Seysenbi, 16 Sәuir 2024
46 - sóz 5263 30 pikir 28 Qantar, 2020 saghat 10:53

Biz 30 jylymyzdy óltirip aldyq...

Osy kitapty oqu barysynda basyma myn-million oy keldi desem artyq aitpaghandyq bolar. Sol oilarmen qatar sonshalyqty zandy súraqtar da tuyndap jatty. Sol súraqtardyng birazyna óz bilgenimshe jauap tauyp jattym. Bilmegenderimdi bilgenderden súrap jattym, biraq eng negizgi degen súraqtargha jauap bәribir tabylmady. Al olardyng bir shoghyry mynalar edi:

1) Álemdegi qazba baylyqqa toly biregey memleket bola túra nege osynshama túralap qaldyq?

2) 18 aq million halyqty nege auzy múrnynan shyqqan bay jasamasaq ta, qarapayym bir pәteri bar, 10 sotyq jeri bar, kóligi armeniyalyq emes jasay almadyq?

3) SSSR dyng fundamentaldy bilim jýiesin enshilep qalghan elimiz, tәuelsizdik jyldary qalay jappay sanasyzdyqqa, toghysharlyqqa, nadandyqqa úryndyq?

4) Eng qarapayym hәm eng qiyn súraqtyng biri: Múnay 150$ bolghanda benzin 75 tenge de, múnay 50$ bolghanda benzin nege 170₸?
Nege 30 jyldyq tәuelsizdik ishinde eng bolmasa bir MÓZ
(múnay óndiru zauyty) sala almadyq?

5) Kenestik jýii bas ayaghy 20 jyldyng ishinde 300 milliongha juyq eldi tolyq sauatty qylyp shygharsa, biz 30 jyldyng ishinde sauatty, joghary bilimdi az ghana óz QAZAGhYMYZDY qazaqsha sóilete almay, Á.Bókeyhannyng 100 jyl búryn kótergen qazaq tilining jaghdayyn týzey almadyq?

6) Nege әr salada dengeysiz, tipti sauatsyz basshylar biylik tizginin aldy? Nege óz isining sheber mamany tentirep bos jýretin, al ortanqol maman júmyspen qamtylatyn jaghdaygha jettik?

7) Jәne eng negizgi súraghym, ne degen mәdeniyetten júrday el boldyq? Ne dini, ne әdebi, ne adamy mәdeniyet qalmaghan jabayylargha qalay ainalyp shygha keldik?

Súraq tipti kóp. Biraq osymen shektele túrayyn. Osylargha mardymdy jauap estisem de shýkir eter em.

Mening bir týsingenim, bizding elden Shoqandar, Álihandar, Ahmetter, Dinmúhamedtter, Júmabekter, Altynbekter shyqsa shyqqan shyghar. Biraq endi jaqyn arada shygha qoyady degenge sene almaymyn. Bizding Ly Kuan Yuimizding týri anau. Bizding Tetcherimizding týri mynau... jylaghym keledi.

Nege senbeytinimdi aita keteyin. 31-33 jyldardaghy orasan zor shyghynnyng zardabyn endi kórip jatqanymyzday, 37 jylghy "qaymaqtan" aiyrylu zardaby qazirgi teksizdikke úlasqany sekildi, 1990- 2010 jyldar arasyndaghy qiyanattyng zardaby keyin shyghady. Batpandap túryp shyghady әli. Ol ghylym men bilim, әdebiyet pen mәdeniyet, ar men ojdan tbb-lardyng bәrinen kórinis tabady.

50 jylda el janaruy kerek edi, al jýz jylda qazan! Biraq ókinishke oray biz 30 jylymyzdy óltirip aldyq. Qúy kelis, qúy kelispe, aqiqat osy.

Astananyng qar basqan kóshesine, qalay bolsa solay qoyylghan auladaghy kólikterge terezeden qarap túryp elden bezip ketkim keldi. Aqyry óz isining mamany edi, osyny júmyssyz qaldyrmayyqshy degen adamdy da qoghamdy da kórmedim.

Nartay Saudanbekúlynyng әleumettik jelidegi jazbasynan

Abai.kz

30 pikir