 000 dollar,

39. Almas Súltanghazin - 130 000 000 dollar,

40. Marat Sәrsenov - 121 000 000 dollar,

41. Qanybekovtar otbasy - 120 000 000 dollar,

42. Qapparovtar otbasy -    114 000 000 dollar,

43. Ashat Omarov - 112 000 000 dollar,

44. Yuriy Pak - 110 000 000 dollar,

45. Baharidin Ablazimov  - 107 000 000 dollar,

46. Saydulla Qojabaev - 105 000 000 dollar,

47. Almas Mynbaev - 96 000 000 dollar,

48. Qayrat Majibaev - 92 000 000 dollar,

49. Armanjan Baytasov - 91 000 000 dollar,

50. Yakov Klebanov - 90 000 000 dollar.

Týiin.

Ózbekte tuyp, qazaqqa kep bayyghan milliarder Patoh Shodiyevting bir ózi Ózbekstangha jýz million dollarlaghan qarajatty audarghanyn keshe kórdik.

Ras, bizdikilerding keybireuleri Shodiyev, Usmanovtarmen qalta tenestire almaytyn da shyghar. Dese de, jogharydaghy erekshe auqattylardyng tiziminen týspeytin bizding elu baydyng tabys kózin qarap otyrsanyz, qazaqtyng qazba baylyghy halyqtan búryn osy az ghana toptyng iygiligine júmsalypty ghoy degen oigha qalasyz. Shyndyghynda solay ekeni ótirik emes. Hosh!

Endi búl azamattar, eks-preziydent aitqanday, memleketting әli kelmey jatqan qauipti viruspen kýresu ýshin kómekke kelui kerek-aq! Dәu qaltaly dókeylerding qaltasy osydan ortayyp qalmas edi-au... Áy, biraq...

Abai.kz